برنامه ریزی برای بچه دار شدن
به گزارش سلامت نیوز به نقل از بترهلث، اگر قصد باردار شدن دارید، مهم است که قبل از شروع تلاش شما و همسرتان تا حد امکان سالم باشید. پزشک عمومی شما می‌تواند به بررسی سلامت قبل از بارداری کمک کند.
بررسی سلامت قبل از بارداری معمولا شامل موارد زیر است:
- سابقه پزشکی و معاینه عمومی
- آزمایش خون برای بررسی سطح هموگلوبین، گروه خونی، ایمنی برای سرخک آلمانی (سرخچه) و آبله مرغان (واریسلا)، هپاتیت B و ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)
- آزمایش هر گونه عفونت مقاربتی (STI)
- توصیه هایی در مورد تغییرات سبک زندگی که شانس بارداری و سلامت نوزاد را بهبود می بخشد (عوامل سبک زندگی که ممکن است نیاز به تغییر داشته باشید شامل وزن، فعالیت بدنی، مصرف الکل، مصرف تفریحی مواد مخدر و اینکه آیا سیگار می کشید)
- توصیه هایی در مورد مکمل های فولات و ید قبل از بارداری و در دوران بارداری برای سلامت کودک شما
- ارجاع به یک متخصص در صورتی که هر یک از زوجین دارای یک بیماری پزشکی از قبل موجود است که ممکن است بر شانس بارداری یا سلامت بارداری تأثیر بگذارد.
- بررسی داروهای تجویزی که ممکن است هر یک از طرفین مصرف کند
- در صورت نیاز به مشاوره ژنتیک مراجعه کنید
- اطلاعات در مورد خدمات بهداشتی و انتخاب مراقبت های بارداری.
زمان بندی
برای باردار شدن ، باید پنج روز قبل از تخمک گذاری یا در روز تخمک گذاری رابطه جنسی داشته باشید. به این «پنجره باروری» می گویند و بستگی به طول چرخه قاعدگی شما دارد.
بیشتر خانم ها زمان نزدیک شدن تخمک گذاری را می دانند زیرا متوجه تغییراتی در ترشحات طبیعی واژن خود می شوند که شفاف و لغزنده می شود.
سن، باروری و لقاح
مهم ترین عامل برای شانس باردار شدن و داشتن فرزند سالم، سن زن است. باروری در حدود 32 سالگی به آرامی شروع به کاهش می کند. در سن 35 سالگی، کاهش باروری سرعت می گیرد و در سن 40 سالگی، باروری به نصف کاهش می یابد.
تأثیر سن مردان بر باروری کمتر چشمگیر است اما یک عامل مهم نیز می باشد. مردان 45 ساله و بالاتر باروری کمتری دارند و برخی از بیماری‌ها در کودکانی که پدران مسن‌تری دارند، شایع‌تر است.
وزن، باروری و لقاح
اضافه وزن یا کم وزنی می تواند باعث تغییرات هورمونی شود که در تخمک گذاری اختلال ایجاد کرده و باروری را کاهش می دهد. به طور متوسط، زنان چاق نسبت به زنان با وزن سالم زمان بیشتری برای باردار شدن نیاز دارند و احتمال ناباروری در آنها بیشتر است.
در مردان، چاقی می تواند باروری را کاهش دهد. این احتمالاً به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله مشکلات هورمونی، مشکلات نعوظ یا سایر شرایط سلامت مرتبط با چاقی است.
رژیم غذایی، ورزش و بارداری
هیچ رژیم غذایی خاصی وجود ندارد که شانس بارداری را بهبود بخشد، اما طیف وسیعی از مواد غذایی سالم که شامل مقدار زیادی میوه، سبزیجات تازه و گوشت بدون چربی باشد توصیه می شود.
ویتامین ها و مواد معدنی (ریز مغذی ها) برای عملکرد بدن ضروری هستند.ورزش منظم همچنین باروری را بهبود می بخشد. دستورالعمل ها توصیه می کنند که حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط - مانند پیاده روی سریع یا رقصیدن - در بیشتر روزهای هفته و ترجیحاً در تمام روزهای هفته انجام دهید.
در صورت امکان، هر هفته فعالیت های شدیدی مانند دویدن، دوچرخه سواری سریع یا شنای سریع داشته باشید.
برای مردان و زنانی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند، ورزش می تواند به جلوگیری از افزایش وزن بیشتر یا دستیابی به کاهش وزن متوسطی که سلامت عمومی و باروری را بهبود می بخشد، کمک کند.
