این چیزهایی است که فیلم‌ها از آن ساخته شده‌اند: پس از ضربه‌ای به سر، شخصی بی‌هدف سرگردان است و نمی‌تواند به خاطر بیاورد که کیست یا از کجا آمده است. در حالی که چنین از دست دادن ناگهانی و عمیق حافظه نادر است، از دست دادن حافظه مشکلی است که بیشتر افراد را تا حدی تحت تاثیر قرار می دهد.

آیا ممکن است کسی در اثر تصادف حافظه خود را از دست بدهد؟

از دست دادن حافظه

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وب ام دی، از دست دادن حافظه و فراموش کردن همه چیز بعد از یک تصادف، صحنه آشنایی است که بارها در فیلم‌ها و سریال‌ها شاهد آن بوده‌ایم. زن یا مردی که بعد از نجات از یک تصادف سخت، بخشی یا همه گذشته خود را از یاد می‌برد و نمی‌داند چه کسی است؟ نامش چیست! از کجا آمده؟پدر و مادر و همسر ودوست و آشنایان خود را هم به یاد نمی‌آورد! اما آیا واقعا چنین چیزی در دنیای واقعی وجود دارد و ممکن است فردی در اثر تصادف، گذشته خود را از یاد ببرد؟ این پرسشی که دکتر علی شریفی‌، روانپزشک و رئیس هیات مدیره انجمن علمی ‌هیپنوتیزم بالینی این‌گونه به آن پاسخ می‌دهد.

خواه فراموشی گاه به گاه یا از دست دادن حافظه کوتاه مدت باشد که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند، دلایل زیادی برای از دست دادن حافظه وجود دارد .

علل از دست دادن حافظه

در اینجا برخی از رایج‌ترین چیزهایی که می‌توانند باعث از دست دادن حافظه شوند آورده شده است:

داروها

تعدادی از داروهای تجویزی و بدون نسخه می توانند حافظه را مختل کنند یا باعث از دست دادن حافظه شوند. مقصران احتمالی عبارتند از: داروهای ضد افسردگی، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد اضطراب ، شل کننده های عضلانی، آرام بخش ها، قرص های خواب آور و داروهای ضد درد که پس از جراحی تجویز می شوند.

مصرف الکل ، تنباکو یا مواد مخدر

مصرف بیش از حد الکل مدت هاست که به عنوان یکی از دلایل از دست دادن حافظه شناخته شده است.

سیگار کشیدن با کاهش میزان اکسیژنی که به مغز می رسد به حافظه آسیب می زند؛ مطالعات نشان داده است که افرادی که سیگار می کشند، نام بردن از چهره را دشوارتر از افراد غیرسیگاری می دانند. داروهای غیرقانونی می توانند مواد شیمیایی در مغز را تغییر دهند که یادآوری خاطرات را دشوار می کند.

کم خوابی

هم کمیت و هم کیفیت خواب برای حافظه مهم هستند. کم خوابی یا بیداری مکرر در شب می تواند منجر به خستگی شود که در توانایی جمع آوری و بازیابی اطلاعات اختلال ایجاد می کند.

افسردگی و استرس

افرادی که دچار افسردگی می‌شوند ممکن است حافظه آنها دچاراختلال شود؛ به‌خصوص افراد مسن. اختلال حافظه به علت افسردگی در افراد سالمند به دو صورت بروز می‌کند:

  • دمانس(آلزایمر) کاذب: در این حالت شخص آلزایمر ندارد و مغز او کوچک نشده است ولی علائم آلزایمر را دارد؛ به این صورت که ممکن است فرد اتفاقات گذشته را به یاد نیاورد، اشخاص و مکان‌های قبلی را نشناسد و وسایل را اشتبا ه مصرف کند؛ مثلا با مسواک موهایش را شانه کند.
  • دمانس (آلزایمر) واقعی: در این مورد مغز بیمار کوچک می‌شود و رفتارهای آلزایمرگونه را که در بالا به آنها اشاره شد نشان می‌دهد. گفتنی است افسردگی باعث تشدید این بیماری می‌شود.

کمبود تغذیه

پروتئین ها و چربی های با کیفیت بالا برای عملکرد صحیح مغز ضروری هستند. کمبود ویتامین B1 و B12 به طور خاص می تواند بر حافظه تأثیر بگذارد.

ضربه به سر

ضربه شدید به سر (برای مثال در اثر سقوط یا تصادف اتومبیل) می تواند به مغز آسیب برساند و باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت و بلند مدت شود. حافظه ممکن است به مرور زمان بهبود یابد.

سکته مغزی

سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که خون رسانی به مغز به دلیل انسداد یک رگ خونی به مغز یا نشت یک رگ به مغز متوقف شود. سکته مغزی اغلب باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت می شود. فردی که سکته کرده است ممکن است خاطرات روشنی از وقایع دوران کودکی داشته باشد اما نتواند آنچه را برای ناهار خورده است به خاطر بیاورد.

فراموشی جهانی گذرا (TGA)

این پدیده یک از دست دادن مختصر در شکل گیری حافظه است. معمولاً به خودی خود برطرف می شود و هیچ آسیبی ایجاد نمی کند یا دوباره تکرار نمی شود. پزشکان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق می افتد. گاهی اوقات، سکته های کوچک در هیپوکامپ (ناحیه ای از مغز که با شکل گیری حافظه مرتبط است) دیده می شود.

زوال عقل

زوال عقل نامی برای از دست دادن تدریجی حافظه و سایر جنبه های تفکر است که به اندازه کافی شدید هستند که توانایی عملکرد در فعالیت های روزانه را مختل کنند. اگرچه دلایل زیادی برای زوال عقل وجود دارد (از جمله بیماری عروق خونی، سوء مصرف مواد مخدر یا الکل ، یا سایر علل آسیب به مغز) شایع ترین و آشناترین آنها بیماری آلزایمر است. بیماری آلزایمر با از دست دادن تدریجی سلول های مغز و سایر بی نظمی های مغز مشخص می شود.

اضطراب شدید

افرادی که در زندگی خود اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند و همیشه دلواپس و نگران هستند حافظه‌شان توانایی ثبت و به خاطر آوردن مطالب جدید را نخواهد داشت؛ به گونه ای که آنها از این حالت ناراحت می‌شوند و در زندگی خود مشکلاتی نیز پیدا می‌کنند.

فراموشی روان‌زا

افرادی که به طور غیرمنتظره شاهد اتفاقات ناگوار هستند دچار فراموشی روان‌زا می‌شوند؛ به طور مثال فردی که به صورت ناگهانی در یک سانحه تصادف شاهد مرگ عزیزش است دچار اختلال حافظه می‌شود و به طور موقت قادر نخواهد بود آن حادثه دلخراش و اتفاقی را که افتاده است به یاد بیاورد. در این شرایط خانواده باید او را نزد یک روانپزشک ببرند تا تحت درمان دارویی قرار بگیرد و درطی چند روز یا چند هفته به حالت طبیعی خود برگردد.

علل دیگر

سایر علل احتمالی از دست دادن حافظه عبارتند از کم کاری یا پرکاری غده تیروئید، مصرف غیرقانونی مواد مخدر و عفونت هایی مانند HIV ، سل و سیفلیس که بر مغز تأثیر می گذارد.

پیدا کردن علت از دست دادن حافظه

اگر متوجه شدید که به طور فزاینده ای فراموش می کنید یا اگر مشکلات حافظه در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می کند، برای تعیین علت و بهترین درمان با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.

برای ارزیابی از دست دادن حافظه، پزشک شما یک تاریخچه پزشکی می گیرد، یک معاینه فیزیکی (از جمله یک معاینه عصبی) انجام می دهد و برای آزمایش توانایی ذهنی سوالاتی می پرسد. بسته به نتایج، ارزیابی بیشتر ممکن است شامل آزمایش‌های خون و ادرار، آزمایش‌های عصبی و آزمایش‌های تصویربرداری از مغز مانند اسکن‌های توموگرافی محوری کامپیوتری (CAT) یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) باشد.

همچنین ممکن است برای آزمایش عصبی روانشناختی فرستاده شوید، که مجموعه ای از آزمایشات است که به تشخیص دقیق از دست دادن حافظه کمک می کند.

