مصرف دارو بدون تجویز پزشك در كشور ما سابقه دارد و گاهی برخی آن را نشانه داشتن اطلاعات پزشكی میدانند و به هر كسی كه میرسند دارویی برایش تجویز میكنند.
در بسیاری از كشورها این مساله پیگرد قانونی دارد، یعنی اگر فردی كه صلاحیت تجویز دارو ندارد برای كسی دارو تجویز كند، از نظر قانون مجرم شناخته میشود، اما متاسفانه برای این موضوع مهم كه با سلامت مردم در ارتباط است، در كشور ما سختگیریهای لازم صورت نمیگیرد، قانونی وجود ندارد و ما شاهد رشد آمار مصرف دارو در كشورمان هستیم و این قضیه بسیار نگرانكننده است.
شاید یكی از دلایلی كه البته از مهمترین دلایل مصرف سرخود دارو نیز به حساب میآید، هزینه بالای ویزیت پزشكان باشد. اگر چه تعرفههای پزشكی در كشور ما بالا نیست و این مشكل به نبود حمایت كافی بیمهها از بیمهشدگان برمیگردد.
كم نیستند افرادی كه یا به دلیل مشكلات مالی یا بیاهمیت دانستن بیماریشان از مراجعه به پزشك امتناع میكنند و سعی میكنند با توجه به دانستههای خود یا كمك گرفتن از تجربیات دیگران خوددرمانی كنند اما لازم است بدانند مصرف دارو بدون مراجعه به پزشك گاهی میتواند خیلی خطرناك و حتی به قیمت جانشان تمام شود یا عوارضی از خود برجای بگذاردكه غیرقابل جبران باشد.
این جمله را همه ما بارها شنیدهایم كه حتی در سرماخوردگی هم كه ظاهرا بیماری سادهای است، از مصرف سرخود دارو جدا خودداری كنید.
اما خیلیها به تصور این كه سرماخوردگی یك بیماری پیش پا افتاده است یا قبلا نیز همین علائم را داشتند و پزشك برایشان فلان آنتیبیوتیك را تجویز كرد، اقدام به مصرف آنتیبیوتیك میكنند.
در حالی كه خیلی مواقع سرماخوردگیها ویروسی هستند و نیازی به مصرف آنتیبیوتیك ندارند و تنها با مصرف مایعات و غرغره آب نمك كاملا بهبود مییابند.
دارو، ایرانی و خارجی ندارد
از قضیه مصرف بالای دارو در كشور كه بگذریم، مسالهای كه شاید كمتر به آن پرداخته شده و نیاز به اطلاعرسانی بیشتر دارد، تمایل مردم به مصرف داروهای خارجی است.
خیلیها بر این باورند كه داروهای خارجی خیلی بهتر از داروهای ایرانی است و به اصطلاح میگویند فلان داروی خارجی به من سازگارتر است و با مصرف داروی مشابه ایرانی حالم بد میشود. آیا چنین ادعاهایی درست است یا ناشی از تلقین و باور ما نسبت به اغلب كالاهای خارجی است؟
باید گفت خوشبختانه صنعت داروسازی كشور ما بخصوص در سالهای اخیر پیشرفتهای چشمگیری داشته و داروسازان ما در این عرصه بسیار موفق بودهاند و تلاشهایشان صرفهجویی اقتصادی زیادی را نیز برای كشورمان به ارمغان آورده است.
صادرات داروهای تولید داخل به بسیاری از كشورهای جهان نیز به دلیل كیفیت بالای داروهای ایرانی است بنابراین چنین اعتقادی بیشتر برمیگردد به اثر دارونما یا پلاسبو در این افراد. اثر دارونما یا پلاسبو در واقع احساس تاثیر دارو با خوردن داروهای بیاثر است.
دانشمندان دریافتهاند بیماران پس از مصرف داروهایی كه تنها حاوی دانههای شكر هستند و به اصطلاح به آنها دارونما میگویند تركیباتی در مغزشان آزاد میشود كه علائم بهبودی در آنان آشكار میشود و این نشان از تاثیر ذهن بر بدن است.
پس این باور كه داروی خارجی با بدن من سازگارتر است و مرا كمتر دچار عوارض میكند، بیشتر به همین قضیه برمیگردد زیرا تا زمانی كه داروی مشابه خارجی در برخی از اقلام نداشتیم ما شاهد شكایتی درباره آنها نبودیم و با ورود داروهای مشابه میبینیم كه برخی از بیماران از همان دارویی كه تا مدتی پیش مصرف میكردند و هیچ مشكلی با آن نداشتند، ناراضیاند.
