سلامت نیوز: در یك دهه اخیر، به دلیل گسترش شهرنشینی و به دنبال آن ایجاد الگوهای غذایی جدید و شكل‌گیری مصرف‌كنندگان تازه، زنجیره نظام غذایی رشد قابل‌توجهی را به ویژه در كشورهای در حال توسعه تجربه كرده است. در این میان آن چیزی كه امروزه بر آن تاكید می‌شود و علوم مختلفی در حواشی آن به وجود آمده ، استفاده آگاهانه از موادغذایی است. غذایی كه براساس دانش و اطلاعات تغذیه‏ای انتخاب و تهیه می‌شود، می‌تواند دارای همه مواد مغذی برای اعمال طبیعی بدن، افزایش طول عمر، افزایش كارآیی و یادگیری انسان، ترمیم آسیب‌های وارده و تقویت سیستم ایمنی بدن برای مقابله موثر با عوامل بیماری‌زا و در نهایت كاهش دوره نقاهت باشد.

امروزه استفاده آگاهانه از غذا به منظور پیشگیرى از بیمارى‏ها، حفط تندرستى، طول عمر مطلوب و درمان بیمارى‏ها را «غذا درمانى» مى‏نامیم. اسناد تاریخی بیانگر قدمت چهار هزار ساله غذاهای ایرانی نظیر انواع سوپ، آش و... است و اكنون پزشكان در قرن بیست و یكم برای «غذا درمانی» در تمام دنیا، علاوه بر صرف این غذاهای قدیمی، غذاهای فرموله را نیز تدارك دیده و در وضعیت‌های خاص و ویژه توصیه می‌كنند. در شرایط حاد و بحرانی خصوصا زمانی كه بیمار قادر به خوردن نیست و عمل بلع نیز راحت نیست (مثلا در سكته‌های مغزی)، بسته به وضعیت بیمار از روش تغذیه با لوله استفاده می‌شود. همچنین برای آن دسته از سالمندانی كه دچار اختلال بلع شده‌اند یا بیماران سرطانی كه به دلیل شیمی‌درمانی، اشتهای خود را از دست داده‌اند یا دچار تهوع هستند نیز از این شیوه تغذیه‌ای استفاده می‌شود. در این روش تمام موادغذایی و آب مورد نیاز به صورت مایع یكدست و هموژن در حجم و زمان‌های مشخص كه اصطلاحا غذای فرموله نامیده می‌شود، با لوله و معمولا از راه بینی- معده‏ای وارد دستگاه گوارش بیمار می‌شود.

بدون تردید در این حالت كه نیاز بیمار به انرژی به طور فزاینده‏ای افزایش یافته است، بهترین استراتژی تغذیه‏ای كه می‌تواند با كمترین عوارض، كنترل‌شده‌ترین مواد مغذی را در اختیار بدن بیمار قرار دهد، استفاده از غذاهای فرموله است. به این طریق می‌توان به فردی كه نیاز متابولیكی او افزایش یافته است، كمك كرد تا شرایط ایجادشده را پشت سر بگذارد. در خصوص این افراد علاوه بر آنكه میزان مواد مغذی در غذای فرموله به مراتب غنی‌تر از غذای آشپزخانه‏ای است، رعایت اصول بهداشتی نیز در این نوع تغذیه سهل‌تر و میسرتر است. براساس یكی از جدیدترین تعریف‌های امنیت غذایی، «امنیت غذایی آن هنگام وجود خارجی دارد كه همه انسان‌ها در همه حال به غذای سالم، كافی و مقوی كه نیازهای غذایی یك انسان را برآورده می‌كند، دسترسی آسان داشته باشند. چه این فرد روی تخت بیمارستان خوابیده باشد یا اینكه یك انسان فعال و پرتحرك باشد.»

در پایان باید گفت، در جهان امروز غذا نقش اساسی و استراتژیكی را بر عهده دارد. بدون تردید در بین اولویت‌های اهداف توسعه هر كشور، دستیابی به امنیت غذایی از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است. اگر كشوری از نظر تولید موادغذایی بتواند در حد خوبی قرار گیرد و خودكفا شود، پس از آن یا بهتر بگوییم همزمان با آن باید به علوم تغذیه توجه كند، صرف غذا خوردن و معده را از غذا انباشته كردن اگر ضرر نداشته باشد، مطمئنا سودمند نخواهد بود. در واقع ریشه اصلی مفهوم امنیت غذایی را باید در «علم تغذیه انسانی» جست‌وجو كرد، دانشی كه عمدتا بر ارتباط میان غذای مصرفی و سلامت انسان تمركز دارد.

منبع: روزنامه شرق