به‌عنوان بخشی از مدیریت وزن، دستورالعمل‌های بین‌المللی توصیه می‌کنند که بزرگسالان دارای اضافه وزن یا چاق هر هفته 225 تا 300 دقیقه ورزش با شدت متوسط انجام دهند (این میزان حدود 35 تا 45 دقیقه در روز است).
مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر و بارداری
مصرف دخانیات، الکل یا مواد مخدر، احتمال باردار شدن را کاهش می دهد. اگر باردار شوید و به سیگار کشیدن، نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر ادامه دهید، می تواند بر سلامت کودک شما در بدو تولد و در بزرگسالی تأثیر بگذارد.
سیگار کشیدن و بارداری
سیگار کشیدن در بارداری یا قرار گرفتن در معرض دود سیگار، باروری را کاهش می دهد و خطر عوارض بارداری را افزایش می دهد. برای بهبود سلامت خود و دادن بهترین شروع زندگی به کودکتان، قبل از اینکه برای بچه دار شدن تلاش کنید، سیگار را ترک کنید و شریک زندگی خود را تشویق کنید که همین کار را انجام دهد.
الکل و بارداری
الکل می تواند باروری مردان و زنان را کاهش دهد. حتی نوشیدن خفیف می تواند احتمال بارداری را کاهش دهد. در مردان، الکل می تواند باروری را مختل کند، زیرا می تواند باعث ناتوانی جنسی شود، میل جنسی را کاهش دهد و کیفیت اسپرم را تحت تاثیر قرار دهد.
مشخص نیست که نوشیدن مقادیر اندک الکل چه تأثیری بر نوزادان متولد نشده دارد، اما به خوبی شناخته شده است که مصرف زیاد الکل می تواند مضر باشد. هرچه الکل بیشتر مصرف شود، خطر ابتلا به جنین بیشتر است.
مصرف زیاد الکل می تواند باعث سقط جنین، مرده زایی، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و اختلال طیف الکل جنینی ( FASD ) شود.
مصرف مواد مخدر و بارداری
داروهای تجویزی و استفاده از مواد مخدر می تواند به طور بالقوه بر سلامت نوزاد متولد نشده تأثیر بگذارد. اگر از داروهای تجویزی استفاده می کنید، قبل از تلاش برای بچه دار شدن، با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید.
آیا در بارداری مشکل دارید؟
اگر در عرض 12 ماه باردار نشدید، ممکن است مشکل باروری وجود داشته باشد. از هر هفت زوج در استرالیا یک زوج ناباروری را تجربه می کنند.
درصد مشکلات باروری
- مشکلات باروری زنان (حدود 40 درصد)
- مشکلات باروری مردان (حدود 40 درصد)
- مشکلات باروری در مردان و زنان (حدود 10 درصد)
- علت ناشناخته (حدود 10 درصد)
مشکلات باروری زنان
- مشکلات تخمک گذاری، از جمله سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- لوله های فالوپ مسدود شده
- اندومتریوز
مشکلات باروری مردان
- کیفیت اسپرم ضعیف
- انسداد طناب اسپرماتیک، که لوله ای است که اسپرم را از بیضه به آلت تناسلی منتقل می کند.
- اختلالات انزال
اگر برای باردار شدن مشکل دارید، با پزشک عمومی خود صحبت کنید که می تواند شما را برای آزمایشات معرفی کند تا علت مشکل شما را بیابد.
بهترین موقع برای بارور شدن چه زمانی است؟
برای بارداری مقدمات زیادی لازم است، قطعا برای آن‌که باردار شوید و خانواده‌تان را 3نفره کنید باید تصمیم بگیرید با همسرتان همراه شوید، پس‌انداز کنید، تحت‌نظر پزشک باشید، آزمایش‌های مربوطه را انجام دهید و خریدهای لازم را هم بکنید اما این پایان ماجرا نیست، زیرا شما هم می‌دانید که باردار شدن شرایط خاص خودش را دارد و شاید شما هم درگیر حواشی آن باشید.
هر زن جوان، طی هر ماه، فقط 6 روز فرصت و امکان باردار شدن دارد. این دوره که آن را «دوره باروری ماهانه» می‌نامند، از 5 روز قبل از تخمک‌گذاری زن تا یک روز بعد از تخمک‌گذاری است. این به‌خاطر این است که سلول‌های جنسی که می‌توانند تا 100 ساعت در بدن زن زنده بمانند باید به قسمت بالایی لوله‌های فالوپین- جایی که تخمک از تخمدان‌ها آزاد می‌شود- برسند.
