سلامت نیوز: وقتی صحبت از بیماری‌های قلبی می‌شود توجه بیشتر افراد به سمت شایع‌ترین بیماری‌های قلبی و عروقی می‌رود.

بهتر است بدانید طیف بیماری‌های قلبی بسیار وسیع‌تر از بیماری‌های عروقی قلب است. مثلا ممكن است تاكنون نام «سرطان قلب» به گوش بسیاری از افراد نخورده باشد اما سلول‌های قلب هم می‌توانند سرطانی شوند.

تومورهای قلبی می‌توانند اولیه (خوش‌خیم و بدخیم) یا متاستاسیك (بدخیم) باشند.

تومورهای اولیه

تومورهای اولیه قلب نادرند. تقریبا سه‌چهارم آنها خوش‌خیم و بقیه عمدتا بدخیم هستند. تمام تومورهای قلبی می‌توانند حیات بیمار را به خطر اندازند و اكثر آنها به كمك جراحی قابل درمان هستند كه باید هر چه زودتر تشخیص داده شوند.

تومورهای قلبی ممكن است طیف وسیعی از تظاهرات قلبی و غیرقلبی را ایجاد كنند. محل و اندازه تومور، دو عامل اصلی در تعیین علائم و نشانه‌های اختصاصی هستند كه بسیاری از آنها در بیماری‌های قلبی شایع‌تر مشاهده می‌شوند، از جمله درد قفسه سینه، سنكوپ، نارسایی قلبی، اختلال ریتم قلبی یا آریتمی، اختلالات هدایتی و تجمع مایع در برون‌شامه قلب (پریكارد) یا بدون تجمع مایع در برون‌شامه قلب.

تومور بافت مخاطی

«میگزوم» یا تومور بافت مخاطی شایع‌ترین نوع تومورهای اولیه قلب در تمام گروه‌های سنی است؛ آنها یك‌چهارم تا نیمی از تومورهای كشف شده در جسد و در حدود سه‌چهارم از تومورهای درمان شده به كمك جراحی را به خود اختصاص می‌دهند. این تومورها در تمام سنین دیده می‌شوند، اما شایع‌ترین سن ابتلا، دهه‌های سوم تا ششم زندگی است.

این تومورها در زنان شایع‌ترند. اگرچه این تومورها تك‌گیرند، برخی از آنها خانوادگی هستند و به صورت اتوزومی غالب به ارث می‌رسند یا بخشی از یك سندروم را تشكیل می‌دهند كه شامل مجموعه‌ای از اختلالات مانند خال‌های رنگی، تومورهای بیضه، تومور خوش‌خیم هیپوفیز همراه با غول‌آسایی یا آكرومگالی یا رشد بیش از حد بدن و... هستند.

برخلاف تومورهای تك‌گیر، تومورهای بافت مخاطی خانوادگی یا همراه با سندروم‌های مختلف، در سنین پایین‌تر ایجاد می‌شوند، متعدد هستند یا در بطن‌ها تشكیل می‌شوند و موارد عود آنها پس از جراحی بیشتر است كه ماهیت چند كانونی آنها را نشان می‌دهد.

شایع‌ترین تظاهرات بالینی این تومور مشابه بیماری‌های دریچه میترال است. تومورهای بافت مخاطی بطنی ممكن است همانند تنگی زیر دریچه آئورت یا زیر دریچه ریوی، خروجی بطن را مسدود كنند.

این تومورها ممكن است لخته شدن خون در ریه یا محیطی را ایجاد كنند و با علائم و نشانه‌های سرشتی نظیر تب، كاهش وزن، ناخوشی، درد مفاصل، بثورات پوستی، چماقی شدن انگشتان، كم‌خونی، سندرم لاغری، افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون و كاهش تعداد پلاكت‌های خون همراه باشند.

اكوكاردیوگرافی دوبعدی قفسه سینه یا از راه مری، روش مناسبی برای تشخیص میگزوم قلبی است و به كمك آن می‌توان محل اتصال تومور و اندازه آن را تعیین كرد كه عوامل مهمی در انتخاب روش جراحی مناسب محسوب می‌شوند.

سی‌تی و بویژه ام‌آر‌آی روش‌های مناسبی برای تعیین اندازه، شكل، موقعیت و مشخصات سطحی تومور هستند. از آنجا كه این تومور ممكن است خانوادگی باشد، غربالگری بستگان درجه اول بیمار به كمك اكوكاردیوگرافی توصیه می‌شود. بویژه اگر بیمار، جوان باشد و تومورهای متعدد یا شواهدی از سندروم‌های فوق‌الذكر مشاهده شود.

برداشتن تومور به كمك جراحی و با استفاده از بای‌پس قلبی ـ ریوی می‌تواند بیماری را به صورت قطعی درمان كند.

تومور بافت مخاطی در حدود 12 تا 22 درصد از موارد خانوادگی و در حدود یك تا دو درصد از موارد تك‌گیر عود می‌كند. علت عود در موارد خانوادگی، ماهیت چند كانونی و در موارد تك‌گیر، برداشت ناكافی تومور است.

ساركوم

تقریبا تمامی بدخیم‌های اولیه قلب، ساركوم‌هایی با انواع بافت‌شناختی متنوع هستند؛ سرطان‌های استخوان یا ماهیچه را در هر نقطه از بدن ساركوم می‌گویند. به طور كلی این تومورها سیر بسیار سریعی را طی می‌كنند و در عرض چند هفته تا چند ماه پس از آغاز علائم به مرگ بیمار می‌انجامد.

اغلب این تومور‌ها قلب راست را درگیر می‌كنند و به دلیل رشد سریع، تهاجم به فضای اطراف پرده قلب و انسداد حفرات قلبی یا وریدهای اجوف شایع است. این تومورها در قلب چپ نیز ممكن است تشكیل و به اشتباه به عنوان میگزوم تلقی شوند.

اغلب این تومورها در زمان تشخیص چنان گسترش یافته‌اند كه امكان برداشت آنها به كمك جراحی وجود ندارد.

هرچند در برخی گزارش‌ها، بهبود نسبی با روش جراحی، پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی حاصل شده است، پیش‌آگهی كلی از این تومورهای قلبی ضعیف است.

تومورهای بدخیم

تومورهای متاستاسیك یا بدخیم به قلب بسیار شایع‌تر از تومورهای اولیه هستند. از آنجا كه با درمان‌های موثر‌تر، امید به زندگی در افراد مبتلا به تومورهای بدخیم افزایش یافته است، سرایت سرطان قلبی در یك تا 20 درصد از كل تومورها دیده می‌شوند.

اگر كل موارد سرایت سرطان قلبی را در نظر بگیریم، شایع‌ترین تومور اولیه‌ای كه برای آنها یافت می‌شود، سرطان پستان و ریه است كه میزان بروز بالای این تومورها را نشان می‌دهد.

تقریبا تمام موارد سرایت سرطان قلبی هنگامی ایجاد می‌شوند كه بیماری اولیه كاملا منتشر شده و در اغلب موارد، بیماری اولیه یا سرایت سرطان آن در نقطه‌ای دیگر از قفسه سینه یافت می‌شود. با این حال، سرایت سرطان قلبی ممكن است نخستین یافته از یك تومور در نقطه دیگری از بدن
باشد.

تظاهرات بالینی سرایت سرطان‌های قلبی تنها درحدود 10 درصد از بیماران مشاهده می‌شود و آنها بندرت عامل مرگ بیماران هستند.

در اغلب موارد، سرایت سرطان‌ها علت تظاهرات بالینی نیستند و به عنوان یكی از یافته‌های بدخیمی محسوب می‌شوند كه قبلا شناسایی شده‌اند.

هرچند سرایت سرطان‌ها می‌توانند علائم و نشانه‌های غیراختصاصی بسیاری را ایجاد كنند، شایع‌ترین علائم آنها عبارتند از: تنگی نفس، پریكاردیت حاد یا التهاب برون‌شامه، افزایش سریع ابعاد قلب در رادیوگرافی قفسه سینه و نارسایی احتقانی قلب. همانند تومورهای اولیه قلب، تظاهرات بالینی عمدتا به محل و اندازه تومور، نه تنوع بافت‌شناختی آن بستگی دارد. بسیاری از این علائم و نشانه‌ها با پرتودرمانی یا شیمی ‌درمانی مشاهده می‌شوند.

منبع: جام جم آنلاین