سلامت نیوز: آیا می‌دانستید شب‌ادراری ممكن است تا سن بلوغ فرزندتان هم طول بكشد؟! آیا می‌دانستید شب‌ادراری یك پدیده كاملا طبیعی است؟ اگر شما هم نگران مسئله شب‌ادراری كودك‌تان هستید توصیه می‌كنیم حتما مطلب زیر را به دقت بخوانید.

بچه‌ها كنترل ادرارشان را دیر به دست می‌آورند. آن‌ها به‌خصوص برای این‌كه در شب پوشك‌شان را خشك نگه دارند، نیاز به زمان زیادی دارند. بنابراین خیلی طبیعی است كه آن‌ها شب‌ها تختخواب‌ را خیس كنند؛ موضوعی كه والدین از آن با عنوان شب‌ادراری نام ‌می‌برند اما آنچه باید بدانید این است كه شب‌ادراری در عالم پزشكی تعریف‌خاص خودش را دارد و همه بچه‌هایی كه شب‌ها تختخواب‌ را خیس می‌كنند، لازم نیست به‌دنبال درمان باشند. براساس تعریف شب‌ادراری، درصورتی كه كودكی بالای 5 سال، به‌طور مكرر حداقل 2 بار در هفته و به‌مدت حداقل 3 ماه پیاپی بستر خود را خیس كند، می‌توان او را مورد بررسی قرار داد. به گزارش برترین ها هر چه سـن بالاتـر می‌رود، تعدادی از كودكان خودبه‌خود بهبود پیدا می‌كنند. به‌طوری كه در حدود 6 سالگی، شب ادراری در 10 تا 15 درصد كودكان دیده می‌شود و در سن 10 سالگی حدود 5 درصد از كودكان و در 15 سالگی تنها یك درصد كودكان شب ادراری دارند. باید توجه داشت كه شب ادراری در پسرها 2 تا 3 برابر دخترهاست.

    نقش تغذیه در شب‌ادراری

به تازگی محققان می‌گویند، تغذیه كودك نقش مهمی در شب‌ادراری او دارد. آلرژی و حساسیت كودك به غذاها و به‌خصوص شیر گاو یكی از مواردی است كه می‌تواند موجب شب‌ادراری شود. همچنین مصرف غذاهای فرآوری شده و حاوی ادویه‌های تند مانند سوسیس و كالباس و نیز غذاهای حاوی رنگ‌های مصنوعی مانند پفك، قهوه، شیركاكائو و شكلات می‌توانند بر این مشكل تاثیر سوء داشته باشند. بنابراین باید دقیقا توجه داشت كه در چه شب‌هایی و با مصرف چه مواد یا غذاهایی این شب ادراری تشدید می‌شود تا از مصرف آن‌ها پرهیز شود.


   علل شب ادراری چیست؟

ثابت شده است، عوامل ارثی و سوابق والدین نیز در بروز شب ادراری موثر است اما باید توجه داشت همان‌طور كه زمان راه افتادن و حرف زدن بچه‌ها با یكدیگر متفاوت است، روند بالارفتن ظرفیت مثانه و زمان قدرت كنترل مثانه نیز در كودكان ممكن است باهم متفاوت باشد. جنبه ژنتیك شب‌ادراری بسیار قوی است؛ به‌نحوی كه شانس ابتلا در كودكی كه یكی از والدینش در دوران كودكی دچار شب‌ادراری بوده‌اند، 45 درصد است و این عدد در كودكانی كه هم پدر و هم مادرشان دچار این مشكل بوده‌اند، به 80 درصد می‌رسد. مسائل روحی و عاطفی از مهم‌ترین علل شب ادراری هستند. این مورد به‌خصوص در كودكانی دیده می‌شود كه قبلا كنترل ادرار داشته‌اند اما اكنون دچار شب ادراری شده‌اند. اضطراب و استرس ناشی از مسائلی مانند تولد یك نوزاد در خانواده كه موجب شده توجه پدر و مادر به او معطوف شود، جدایی پدر و مادر، اختلافات و كشمكش‌های درون خانواده، رفتن به یك منزل جدید، مسافرت یا فوت یكی از والدین و از همه بدتر تحقیر و تنبیه بیش از حد بزرگترها نسبت به كودك یا تماشای بیش از حد تلویزیون و بازی كردن بیش از حد با كامپیوتر می‌تواند موجب بروز شب‌ادراری و تشدید آن در كودكان شود. در موارد كمتری هم علت شب‌ادراری وجود یك بیماری جدی در دستگاه ادراری یا عصبی كودك یا حتی بیماری زمینه‌ای مانند دیابت یا صرع است.