بنابراین، احتمال بارداری زمانی که مقاربت قبل از تخمک‌گذاری باشد بیشتر است تا زمانی که مقاربت بعد از تخمک‌گذاری باشد. توصیه متخصصان زنان و زایمان این است که زوجی که می‌خواهند بچه‌دار شوند، بهتر است در تمام روزهای موسوم به «دوره‌های باروری ماهانه» مقاربت داشته باشند.
شاید این سوال پیش بیاید که زنان باید از کجا بفهمند که زمان تخمک‌گذاری ماهانه‌شان چه موقع است بهتر است این را بدانید که حتی اگر دوره‌های ماهانه شما هرماه منظم و 27 روزه باشد، قطعا نمی‌توان گفت که وسط این 27 روز زمان تخمک‌گذاری شماست. در داروخانه‌ها کیت‌هایی وجود دارد که می‌توانند مشخص کنند که زمان تخمک‌گذاری یک زن چه موقع است اما با این کیت‌ها شما چندروز قبل از تخمک‌گذاری را که همان‌طور که گفتیم در باروری بسیار مهم هستند را از دست می‌دهید. دکتر جرج یارسن از موسسه زنان و زایمان سنت جیمز در لندن می‌گوید: «اگر روز شروع دوره ماهانه را روز اول دوره هر زن بدانیم برای بارور شدن بهتر است که از روز هشتم تا نوزدهم هر دوره، مقاربت داشته باشید تا احتمال باروری‌تان بالا برود.»
چه عواملی روی قدرت باروری مردانه تاثیر می‌گذارند؟
دکتر هری فیش، متخصص ارولوژی در مورد پرسش در خصوص تفاوت باروری مردانه و زنانه می‌گوید: «قدرت باروری زنان در آغاز دهه چهارم زندگی‌شان شروع به کاهش می‌کند و در اواخر دهه چهارم زندگی‌شان وقتی به 40سالگی نزدیک می‌شوند به شدت کاهش می‌یابد اما قدرت باروری مردان این‌گونه نیست، درواقع قدرت باروری آنها هم کاهش می‌یابد ولی با سرعتی خیلی کمتر. میزان هورمون تستوسترون در مردان بالای 30سال سالانه حدود یک درصد کاهش می‌یابد.» اما در مورد قدرت باروری مردانه چه مسائلی نقش بازی می‌کنند؟
دکتر فیش که مدیر مرکز پزشکی نیویورک پرزباترین است، می‌گوید: «یکی از مسائلی که در باروری مردان تاثیر می‌گذارد اضافه وزن آن‌هاست. هورمون تستوسترون در سلول‌های چربی، به‌خصوص آن‌هایی که در بخش چربی شکمی جمع شده‌اند، شکسته می‌شوند؛ برای همین هرچه یک مرد چاق‌تر باشد میزان هورمون تستوسترون او کمتر است، درضمن مسائلی مثل واریکوسل هم باعث کاهش قدرت باروری مردان می‌شود که باید آنها را به محض تشخیص دادن درمان کرد تا روی قدرت باروری مردانه تاثیری نگذارد، البته پیشرفت‌های جدید پزشکی باعث شده که 99 درصد از مسائل و مشکلات این‌گونه‌ای که روی باروری مردان تاثیر می‌گذاشت درمان شود تا مانند قبل روی باروری مردان تاثیر نگذارد.»
اگر دارو می‌خورید/ داروها روی قدرت باروری تاثیر دارند یا خیر؟
برخی از داروها روی میزان باروری زنان تاثیر می‌گذارند. دراین مورد بیشتر از هر چیز در خصوص قرص‌های ضدافسردگی صحبت شده است اما تمام مطالعات انجام گرفته نشانگر این است که این داروها روی چرخه دوره‌های ماهانه زنان و قدرت باروری آنها تاثیر نمی‌گذارند. ولی آیا زنان مبتلا به بیماری افسردگی باید در دوران بارداری هم داروهای خود را مصرف کنند؟
دکتر امانوئل پرابوک، از مرکز تحقیقات دارویی دانشگاه نبراسکا در این مورد می‌گوید: «مسئله مهم این است که یک زن سالم خوشحال می‌تواند مادر بهتری باشد تا یک زن افسرده غیرسالم،به هرحال سود این داروها در اکثر موارد بیشتر از ضرر آن‌هاست اما معدودی از مطالعات نشان داده که داروهای ضدافسردگی مشهوری مثل پروزاک، ژولوفت و سکلسا ممکن است باعث ناهنجاری‌هایی در جنین شوند.»ولی برخی داروهای دیگر ممکن است روی باروری زنانه تاثیر بگذارند، برای مثال برخی از متخصصان می‌گویند که داروهای آنتی‌بیوتیک روی ترشح واژن در زنان تاثیر می‌گذارند و باعث کاهش احتمال تخمک‌گذاری می‌شوند و داروهای سرماخوردگی دارای آنتی‌هیستامین هم باعث می‌شوند امکان لقاح سلول جنسی مرد با تخمک کاهش یابد.
