سلامت نیوز: مطالعات نشان می‌دهد در بسیاری از كشورها بیش از 70 درصد نمك دریافتی مردم از طریق مصرف فست‌فودها تامین می‌شود و مقدار دریافتی خیلی بیشتر از مقدار توصیه شده از سوی سازمان‌های تغذیه‌ای و متخصصان است و این خود زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها در آینده برای مصرف‌كننده خواهد بود؛ بیماری‌هایی مثل افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی، كلیوی و...

یكی از معضلاتی كه این روزها گریبان جوامع در حال توسعه از جمله كشور ما را گرفته عادات نامطلوب غذایی است.

این معضل بخصوص سلامت كودكان و نوجوانان جامعه را كه در مرحله حساس رشد هستند نشانه گرفته است. با توجه به این‌كه این گروه سنی بیش از سایر گروه‌ها نیازمند دریافت مواد مغذی است بیشتر از افراد دیگر جامعه در معرض خطرات ناشی از مصرف غذاهای آماده قرار دارد.

این مشكل دو دلیل دارد؛ یكی ورود فرهنگ غذایی غرب و به تبع آن نوع غذای آنها و دیگری تولید انواع محصولات فرآوری شده توسط كارخانجات با پیشرفت صنعت تهیه غذاهای آماده.

وقتی سخن از غذاهای آماده به میان می‌آید، شاید اولین چیزی كه به ذهن هر كسی برسد فست‌فودها باشد؛ اما لازم است بدانید غذاهای آماده تنها به فست‌فودها و سوسیس و كالباس ختم نمی‌شود، بلكه امروزه طیف وسیعی از مواد غذایی آماده، از كنسروها گرفته تا انواع كمپوت‌ها، چیپس، سیب‌زمینی سرخ‌شده، ذرت مكزیكی، انواع شكلات‌ها، كافی‌ها و... را در بر می‌گیرد، اما همه این محصولات به اندازه فست‌فودها پرفروش نیستند. بنابراین نماد غذاهای آماده فست‌فودها هستند كه به دلایل زیادی طرفداران بسیاری نیز دارد.

یكی از مهم‌ترین دلایل استقبال وسیع از این‌گونه مواد غذایی دسترسی آسان و سریع به این غذاهاست. تعداد مراكز عرضه این غذاها آنقدر زیاد شده كه دسترسی به آنها خیلی راحت و در مدت زمان خیلی كوتاه صورت می‌گیرد و چون اغلب فروشنده‌ها، این غذاها را قبلا آماده كرده‌اند و تنها نیاز به زمان كوتاهی برای آماده‌سازی دارند، خیلی سریع در اختیار مشتری قرار می‌گیرد، بنابراین اغلب مردم ترجیح می‌دهند از فست‌فودها كه هم قیمت پایینی دارد و هم در وقت آنها صرفه‌جویی می‌كند استفاده كنند.

این روزها كه بسیاری از خانم‌ها در خارج از خانه مشغول به‌كارند و وقت و حوصله كافی برای تهیه غذای خانگی ندارند، ترجیح می‌دهند از غذاهای آماده استفاده كنند.

همین مساله باعث شده ذائقه خانواده‌ها تغییر كند و تمایل به استفاده از این مواد غذایی بخصوص در كودكان و نوجوانان افزایش پیدا كند.

از طرفی در تهیه مواد اولیه این غذاها ذائقه مردم مورد هدف قرار گرفته، یعنی نمك، چربی و ادویه‌ها به مقادیر زیادی در تهیه آنها به كار رفته؛ چیزی كه مورد علاقه اغلب مردم است.

غذاهای آماده یا نیمه‌آماده از نظر متخصصان تغذیه، غذای سالمی به حساب نمی‌آید، زیرا در ترکیب اغلب این غذاها از كربوهیدرات‌ها، قندها و چربی‌ها به مقادیر زیادی استفاده شده یا تركیباتی در آنها به‌كار رفته كه بدن ما به آن میزان به آنها احتیاج ندارد مثل نمك.

مطالعات نشان می‌دهد در بسیاری از كشورها بیش از 70 درصد نمك دریافتی مردم از طریق مصرف فست‌فودها تامین می‌شود و مقدار دریافتی خیلی بیشتر از مقدار توصیه شده از سوی سازمان‌های تغذیه‌ای و متخصصان است و این خود زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها در آینده برای مصرف‌كننده خواهد بود؛ بیماری‌هایی مثل افزایش فشار خون، بیماری‌های قلبی، كلیوی و...

وقتی غذایی كه باید انرژی روزانه و سوخت و ساز سلول‌های بدن ما را تامین كند، تنها به دو یا سه ماده مغذی محدود شود و از مواد مغذی دیگر محروم باشد، اگرچه به ظاهر فرد با خوردن آن احساس سیری می‌كند ولی در واقع از گرسنگی پنهان یا گرسنگی سلولی رنج خواهد برد و پیامد این قضیه چیزی جز احساس خستگی و بی‌حالی در طول روز نخواهد بود.

غذاهای آماده یا نیمه‌آماده غذای سالمی به حساب نمی‌آید زیرا در ترکیب اغلب این غذاها از كربوهیدرات‌ها،قندها و چربی‌ها به مقادیر زیادی استفاده شده است.

چاقی یكی از مشكلات مهمی است كه اغلب طرفداران فست‌فود با آن دست به گریبانند. اگر به افرادی كه به دفعات از فست‌فودها استفاده می‌كنند دقت كرده باشید، می‌بینید كه اغلب آنان دچار اضافه‌وزن و چاقی هستند و این به دلیل انرژی و كالری بالایی است كه این نوع غذاها در مقایسه با غذاهای دیگر با همان حجم دارند، بنابراین با خوردن این غذاها شانس اضافه‌وزن در فرد بالا می‌رود.

به طور مثال یك ساندویچ بیش از 1000 كالری به بدن می‌رساند. بنابراین فردی كه باید در طول روز 2000ـ1800 كالری دریافت كند تنها با خوردن یك ساندویچ بدون استفاده از نوشابه در كنار آن بیش از نصف انرژی مورد نیاز روزانه خود را دریافت كرده است.

در حالی كه اغلب مردم در كنار ساندویچ یا پیتزا نوشابه یا مقداری سس و سیب‌زمینی سرخ‌كرده را از قلم نمی‌اندازند.

حالا خودتان حدس بزنید كه در این شرایط چقدر كالری اضافی دریافت خواهند كرد و چنانچه این مساله چند بار در هفته یا در ماه اتفاق بیفتد حتما بزودی آثار آن را در بدن خود مشاهده خواهید كرد.

علاوه بر از دست دادن تناسب اندام و افزایش وزن كه مطلوب هیچ‌كسی نیست شما باید در آینده‌ای نه‌چندان دور منتظر بیماری‌هایی مثل چربی خون، دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی‌ و بسیاری از بیماری‌هایی كه ریشه آنها به الگوی غذایی نادرست ما برمی‌گردد باشید.

شاید باور این موضوع برایتان سخت باشد كه یكی از دلایل عمده پوكی استخوان به دلیل همین عادات بد غذایی است.

تحقیقات نشان می‌دهد سن شروع پوكی استخوان در جامعه ما در حال كاهش است. این در حالی است كه پوكی استخوان با تغذیه مناسب براحتی قابل پیشگیری است.

وقتی استفاده از غذاهای آماده كه مواد مغذی ضروری برای بدن در آن وجود ندارد و از همه بدتر در كنار آن از انواع نوشابه‌ها كه حاوی مقادیر زیادی اسید فسفریك است استفاده می‌شود، چه انتظاری می‌توان داشت؟ یقینا باید منتظر كاهش سن ابتلا به پوكی استخوان باشیم.

اسید موجود در نوشابه علاوه بر پوكی استخوان باعث پوسیدگی دندان‌ها نیز می‌شود. همچنین به دلیل كالری بالای نوشابه افزایش وزن نیز از دیگر معضلات استفاده از این نوشیدنی‌هاست.

نگهدارنده‌ها كه به منظور افزایش زمان ماندگاری و ایجاد رنگ مناسب به غذاهای آماده اضافه می‌شود از جمله مواد مضر این محصولات به‌شمار می‌رود كه در بدن تولید نیتروز آمین می‌كند و در نتیجه شانس ابتلا به سرطان در فرد بالا می‌رود.

یكی از مشكلاتی كه تقریبا بیشتر خانواده‌ها با آن روبه‌رو هستند و اغلب مادران از آن شكایت دارند تمایل فرزندانشان به استفاده از غذاهای فست‌فود به جای غذای سالم خانگی است و این همان تغییر ذائقه خانواده‌ها و بخصوص كودكان است.

جالب است بدانید ذائقه انسان در دوران كودكی شكل می‌گیرد. بنابراین وقتی كودكی چند بار در هفته از این غذاها استفاده كند به مرور ذائقه‌اش به این خوراكی‌ها عادت می‌كند و از خوردن غذاهای خانگی لذت نمی‌برد.

امروزه ما می‌بینیم كه كودكان و نوجوانان كمتر از سبزیجات و میوه‌ها استفاده می‌كنند و به جای آن از پفك و چیپس و انواع كیك و شیرینی به عنوان میان‌وعده استفاده می‌كنند.

این بی‌توجهی در درازمدت نتیجه‌ای جز ابتلا به انواع بیماری‌ها ندارد. آمارها نشان می‌دهد كم‌خونی فقر آهن در نوجوانان بخصوص در دختران در حال افزایش است و ریشه اصلی این مشكل به تغذیه نادرست آنان برمی‌گردد.

حتما شما هم می‌دانید همین كم‌خونی كه خیلی‌ها آن را جدی نمی‌گیرند و از كنار آن براحتی می‌گذرند می‌تواند تا چه میزان روی رشد تاثیر منفی بگذارد و حتی میزان یادگیری آنها را تحت تاثیر قرار دهد و دچار افت تحصیلی شوند.

در گذشته یكی از بیماری‌هایی كه با بالا رفتن سن به‌وجود می‌آمد، چربی خون بود؛ اما این روزها سن ابتلا به آن در حال كاهش است و یكی از دلایل اصلی آن به نوع تغذیه برمی‌گردد.

غذاهای آماده‌ای مثل فست‌فودها كه در تهیه آنها از روغن‌های جامدی با میزان اسید چرب اشباع شده و اسید چرب ترانس بالا استفاده می‌شود (اسید چرب ترانس ایزومر نامناسبی است كه در بدن بخوبی متابولیزه نمی‌شود) از عوامل مهم افزایش چربی خون به حساب می‌آید.در این شرایط ریسك ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از جمله بیماری‌های قلب و عروق و سرطان در این افراد بالا می‌رود.

روان‌شناسان معتقدند آمار ابتلا به افسردگی روز به روز در حال افزایش است. اگرچه این بیماری به دلایل بسیاری ممكن است به‌وجود آید، ولی بد نیست بدانید یكی از فاكتورهای مستعدكننده آن تغذیه نادرست است.

وقتی فردی از بسیاری از مواد مغذی لازم برای بدن محروم باشد، بدون شك مشكلات روحی و روانی برای وی اتفاق خواهد افتاد. وقتی ما فست‌فودها را جایگزین غذای اصلی خود می‌كنیم قطعا از دریافت امگا - 3 محروم می‌شویم.

امگا - 3 كه یكی از اسیدهای چرب ضروری برای بدن است، اگر به میزان كافی دریافت نشود فرد دچار بیماری‌های روحی و روانی می‌شود.

حتما شما هم تجربه كرده‌اید كه با خوردن برخی غذاها دچار استرس می‌شوید. دسته‌ای از مواد غذایی وجود دارند كه استرس‌زا هستند و فست‌فودها نیز جزو همین دسته از مواد به‌شمار می‌روند.

زمانی كه استرس در فرد به‌وجود می‌آید، در واقع كورتیزول بیش از اندازه در بدن ترشح می‌شود و افزایش هورمون كورتیزول می‌تواند روی درك و حافظه فرد تاثیر بگذارد.

متخصصان تغذیه معتقدند مصرف بی‌رویه فست‌فودها سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌كند، زیرا همان‌طور كه قبلا هم اشاره شد اگرچه به ظاهر با خوردن فست‌فود احساس سیری می‌كنیم ولی در واقع دچار گرسنگی سلولی می‌شویم و همین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود.