درمان از دست دادن حافظه

درمان از دست دادن حافظه به علت آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، ممکن است با درمان قابل برگشت باشد. به عنوان مثال، از دست دادن حافظه ناشی از داروها ممکن است با تغییر دارو برطرف شود. مکمل های غذایی می توانند در برابر از دست دادن حافظه ناشی از کمبود تغذیه مفید باشند و درمان افسردگی ممکن است برای حافظه مفید باشد زمانی که افسردگی یک عامل باشد. در برخی موارد (مانند زندگی پس از سکته مغزی) درمان ممکن است به افراد کمک کند تا به یاد بیاورند که چگونه کارهای خاصی مانند راه رفتن یا بستن بند کفش را انجام دهند. در برخی دیگر، حافظه ممکن است با گذشت زمان بهبود یابد.

درمان ها همچنین ممکن است مختص شرایط مربوط به از دست دادن حافظه باشد. به عنوان مثال، داروهایی برای درمان مشکلات حافظه مرتبط با بیماری آلزایمر در دسترس هستند و داروهایی برای کمک به کاهش فشار خون می توانند به کاهش خطر آسیب بیشتر مغزی ناشی از زوال عقل مرتبط با فشار خون بالا کمک کنند.

توانبخشی راز درمان فراموشی

این درمان برای افرادی که دچار اختلال حافظه شده‌اند استفاده می‌شود که شامل برنامه‌های توانبخشی است؛ به این صورت که اگر تکلم فرد دچار اختلال شده باشد فرد باید تمریناتی را که گفتار درمانگر به او می‌دهد انجام دهد و برای برگشتن توانایی جسمانی، بیمار باید تحت نظر یک فیزیوتراپیست باشد و تمرینات اورا انجام دهد.

در بعضی مواقع در تیم پزشکی از کاردرمانگر هم استفاده می‌شود تا تمریناتی را به بیمار بدهد که هماهنگی بیشتری بین حرکات و دستورا ت مغز به وجود بیاورد. روانپزشک هم شرایط بیمار را کنترل می‌کند ودر صورت نیاز از دارو درمانی استفاده می‌کند.

تقویت حافظه

همان طور که باید برای تضمین سلامت جسم ورزش کرد، خوب است به حافظه خود هم توجه کنید و تمرینات و کارهایی را برای تقویت حافظه خود انجام دهید.

از بازی شروع کنید

  • تعجب نکنید. مهم نیست چند سال دارید. شما می‌توانید با انجام بازی‌هایی مانند شطرنج و پازل حافظه خود را تقویت کنید.

هنر را فراموش نکنید

  • گوش دادن موسیقی و نقاشی کردن، گزینه‌های خوبی برای تقویت حافظه هستند.
  • تفریحات سالم هم که جای خود را دارند؛ تفریحاتی مانند ورزش و مطالعه کردن.
  • فراموش نکنید که هر چقدر زندگی آرام‌تر و بدون استرسی داشته باشید به تقویت حافظه خود کمک کرده‌اید.

نقش خانواده

خانواده فردی که دچار اختلال حافظه شده است در این زمینه نقش بسیار کلیدی دارد؛ به این صورت که نباید بیمار خود را تنها بگذارد و باید محبت خود را به او دو چندان بروز دهد، بیمار باید به طور مداوم همراه با اعضای خانواده آلبوم خانوادگی‌شان را ببیند و در مورد خاطرات گذشته با آنها صحبت کند و خانواده باید او را به مکان‌هایی که قبلا در آنجا بوده است ببرد، با او صحبت کند و تا حد امکان نگذارد او در تنهایی خود فرو برود. همچنین بیمار باید ارتباط اجتماعی خود را با نظارت خانواده‌اش حفظ کند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • Samina ۱۹:۵۰ - ۱۳۹۶/۱۱/۱۶
    60 9
    سلام خسته نباشيد مطالبتون جالب بود سوال داشتم اينكه امكان داره فردي كه كما ميره خواندن و نوشتن رو فراموش كنه يا رانندگي و از اين قبيل كارهارو
  • محمد IR ۱۸:۴۳ - ۱۴۰۱/۰۷/۲۶
    20 0
    باسلام امکان دارد کسی با ضربه ای به سر دچار فراموشی شود به طوری که هیچ چیز یا کسی را نشناسد ؟