شنبه ۱۲ خرداد ۱۳۸۶ - ۰۰:۰۰
کد خبر: 4217

وزیر کشور روز پنجشنبه در نخستین همایش هم اندیشی حجاب، مسوولیت ها و اختیارات دولت اسلامی، در آتش تنوری دمید که یک دهه قبل نیز در ایران زبانه کشیده بود؛ ترویج ازدواج موقت برای حل مشکل ازدواج جوانان. مساله ای که بیش از یک دهه قبل حجت الاسلام هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور وقت در خطبه های نماز جمعه به آن پرداخته بود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه شرق، وزیر کشور در این همایش ترویج ازدواج موقت را یکی از راه های رفع مشکل اجتماعی جوانان در زمینه ازدواج دانست و گفت؛ اسلام، دین جامع و کاملی است و برای تمامی رفتارها و نیازها راهکار دارد که ازدواج موقت، یکی از راهکارهای پاسخگویی به نیاز جوانان است. به گزارش فارس وزیر کشور گفت؛ ما نباید از ترویج ازدواج موقت جوانان در جامعه که حکم خدا است، پروا داشته باشیم و این مساله باید با جسارت در کشور ترویج شود. وی گفت؛ ازدواج موقت، تنها برای کامجویی مردان دارای همسر نیست که بروند و برای بار چندم ازدواج کنند. وی اظهار داشت؛ مگر امکان دارد که اسلام نسبت به جوان 15 ساله ای که خداوند شهوت را در وجود او قرار داده، بی تفاوت باشد. وزیر کشور با تاکید بر اینکه ازدواج موقت تنها برای کامروایی مردان متاهل نیست، گفت؛ برای ارضای میل جنسی جوانانی که امکان ازدواج ندارند، بایستی فکری شود. پورمحمدی با اشاره به اینکه در جامعه ما میان پسر و دختر ارتباط وجود دارد، پرسید که آیا باید از کنار این مساله چشم بسته بگذریم. وی در ادامه تاکید کرد؛ ما اگر نخواهیم برای پاسخگویی به نیاز جنسی جوانان راه حل عملی ارائه دهیم باید منتظر تخلفات و تبعات فراگیر این مشکل باشیم. وزیر کشور در همین رابطه، خواستار تغییر فرهنگ جامعه در زمینه سن ازدواج و ازدواج موقت شد. فردای آن (روز جمعه) آیت الله «ابراهیم امینی» خطیب موقت جمعه قم نیز در سخنانی اعلام کرد؛ «کشور نیازمند مراکزی جهت انتخاب همسر برای دختران و پسران جوان است. مسوولان کشور باید با اقدامات مناسب و با تشکیل مراکزی جهت انتخاب همسر جوانان را در رفع این مشکل یاری رسانند. تشکیل این گونه مراکز از ضروریات جامعه است و مسوولان باید با برطرف کردن موانع این طرح را در کشور اجرایی کنند.» از جزئیات این طرح هنوز اطلاعی در دست نیست.

 کارشناسان چه می گویند

اینکه این طرح و برنامه ها چقدر کارشناسی شده اند و تا چه میزان با نیازهای واقعی جامعه همخوانی دارند و می توانند مشکلی از مشکلات را حل کنند نیاز به شنیدن نظر کارشناسان مختلف در حوزه های متفاوت اجتماعی دارد. حجت الاسلام هادی قابل معتقد است بحث ارضای غریزه جنسی امری ناگزیر است که همه دولت ها ناچارند به آن بپردازند. به عقیده او کشورهای غربی برای پاسخ به این نیاز مکان هایی را در شکل رسمی دایر کرده اند اما اسلام با وضع قوانین مشخص در این حوزه تلاش کرده است تا هم این نیاز انسانی را برطرف کند و هم موجب فساد در جامعه نشود. به گفته او «بحث تبلیغ و ترویج ازدواج موقت به هیچ وجه راه حلی برای مشکل ازدواج جوانان نیست و اینکه آقایان بخواهند مشکل ازدواج جوانان را با ترویج ازدواج موقت حل کنند قبول ندارم. مشکل جوانان بیکاری، تورم و گرانی مسکن است و ترویج این مساله فقط یک آرامبخش موقتی است.» با اینکه بسیاری از فعالان مسائل زنان معتقدند ترویج ازدواج موقت راهی است که به ضرر زنان ختم می شود اما هادی قابل این نظر را رد می کند؛ «در این ازدواج الزامی وجود ندارد بنابراین نمی توان گفت حقوق زنان از بین می رود. اسلام این راه را برای هر دو جنس باز گذاشته است و در این ازدواج هم مهریه به زن تعلق می گیرد. اسلام راهکاری طراحی کرده تا در محیطی شرعی که حقوق هر دوجنس در آن رعایت می شود به این غریزه پاسخ داده شود.» اما به نظر زهره ارزنی، حقوقدان و فعال مسائل زنان حق زن در ازدواج موقت تضییع می شود. او معتقد است که این مساله برای زنان سه مشکل عمده به همراه دارد؛ اول اینکه در ازدواج موقت زنان از مردان ارث نمی برند، مرد ملزم به پرداخت نفقه نیست و علاوه بر اینها هر وقت بخواهد می تواند «بذل مدت» کند. یعنی اگر هنگام اجرای صیغه توافق کرده بودند این ازدواج 5 سال طول بکشد و مرد ناگهان تصمیم گرفت مدت این ازدواج را به دو ماه برساند زن هیچ کاری نمی تواند انجام دهد. ارزنی از زاویه حقوقی نیز به این مساله می پردازد و می گوید؛ «ازدواج موقت را از نظر حقوقی قبول ندارم. چون این ازدواج در ایران فقط در اسناد عادی ثبت می شود که انکار یا معدوم کردنش خیلی راحت است. بیشتر مردان هم برای زنگ تفریح خودشان از این مساله استفاده می کنند و چون نمی خواهند به شأن و اعتبارشان خدشه ای وارد شود آن را مخفی نگه می دارند.» «نعمت احمدی» وکیلی است که اعتقاد دارد راهکار وزیر کشور برای حل مشکل ازدواج جوانان مناسب نیست. او می گوید؛ «ازدواج موقت مساله ای قانونی است که در مذهب شیعه هم آمده است. با این حال نتیجه ای که ترویج آن در جامعه به بار می آورد آن نتیجه ای نیست که هدف شارع بود. نتیجه این ترویج جز بی بندوباری برای مردان متمکن نیست.» به گفته او، این کار باعث سستی ارکان خانواده ها می شود. او به آمارهای طلاق اشاره می کند و می گوید که بر اساس این آمارها، اعتیاد نخستین دلیل و خیانت، که ناشی از ازدواج موقت مردان است، دومین دلیل طلاق در ایران است. احمدی تاکید می کند؛ «اگر جوانی موقعیت ازدواج داشته باشد که نمی رود ازدواج موقت کند. این طرح نه تنها تاثیری در ازدواج جوانان ندارد، بلکه به ابزاری قانونی برای سودجویی مردان هوسران تبدیل می شود و بنیان خانواده ها را متزلزل می کند.» او می گوید؛ «آنچه در شرع اسلام برای ازدواج موقت آمده برای مواردی است که اضطرار، جنگ و مانند آن وجود دارد تا مردان و زنان از تخلف دوری کنند. برای جامعه امروزی نیست.» در ماده 1043 قانون مدنی آمده است؛ «نکاح دختر باکره اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدری اوست و هرگاه پدر یا جد پدری بدون علت موجه از دادن اجازه مضایقه کند اجازه او ساقط و در این صورت می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج کند و شرایط نکاح و مهری که بین آنها قرار داده شده پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص، به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج اقدام کند.» «احمدی» به ماده 1043 قانون مدنی اشاره می کند که در آن ازدواج دختران منوط به اجازه پدر است.

