قائم مقام سازمان نظام پزشكی با هشدار نسبت به گسترش تبلیغات پزشكی در شبكههای ماهوارهای و خطرات و عوارض استفاده از این محصولات ماهوارهای گفت: 98درصد محصولات مرتبط با سلامت تبلیغی در شبكههای ماهوارهای قاچاق بوده و در صورت استفاده فرد از این محصولات، انجام درمان علمی برای وی با مشكل مواجه میشود.
دكتر علیرضا زالی در گفتوگو با ایسنا، گفت: بر اساس برآوردهای انجام شده، در حال حاضر حدود 60 شبكه ماهوارهای در حالی تمام یا قسمتی از برنامههای خود را به زبان فارسی پخش میكنند كه تبلیغات پزشكی و حوزه سلامت حجم زیادی از این برنامهها را شامل میشود. گاهی حجم این تبلیغات در حدی است كه سریالها و فیلمهای سینمایی حالت میان پرده پیدا میكنند و این موضوع حاكی از آن است كه مبنای این شبكهها بر اساس تبلیغات و درآمدزایی است.
وی با ابراز نگرانی از برخی تفكرات كه هر رسانهای اعم از نوشتاری، دیداری و شنیداری را نهادی قابل قبول و مورد اعتماد میدانند، ادامه داد: متاسفانه این موضوع یكی از اشكالهای جامعه ایرانی است كه شاید ریشههای فرهنگی در آن دخیل باشد. از طرف دیگر از نظر روانشناسی تبلیغات نیز معمولا شبكههای ماهوارهای در گامهای اول سعی میكنند متناسب با نیازها و مطالبات سلامت مردم، نیازسنجی اولیه را داشته باشند، شرایط روانی فرد را آماده میكنند و سپس امر تكرار تبلیغات كه وجه مشخص این شبكههاست را در پی میگیرند؛ چرا كه امروزه مشخص شده هرچه یك تبلیغ خاص تكرار شود، تاثیرپذیری بیشتری دارد. به این ترتیب با پخش مكرر تبلیغات به مرور زمان ممكن است یك نیاز حوزه سلامت در سطح جامعه، عملا به یك باور عمومی تبدیل شود.
ناآگاهی مردم، استمرار موج تبلیغات و گرایش كاذب جامعه به محصولات ماهوارهای
به گفته معاون نظارت و برنامهریزی سازمان نظام پزشكی، در حال حاضر بیشتر تبلیغات شبكههای ماهوارهای فارسی زبان از نظر تواتر و درصد شامل محصولات ترك اعتیاد، كاهش و افزایش وزن، افزایش قد و یا محصولات جنسی است. اخیرا برخی از این شبكهها به بحث داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب و تغییر دهنده وضعیت روانی نیز ورود كردهاند. ناآگاهی مردم و استمرار موج تبلیغات داروها و دیگر محصولات حوزه سلامت در شبكههای ماهوارهای و اینترنت موجب شده عملا گرایش كاذبی نسبت به این كالاها در جامعه ایرانی شكل گیرد.
وی در این باره افزود: مطالعهای اخیرا انجام شده كه نتایج آن نشان میدهد بخشی از مردم حتی در سطوح مختلف تحصیلات، حداقل یك بار از محصولات تبلیغی در شبكههای ماهوارهای استفاده كردهاند اما پس از آن كه بیاثر بودن آن كالای تبلیغی اثبات شده، آن را كنار گذاشتهاند. اما مهم آن است كه همین یك بار استفاده نیز برای مكانیسمهای تبلیغاتی و ساز وكارهای درآمدی كافی است.
