این پژوهش كه به صورت كشوری انجام شده نشان میدهد خرید لوازم آرایشی در اولویت مصرف منابع مالی توسط دختران مددجو است. كمیته امداد بیش از دومیلیون و 815هزار زن را تحت سرپرستی خود دارد. از این تعداد بیش از 356هزار نفر از آنها زیر 15سال و نزدیك به یكمیلیون و 20هزار نفر از آنها بالای 59سال دارند كه خارج از سن میانگین استفاده از لوازم آرایش در ایران به شمار میآیند. با توجه به آمارهای مختلف ارایه شده كمیته امداد، هر مددجو به صورت میانگین 42هزار و 890تومان مستمری دایم یا گذری دریافت كرده است كه بنابر پژوهش انجام شده دختران یا زنان بخش عمدهای از این درآمد را صرف خرید لوازم آرایشی كردهاند. این موضوع به نظر رییس كمیته امداد نشاندهنده این نكته است كه فقر اقتصادی مانع شكلگیری اخلاق سالم و فرهنگ مناسب در این دختران شده است.
این نتیجهگیری در حالی است كه خرید لوازم آرایشی در سایر طبقات اقتصادی از جمله متوسط شهری و مرفه نیز بخش قابل توجهی از منابع درآمدی زنان و دختران را به خود اختصاص میدهد. براساس تحقیقی كه در موسسه تحقیقاتی TMBA انجام شده، حدود 14میلیون دختر و زن بین 15 تا 45سال ساكن شهرهای بزرگ ایران، به طور متوسط خوشبینانه سالی 150دلار از درآمدهای خود را صرف خرید لوازم آرایشی میكنند. در گزارشی دیگر عنوان شده است 14میلیون زن ایرانی به میزان 2/1میلیارد دلار از بازار 7/2میلیارد دلاری بازار فروش لوازم آرایشی در خاورمیانه را در اختیار خود گرفتهاند. آمار و ارقام به خوبی نشاندهنده پیروی طبقه مستمریبگیر جامعه از روند كلی جامعه است كه در حال حاضر به شدت تحتتاثیر استفاده از لوازم آرایشی است. سعید معیدفر، جامعهشناس، علت این شیوع را در نماد تشخص این كار میداند.
به گفته او برخلاف گذشته كه بیشتر تملك منابع مالی ابزاری برای نشان دادن تشخص بود، امروز عموما چیزهایی كه فرد با خود در خیابان حمل میكند و در معرض نگاه دیگران قرار میدهد، تشخص محسوب میشود. به تاكید او با توجه به تغییراتی كه در عصر پستمدرن در حال بروز است، سبك زندگیها تغییر یافته و افراد، بیشتر با به معرض نمایش گذاشتن خود شناخته میشوند. معیدفر همچنین میگوید: فرد در گذشته با شاخصهایی مانند تحصیلات و پایگاه اجتماعی خانواده و سطح تفكر سنجیده میشد ولی امروزه با شاخصهایی كه به چشم میآید، این سطحها سنجیده میشود. این جامعهشناس با اشاره به اینكه این اتفاق تقریبا جنبه جهانی دارد ولی در كشورهای در حال توسعه مانند ایران این موضوع گسترش بیشتری دارد، ادامه میدهد: سبك زندگی در این دو، سه دهه گذشته این نوع سبك زندگی را باعث شده است. آرایش كردن و پیروی از مد به گفته معیدفر، بین اكثر جوانان به چشم میخورد تا جایی كه حتی شاید در شرایطی، بین برطرف كردن حس گشنگی، نیازهای اولیه زندگی و خرید لوازم آرایشی آنها به قیمت سوءتعذیه هم خرید لوازم آرایش را در اولویت قرار میدهند.
معیدفر علت این امر را رقابت در بین جوانان عنوان میكند و ادامه میدهد: در بعضی مواقع به میزانی عرصه رقابت برای تعیین جایگاه مهم میشود كه برای مدتی فرد حاضر میشود خرید وسایل آرایشی را بر شكم خود ترجیح دهد. البته به گفته او این موضوع مداوم نیست و در انتها فرد مجبور به برطرف كردن نیازهای اولیه خود میشود. دامن زدن رسانهها به مصرفگرایی و تبلیغات گسترده یكی از دلایلی است كه معیدفر آن را دلیل این طرز تفكر میداند. جامعه فعال از نظر اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از نظر معیدفر راهحل این موضوع است چرا كه به گفته او این موضوع باعث میشود سطح تفكر افراد بالا رود. وقتی كه بنبستها وجود داشته باشد، طبیعی است كه جوانان ما بیشتر سرمایه خودشان را به خرید لوازم آرایش اختصاص بدهند.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما