سلامت نیوز: میزان شیوع بیماری‌های بی‌صدا و خاموشی همچون فشار خون، دیابت و چاقی در كشور رو به افزایش است. بیماری‌هایی كه كمتر رد پایی از خود باقی می‌گذارند و در اصل از جمله دلایل اصلی ابتلا به بیماری‌های سیستم مغز، سكته‌های قلبی و نارسایی‌های كلیوی هستند. پزشكان نیز در طول سال‌های اخیر این سه بیماری را به عنوان «قاتلان خاموش» سلامت افراد معرفی كرده‌اند و پیشگیری را به عنوان تنها راه متوقف كردن آن می‌دانند. ورود چراغ خاموش عوامل این بیماری در سبك زندگی و تغذیه ایرانیان به شكلی افزایش یافته است كه وزارت بهداشت در آخرین گزارش خود مبنی بر «گزارش وضعیت عوامل خطر بیماری‌های غیرواگیردار» هشدار داده است، از میان كل افراد بالای 30 سال كشور 25درصد افراد دارای یكی از عوامل خطر «قاتلان خاموش» همچون چاقی، فشار خون بالا یا سابقه فامیلی مثبت برای دیابت هستند. همچنین با توجه به بی‌خبری بسیاری از مبتلایان نسبت به این بیماری‌ها پیش‌بینی می‌شود این میزان در كشور بیش از برآورد‌های وزارت بهداشت باشد. البته پیش از این نیز مسوولان وزارت بهداشت از عدم آگاهی نیمی از مبتلایان به بیماری‌های دیابت و فشار خون خبر داده بودند. در حال حاضر بررسی‌های بین‌المللی نشان‌دهنده آن است كه در سراسر جهان بیماری‌های غیرواگیر بیش از 43‌درصد از بیماری‌ها را دربر می‌گیرد و بر اساس برآورد‌های سازمان بهداشت جهانی انتظار می‌رود این بیماری‌ها عامل 60درصد از كل بیماری‌ها و 73درصد از تمامی موارد مرگ و میر تا سال 2020 شوند.
 نكته قابل توجه دیگر در رابطه با گزارش سازمان بهداشت جهانی قدم‌های كشور‌های توسعه‌یافته دنیا برای كاهش بیماری‌هایی نظیر چاقی، فشار خون بالا و دیابت و بی‌برنامگی كشور‌های درحال توسعه دنیا در این رابطه است. بررسی سلامت و بیماری‌های تمام افراد بالای 15 سال كشور نشان می‌دهد كه 1/11درصد مردان و 9/11درصد زنان دارای فشار خون بالا هستند و میزان شیوع كلسترول بیش 240 در مردان بالای 15 سال 4/9درصد و در زنان 4/12درصد است. همچنین این میزان در افراد بالای 25سال در كشور در میان مردان 9/16درصد و در میان زنان 7/14درصد است كه در مجموع نشان می‌دهد بیش از 54درصد از ایرانیان دارای فشار خون بالا هستند. فشار خون به نیرویی گفته می‌شود كه توسط خون در جریان، به دیواره رگ‌ها وارد می‌آید و یكی از علایم اصلی حیات است.
فشار یك مفهوم فیزیكی است، مقصود از فشار اشاره به «قدرت» یك مایع متحرك است. به عبارت دیگر در واقع همه افراد فشار خون دارند و این عامل در صورتی می‌تواند برای سلامت افراد خطرناك باشد كه با افزایش سطح فشار عادی همراه باشد چرا كه این افزایش فشار در صورت خارج شدن از میزان طبیعی خود می‌تواند یكی از دلایل اصلی حمله قلبی و سكته مغزی شود و اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، كلیه‌ها و مغز را تحت تاثیر قرار دهد. فشار خون بالا به خصوص در افراد مسن بسیار شایع است و تقریبا در حدود یك نفر از هر چهار نفر از فشار خون بالا رنج می‌برند. فشار خون در بیماران جوان‌تر و در مردان شایع‌تر است ولی در سنین بالاتر در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود و به طور كلی با افزایش سن خطر ابتلا افزایش می‌یابد.

فشار خون بالا، شایع‌ترین علت سكته مغزی در ایران
فشار خون بالا همچنین شایع‌ترین علت سكته مغزی در ایران و سومین عامل مرگ‌و‌میر پس از سرطان و بیماری‌های قلبی است كه با افزایش سن از 50سالگی احتمال بروز آن نیز زیاد می‌شود. دكتر ابوالفضل نجاران، متخصص مغز و اعصاب در این رابطه معتقد است: سكته‌های مغزی به دو گروه ایسكمیك و خونریزی مغزی دسته‌بندی می‌شوند. عامل سكته‌های ایسكمیك انسداد عروق خون‌رسان به نواحی مختلف مغز و عامل خونریزی‌های مغزی معمولا پارگی یك رگ كوچك است. سكته‌های ایسكمیك شیوع بالاتری از خونریزی‌ها دارند. او می‌افزاید: علاوه بر خطر مرگ به‌علت سكته مغزی، بروز عوارض ناتوان‌كننده از قبیل اختلالات تعادلی، فلج اندام‌ها، اختلالات گفتاری و ذهنی به‌دنبال این بیماری، آن را در رده مهم‌ترین بیماری‌ها قرار می‌دهند. در كشورهای پیشرفته آمار بیماران مبتلا به سكته مغزی و عوارض و مرگ و میر آن، به برنامه‌ریزی صحیح در راستای مدیریت این بیماری كمك قابل ملاحظه كرده است. در ایران متاسفانه آمار دقیقی از مبتلایان به سكته مغزی و آمار شیوع و بروز آن وجود ندارد ولی براساس مطالعات پراكنده انجام‌شده در استان‌های خراسان، مازندران، آذربایجان و اصفهان بروز سكته مغزی در محدوده 33 تا 43 نفر در هر صد هزار نفر ارزیابی شده است. نجاران با تاكید بر اینكه عوامل متعددی در بروز سكته مغزی موثرند كه از مهم‌ترین آنها دیابت، بیماری‌های قلبی، فشار خون بالا و سیگار را می‌توان نام برد عنوان می‌كند: در ایران مطالعات نشان‌دهنده نسبت دو به یك درمورد سكته‌های ایسكمیك نسبت به خونریزی مغزی است كه مشابه سایر نقاط دنیاست. شایع‌ترین عامل موثر در بروز خونریزی‌های مغزی، فشار خون بالا و كنترل‌نشده بوده است. براساس یك مطالعه در تهران روی 122 بیمار مبتلا به خونریزی مغزی، 67درصد بیماران سابقه فشار خون بالا داشته‌اند. آمار مرگ و میر در ماه اول پس از سكته مغزی در مطالعات ایران حدود 30درصد است كه قابل ملاحظه است.

منبع: روزنامه شرق