تشكیل هفت هزار پرونده در خصوص محصولات پزشكی تبلیغی در ماهوارهها در سال گذشته
دكتر زالی ادامه داد: مطابق اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 89 حدود هفت هزار پرونده در خصوص تبلیغات ماهوارهای در حوزه دارو، غذا و دیگر محصولات حوزه سلامت، تشكیل شد. این موضوع حاكی از آن است كه چه حجمی از تبلیغات در فضای ماهوارهای در حال توزیع است. بر این اساس مهمترین بحث در این زمینه، فرهنگسازی و تنویر و روشنگری افكار عمومی است. در اینجاست كه وزارت بهداشت، وزارت فرهنگ، سازمان نظام پزشكی، سازمان صدا و سیما و اصحاب رسانه میتوانند در قالب كاری تیمی فرهنگ عمومی مردم در حوزه سلامت ارتقا دهند؛ چرا كه اثربخشی و كارایی تبلیغات ماهوارهای در جامعهای با فرهنگ ارتقا یافته به شدت كاهش مییابد. اصحاب رسانه باید كمك كنند كه یافتههای نوین پزشكی و بحثهایی از این قبیل به شكل اصیل و كاملا معتبر و مستند در اختیار مردم قرار گیرد و نیاز عمومی مردم به شكلی علمی پاسخ داده شود.
وی تاكید كرد: در طول سه سال گذشته و از تریبونهای مختلف نظرات سازمان نظام پزشكی درباره تبلیغات محصولات حوزه سلامت در شبكههای ماهوارهای را اعلام كردهایم. البته برخورد با تبلیغات ماهوارهای فراتر از ظرفیت اجرایی و عملكردی سازمان نظام پزشكی است؛ چرا كه این موضوع امر بسیار پیچیدهای است و شاید بخش كوچكی از آن توسط سازمان نظام پزشكی شدنی باشد. بیشترین نقش در نظام پزشكی مربوط به تنویر افكار عمومی و جامعه پزشكی است. در این زمینه سعی شده همواره اطلاع رسانیهای لازم صورت گیرد. در موارد لازم نیز برخورد انتظامی از سوی سازمان نظام پزشكی انجام شده است. همچنین سازمان نظام پزشكی همواره در تمام جلسات هماهنگی برای برخورد با تبلیغات ماهوارهای حوزه سلامت به عنوان یك عنصر فعال حضور داشته است.
جایگاه توزیع محصولات حوزه سلامت باید از اعتبار و صلاحیت علمی لازم برخوردار باشد
وی در توضیح مواضع سازمان نظام پزشكی درباره تامین و تجویز محصولات حوزه سلامت، گفت: دیدگاه اصلی سازمان نظام پزشكی آن است كه هر گونه دارو، تجهیزات درمانی و پزشكی و حتی مكملهای غذایی باید با توجه به وضعیت عمومی فرد، سلامت و مسایل فیزیولوژیك وی تجویز شود و این تجویز نیز صرفا باید توسط پزشك صورت گیرد. به این ترتیب هر گونه تجویز غیر از پزشك در این حوزه از نظر سازمان نظام پزشكی مطرود و غیرقانونی است. بنابراین تبلیغ یك دارو یا كالای مرتبط با حوزه سلامت در یك كانال تلویزیونی ماهوارهای برای همه افراد بدون در نظر گرفتن وضعیت سلامتی، فیزیولوژی سابقه بیماریها و مسایل سرشتی و توارثی، نشان دهنده اقدامی غیرعلمی و غیراصولی است و فاقد هرگونه جایگاهی است.
قائم مقام سازمان نظام پزشكی با تاكید بر آن كه جایگاه توزیع دارو و دیگر محصولات حوزه سلامت باید از اعتبار كافی برخوردار و صلاحیتهای علمی و فنی آن تایید شده باشد، ادامه داد: اكنون مردم حتی در خرید وسایل صوتی و تصویری برندهای معتبر را انتخاب میكنند چطور میشود در مورد داروها و محصولاتی كه به صورت مستقیم با سلامتی فرد در ارتباط است، ارزیابی لازم نشود. در مجموع داروخانههای كشور میتوانند به توزیع محصولات مجاز در حوزه سلامت اقدام كنند. داروخانه مكانی مورد اطمینان است كه مسوول فنی نیز در آنجا حضور دارد. این موضوع به صحت فروش دارو و تجهیزات حوزه سلامت كمك زیادی میكند. بنابراین ارسال یك پكیج ترك اعتیاد، چاقی، توانبخشی و مواردی از این قبیل به درب منازل بوسیله پیك، اقدامی غیرعقلانی است كه باید مورد شك و شبهه واقع شود.
دكتر زالی در این باره ادامه داد: دارو، مواد غذایی، تجهیزات پزشكی و درمانی، مكملها، مواد آرایشی – بهداشتی تولید داخل و وارداتی مراحل جدی علمی و اصولی را در وزارت بهداشت طی میكنند و پس از تایید اثربخشی و مرغوبیت، كد بهداشتی و مجوز توزیع دریافت میكنند. این درحالیست كه بسیاری از موارد تبلیغی در شبكههای ماهوارهای یا به دروغ اعلام میكنند كه دارای مجوز وزارت بهداشت هستند و یا اساسا فاقد لیبل وزارت بهداشت بوده و از جایگاه قانونی و معتبر توزیع نمیشوند.
98 درصد محصولات سلامت تبلیغی در ماهوارهها قاچاق هستند
وی ادامه داد: بررسیهای انجام شده از سوی سازمان نظام پزشكی نشان میدهد كه 98 درصد محصولات حوزه سلامت كه از طریق شبكههای ماهوارهای تبلیغ میشوند به صورت غیر رسمی و غیرشفاف وارد كشور شده و قاچاق هستند. بر این اساس بسیاری از این محصولات مراحل قانونی را طی نمیكنند، در آزمایشگاه مرجع سلامت تست و آنالیز نمیشوند و مقررات ورود به كشور را طی نمیكنند. مشكلی كه در این زمینه مطرح میشود آن است كه از آنجا كه حجم تبلیغات محصولات حوزه سلامت در شبكههای ماهوارهای زیاد است، گوی رقابت از محصولات مجاز مشابه در كشور (تولیدی و وارداتی) ربوده میشود و موجب آسیب به شركتهای معتبر میشود. تغییر ساختار اجتماعی كشور نیز از دیگر مخاطرات این موضوع است.
وی با تاكید بر این كه مجامع علمی از قبیل انجمنهای علمی – تخصصی، وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی و دانشگاههای علوم پزشكی منابع رسمی برای اطلاعات حوزه سلامت هستند، افزود: در گذشته مردم برای جستجوی مباحث علمی - پزشكی، دارویی و مسایل جدید حوزه سلامت معمولا وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی، پزشكان، متخصصان، منابع علمی و یا رسانههای مورد تایید كشور را مرجع خود قرار میدادند، اما به دنبال حجم گسترده تبلیغات ماهوارهای، این وضعیت نیز در حال تغییر است و ممكن است افراد تصور كنند از آنجا كه یك محصول خاص از یك كشور خارجی تبلیغ میشود، پس ادعای مطرح شده در آن تبلیغ، درست است. لازم است مردم به مراجع پزشكی داخلی اعتماد بیشتری داشته باشند.
ترك اعتیاد با طعم زردچوبه و زعفران!!
تغییر سلیقه اعتیادی و مشكل شدن روند درمان در صورت استفاده از پكیجهای ترك اعتیاد ماهوارهای
تبلیغات سوء اعتیاد در شبكههای ماهوارهای نوعی ترویج اعتیاد است
قائم مقام سازمان نظام پزشكی با هشدار نسبت به عوارض استفاده از داروهای ترك اعتیاد تبلیغی در شبكههای ماهوارهای، گفت: این موضوع بحثی است كه اخیرا در جامعه ایرانی باب شده است. گزارش مستندی موجود است كه نشان میدهد مصرف داروهای ترك اعتیاد تبلیغی در ماهوارهها سبب میشود درمان این افراد پس از مراجعه به مراكز درمانی و بازتوانی اعتیاد كشور با مشكل مواجه شده، زمان طولانیتری بستری شوند و در اغلب موارد نیز شانس بازگشت این افراد بیشتر است. بیتردید یكی از دلایل این موضوع، مصرف داروهای ترك اعتیاد ماهوارهای است. مشخص شده كه در اغلب این داروهای ترك اعتیاد از مواد مخدر یا محرك مانند شیشه و ... استفاده میشود. بنابراین با استفاده از داروهای ترك اعتیاد تبلیغی در ماهوارهها، ظاهرا فرد از وابستگی به ماده اعتیادآور اولیه جدا میشود اما پس از مدتی به ماده جدیدی اعتیاد پیدا میكند كه غرامت آن چند برابر ماده مخدر اولیه است. به این ترتیب با استفاده از داروهای ترك اعتیاد تبلیغی در ماهوارهها نه تنها ترك اعتیادی صورت نمیگیرد بلكه سلیقه اعتیادی تغییر مییابد و مشكل جدید ایجاد میشود.
وی با هشدار نسبت به تبلیغات سوء درمان اعتیاد مانند درمان اعتیاد بدون اطلاع والدین و بدون علایم ظاهری، ادامه داد: این ادعا از سوی شبكههای ماهوارهای بویژه برای نسل جوان بسیار خطرناك است؛ چرا كه هر چند این موضوع به معنای واقعی دروغ است اما میتواند نوعی ترویج اعتیاد باشد. به این ترتیب ممكن است با چنین تبلیغاتی نگاه كاذبی در نسل جوان شكل گیرد و خود به خود موجب ترویج اعتیاد در كشور شود.
دكتر زالی به مطالعات صورت گرفته در زمینه آنالیز داروهای ترك اعتیاد گیاهی تبلیغی در مراجع غیرقانونی اشاره كرد و گفت: مطالعه انجام شده در آزمایشگاه مرجع پزشكی قانونی در مورد این داروها حاكی از آن است كه این داروها فاقد تركیبات موثر هستند. همچنین در این داروها از تركیبیاتی مانند ترامادول و تركیباتی از این نظیر استفاده شده؛ این درحالیست كه این تركیبات مواد شبه اعتیادی هستند كه مشكلات جدی را برای فرد ایجاد میكنند. همچنین مشخص شد در بسیاری از این پكیجهای ترك اعتیاد از موادی مانند اسانس زردچوبه و یا زعفران استفاده شده كه بوی ساطع شده از آنها تصور گیاهی بودن تركیب را در فرد ایجاد كند؛ در صورتی كه آن پكیج اصالتا فاقد منشا گیاهی است.
لزوم فرهنگسازی عمومی در استفاده از محصولات مرتبط با سلامت و پاسخ مناسب به نیازهای مردم در این حوزه
معاون نظارت و برنامهریزی سازمان نظام پزشكی تاكید كرد: بر این اساس وظیفه اصحاب رسانه، سازمان صدا و سیما، وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكی و انجمنها است كه با انجام كاری علمی، گروهی تحقیقاتی به منظور آسیب شناسی ساختاری و محتوای تبلیغاتی رسانهها شكل گیرد و نیازهای مردم در حوزه سلامت مشخص شود؛ چرا كه ممكن است جامعه به داروها یا محصولاتی خاص نیاز داشته باشد كه از چشم دستگاههای اجرایی دور مانده باشد. بنابراین تولید و تامین مناسب نیاز جامعه در داخل كشور موجب میشود این نیازها به شكل منطقی و علمی پاسخ داده شود.
قائم مقام سازمان نظام پزشكی در پایان تاكید كرد: بحث تبلیغ محصولات سلامتی در شبكههای ماهوارهای بحث ریشهداری است كه در مرحله اول به فرهنگسازی عمومی در كشور نیاز دارد. همچنین لازم است با انجام اقدامی علمی مطالبات مردم در حوزه مواد غذایی، مكملها، داروها، تجهیزات پزشكی و دیگر اقلام سلامتی تعیین شود و با همفكری دستگاههای مختلف مانند وزارت بهداشت، سازمان نظام پزشكی و انجمنهای علمی پاسخ مناسبی به مطالبات مردم داده شود و روشهای درمانی و توانبخشی مورد اعتماد از طریق این دستگاههای معتبر، داخل كشور تولید و تامین شوند.
نظر شما