سلامت نیوز: از آغاز هفته جاری اجرای فاز دیگری از پزشک خانواده با اجرای نسخه 02 در سطح کشور عملیاتی شد و قرار است حداقل 20 میلیون شهرنشین ایرانی در طول سال جاری زیر پوشش این طرح قرار بگیرند.

آنگونه که مدیر توسعه شبکه سلامت وزارت بهداشت گفته‌است، طرح پزشک خانواده قبل از سال 91 به صورت پایلوت در سه استان سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان به صورت آزمایشی اجرا شد و حاصل این اجرای آزمایشی تدوین نسخه 02 طرح پزشک خانواده برای تمام کشور بود. نسخه 02 پزشک خانواده در حالی وارد فاز اجرایی شده‌است که از سال گذشته که اجرای این طرح به صورت آزمایشی آغاز شد این برنامه با مشکلات و موانعی مواجه شد. همین مسئله ابهاماتی را برای کارشناسان حوزه سلامت به همراه داشته‌است. به گزارش سلامت نیوز به  نقل از مهر، برنامه پزشک خانواده به عنوان مهمترین و اصلی‌ترین استراتژی وزارت بهداشت برای ارتقای سلامت جامعه و کاهش هزینه‌های بهداشت و درمان کشور، با مشکلات و موانع متعددی در مسیر اجرا مواجه بوده‌است که باعث شده ابهامات و تردیدهایی در نحوه اجرای صحیح این برنامه به وجود بیاید. در اولین گام، هماهنگی وزارت بهداشت با سازمان‌های بیمه‌گر یکی از مشکلات پیش روی برنامه پزشک خانواده است.

مشکلی که سال گذشته و در حین اجرای آن در شهرهای سه استان پایلوت کشور دیده شد. عدم هماهنگی بیمه‌ها با پزشکان، تاخیر در ثبت نام از مردم، پرداخت نشدن به موقع حقوق پزشکان و... تنها موارد معدودی از مشکلات عدیده اجرای این برنامه در شهرها بوده‌است. دکترعلیرضا مصداقی نیا، معاون بهداشت وزارت بهداشت با اعلام اینکه اصلی ترین استراتژی وزارت بهداشت برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است، می‌گوید: بهره‌وری و نظم در کار پزشکان عمومی، عدالت اجتماعی و اقتصادی، دسترسی راحت بیماران به پزشکان و جلوگیری از سردرگمی بیماران از ویژگی‌های اجرا شدن برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع است.

 وی در خصوص مشکلات اجرای این طرح در سه استان کشور که سال گذشته به صورت پایلوت انجام شد، می‌افزاید: هماهنگی با بیمه ها که مشکل ساز شده بود در نسخه 02 پزشک خانواده برطرف شده‌است. این در حالی است که دکتر محمد شریعتی، قائم مقام معاونت بهداشتی وزارت بهداشت، از اجرای خدمات سطح یک برنامه پزشک خانواده در شهرهای بالای 20 هزار نفر کشور خبر می‌دهد و می‌گوید: ارائه این خدمات رایگان است. کارشناسان و صاحب نظران حوزه سلامت متفق‌القول بر این عقیده‌اند که اجرای صحیح برنامه پزشک خانواده شهری مزایای زیادی دارد که از جمله آنها می‌توان به افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، کاهش پرداخت‌ها از جیب مردم، ارتقای سطح سلامت مردم و رضایتمندی از خدمات بهداشتی و درمانی اشاره کرد. با اجرای این برنامه در صورت تشخیص پزشک خانواده، بیمار به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شود و از سوی دیگر میزان پرداختی بیماران به پزشک متخصص و حتی بابت بستری شدن در بیمارستان نیز به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.

مسئول ستاد اجرایی برنامه پزشک خانواده با اعلام اینکه طرح پزشک خانواده و نظام ارجاع باید بتواند هر سه سطح خدمات بهداشتی را پوشش دهد، می‌گوید که در شهرهای کوچک فقط یک سطح این خدمات ارائه می‌شد و سطح 2 و 3 که خدمات تخصصی و فوق تخصصی بود اجرا نمی‌شد و فرآیند ارجاع با مشکل مواجه می‌شد اما در نسخه 02 پزشک خانواده این مشکلات برطرف شد و هر استانی می‌تواند هر سه سطح را خدمات ارائه دهد. آنگونه که این مدیر ارشد وزارت بهداشت می‌گوید: در ارائه خدمات سطح 2 و 3 برنامه پزشک خانواده، 90 درصد مبلغ ویزیت توسط بخش خصوصی و 100 درصد بخش دولتی توسط دولت به پزشک پرداخت می‌شود.

 وی اضافه می‌کند: در این برنامه هر پزشک می‌تواند 500 تا 2500 نفر را زیر پوشش قرار دهد. اجرای برنامه پزشک خانواده در شهرها جزو تعهداتی است که باید تا پایان برنامه پنجم توسعه در کل کشور توسعه یابد اما بر اساس مصوبه هیات دولت که به تازگی از سوی معاون اول رئیس‌جمهور ابلاغ شده‌است، وزارت بهداشت موظف شد ظرف دو سال از تاریخ ابلاغ دستورالعمل نظام ارجاع و پزشک خانواده در مناطق شهری، نسبت به اجرای برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع و اصلاحات بعدی آن در تمامی مناطق شهری کشور اقدام کند.

دکتر داوود مقیمی، معاون مرکز مدیریت شبکه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، با اشاره به اینکه نسخه 02 با مشارکت وزارت بهداشت، وزارت تعاون، سازمان‌های بیمه خدمات درمانی و تامین اجتماعی و نیروهای مسلح تهیه و آماده اجرا شده‌است، می‌گوید: چالش‌ها و مشکلات این برنامه شناسایی و در قالب نسخه 02 به آن توجه و رسیدگی شده‌است. طرح پایلوت برنامه پزشک خانواده در شهرهای بالای 20 هزار نفر از بهمن سال 89 در سه استان چهار محال بختیاری، خوزستان و سیستان و بلوچستان در قالب 24 شهرستان و زیر پوشش قرار دادن 540 هزار نفر به اجرا در آمد. مقیمی می‌افزاید: در این طرح پزشکان خانواده که شامل عمومی و تخصص‌های عفونی، اطفال و اجتماعی هستند، 500 تا دو هزار و 500 نفر را زیر پوشش قرار می‌دهند. در این برنامه پزشک خانواده به عنوان متولی سلامت هر منطقه افراد زیر پوشش خود را در صورت نیاز به پزشکان متخصص و فوق متخصص ارجاع و بازخورد آن را پیگیری خواهد کرد.

برنامه پزشک خانواده از سال 84 در مناطق روستایی و شهرهای زیر 20 هزار نفر به اجرا در آمده‌است و تاکنون بیش از 22 میلیون نفر زیر پوشش برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع قرار گرفته‌اند. این در حالی است که برنامه پزشک خانواده می‌بایست در پایان برنامه چهارم در سراسر کشور اجرا می‌شد اما مشکلات متعددی که در مسیر اجرای این برنامه قرار گرفت، کارشناسان و صاحب نظران حوزه سلامت را نسبت به اجرای موفق این طرح تا حدودی ناامید کرده‌است. به طوری که این کارشناسان معتقدند با ادامه روند فعلی که وزارت بهداشت در پیش گرفته‌است، اجرای این طرح در شهرهای بزرگ کشور دچار مشکل و چالش خواهد شد. ضمن اینکه خدمات در سطح روستاها نیز رضایت بخش نیست.