سلامت نیوز: ممکن است با مطالعه میکروب‌های انسانی مشخص شود که چرا رژیم‌های غذایی ناقص فقط برخی کودکان را به سختی بیمار می‌‌سازند.

یک مطالعه که در آن، باکتری‌های روده از دوقلوهای انسانی به موش پیوند زده می‌شوند، می‌تواند به توضیح این مطلب کمک کند که چرا در برخی از کودکان مبتلا به سوء تغذیه، عارضه کواشیورکور گسترش می‌یابد. این عارضه موجب تورم شکم، خستگی و آسیب‌پذیری نسبت به بیماری می‌شود. پژوهشگران امیدوارند که با این کار امکان تهیه جیره‌های غذایی ضروری بهتر برای کودکان بیمار فراهم شود.

این مطالعه که اخیرا توسط میشل اسمیت، فوق‌دکترا در دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس ایالت میسوری، در کنگره میکروب‌شناسی در ونکوور کانادا ارائه شد، عارضه کواشیورکور را در کودکان مالاوی مورد بررسی قرار داد. این عارضه تنها در مالاوی دهها هزار کودک را مبتلا می‌سازد و در 15٪ موارد کشنده است. هر چند که در این عارضه رژیم غذایی نامرغوب مسلماً یک عامل به شمار می‌آید،‌ اما هیچکس نمی‌داند که چرا برخی کودکان به این عارضه مبتلا می‌شوند و کودکان دیگری که تحت شرایط یکسان زندگی می‌کنند، به این عارضه مبتلا نمی‌شوند. این گروه با مطالعه و ردیابی 317 جفت دوقلوی اهل مالاوی در سه سال اول زندگی دریافت که در 7٪ موارد هر دوقلو به عارضه کواشیورکور مبتلا شدند و در 50٪ موارد، فقط یکی از دوقلوها دچار این عارضه شد.

اسمیت می‌گوید: "این بسیار عجیب است؛ زیرا آنها با هم زندگی می‌کنند."

یک توضیح احتمالی برای این که چرا برخی کودکان دارای سوء‌ تغذیه به عارضه کواشیورکور مبتلا می‌شوند، این است که تفاوت‌های موجود در باکترهای روده ممکن است بر میزان ابتلای افراد به این عارضه تأثیر بگذارد. باکتری‌های روده می‌توانند نحوه جذب آهن، روی و ویتامین‌های دریافتی از غذا را در افراد تغییر دهند و با چاقی در ارتباط باشند.

برای بررسی، تیم اسمیت که در آزمایشگاه ژنوم میکروبی جف گوردون در دانشگاه واشنگتن مشغول به کار است، نمونه‌های مدفوع را از برخی دوقلوهای مالاویایی گرفت و از آنها برای ایجاد یک مجموعه از باکتری‌های روده‌ای در موش‌هایی استفاده کرد که در یک محیط کاملاً تمیز و عاری از میکروب پرورش یافتند. با این کار، آنها نسخه تقریباً کاملی از باکتری‌های روده کودکان تهیه کردند که به پژوهشگران اجازه می‌دهد تا نحوه واکنش این باکتری‌ها را نسبت به تغییرات رژیم غذایی مشاهده کرده و آزمایشات دیگری مانند پیوندهای مدفوع را که انجام آنها در کودکان دشوار یا غیرممکن است، انجام دهند.

در نتایج مقدماتی ارائه شده در این کنفرانس، اسمیت نشان داد که چگونه‌ موش‌هایی که باکتری‌های روده‌ای از یک مجموعه دوقلوها به آنها پیوند زده شده بود، نسبت به یک سری از رژیم‌های غذایی زمان‌دار واکنش نشان دادند. ابتدا به مدت سه هفته یک رژیم غذایی نمونه مالاوی متشکل از 90٪ آرد ذرت و آب و 10٪ سبزیجات به این موش‌ها داده شد و سپس به مدت دو هفته از یک رژیم غذایی شامل "غذای درمانی آماده مصرف"، یک غذای حاوی کره بادام زمینی با کالری زیاد که اغلب در کشورهای در حال توسعه به کودکان دارای سوء تغذیه داده می‌شود، مصرف کردند و نهایتاً به مدت دو هفته به رژیم غذایی مالاوی برگشتند.

مشاهده شد موش‌هایی که باکتری‌های روده‌ای را از هم‌ نژادهای مبتلا به عارضه کواشیورکور دریافت کردند، در رژیم غذایی نمونه مالاوی حاوی ذرت و سبزیجات نسبت به موش‌های حاوی باکتری‌های روده‌ای از هم‌نژادهای "سالم" وزن بیشتری را از دست دادند و در رژیم غذایی حاوی کره بادام زمینی وزن بیشتری را دریافت کردند.
تغییرات چرخشی رژیم غذایی

یک نتیجه‌گیری احتمالی این است که باکتری‌های روده دوقلوی بیمار جذب مواد مغذی و کالری‌های محدود موجود در یک رژیم غذایی نامرغوب را برای کودک دشوار می‌سازد. باکتری‌های "بیمار" همچنین بیشتر در معرض تغییر قرار داشتند – برخی از نمونه‌ها رشد کردند، در حالیکه سایر نمونه‌ها با تغییر ترکیب کلی جمعیت از بین رفتند. از طرف دیگر،‌ باکتری‌های روده‌ای "سالم" در سراسر تغییر رژیم غذایی نسبتاً ثابت بودند.

این مورد ثابت نمی‌کند که ترکیب باکتری‌های روده علت بیماری برخی کودکان و عدم بیماری سایر کودکان را مشخص می‌سازد. جیمز کینراس، یک پژوهشگر بالینی در کالج امپریال لندن، که در این جلسه نیز حاضر بود، در شگفت است که آیا امکان دارد عفونت‌های انگلی نیز یک علت دخیل در این امر باشند یا خیر.

اما نتایج مطالعات بیشتری را مطرح می‌سازند که می‌توانند به تأیید نقش باکتری‌های روده در عارضه کواشیورکور و نحوه کنترل آنها برای کمک به کودکان بیمار کمک کنند. یک ایده پیوند زدن باکتری‌های روده‌ای سالم به موش‌های حاوی "باکتری‌های بیمار" و مشاهده این امر است که آیا تفاوتی ایجاد می‌شود یا خیر. مارتین بلاسر، میکروب‌شناس دانشگاه نیویورک، که در گفت‌وگوی اسمیت نیز حضور داشت، می‌گوید: "کار آنها در کشورهای در حال توسعه بسیار اهمیت دارد." وی می‌افزاید،‌ از روش ما می‌توان برای تعیین میکروب‌هایی استفاده کرد که به افراد کمک می‌کنند تا حداکثر ارزش ممکن را از غذا استخراج نمایند.

نهایتاً،‌ اسمیت مایل است یک باکتری یا مجموعه‌ای از باکتری‌ها را شناسایی کند که از کودکان در برابر عارضه کواشیورکور محافظت می‌کنند و آن را به جیره غذایی ضروری کودکان قحطی‌زده اضافه کرده یا آن را قبلاً به آنها بدهد. وی می‌گوید: "شاید بتوانیم قبل از ابتلای آنها اقدامات اولیه‌ای انجام دهیم."