درخصوص این ماده سه فرض مطرح است:
1- معیوب بودن مهر در زمان عقد: با توجه به اینكه شوهر ضامن عیب است در این حالت زن میتواند توافق انجام شده درخصوص مهر را فسخ و مثل یا قیمت آن را از شوهر مطالبه كند یا اینكه عین مهر را نگه دارد و تفاوت قیمت بین سالم و معیوب (ارش) را از شوهر بخواهد.
2- معیوبشدن مهر پس از عقد و قبل از تسلیم: این فرض در صورتی است كه عیب در زمان عقد نكاح وجود نداشته ولی قبل از تسلیم به زن حادث شده، در این حالت نیز شوهر ضامن است و طبق نظر مشهور فقهای امامیه، زن فقط حق گرفتن تفاوت قیمت سالم و معیوب (ارش) را دارد. یعنی زن حق پسدادن مهر را ندارد و شوهر مسوول پرداخت تفاوت قیمت است و باید جبران خسارت كند.
3- تلف مهر پس از عقد و قبل از تسلیم: مادامیكه مرد مهر را به زن تسلیم نكرده باشد ضامن آن است و او باید مثل یا قیمت مال تلفشده را به زن تسلیم كند.
تلف یا معیوب شدن مهر پس از عقد ممكن است به یكی از طرق زیر باشد: الف) تلف یا عیب ناشی از تقصیر زوج ب) تلف یا عیب ناشی از تقصیر زوجه ج) تلف یا عیب توسط شخص ثالث د) تلف یا عیب بهطور قهری
در حالت اول همانطور كه گفته شد زوج باید با پرداخت مثل یا قیمت، جبران خسارت كند.
در حالت دوم ضمانی بر عهده زوج نیست و در حكم آن است كه مهر توسط زوجه قبض شده است.
در حالت سوم زوجه مخیر است كه مستقیما به شخص ثالث (تلف كننده) یا به خود زوج رجوع كند. در صورت رجوع به زوج و مطالبه خسارت، زوج نیز میتواند به تلفكننده مراجعه كند.
در حالت چهارم، زوج ملزم به پرداخت خسارت است.
آنچه در بالا گفته شد در مواردی است كه مهر عین معین باشد. سوالی که ممكن است مطرح شود آن است كه در صورت تلف عین مهر، ملاك پرداخت قیمت چه زمانی است؟ در جواب باید گفت به نظر اكثریت فقها، در صورتیكه مهر تلف شود، مرد ضامن قیمت روز پرداخت یا تسلیم است.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما