پوست یكی از حساسترین اجزای بدن ما انسانهاست. مراقبت نكردن و بی توجهی به برخی مسائل در مواقعی میتواند موجبات بروز و ظهور بیماریهای پوستی را فراهم كند. براساس آمار موجود، بیماری اگزما یا همان التهاب پوست، جزو شایعترین امراض پوستی است. در این مقاله بر آنیم تا به بررسی این بیماری، راههای درمان و تشخیص آن بپردازیم
پزشكان اگزما را نوعی التهاب پوستی كه عموماً همراه با سوزش یا خارش است، میدانند. البته این بیماری میتواند با اشكال گوناگون ظاهر شود. اگزما قادر است در هر سنی فرد را مبتلا و درگیر كند، اما تحقیقات جدید نشان داده كه 85 درصد افراد مبتلا به اگزما سنی كمتر از 5 سال داشتهاند. لازم به یادآوری است كه در بیشتر موارد اگزما به صورت طبیعی تا سن 3 سالگی برطرف میشود، اما در برخی موارد ممكن است این بیماری پوستی تا آخر عمر با فرد همراه باشد. ثابت شده كه در اغلب مواقع افراد مبتلا به اگزما در خود یا خانواده خود سابقه بیماریهای آلرژیك داشتهاند. بیماریهای ناشی از حساسیت مثل آسم آلرژیك و زكام بهاره از جمله امراضی هستند كه فرد را در مقابل ابتلا به اگزما آسیب پذیرتر میكنند. اگر چه آمار دقیقی از افراد مبتلا به اگزما در جهان در دست نیست، اما كارشناسان تخمین میزنند كه دست كم 20 درصد كودكان و یك تا دو درصد بزرگسالان با این بیماری پوستی مواجه میشوند. این در حالیست كه دختران بیشتر از پسران در معرض ابتلا به اگزما هستند. خوشبختانه اگزما به هیچ عنوان مسری نیست، اما پتانسیل وجودی آن به عوامل ژنتیكی و ارثی وابسته است. اكنون این سئوال مطرح میشود كه عوامل بروز اگزما چیست؟ متأسفانه علیرغم پیشرفتهای علمی و پزشكی، بشر هنوز نتوانسته علت بروز اگزما را به صورت دقیق تشخیص دهد. اما گمان قاطع به این است كه نوعی رفتار ناقص در پوست كه با برخی عوامل وابسته به سیستم دفاعی بدن در هم میآمیزند، باعث بروز اگزما میشوند. تحقیقات جدید نشان داد كه افراد مبتلا به اگزما نقص ساختاری در برخی پروتئینها از جمله "فیلاگرین" دارند. البته اگزما ممكن است بر اثر برخورد برخی مواد خارجی به پوست مثل صابون، مواد آرایشی، لباس، مواد شوینده، زیورآلات یا حتی عرق بدن ظهور كند. البته تغییر ناگهانی آب و هوا و رطوبت و حتی عوامل روحی مثل استرس نیز فرد را مستعد ابتلا به اگزما میكند. اگزما عموماً با خشكی نقطه یا نقاطی از پوست، قرمزی پوست و خارش و سوزش همراه است. اما خارش اصلیترین نشانه بروز اگزما است. در موارد حاد، اگزما میتواند به تولید تاول و زخمهای تراوشكننده منجر شود. باید به این نكته توجه داشت كه خاراندن نقاط درگیر اگزما باعث نازك شدن پوست و حساسیت بیشتر میشود. اگر چه اگزما میتواند تمامی نقاط بدن را مورد حمله قرار دهد، اما این بیماری عموماً در صورت، گردن، داخل ابروها، زانوها و آرنجها ظهور میكند. در مورد نوزادان نیز اگزما اغلب در مناطقی مثل پیشانی، چانه، ساعد، پا، جمجمه و گردن به چشم میخورد.
تشخیص اگزما
برای تشخیص اگزما پزشك باید ابتدا معاینات بالینی را انجام دهد و سپس سابقه پزشكی بیمار را نیز بررسی كند. نباید این نكته را از یاد برد كه اگزما علائمی دارد كه بسیار شبیه به برخی امراض دیگر پوستی است. امراضی كه از انواع آلودگی و حساسیتهای دارویی نیز بروز میكند، علائمی مشابه اگزما دارند، از این رو فرآیند تشخیصی این بیماری بسیار مهم جلوه میكنند. در برخی موارد نمونهبرداری از پوست و انجام آزمایشهای دقیقتر میتواند بیشتر مثمر ثمر باشد. البته انجام آزمایشهای مربوط به آلرژی نیز مفید است، اما تاكنون پزشكان موفق نشدهاند تا از طریق آزمایش خون به بروز بیماری اگزما پی ببرند.
راههای درمان
اهداف درمان اگزما جلوگیری از خارش مضاعف، متورم شدن و بدتر شدن شرایط پوستی است. اگزما باید از طریق عوض كردن برخی عادات در كنار مصرف داروهای مختلف درمان شود. درمان اگزما با توجه به سن فرد مبتلا شرایط خاص خود را میطلبد. استفاده از كرمها و سرمهای آبرسانیكننده میتواند به درمان هر چه سریعتر اگزما كمك كند. توصیه میشود برای كمتر كردن ریسك ابتلا به اگزما یا حتی درمان آن، پس از 5 دقیقه دوش گرفتن با آب ولرم، بدن خود را با كرمهای ساخته شده بر پایه وازلین بپوشانید. البته استفاده از كرمهای «كورتیكو استروئید» نیز میتواند در كاهش تورم مناطق درگیر اگزما كمك كند.
آیا اگزما قابل پیشگیری است؟
درمان و راه درمانی قطعی برای اگزما وجود ندارد، اما میتوان با بكارگیری نكات زیر، تا حد زیادی از ابتلا به این بیماری پوستی جلوگیری كرد.از حمامهای طولانی پرهیز و از مواد مرطوب و نرمكننده پوست مخصوصاً پس از استحمام استفاده كنید. به یاد داشته باشید كه حتماً به جای آب داغ برای دوش گرفتن از آب ولرم استفاده كنید. از سویی استفاده از صابونهای ملایم را در دستور كار خود قرار دهید. از تماس با مواد محركی مثل صابونهای عطری، شویندهها، عطر و زیورآلات خودداری كنید. لباسهای راحت و آزاد بپوشید. الیاف نخی دوست پوست انسانها هستند. اگر پوست شما میخارد، به جای خاراندن آن را سرد كنید. كمپرس آب سرد یا یخ باعث كاهش حس خارش در پوست میشود.
از غذاهای تند كه ممكن است برای شما حساسیت ایجاد كنند، استفاده نكنید.
تمرینات ورزشی و مدیتیشن برای كنترل فشارهای روحی و استرس نیز میتواند مفید واقع شود. اگر مجبور بودید از مواد شوینده استفاده كنید، حتماً دستكش بپوشید. حتیالامكان از فعالیت زیاد بپرهیزید چون فعالیت مضاعف موجب افزایش تعرق بدن میشود و عرق نیز حساسیتهای پوستی را به دنبال خواهد داشت. سعی كنید در هنگام خواب، در محیطهای خنك بخوابید.
در پایان اگر هم شما دچار هیچ یك از امراض پوستی نیستید، بهتر است برای جلوگیری از ابتلا به این بیماریها حتماً بهداشت پوست خود را رعایت كنید.
نظر شما