او می گوید؛ «صیغه دختر باکره از نظر عرفی صحیح نیست. سوال این است که اگر ازدواج موقت ترویج یابد، با وجود این قانون چگونه می توان رفتار کرد؟ سرنوشت دخترانی که ازدواج موقت دارند و بعد می خواهند ازدواج دائم کنند چیست؟»

«خدیجه سفیری» جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا، یکی دیگر از مخالفان طرح وزیر کشور است و معتقد است؛ «تحقیقات نشان می دهد جوان ها هم این را راه حل نمی دانند. چندی پیش یکی از اساتید دانشگاه بوعلی سینای همدان تحقیقی انجام داد و در آن نظر جوانان را در مورد ازدواج موقت به عنوان راهی برای حل مشکل ازدواج جوانان پرسیده بود. تحقیق نشان می داد بیش از 70 درصد از مردم با چنین دیدگاهی مخالفند.» او معتقد است؛ «طرح ازدواج موقت هیچ پایه علمی و تحقیقاتی ندارد.» آن گونه که «سفیری» می گوید، راه حل ازدواج جوانان نه در ازدواج موقت، بلکه در فراهم کردن شرایط اقتصادی و فرهنگی مناسب است؛ «وقتی مشکل اقتصادی بزرگی چون مشکل مسکن برای جوانان وجود دارد، نباید انتظار داشت جوانان بتوانند ازدواج کنند. کمال طلبی خانواده ها روی دیگر این سکه است. خانواده ای که به دنبال فراهم کردن شرایط ویژه برای دخترش است، مشکلش با ازدواج موقت حل نمی شود. باید این دیدگاه کمال طلبی را در خانواده ها تصحیح کرد.» به اعتقاد او طرح وزیر کشور نه تنها باعث حل مشکل نمی شود بلکه سبب می شود در آینده مشکلات بیشتری هم به بار آید؛ «هم اکنون عرف جامعه جلوی چنین کاری را گرفته است، افراد هم خود مراعات می کنند، اما با از بین رفتن قبح ماجرا، باید منتظر مشکلات بیشتری باشیم.»

 مردم چه می گویند

شیما یک سالی است که ازدواج کرده است. در خانواده ای مذهبی زندگی می کند و معتقد است صیغه برای دخترهای مجرد بد است. «دختری که صیغه می شود بعدها برای ازدواج مشکل پیدا می کند. اما پسرها می توانند 10 تا صیغه هم داشته باشند بدون اینکه مشکلی برایشان پیش بیاید.» او به دخترش هم (اگر دختردار شود) اجازه نمی دهد از طریق صیغه با کسی ارتباط برقرار کند. محمد شوهر او اما می گوید که اگر مشکل داشته باشد، ازدواج موقت را می پذیرد. با این حال حاضر نیست چنین ماجرایی را برای دخترش تصور کند. شهروندانی هم هستند که این امر را یک سدشکن تلقی کرده و معتقدند که اگر این مانع عرفی حذف شود بسیاری از نابسامانی های ارتباط میان دختران و پسران حل خواهد شد. نیره 34 ساله می گوید شاید این راه حل مناسبی برای یک جامعه مدرن یا غربی نباشد اما در جامعه سنتی و اخلاقی ایران کارکرد دارد. حال باید دید که پشتوانه تحقیقاتی طرح وزارت کشور برای حل مشکل جوانان چیست و حرف های امام جمعه موقت قم، منجر به تأسیس چه نهاد جدیدی می شود.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha