سلامت نیوز: اساس رژیم غذایی بیماران دیابتی همان رژیم غذایی سایر افراد جامعه است كه تغییراتی در آن ایجاد می‌شود. به زبان دیگر، دیابتی‌ها نباید غذای خود را از سایر افراد خانواده و جامعه جدا كنند و تنها باید نكاتی را در مورد مواد غذایی كه قند ساده زیادتری دارند رعایت كنند. مثلا شیرینی‌ها، شكلات، آب‌نبات و نوشابه‌ها در افراد دیابتی محدود می‌شود یا آنكه از شكلات و آب‌نبات رژیمی و نوشابه رژیمی استفاده می‌شود. در مورد شیرینی‌ها، رژیمی بودن آنها به معنای آن نیست كه كالری‌شان بسیار كمتر از شیرینی‌های معمول است، بلكه فقط حدود 10 تا 20 درصد كالری كمتری دارند. مثلاً اگر یك شیرینی معمولی 120 كالری داشته باشد، شیرینی رژیمی حدود 90 تا 100 كالری دارد.

نكته 1: چه كسانی بیشتر مستعد دیابت هستند؟
 باید بدانیم كه بسیاری از افراد دارای زمینه ابتلا به دیابت هستند، به‌ویژه كسانی كه در خانواده آنان دیابت به طور ارثی وجود دارد. اگر افراد بتوانند مراقبت‌ها و پرهیزهای لازم را انجام دهند دیابت به سراغ آنان نمی‌آید یا اگر هم بیاید در دهه‌های 70 و 80 زندگی خواهد بود.
برای پیشگیری از دیابت یادمان باشد كه:
الف- وزنمان را كنترل كنیم.
ب- از خوردن قندهای ساده مثل قند، شكر، مربا، آب‌نبات، شكلات و شیرینی تا حد امكان پرهیز كنیم.
ج- از نان‌های سبوسدار استفاده كنیم و تا حد امكان به سراغ نان‌های سفید، باگت و لواش نرویم.

نكته 2: نان رژیمی چندان كم كالری‌تر از نان‌های معمول نیست
نان رژیمی چندان كم‌كالری‌تر از نان‌های معمول نیست. در نان‌های رژیمی مقدار كمی سبزیجات استفاده می‌شود. نان جو اگر خوب تهیه شده باشد برای افراد دیابتی بهتر از نان گندم است. متأسفانه در تهیه نان جو برای افراد دیابتی از مالت استفاده می‌شود كه خود افزایش دهنده قند است. همچنین به علت گران‌تر بودن آرد جو نسبت به آرد گندم، مقداری آرد گندم در نان‌های جو استفاده می‌شود. اگر در قدیم اصطلاح «گندم نمای جو فروش» باب بود امروزه افرادی هستند كه «جو نمای گندم فروش» هستند.

نكته 3: آیا برای افراد دیابتی میوه ممنوعه وجود دارد؟
خیر، باید دانست كه افراد دیابتی همه میوه‌ها را می‌توانند میل كنند. آنچه مهم است تعداد و مقدار میوه در روز است كه آن هم باید در طول روز با فاصله استفاده شود. مثلاً اگر چهار واحد یا سهم میوه را برای افراد دیابتی در نظر بگیریم می‌توانند یكی را بین صبح و ظهر، یكی را عصر، یكی را آخر شب میل كنند و سهم چهارم خود را به صورت سه عدد خرما با فاصله با چای بخورند.

نكته 4: افراد دیابتی چند وعده غذا باید دریافت كنند؟
دیابتی‌ها بهتر است حجم غذای خود را كم كرده و به جای سه وعده چهار یا پنج وعده كوچك استفاده كنند، مثلا اگر یك فرد دیابتی در روز مجاز به استفاده از 7 واحد نان باشد، بهتر است آن را به صورت یك واحد صبح، 3 واحد ظهر، یك واحد عصر و دو واحد شب استفاده كند. برای آخر شب هم می‌توان از میوه یا تنقلات مفید استفاده كرد.