شاید شما هم دیده باشید كه روی برخی از غذاهای آماده نوشته شده بدون مواد نگهدارنده و شما با اطمینان خاطر از این‌كه یك غذای سالم تهیه كرده‌اید بدون هیچ نگرانی از آنها استفاده كنید، اما باید بدانید تولیدكننده‌ها برای افزایش ماندگاری این مواد از نمك استفاده می‌كنند كه صدالبته همه ما می‌دانیم دریافت زیاده از حد نمك چه عواقبی دارد. اما همیشه هم این‌طور نیست.

ماندگاری بالای برخی محصولات به دلیل بسته‌بندی خاص و استریلیزه شدن آن است. شیرهای استریلیزه و با بسته‌بندی خاص بدون استفاده از هیچ ماده نگهدارنده‌ای می‌توانند مانع از رسیدن اكسیژن به شیر شده و در نتیجه تا زمانی كه در آن باز نشود تا مدت طولانی سالم می‌ماند.

یكی از مهم‌ترین مشكلات شهرهای بزرگ آلودگی هواست. توصیه می‌شود در روزهایی كه آلودگی هوا افزایش می‌یابد یك‌سری مواد غذایی را بیشتر مصرف كنید، زیرا بسیاری از مواد آلاینده در هوا با ریزمغذی‌های بدن برای جذب در حال رقابت هستند بنابراین هرچه موادغذایی‌ای مثل لبنیات و بویژه ماست پروبیوتیك و همچنین غذاهای غنی از آنتی‌اكسیدان بیشتر مصرف شود، احتمال جذب آلاینده‌های هوا در بدن كاهش می‌یابد و اگر هم این مواد جذب بدن شود مواد غذایی غنی از آنتی‌اكسیدان می‌تواند با استرس اكسیداتیو ناشی از آلودگی مقابله كند یعنی آنتی‌اكسیدان‌ها می‌توانند رادیكال‌های آزاد را خنثی كنند.

بنابراین توصیه می‌شود در شرایطی كه آلودگی هوا بالاست از خوردن غذاهای آماده مانند فست‌فودها كه از نظر كلسیم و آنتی اكسیدان بسیار فقیر هستند خودداری كنید.

توصیه‌های طلایی برای كاهش مضرات غذاهای آماده

این‌كه غذاهای آماده خیلی خوشمزه هستند و با ذائقه اكثر مردم سازگارند غیرقابل انكار است و از طرفی ظاهر زیبای آنان هر كسی را تحریك می‌كند كه از آن مصرف كند بنابراین ما هرچه از مضرات آن بگوییم شاید برای بسیاری از مردم بخصوص كودكان و نوجوانان غیرممكن باشد كه بتوانند از آن دل بكنند؛ چرا كه خیلی‌ها و از جمله كودكان تنها مزه و ظاهر زیبای غذا برایشان مهم است.

تحقیقی كه در كشور آمریكا در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد بیش از 50 درصد مردم تنها مزه غذا برایشان مهم است و به سلامت غذا خیلی فكر نمی‌كنند در حالی كه برای مردم اروپا سلامت غذا اهمیت بیشتری دارد.

در جوامع فقیر وضع به‌گونه دیگری است به صرفه بودن غذاهای آماده از نظر هزینه تمام‌شده برایشان ملاك است و البته كم نیستند گروهی كه مشغله و كمبود وقت دلیل اصلی‌شان برای مصرف این‌گونه مواد غذایی است.

بنابراین باید به دنبال راه حلی باشیم تا از مضرات این غذاها تا حد ممكن كم كنیم و در حقیقت باید به سمت اصلاح الگوی تغذیه باشیم نه حذف صد درصد این دسته از غذاها.

بنابراین در وهله اول توصیه می‌شود سعی كنید از غذاهای آماده در دفعات كمتری در طول ماه استفاده كنید و در كنار آن از مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه غافل نشوید.

به جای نوشیدن نوشابه‌های كولا، همراه با فست‌فود، دوغ یا آبمیوه تازه بنوشید. فعالیت بدنی خود را افزایش دهید و در وعده‌های بعدی خود كالری كمتری دریافت كنید.

منبع: جام جم آنلاین