سلامت نیوز : دکتررضا میرسپاسی، رئیس انجمن علمی روان پزشکان ایران در گفتگو با سینانیوز با اشاره به لاغر کردن افراد و زمینه ساز شدن بیماری آنورکسیا بیان کرد: «معادل فارسی بیماری آنورکسیا نروزا، بی‌اشتهایی روانی است که در کتاب مرجع روان پزشکی به آن اشاره شده و ویژگی‌های آن تعریف شده است. از نظر لغت انورکسیا که ریشه لاتین دارد، به معنای بی‌اشتهایی است.»

وی به ویژه‌گی این بیماری اشاره کرد و گفت: «رفتاراین بیماران کاملا با منظور و خواسته خود فرد اتفاق می‌افتد، به نحوی که فرد بیمار دوست دارد وزن خود را از دست بدهد، دل مشغولی بارزی نسبت به افزایش وزن و غذا دارد و معمولا ترس از افزایش وزن باعث می‌شود تا روش‌های خاصی را برای مصرف غذا انتخاب کند. همچنین اختلال بد انگاری از بدن خود از دیگر ویژه‌گی‌های این بیماری است.» به گفته میر سپاسی، از نظر بررسی‌های همه گیری‌شناسی در کتب مرجع، این بیماری بیشتر در خانم‌ها به ویژه دختران دیده می‌شود که گاهی این آمار ۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر از آقایان مشاهده شده است.

شیوع بیماری آنورکسیا در دختران ۱۴ تا۱۸ ساله
وی یادآور شد: «این بیماری از نظر سنی در بین دختران۱۴ تا ۱۸ ساله بیشتر شایع است. در شواهد مشخص شده است درصد نسبتا بالایی یعنی نیم تا یک درصد دختران به این بیماری مبتلا هستند. البته این آمار را نمی‌توانیم به فرهنگ خودمان ربط دهیم چرا که در هر کشور تفاوت‌های ویژه فرهنگی وجود دارد.» رئیس انجمن علمی روان پزشکان ایران یاد آور شد: «در واقع در کشورهای غربی مشاغلی از جمله مدل بودن و تبلیغات وسیع وجود دارد که مورد تایید آن‌ها بوده و با لاغری همراه است ولی این مسائل در اکثر مردم و فرهنگ کشور ما مطرح نیست. البته در برخی از افراد تاثیر شرایط ارتباطات تصویری و شنیداری و اینترنت باعث ایجاد این باورشده و باعث توجه ویژه به لاغری می‌شود. این طور نیست که این بیماری اصلا در کشور ما وجود نداشته باشد، بلکه به نظر می‌رسد تعدادش کم باشد.» میر سپاسی با اشاره به هم ابتلایی این بیماری با سایر بیماری‌های روانپزشکی اشاره کرد و گفت: «ویژ‌گی بارز این بیماری هم ابتلایی است (هم ابتلایی یعنی دو بیماری دریک فرد باشد) به نحوی که ۶۵ درصد افرادی که به آنورکسیا مبتلا هستند افسردگی نیز درآن‌ها مشاهده شده است. مثلا ترس و هراس اجتماعی به عنوان یکی از اختلال‌های اضطرابی دراین افراد به میزان ۳۴ درصد و وسواس ۲۶ درصد با آنورکسیا هم ابتلایی داشته است.»

عوامل روان‌شناختی در بروز بی‌اشتهایی روانی موثر است
وی افزود: «سبب‌شناسی وعلت این بیماری مثل انواع بیماری‌های روانپزشکی معلول تداخل عوامل متعدد از جمله زیست‌شناختی مثل ارث، تغییرات بیوشیمی، ساختارمغز، عوامل اجتماعی و عوامل روان‌شناختی یعنی نحوه ارتباط با اعضاء مهم زندگی و خانواده است در واقع همه موارد در سبب‌شناسی مهم است چرا که همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند و باعث بروز آنورکسیا می‌شوند.» رئیس انجمن علمی روان پزشکان ایران گفت: «همچنین مهم بودن لاغری، مورد تائید بودن دیگران، تلقین روانی، تسلط اطرافیان در ایجاد بیماری تاثیر گذار است ولی میزان آن مشخص نیست. البته درجنبه‌های زیست‌شناختی آنورکسیا پژوهشهای بسیاردقیقی انجام شده مثلا اختلال کلسترول خون و تیروئید در افرادی که آنورکسیا دارند زیاد است و وقتی فرد به حالت سابق برگردد تغییرات اصلاح می‌شود.»