یكی از عوامل دیگری كه این باور را در مردم تقویت كرده به تبلیغات وسیعی كه از سوی شركتهای سازنده این محصولات صورت میگیرد برمیگردد این كه برخی از پزشكان یا رسانههای تبلیغاتی تاكید بر اثر بخشی مطلوب داروهای خارجی دارند میتواند به دلیل كسب سود بیشتر از محصولات باشد.
برخی از آنها تنها به كسب سود فكر میكنند و دیگر كاری ندارند كه شاید بیمار باید دارویی را به قیمت از دست دادن دار و ندارش تهیه كند.
این مساله علاوه بر بار مالی زیادی كه بر دوش بیمار و دولت میگذارد، باعث تضعیف صنعت داروسازی كشور هم میشود.
این در حالی است كه داروهای ساخت داخل همگی تابع استانداردهای بینالمللی هستند و شركتهای داروسازی برای دریافت مجوز تولید دارو، باید استانداردهایی مطابق با كتب، منابع و مراجع مورد تایید بینالمللی مانند فارماكوپه اروپا و آمریكا را ارائه دهند.
یعنی هر دارو یا كالای بهداشتی كه مورد تایید وزارت بهداشت است از كیفیت لازم برخوردار است.
اما مقایسه داروی ایرانی و خارجی بخصوص اقلام بهداشتی باید در یك كارآزمایی بالینی خیلی علمی صورت گیرد كه معمولا چنین كاری در كشور ما كمتر صورت میگیرد.
ادعا نمیشود كه تمام داروهای تولید ایران بهترین است، همانگونه كه هیچ كشوری نمیتواند چنین ادعایی داشته باشد، اما به جرات میتوانیم ادعا كنیم با بررسیهای پیش از تولید، پس از تولید و كنترلهایی كه در بازار عرضه یا همان كنترل كیفیت دارو صورت میگیرد، آمارهای قابل قبول و قابل دفاعی درباره كیفیت داروهای تولید داخل به دست میآید.
اما اینكه چرا برخی از پزشكان با وجود داروی تولید داخلی مشابه خارجی را برای بیمارانشان تجویز میكنند و از بیكیفیت بودن داروهای داخلی سخن به میان میآورند، میتواند ریشه در ارتباطات آنان با برخی از شركتهای پخش كننده داروهای خارجی داشته باشد.
گاهی این داروها در فهرست داروهای دارای مجوز وزارت بهداشت نیست و ممكن است حتی عوارض جانبی خطرناكی برای مصرفكننده به دنبال داشته باشد.
متاسفانه این پزشكان به ازای دریافت درصدی از مبلغ دارو یا وعدههای وسوسهكننده دیگری از سوی این قبیل شركتها انسانیت خود را زیر پا میگذارند و تعهدات انسانی خود را فراموش میكنند.
اگر مردم با قوانین مربوط به درمان خود آگاهی كافی داشته باشند ما كمتر شاهد چنین سواستفادههایی از آنان خواهیم بود.
پس بد نیست بدانید طبق قانون كشورمان چنانچه پزشكی نسخه را طوری بنویسد كه تنها یك داروخانه بتواند آن را بخواند یعنی نسخه را طوری رمزگذاری كند كه بیمار تنها از یك داروخانه بتواند آن را تهیه كند این كار جرم محسوب میشود و پیگرد قانونی دارد.
تارهای عنكبوتی تبلیغات ماهوارهای
یكی از آسیبهایی كه این روزها سلامت مردم ما را نشانه گرفته تبلیغات شبكههای مختلف ماهوارهای است زیرا از یك طرف فرهنگ مصرفگرایی و احساس نیاز كاذب در بین مردم رواج پیدا میكند و از طرفی تبلیغ داروها و كالاهای آرایشی و بهداشتی نامرغوب كه به سلامت مردم مربوط میشود موجب آسیبهای جدی و گاه جبرانناپذیر به سلامت مردم شده.
تبلیغات دروغینی مانند داروی ترك اعتیاد قوی، افزایش قد تا 10 سانت فقط با یك نوع قرص،كرمهای برطرفكننده چین و چروك و جوان كننده، درمان قطعی ناتوانی جنسی و... برای خنثیسازی این تبلیغات دروغین باید باور ذهنی غلط مردم كه كالاهای خارجی همیشه بهتر از تولیدات داخلی است اصلاح شود و این مهم ممكن نمیشود مگر با اطلاعرسانی صحیح و بالا بردن سطح آگاهی عمومی مردم از طریق رسانهها و سیستم آموزشی و بهداشتی كشور.
نظر شما