چه سنی مساوی است با ناباروری؟
می‌توان گفت مهم‌ترین فاکتور در باروری زنان «سن» آن‌هاست، البته موارد زیادی بوده که زنان حتی در 50 سالگی و پس از انجام درمان‌های ناباروری باردار شده‌اند. اما خب آمار این گونه است: «حتی با انجام درمان‌هایی مثل IVF شانس باروری در 45سالگی حدود یک تا 2درصد است.» دلیل این موضوع هم ساده است: «با بالا رفتن سن زنان میزان تخمک‌های سالم کاهش می‌یابد، از بعد 35 سالگی هم سیستم داخل بدن که باعث آزاد شدن تخمک‌ها در هر ماه می‌شود، شروع به تخریب می‌کند و درنتیجه مکانیسم باروری زنان دچار مشکل می‌شود. اما به هرحال شیوه‌های جدید باروری باعث شده که امید به باروری در زنان با سن‌های بالاتر افزایش یابد. براساس آمار مرکز ملی سلامت آمریکا در فاصله سال‌های 1990 تا 2005 میزان تولد فرزندان مادران 35 تا 39 ساله نسبت به دهه قبل 50درصد افزایش یافت و میزان تولد فرزندان مادران 40 تا 44 نسبت به دهه قبل از آن 100درصد افزایش یافته است.
اضطراب باعث کاهش باروری می‌شود؟
تقریبا تمامی مردم و بسیاری از پزشکان، اعتقاد دارند که اضطراب دائمی و داشتن حالت هیجانی روی قدرت باروری زنان تاثیر می‌گذارد اما مطالعاتی که در این زمینه انجام شده این مسئله را تایید نمی‌کند. دکتر شاری لاسکین، مدیر مرکز روان‌شناسی زایمان در دانشگاه لانگون نیویورک در این مورد می‌گوید: «همه ما در زمان‌ها و مکان‌های مختلف، دیده و شنیده‌ایم که در شرایط سخت، زیر شدیدترین استرس‌ها، باروری از بین نمی‌رود و بارداری‌هایی شکل می‌گیرد. درواقع هیچ‌یک از مطالعات ما نشانگر این نیست که استرس و اضطراب بتواند از میزان قدرت باروری زنان بکاهد.»
با این وجود بهتر است حرف قدیمی‌ها را جدی بگیریم، اگر می‌خواهید در باروری‌تان دچار مشکل نشوید و یک بارداری مناسب داشته باشید، سعی کنید تا می‌توانید از اضطراب‌ها و فشارهای روحی دور بمانید و تا جایی که می‌توانید برای خودتان آرامش کسب کنید.»
نشانه‌هایی برای حدس زدن ناباروری فرد وجود دارد؟
دکتر لوئیزونیکشتاین می‌گوید: «واقعا نمی‌شود نکته یا نشانه‌ای را گفت که می‌توانند بارداری را سخت کنند، درواقع در اکثر موارد تخمدان‌های پلی‌کیستیک، فیبروم رحم، عفونت کلامیریا، تا زمانی که یک زن قصد بارداری دارد تشخیص داده نمی‌شوند.» این پزشک و پژوهشگر در ناحیه سانفرانسیسکو بای‌آرنا می‌گوید: «یک استثنا البته در میان بیماری آندومتریوز است؛ این بیماری باعث درد شدید هنگام مقاربت یا شروع خونریزی ماهانه می‌شود. به هرحال توصیه ما این است، هر زنی که قصد دارد باردار شود به پزشک متخصص مراجعه کند تا مشخص شود که به هیچ مشکلی که بارداری را سخت کند یا روی سرنوشت جنین تاثیر بگذارد، دچار نیست.
نظر شما