سلامت نیوز: مگر می‌توان برای سلامت هم قیمت تعیین كرد؟ واقعا تا به حال فكر كرده‌اید كه یك چشم سالم چه قیمتی دارد؟ یك پای راهور چقدر؟ یك دست سالم كه می‌تواند زیبایی بیافریند، چند؟ یك قلب سالم و پرتپش كه جایگاه مهر و محبت است، چه؟ كلیه، كبد، معده و... سالم؟ انصافا تا وقتی صفت سالم را از آنها نگیریم، قابل قیمت‌گذاری نیستند؛ یعنی چندان گرانبها و ارزشمندند كه نمی‌توان برایشان نرخ تعیین كرد. «سلامت، نعمت خدادادی است و نمی‌توان ارزش مادی برای آن در نظر گرفت.» یقینا اولین پاسخ به این سوال عجیب، همین پاسخ بدیهی است. همه همین را می‌گویند و درست به همین دلیل، قدرش را نمی‌دانند، چون داشتنش را طبیعی می‌دانند و از دست دادن آن را غیرطبیعی! و البته تعجب می‌كنند كه چرا باید برای حفظ سلامت، زمان و وقت صرف كرد؛ چه برسد به هزینه. قیمت سلامت شاید زمانی معلوم شود كه آن را به دلیل بیماری یا هر حادثه دیگری از دست بدهید. فقط در این صورت است كه سلامت هم ارزش پیدا می‌كند و هم قیمت.

نكته مهم این است كه در بسیاری از موارد می‌توان از بروز بیماری جلوگیری كرد و این یعنی قیمت داشتن سلامت. دیابت یكی از شایع‌ترین و گران‌ترین بیماری‌های غدد در جهان است كه متاسفانه سن ابتلا به آن در ایران 10 تا 15 سال از میانگین سن شایع ابتلا در كشورهای توسعه‌یافته پایین‌تر است. تخمین زده می‌شود كه حدود 10 درصد مردم كشور ما (بیش از هفت‌میلیون نفر) به نوعی درگیر دیابت هستند و چهار میلیون بیمار و چهار میلیون و 400هزار نفر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در جهان 330میلیون بیمار دیابتی وجود دارد كه 80درصد آنها در كشورهای در حال توسعه زندگی می‌كنند و براساس آمار فدراسیون بین‌المللی دیابت تا سال 2025 میلادی، تعداد مبتلایان به 380میلیون نفر خواهد رسید. سهم خاورمیانه و به‌خصوص كشورهای عربی منطقه از این بیماری واقعا چشمگیر است.

بنا بر گزارش فدراسیون جهانی دیابت، در سال 2025 بیشتر بیماران دیابتی جهان در كشورهای این منطقه و هند خواهند بود. امارات متحده عربی، عربستان، كویت و بحرین به دلیل سبك زندگی‌شان به زودی با یك جهش عظیم در تعداد بیماران دیابتی روبه‌رو خواهند شد. امروزه ده‌ها میلیون آسیایی از دیابت رنج می‌برند به طوری كه در امارات متحده عربی، شیوع دیابت نوع 2، دوبرابر شده است. (از چهاردرصد به هشت درصد رسیده است) و در اقتصادهای تازه توسعه‌یافته آسیا، آهنگ افزایش مشابه آمار یادشده یا بالاتر است. در بزرگسالان چینی میزان ابتلا سه برابر شده و در اندونزی، كره جنوبی و تایلند در 30 سال گذشته از سه برابر به پنج برابر رسیده است. در آسیا افراد عمدتا 45 تا 64 ساله و در اروپا و شمال آمریكا با جمعیت بیشتر كه نژاد اروپایی دارند، افراد بالای 65 سال مبتلا می‌شوند. نتیجه مقایسه اروپایی‌ها و آسیایی‌ها از نظر سن، جنسیت و توده جرم بدن نشان می‌دهد نسبت چربی بدن آسیایی‌ها به ویژه زنان از همتایان اروپایی‌الاصل آنها بیشتر است.

 به گزارش سازمان بهداشت جهانی، تعداد قابل توجهی از مردم آسیا (در آستانه اضافه وزن) با خطر شدید ابتلا به دیابت نوع 2 روبه‌رو هستند. براساس نتایج چند مطالعه، احتمالا آسیایی‌ها فاقد سلول‌های كافی بتا در لوزالمعده هستند یا سلول‌های این عضوشان ضعیف است. در آمریكا هم حدود 26 میلیون بیمار دیابتی وجود دارد كه گفته می‌شود حداقل هفت‌میلیون آنها هنوز برای درمان خود مراجعه نكرده‌اند. به این رقم باید 57میلیون نفری كه در معرض ابتلا به دیابت هستند و قند خون‌شان كمی بالاتر از حد طبیعی است هم اضافه كرد. نتیجه تكان‌دهنده تحقیق مركز بیماری‌های مزمن آمریكای شمالی نشان می‌دهد یك نفر از هر سه نفری كه بعد از سال 2000 به دنیا آمده‌اند، در طول زندگی‌شان به بیماری دیابت مبتلا خواهند شد. این آمار هنوز حرفی از دیابتی‌های پنهان – یعنی كسانی كه به بیماری دیابت مبتلا هستند اما خود از آن خبر ندارند – نمی‌زند. اضافه كردن این افراد به آمار می‌تواند دیابت را به شایع‌ترین بیماری جهان بعد از سرماخوردگی تبدیل كند. سالانه در ایالات متحده مبلغی نزدیك به بودجه یك سال یك كشور جهان سومی، برای بیماران دیابتی هزینه می‌شود. این مبلغ فقط در سال 2007 نزدیك به 174میلیارد دلار بود. دانستن این نكته و تعداد بی‌شمار بیماران دیابتی در سراسر جهان، می‌تواند نشان دهد هر سال چه ثروت عظیمی برای به دست آوردن سلامتی كه به دلیل ابتلا به یك بیماری از بین رفته است، هزینه می‌شود.

فقط توجه به این آمار و چند ضرب و تقسیم ساده می‌تواند تا حدودی هزینه‌های سرسام‌آور دیابت را مشخص كند. هزینه درمان دیابت در ایران مانند دیگر كشورها بسیار بالاست و سالانه یك‌میلیارد و صدمیلیون دلار از بودجه كشور را می‌بلعد و بنا بر گزارش‌ها تا 10 سال آینده، هزینه‌های درمانی این بیماران در كشور 10 برابر خواهد شد. نكته قابل توجه دیگر این است كه شایع‌ترین عامل معلولیت‌ها در كشور مانند نابینایی، نارسایی و از بین رفتن كلیه، قطع عضو و...، بیماری دیابت است. به گزارش سازمان بهداشت جهانی، با توجه به افزایش 17درصدی مرگ و میر ناشی از ابتلا به بیماری دیابت نسبت به دهه گذشته، بیشترین میزان ابتلا متعلق به كشورهای با درآمد پایین و متوسط و بیشترین میزان ابتلا به این بیماری هم در كشورهای در حال توسعه از نظر اقتصادی است.

در كشورهای غربی امروزه توجه اصلی بر غربالگری و پیشگیری‌های اولیه و ثانویه و حتی پیشگیری‌های درجه‌3 از این بیماری است. دولت‌ها و سازمان‌های بیمه ترجیح می‌دهند به جای تقبل هزینه‌های سنگین درمان عوارض پیشرفته بیماری، مبلغی را برای تشخیص و كنترل به‌موقع بیماری پرداخت كنند. بعد از تشخیص هم سیستم درمانی و بیمه‌ای این كشورها بیماران را رها نمی‌كنند. مثلا در كشور آلمان به بیماران دیابتی بعد از تشخیص بیماری‌شان دستگاه گلوكومترو دستگاه فشار خون رایگان داده می‌شود و بیمار موظف است هر روز در یك زمان معین قند و فشار خون خود را ثبت و در زمان‌های معین برای پیگیری به پزشك مراجعه كند. در غیر این صورت قرارداد بیمه‌اش باطل خواهد شد.

منبع: روزنامه شرق