نكته 5: دیابتی‌ها ورزش را فراموش نكنند
برنامه ورزشی افراد دیابتی باید حساب‌شده باشد، مثلا اگر فرد دیابتی یك ساعت ورزش اتفاقی مثل بسكتبال یا والیبال دارد می‌تواند دو واحد (سهم) نان یا یك واحد نان و یك واحد میوه به برنامه خود اضافه كند.
در شرایطی كه ورزش كمتر از یك ساعت و نیم است این غذای اضافی می‌تواند بعد از ورزش استفاده شود، ولی اگر ورزش حدود 2 ساعت به طول می‌انجامد بهتر است این مواد غذایی اضافی قبل از ورزش یا حین ورزش استفاده شوند.
 

نكته 6: آیا بیماری دیابت، بیماری قند است؟
هم بله و هم خیر، درست است كه در بیماری دیابت قند خون بالا می‌رود و مهم‌ترین كاری كه انجام می‌دهیم، باید كنترل قند باشد، اما فراموش نكنیم كه در این بیماران، سوخت و ساز چربی‌ها و حتی پروتئین‌ها هم دچار اختلال می‌شود، لذا افراد دیابتی باید در مصرف چربی‌ها هم از نظر مقدار و هم از نظر نوع، دقت زیادی داشته باشند.
روغن‌های جامد برای هیچ‌كس و به‌ویژه برای دیابتی‌ها مناسب نیست و حتما باید در برنامه غذایی از روغن‌های مایع و به میزان مناسب استفاده شود. روغن‌هایی كه اسیدچرب امگا-3 دارند مثل روغن كانولا و مواد غذایی حاوی آن مثل گردو و ماهی باید در برنامه گنجانده شوند.

نكته 7: آیا دیابتی‌ها باید از خوردن برنج احتراز كنند؟
خیر، افراد دیابتی بر حسب نیاز بدن‌شان می‌توانند روزانه یك تا دو كفگیر پلو بخورند.
یك كفگیر برای خانم‌ها و افرادی كه فعالیت كمی دارند و دو كفگیر برای آقایان به خصوص آنها كه فعال هستند. در نوجوان‌ها و جوانان فعال مثلاً ورزشكاران یا كارگران، تعداد دریافت برحسب نظر متخصص تغذیه ممكن است بیشتر هم باشد.
 

نكته 8: به نوع و مقدار چربی‌ها توجه نمایید
چربی‌ها باید از نظر مقدار و نوع مورد توجه قرار گیرند. چربی‌های جامد مثل روغن‌های نباتی هیدروژنه شده، دنبه و كره برای بیماران دیابتی مناسب نیست. به چربی‌های پنهان هم باید توجه كرد. چربی لبنیات در زمره چربی‌های جامد محسوب می‌شود و باید از آن احتراز كرد. گوشت قرمز در زمره چربی‌های جامد محسوب می‌شود و باید از آن احتراز كرد. گوشت‌های قرمز ولو آن‌كه به ظاهر چربی در آن‌ها دیده نشود، ولی حاوی چربی‌های جامد در بین الیاف عضلانی هستند و باید مصرف آنها به دو یا سه بار در هفته محدود شود.

نكته 9: سبزیجات برای دیابتی‌ها بسیار مفید است
سبزیجات برای افراد دیابتی بسیار مفید هستند. انواع سبزیجات برگی مثل كاهو، كلم، سبزی خوردن سودمند هستند. سبزیجات غیربرگی مثل گوجه‌فرنگی، لوبیا سبز، كدو و بادمجان كاملاً آزاد هستند و محدودیتی در مصرف آنها نیست. برخی سبزیجات كه كمی قند دارند مثل لبو، هویج و كدو حلوایی در حد یك پیشدستی قابل مصرف هستند.
 

نكته 10: شمارش مواد نشاسته‌ای را یاد بگیرید
در انتخاب غذا، افراد دیابتی باید شمارش مواد نشاسته‌ای یا كربوهیدرات‌ها را یاد بگیرند و به آن توجه كنند. مثلاً لیموترش ممكن است در صد گرم دو گرم ماده قندی داشته باشد، اما این مقدار به قدری پایین است كه مصرف آن در بیماران دیابتی هیچ اشكالی ندارد. متأسفانه برخی افراد ناآشنا با مراجعه به جدول تركیبات مواد غذایی و مشاهده دو گرم كربوهیدرات برای صد گرم لیموترش به وحشت می‌افتند. حال آن‌كه اگر یك فرد دیابتی می‌توانست نیم‌كیلوگرم لیموترش بخورد، كه البته عملی نیست، نهایتاً به اندازه یك پرتقال یا سیب ماده قندی دریافت می‌كرد.
 
منبع:دنیای تغذیه