سلامت نیوز :ایران تنها كشور خاورمیانه است كه موضوع مادران حامل در آن اجرایی شده است

تهران‌امروز نوشت: چهره‌ها هر كدام داستانی دارند، در راهروهای پژوهشكده رویان می‌توان هزاران چهره متفاوت را دید كه در پس هر كدام از آنها داستانی نهفته است، اما وجه مشترك همه آنها آرزوی مادر شدن است. آرزویی كه سال‌هاست به سرانجام نرسیده‌ و رویان آخرین تیر تركش آنها برای رسیدن به این آرزو است.
زن سالهاست در آرزوی داشتن فرزند به این در و آن در زده و موسسه رویان آخرین آدرسی بوده كه برای برآورده كردن آرزویش به آن مراجعه كرده. آخرین راهكار برای زنی كه می‌گوید اگر این بار هم دست خالی از این موضوع پرورش فرزند در رحم مادران حامل اگر چه چند سالی است كه در كشور‌ باب شده اما به نظر می‌رسد خلأهای زیادی در آن وجود داشته باشد و نیازمند وضع قانون در قانون مدنی است تا هر گونه ابهام در این زمینه بر طرف شود.

در موسسه رویان كه به عنوان مهم‌ترین مركز برای درمان ناباروری شناخته می‌شود سالانه 4 تا 5 هزار بیمار وارد مرحله نهایی درمان می‌شوند. این موضوع نشان از جایگاه علمی بالای كشورمان در این موضوع دارد. دكتر حمید گورابی، رئیس پژوهشگاه رویان با اشاره به این نكته كه میزان موفقیت ایران در درمان ناباروری در دنیا حدود 35 ا 40 درصد است، می‌گوید: با توجه به موفقیت‌های كشورمان در این باره بیماران نیازی به مراجعه به خارج از كشور ندارند و وضعیت به گونه‌ای است كه تعداد زیادی از بیماران برای درمان به مراكز درمانی ما مراجعه می‌كنند.

دكتر گورابی، با اشاره به موضوع مادران حامل كه چند سالی است در كشورمان مطرح شده است، می‌گوید: اینگونه درمان تبعات خاصی دارد كه برای كاهش این تبعات باید موارد حقوقی و اخلاقی آن مد نظر قرار بگیرد. وی با اشاره به این نكته كه هنوز رابطه حقوقی بین مادر حامل و فرزند در كشورمان مشخص نیست، به قراردادهایی كه بین زوجین نابارور و مادر حامل نوشته می‌شود، اشاره كرده و می‌گوید:معمولا زوجین برای این كه بعدها دچار مشكلی نشوند با مادر حامل قرار دادی را امضا می‌كنند اما ‌اگر این قراردادبه لحاظ قانونی مشكل داشته باشد و مادر حامل ادعایی را مطرح كند، باید مشخص شود كه در این خصوص حق با كیست و قراردادی كه بین طرفین بسته شده تا چه اندازه وجهه قانونی داشته است.


یك سال انتظار برای مادر شدن

دكتر رضا عمانی سامانی، عضو هیات علمی پژوهشکده رویان نیز در گفت‌وگو با تهران امروز با اشاره به اینكه 10 درصد زوج‌های كشور نابارور هستند، گفت: آخرین راهكار درمانی برای تنها یك تا 2 درصد این افراد، «مادر حامل» است.

وی می‌گوید:‌ زوجین نابارور در صورتی كه برای فرزند دار شدن با مادر حامل موافقت كنند، باید مدت یك سال در انتظار باشند تا بتوانند مورد مناسبی را برای این كار پیدا كنند‌ اما برخی از خانواده‌ها خودشان فردی را كه حاضر به این كار باشد به مركز معرفی می‌كنند و مادر معرفی شده بعد از انجام آزمایش‌ها و تست‌های مختلف بهداشتی و درمانی وقتی از نظر سلامت تایید شد می‌تواند جنین را پرورش دهد.

به گفته وی بهترین سن برای مادران حامل 20 تا 35 سالگی است كه یك بار تجربه زایمان را داشته باشند چرا كه سنین بالاتر به دلیل عوارض ناشی از بارداری مورد تایید پزشكان قرار نمی‌گیرد.

وی در خصوص احتمال ابتلای جنین به بیماری‌های مادر حامل می‌گوید: مادر حامل قبل از باردار شدن،‌ از نظر بیماری‌های عفونی و سایر بیماری‌ها توسط مركز بررسی می‌شود ولی ممكن است در طول دوران بارداری دچار بیماری‌هایی مثل سرخك و.. شود كه این احتمال كم است.

به گفته دكتر سامانی :‌ بیمه خاصی برای رحم مادران باردار وجود ندارد. اگر خود مادران حامل بیمه باشند، می‌توانند از امكانات آن استفاده كنند ولی اگر بیمه نداشته باشند هیچ تعهدی در قبال آن وجود ندارد.

لیست انتظار مادران حامل سوال دیگری است كه دكتر سامانی در پاسخ به آن می‌گوید: معمولا آماری در باره لیست انتظار و مادران حامل ارائه نمی‌شود، اما در همایش اخیر رویان آماری مربوط به این مادران حامل موسسه عنوان شد كه بر اساس آن در حال حاضر بیش از 100 نفر در موسسه رویان در لیست انتظار قرار دارند كه بیشتر از 50 نفر آنها در مرحله بارداری قرار گرفتند.

