سلامت نیوز : روانپزشكان برای بیماران به ندرت داروهای خواب آور را تجویز می‌كنند زیرا معتقدند مصرف خودسرانه داروهای خواب آور بر سیستم اعصاب و رفتار افراد تاثیر منفی داشته و باعث اختلال در فعالیت های روزانه می شود.خواب و استراحت نیاز انسان است و در صورتی كه این نیاز به درستی و به موقع تامین شود، سلامت جسمانی و روانی انسان را به ارمغان می آورد و بر عكس در صورت تامین نشدن این نیاز، فرد به بیماری های جسمانی و روانی مبتلا می شود.

شاید برای همه افراد در طول زندگی شان اتفاق افتاده باشد كه كسل، درمانده و خسته باشند در صورتی كه فعالیت سختی نیز در روز نداشته اند. پزشكان می گویند شاید یكی از مهم ترین دلایل این مساله نداشتن خواب كافی و یا خوابی سرشار از استرس بوده باشد.

خواب درست و اصولی می‏تواند آنچنان انسان را تقویت روحی و جسمی كند كه منجر به بهترین تصمیمات و ایده‏ها شود یا بی خوابی آنچنان انرژی جسمی و روحی را كاهش دهد كه ساعت ها خوابیدن نتواند انرژی از دست رفته را جبران كند.روانشناسان معتقدند كه در شبانه روز باید بین هفت تا هشت ساعت خواب مفید داشت تا نیاز بدن به خواب كاملا بر طرف شده و انرژی بدن بازیابی شود.آنان معتقدند یك ساعت كمتر یا بیشتر خوابیدن هیچ آسیبی به انسان نمی‏رساند اما رعایت نكردن اندازه استاندارد خواب باعث می‏شود انسان احساس سنگینی و كسلی و سستی كند، همچنین خواب در موقع و وقت خود نتیجه بخش است.

كم خوابی باعث ایجاد ناتوانی نسبی در حل مسائل و رویدادهای نسبتا پیچیده شده و نیز توانایی سیستم ایمنی بدن را تا حد زیادی كاهش می‏دهد، همچنین باعث اختلال در روابط اجتماعی شده و توانایی تعامل مثبت را ضعیف می‏ كند.بسیاری از افراد در صورتی كه دچار كم خوابی یا بیخوابی می شوند اقدام به خوددرمانی كرده و داروهای آرامش بخش را به مدت طولانی استفاده می كنند در حالی كه این اقدام نه تنها این مشكل را حل نمی كند بلكه بیماری به قوت خود باقی مانده و به تدریج به عوارض استفاده از این داروها دچار می شود.

'شمس الدین كهانی' روانشناس بالینی در گفت و گو با ایرنا می گوید: خواب آلودگی، خواب عمیق و حتی مرگ از عوارض داروهای خواب آور است كه در اثر تضعیف مراكز تنظیم حیاتی در مغز در نتیجه مصرف بیش از حد ایجاد می شود.وی می افزاید: افراد نباید خودسرانه داروهای خواب آور را مصرف كنند چرا كه این داروها باید با تجویز پزشك مصرف شود.این روانشناس تصریح می كند این دارو از سوی روانشناسان برای غلبه بر اختلالات مربوط به خواب و یا درمان برخی از بیمارهای روانی تجویز می شود.

كهانی می گوید: داروهای خواب آور، داروهایی هستند كه با سركوب سیستم اعصاب مركزی (CNS) باعث ایجاد آرامش، تمدد اعصاب، كاهش اضطراب و استرس، خواب آلودگی، سرخوشی، كندی تنفس، كاهش حس تعادل، شل شدن عضلات و واكنش های كند و مردد می شود.وی با بیان اینكه مصرف دوز بالای این دسته از داروها می تواند به از دست رفتن هوشیاری و حتی مرگ بیانجامد، می گوید: مصرف بیش از حد این داروها در فرد وابستگی روانی و جسمانی نیز ایجاد می كند.این روانشناس بالینی گفت: عموما داروهای خواب آور برای كاهش استرس و اضطراب، درمان بی خوابی، تسكین و كاهش گرفتگی و تنش عضلات، كاهش علایم محرومیت از الكل و مواد مخدر، درمان حملات وحشت زدگی، افزایش اثر بی حس كننده های موضعی و بیهوشی عمومی، درمان پسیكوز (روان پریشی) و فراموشی پیش گستر قبل از اعمال جراحی تجویز می شود.

كهانی توصیه می كند افرادی كه داروهای خواب آور استفاده می كنند باید در مصرف این داروها زیاده روی نكنند زیرا مصرف بیش از حد آن سبب اختلال در خواب و بیداری آنان می شود.كهانی می افزاید: از شایع ترین داروهایی كه برای بی خوابی توسط پزشكان تجویز می شود، استفاده از 'بنزودیازپین' است كه از این بین شایع ترین آن ها لورازپام، كلونازپام، اگزاپام، كلردیازپوكساید، دیازپام و فلورازپام است.وی ادامه می دهد: استفاده از این داروها پس از یك تا دو هفته ممكن است اثر معكوس بر خواب فرد داشته باشد.این روانشناس بالینی اضافه می كند: 'زولپیدم' دارویی است كه برای بی خوابی استفاده می شود و جز گروه داروهای 'بنزودیازپام' نیست و عوارض آن را ندارد.

'امیرحسین میركریمی' مدیر نظارت بر امور دارو و مواد اعتیاد آور دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی تهران می گوید: تحویل داروهای خواب آور در داروخانه ها ممنوع است.وی اضافه می كند: تحویل داروهای موسوم به او تی سی( مسكن و داروهایی كه با توجه به وضعیت بیمار تجویز می شود) بدون نسخه پزشك در داروخانه ها منعی ندارد.میركریمی اضافه می كند: وزارت بهداشت تاكنون 300 قلم از داروهای یادشده را تایید و به داروخانه ها اعلام كرده و بیماران می توانند با مراجعه به این مكان ها آن را دریافت كنند.وی با بیان اینكه داروهای آنتی بیوتیك، اعتیادآور و خواب آور در داروخانه بدون نسخه پزشك تجویز نمی شود، می گوید: داروخانه های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی در طول سال، چهار بار مورد نظارت و ارزیابی قرار گرفته و ارزشیابی می شوند.

میركریمی اضافه می كند: داروخانه های متخلف براساس كمیسیون ماده 11تعزیرات حكومتی مورد پیگرد قانونی قرار می گیرند.مدیر نظارت بر امور دارو و مواد اعتیاد آور دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی می گوید: داروخانه مجاز است به بیمارانی كه داروی خاصی را مصرف می كند اما در روز تعطیل و یا روزهای خاص دسترسی به پزشك نداشته باشند به مدت سه روز دارو را به بیمار تحویل دهند.میركریمی ادامه می دهد: مردم در صورت مشاهده تخلف از سوی داروخانه ها موارد را به واحد فنی و نظارت داروخانه ها با شماره تلفن های 88874509 و 842486106 داخلی 6106 و 6105 اطلاع دهند.