توقف عادت ماهانه از علائم بیماری آنورکسیا
وی افزود: «همچنین این بیماری باعث تغییرات در برخی از واسطه‌های شیمیایی مثل دوپامین، سروتانین می‌شود. توقف عادت ماهانه نیز از دیگر علائمی است که می‌توان در این بیماری دید.» دکتر میر سپاسی به درمان این بیماری اشاره کرد و اظهار داشت: «درمان دارویی در بهبود بیماری موثر است و بستگی زیادی به شدت بیماری دارد. اگر وزن فرد ۲۰ درصد یا بیشتر از وزن معمول کاهش داشته باشد توصیه به بستری شدن می‌گردد.» وی ادامه داد: «در زمان بستری هم از دارو و روش‌های غیر درمان دارویی نظیر روش حمایتی،‌شناختی، آموزش خانوده و روان درمانی با خود فرد انجام می‌شود به نحوی که این درمان‌ها در جهت آموزش و آگاه کردن بیمار است. البته داروهای ضد افسردگی نیزدر درمان بیماران استفاده می‌شود ولی به طور کلی داروی خاصی برای درمان کامل این افراد وجود ندارد بلکه درمان اصلی آموزش و درمان‌های‌شناختی است.» رئیس انجمن علمی روان پزشکان ایران تاکید کرد: «یکی از ویژه گی‌های این افراد در موارد شدید بیماری این است که حاضر به بستری نیستند بنابراین علی رغم میل بیمار وی بستری شده و درمان صورت می‌گیرد و ۲۰۰۰ کالری در ۶ نوبت به آنان داده می‌شود و در صورت عدم همکاری بیمار درمان بسیار قاطعانه با تجویز دارو، یا رساندن غذا ازطریق لوله به معده یا رگ انجام می‌شود البته در کنار آن درمان‌شناختی و تشویق به خوردن غذا که همراه با تقویت مثبت است هم صورت می‌گیرد.» به گفته وی، نیاز به مقبولیت اجتماعی به عنوان یکی از جنبه‌های تاثیر گذار اجتماع از جمله خانواده و برخورد آن‌ها در ایجاد و رفع بیماری بسیار تاثیر گذار است. باید توجه کرد که ویژگی شخصیتی این افراد به نحوی است که به مادر وابسته هستند و مادر نیز وزن ایده آل را به کودک خود تحمیل می‌کند به نحوی که در سبب‌شناسی مشاهده شده این افراد احساس می‌کنند از نظر توجیه روان‌شناختی تحلیلی، بدنشان تحت کنترل والدین است و لاغری را به دیگران ربط می‌دهند.

شوخی کردن با افراد چاق زمینه ساز بیماری آنورکسیا
دکتر میر سپاسی در پایان خاطر نشان کرد: «شوخی با افراد چاق جنبه مثبتی ندارد در واقع طنز تا زمانی که به حریم خصوصی افراد لطمه نزند اشکالی ندارد ولی اگر به حریم کسی تجاوز شد آن فرد باید با منطق به این موضوع پاسخ دهد. مشورت با روانپزشکان در خصوص نحوه برخورد و رفتار صحیح با افرادی که شوخی می‌کنند بسیار حائز اهمیت است در غیر این صورت این افراد در طول زندگی با مشکلات بسیاری روبرو می‌شوند که زمینه سازبیماری‌هایی نظیرآنورکسیا خواهد بود.»