 وی در خصوص قیمت‌های پیشنهادی در این باره می‌گوید: قیمت‌هایی كه بین زوجین نابارور و مادر حامل رد و بدل می‌شود متفاوت است اما به طور معمول قیمتی معادل 8 میلیون تومان برای 9 ماه درنظر گرفته می‌شود اما در برخی موارد بعضی از مادران حامل به رغم توافقاتی كه با زوجین دارند بعد از زایمان به دلیل مشكلات عاطفی كه برایشان به وجود می‌آید حاضر به جدایی از نوزاد نیستند اما در قبال گرفتن مبلغی پول نوزاد را تحویل می‌دهند.

یكی از مشكلات زوجین ناباروری كه از مادر حامل برای فرزند دار شدن استفاده می‌كنند،‌ در زمان زایمان نمود بیشتری پیدا می‌كند. بر اساس قوانین وزارت بهداشت بیمارستان‌ها گواهی ولادت نوزاد را به نام مادر صادر می‌كنند و این موضوع برای زوجین نابارور قابل قبول نیست. به همین دلیل برخی از زوجین برای این كه با این مشكل مواجه نشوند شناسنامه مادر ژنتیكی را به جای مادر حامله به بیمارستان ارائه می‌كنند كه ممكن است این كار باعث مشكلاتی برای آنها شود.

دكتر سامانی در این باره می‌گوید:‌ در برخی موارد چون راهكار قانونی برای این عمل پیش‌بینی نشده، والدین شناسنامه مادر ژنتیكی را به عنوان شناسنامه مادر حامل به بیمارستان ارائه می‌كنند ولی اگر در طی روند زایمان اتفاقی برای مادر حامل به وجود بیاید و مادر فوت كند، چون شناسنامه مادر ژنتیكی ارائه شده، این شناسنامه باطل می‌شود و مشكلات بعدی گریبانگیر خانواده‌ها می‌شود. عضو هیات علمی پژوهشگاه رویان ادامه می‌دهد: عمده‌ترین چالش در خصوص مادران حامل فقدان و سكوت قانون است، چرا كه در این باره قانونی وجود ندارد. همچنین در خصوص شناسنامه فرزندانی كه از این طریق به دنیا می‌آیند نیز معضلاتی مطرح است. زیرا طبق قانون و دستورالعمل موجود، شخصی كه زایمان می‌كند، مادر محسوب می‌شود. اما در رابطه با مادر حامل، مادر شخص دیگری است و بناست پس از تولد از او نگهداری كند. در حالی كه گواهی ولادت به نام مادر حامل صادر می‌شود كه اكنون راهكاری برای حل آن متصور نشده است.

وی تصریح می‌كند:‌زوجین با ارائه گواهینامه مراكز نازایی به دادگستری می‌توانند برای فرزندشان گواهینامه بگیرند و یا با ارائه گواهی مراكز ناباروری به بیمارستان می‌توانند در همان بیمارستان گواهی تولد را به نام خود بگیرند.

دكتر سامانی در خصوص امكان سوء استفاده افراد سودجو از زوجین نابارور و به وجود آمدن بازار سیاه در این باره می‌گوید: ما در موسسه اجازه ورود واسطه‌ها را نمی‌دهیم. ولی اگر واسطه‌ها در این كار ورود پیدا و درآمد كسب كنند مشكل به وجود می‌آید ولی با قانونمندی می‌شود دست واسطه‌ها را از این كار قطع كرد.



كاهش آمار طلاق در خانواده ها

علی بهرامی، قاضی دادگاه خانواده در این باره می‌گوید: قانون اهدای جنین 29تیرماه 82 درمجلس شورای اسلامی تصویب شد و در هشتم مرداد 83 به تایید شورای نگهبان رسید. به موجب این قانون تمام مراکز تخصصی درمان ناباروری مجاز شدند تا با رعایت ضوابط شرعی و شرایط مندرج در این قانون نسبت به انتقال جنین‌های حاصل از تلقیح خارج از رحم زوج‌های قانونی و شرعی به رحم زنانی که پس از ازدواج و انجام اقدامات پزشکی ناباروری آنهابه اثبات رسیده است، اقدام کنند. به این ترتیب که جنین متعلق به یک زن و شوهر بارور را از طریق تلقیح خارج از رحم یک زن بارور قرار می‌دهند تا به طور طبیعی به حیات خود ادامه دهد و پرورش پیدا کند و متولد شود.وی با اشاره به این نكته كه تقاضای جنین اهدایی باید مشترکا از طرف زن و شوهر متقاضی فرزند تنظیم و تسلیم شود، افزود:‌ دادگاه در صورت احرازشرایط، مجوز دریافت جنین اهدایی را به این زن و شوهر می‌دهد تا صاحب فرزند شوند.

بهرامی با اشاره به مزایای قانون اهدای جنین افزود: اولین تاثیر مثبت این قانون جلوگیری از فروپاشی كانون خانواده‌هاست. چرا كه زوجین نابارور می‌توانند از طریق مادران حامل صاحب فرزند شوند این در حالی است كه در گذشته مواردی از درخواست‌های طلاق به‌دلیل بچه دار نشدن صورت می‌گرفت.