وی با تاكید بر این كه ارتقای شاخص دسترسی مردم به خدمات بهداشتی – درمانی به تنهایی بیانگرعدالت در سلامت نیست، افزود: این موضوع تنها امكان دسترسی مردم به خدمات مورد نیازشان را نشان می‌دهد. با افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی – درمانی و برابری مردم در دسترسی به این خدمات نمی‌توان مطمئن بود كه نیازمندان واقعی از خدمت مورد نیازشان بهره‌مند خواهند شد. ممكن است امكانات تخصصی و فوق تخصصی در دسترس باشد، اما بنا به دلایل مختلف امكان دستیابی به این خدمات هرگز برای شهروندی میسر نشود. به این ترتیب باید با اندازه‌گیری شاخص دستیابی مردم به خدمات درمانی، وضعیت موجود را ارزیابی و با ارتقای آن عدالت در سلامت را تحكیم بخشید.به گفته دكتر طاهرخانی، نظام ارجاع یكی از مولفه‌هایی است كه میزان دستیابی به خدمات درمانی را ارتقا می‌دهد و در آن صورت است كه افراد به فراخور ذهن خود بی‌مورد ظرفیت‌های خدمات تخصصی و فوق تخصصی را اشغال نخواهند كرد و نیازمندان واقعی نیز پشت درهای بسته تكمیل ظرفیت تخصصی و فوق تخصصی قرار نخواهند گرفت.
شاخص میزان دستیابی به خدمات در نسخه 02 برنامه پزشك خانواده كمرنگ است
وی افزود: بدیهی است آحاد جامعه پزشكی با نظام ارجاع موافقند اما نكته قابل تعمق آن است كه طرح پزشك خانواده كه امروز در كشور در نقطه عطف خود قرار گرفته است هر چند با نگاه به ارتقای شاخص میزان دسترسی به خدمات تدوین شده است اما شاخص میزان دستیابی به خدمات در آن كمرنگ است؛ به طوری كه در نسخه 02 طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع كه توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی تدوین شده و به تصویب هیات دولت رسیده است، نكات زیادی وجود دارد كه نیازمند بازنگری است.
بایدها و نبایدهای خدمات سلامتی اورژانس در نسخه 02 برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع
عضو شورای عالی سازمان نظام پزشكی ادامه داد: از جمله موارد نسخه 02 برنامه پزشك خانواده كه با نظام ارجاع در تضاد قرار دارد، آن است كه در بند مربوط به خدمات سلامتی اورژانس، تعریف وضعیت اورژانس با تصور شخص بیمار یا همراهان وی قابل تعریف خواهد بود و به این ترتیب هر بیمار مراجعه كننده به مراكز دانشگاهی در هر ساعت از شبانه – روز باید پذیرش و تحت مراقبت‌های اولیه قرار گیرد. این درحالیست كه نظام ارجاع باید مبتنی بر اصول علمی باشد و نباید افراد متناسب با تصور خودشان ظرفیت‌های خدمات درمانی را اشغال كنند. این موضوع از یك طرف افزایش بار مراجعات غیرضروری به اورژانس‌های كشور به ویژه در ساعات تعطیلی پزشك خانواده را به دنبال خواهد داشت و از طرف دیگر، این تراكم موجب اختلال در ارایه خدمات اورژانس به نیازمندان واقعی خواهد شد و بالطبع ممكن است برای نیازمندان واقعی خدمات اورژانس، امكان دستیابی به خدمت مورد نظر فراهم نشود.
در اجرای برنامه پزشك خانواده شهری شتابزده عمل نشود
وی افزود: بررسی اشكالات نسخه 02 طرح پزشك خانواده توسط سازمان نظام پزشكی و نمایندگان آحاد جامعه پزشكی در این راستا است كه با بازنگری در این برنامه، آحاد جامعه پزشكی بتوانند خدمات را طوری ارایه كنند تا مردم به صورتی مناسب از خدمات مورد نیازشان بهره‌مند شوند. در مجموع با توجه به این كه هیات دولت نسخه 02 برنامه پزشك خانواده را در تاریخ 26 فروردین 91 تصویب و وزارت بهداشت را مكلف كرده است تا طی 24 ماه آن را در كشور عملیاتی كند، جا دارد كه همچون گذشته اقدام شتابزده‌ای صورت نگیرد كه موجب اختلال در نظام سلامت كشور شود. بلكه در این فرصت 24 ماهه زمان كافی وجود دارد كه ضمن استفاده از نظرات جامعه پزشكی به عنوان اصلی‌ترین ركن اجرای برنامه پزشك خانواده، نسبت به اصلاح و بازنگری آن اقدام شود و پس از برطرف شدن اشكالات، اجرایی شود.طاهرخانی در ادامه با ابراز نگرانی از این كه نسخه 02 برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع با توجه به مقتضیات سال 90 تدوین شده است و اجرای آن در سال 91 با مشكلاتی روبرو خواهد بود، افزود: سرانه تعیین شده در نسخه 02 با مقتضیات سال 90 مبلغ 1750 تومان در نظر گرفته شده؛ هر چند این رقم در سال 90 هم قابل تعمق است اما قطعا ارقام كارشناسی شده برای سال 90 در سال 91 قابلیت اجرایی ندارد. جا دارد با مطالعه دقیق و با توجه به آن كه مجلس شورای اسلامی بررسی بودجه 91 را در دستور كار دارد، با بازنگری نسبت به اصلاح این موضوع نیز اقدام شود.
بلاتكلیفی حدود 45 هزار پزشك عمومی با اجرای نسخه 02 برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع
وی افزود: از طرف دیگر در این برنامه با توجه به اندكس‌های تعیین شده (به ازای هر 2500 نفر جمعیت یك پزشك عمومی) حدود 35 هزار پزشك عمومی فرصت كار خواهند داشت، در حالی كه بالغ بر 80 هزار پزشك عمومی در كشور حضور دارند. از آنجا كه در برنامه پنجم توسعه تصریح شده كه سازمان‌های بیمه‌گر با پزشكانی كه در برنامه پزشك خانواده همكاری نداشته باشند قراردادی نخواهند داشت، حدود 40 تا 45 هزار پزشك بلاتكلیف خواهند بود.طاهرخانی ادامه داد: علاوه بر آن جایگاه سایر رشته‌های پزشكی نیز در نسخه 02 برنامه پزشك خانواده و نظام ارجاع در ابهام قرار گرفته است؛ از جمله ماماها كه هنوز جایگاه حقیقی و واقعی آنها در این برنامه به طور شفاف مشخص نیست. همچنین با توجه به حساسیت رشته داروسازی و این كه تنها مرجع مجاز جهت نسخه پیچی و تحویل دارو به بیماران باید از مجرای داروساز باشد، جایگاه داروسازان نیز هنوز در این برنامه مشخص نشده است.عضو شورای عالی نظام پزشكی در پایان گفت: در مجموع آحاد جامعه پزشكی ضمن حمایت از نظام ارجاع به عنوان راهكار نجات نظام سلامت و حمایت از برنامه پزشك خانواده كه می‌تواند زمینه دستیابی عادلانه آحاد مردم به خدمات تخصصی و فوق تخصصی را فراهم كند، خواستار آن هستند كه متولیان نظام سلامت كشور به عنوان یك فرصت بهبود به جای اقدامات شتابزده با بررسی نقطه نظرات آحاد جامعه پزشكی و نمایندگان آنها ضمن بازنگری و اصلاح چالش‌های فرارو، طوری اقدام كنند كه برنامه پزشك خانواده به طور صحیح و اصولی در كشور عملیاتی شود.
نظر شما