   بچه‌ها درچه زمانی ادرار خود را حس می‌كنند؟

در سن شیرخوارگی ادرار كردن كودك كاملا بی‌اختیار است. با بزرگ‌تر شدن كودك و تكامل مراكز عصبی، به‌نظر می‌رسد كه در یك تا 2 سالگی كودك می‌تواند پر شدن مثانه خود را درك كند و به‌تدریج این توانایی را به‌دست می‌آورد كه مدت كمی تخلیه مثانه را به تعویق بیندازد در سال‌های دوم تا سوم عمر، با تكامل مراكز عصبی، مغز كنترل بیشتری روی اعمـال مثانه پیدا می‌كند در نتیجه كودك قادر می‌شود، مدت بیشتری ادرار را در مثانه نگاه دارد. معمولا تا 3سالگی اكثر اطفال به‌خوبی قادر هستند ادرارشان را در روز كنترل كنند اما توانایی كنترل ادرار در شب، اكثرا دیرتر حاصل می‌شود. در سن 4 تا 5 سالگی مراكز عصبی مغز قادرند، انقباضات مثانه را در خواب هم كنترل كنند به علاوه تا این سن ظرفیت مثانه كودك هم زیاد شده و می‌تواند حجم بیشتری ادرار را نگهداری كند. در دخترها معمولا این كنترل زودتر از پسر بچه‌ها به‌وجود می‌آید.


 درمان شب‌ادراری آسان است

در برطرف شدن مشكل شب‌ادراری كودك، والدین نقش اصلی را به‌عهده دارند. پدر و مادر باید تنش و اضطراب كودكان خود را تا حد امكان كاهش دهند. توصیه می‌شود كه محیطی امن و راحت در منزل برای كودك ایجاد كنند و به‌ هیچ‌وجه كودك را تنبیه نكنند تا كودك احساس گناه و عدم‌امنیت نكند. مهم‌ترین نكته برای درمان این مشكل صبر و تحمل والدین است. شما باید بدانید كه شب‌ادراری یك پدیده كاملا طبیعی است كه از كنترل كودك خارج است. بنابراین نباید او را به دلیل این كار تنبیه، مسخره یا سرزنش كنید. همچنین نباید این مشكل را بیش از حد بزرگ كنید. زیرا در این صورت كودك بیشتر دچار استرس و اضطراب شده و شب‌ادراری او تشدید می‌شود.

قبل از اقدام به درمان حتما با پزشك مشورت كنید زیرا با وجود آن‌كه بسیاری از كودكان مبتلا به شب‌ادراری بیماری خاصی ندارند، گاهی هم ممكن است علت شب‌ادراری وجود یك بیماری‌ مهم و جدی در كودك باشد. دارودرمانی و رفتاردرمانی راه‌هایی است كه پزشك برای حل این مشكل انتخاب می‌كند.


این توصیه‌ها را جدی بگیرید

هر چند شب‌ادراری یك مسئله طبیعی است اما بهتر است اول در مورد آن با پزشك مشورت كنید تا خیال‌تان از سالم بودن فرزندتان راحت شود. برای این‌كه به حل این مسئله كمك كنید نكات زیر را همواره به یاد داشته باشید:

      از دادن مایعات كافئین‌دار مانند چای، قهوه و نوشابه به كودك خودداری كنید.

     پس از شام مصرف مایعات كودك را به حداقل برسانید تا ادرار كمتری تولید شود.

     قبل از رفتن به تختخواب حتما كودك را به دست‌شویی ببرید تا مثانه را كاملا تخلیه كند.

      در طول شب یك بار كودك را برای ادرار كردن بیدار كنید.

     كودك را درصورت شب ادراری توبیخ، تنبیه و جریمه نكنید. این كار موجب می‌شود تا كودك‌تان در آینده دچار مشكلات روانی و حتی یبوست شود.

     برای هر شبی كه كودك تختخوابش را خیس نمی‌كند، او را تشویق كنید و بعد از چند شب برای او جایزه بخرید.

     زمانی كه ملحفه‌های كودك را عوض می‌كنید و تختخواب او را تمیز می‌كنید، به‌خود او هم اجازه بدهید در این كار به شما كمك كند. این كار باعث می‌شود او كمتر خجالت بكشد.

     شب‌ادراری كودك را به حساب لجبازی او نگذارید.

     سعی نكنید با پوشك كردن كودك، از شر شب‌ادراری او خلاص شوید. پوشك كردن به‌خصوص در كودكان بالای 5 سال، موجب بروز مشكلات روحی در آن‌ها می‌شود.

     اگر مایل هستید كودك‌تان را به اردوهای شبانه‌روزی بفرستید یا شب را در منزل اقوام بگذرانید، برای جلوگیری از ترس و شرم كودك، از پزشك بخواهید تا برای او دارو تجویز كند. داروهایی وجود دارد كه می‌تواند حجم تولیدی ادرار شبانه را موقتا به حداقل برساند تا در یكی، دو نوبت خاص خارج از منزل، شب‌ادراری رخ ندهد.

منبع: مجله سیب سبز