این پسر 16 ساله به اصرار از پدرش میخواهد كه قهوهخانهای پیدا كند تا بتواند در آن قلیان بكشد. پدر هم با وجود آن كه پزشك است نمیتواند دست رد به سینه پسر یكی یك دانهاش بزند و با پسرش به دنبال قهوهخانهای برای قلیان كشیدن میگردد.این ماجرای واقعی، حكایت تلخ از نفوذ قلیان این ماده دخانی سنتی در میان اقشار مختلف جامعه از هر صنف و سنی دارد.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ؛ ماده دخانی كه هر سرو (نوبت مصرف) آن معادل كشیدن حدود 100 نخ سیگار است. ماده دخانی كه روزگاری محدود به سالمندان و میانسالان بود امروز به وسیله تفننی جوانان تبدیل شده است.تا سال گذشته مصرف قلیان بر اساس قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانیات در قهوهخانهها ممنوع بود اما در سال 90 هیات وزیران قهوهخانهها را از شمول اماكن عمومی خارج كرد و بدین ترتیب زمینه استعمال قلیان در قهوهخانهها فراهم شد.
بهزاد ولیزاده- كارشناس ارشد دبیرخانه ستاد كشوری كنترل دخانیات میگوید: طبق آیین نامه اجرایی قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانیات استفاده از دخانیات در اماكن عمومی ممنوع است ولی براساس مصوبه هیات وزیران، قهوهخانهها از شمول اماكن عمومی خارج شدهاند اما به اعتقاد وزارت بهداشت قهوهخانهها جزو اماكن عمومی است بنابراین لازم است قوانین قانون جامع كنترل و مبارزه با دخانیات در قهوهخانهها هم اجرا شود.او معتقد است كه با مستثنی شدن قهوهخانهها از آیین نامه اجرایی قانون جامع كنترل و مبارزه ملی با دخانیات، دست مجریان قانون برای برخورد با قهوه خانهداران بسته شد چون پیش از این مصوبه دولت، برخی از دانشگاههای علوم پزشكی كشور با همكاری نهادهایی مانند نیروی انتظامی با استناد به قانون جامع كنترل دخانیات حوزه تحت پوشش خود را از قلیان پاك كرده بودند.
در این میان یكی از گلههای فعالان مبارزه با دخانیات به عملكرد ستاد كشوری كنترل دخانیات بوده است. ستادی كه آخرین جلسه آن تابستان سال گذشته برگزار شد.ولیزاده درباره مصوبات این جلسه میگوید: براساس تصمیمهای اتخاذ شده قرار بود ابتدا به قهوهخانههای قدیمی و مجوزدار فرصت داده شود كه تغییر كاربری پیدا كنند در عین حال از تاسیس قهوهخانههای جدید جلوگیری شود.او به اجرای طرح ضربتی جمع آوری قلیان در سال 86 اشاره میكند كه در كل كشور اجرایی شد ولی به علت برخی از مخالفتها از جمله مخالف صنف قهوه خانهداران و ...، این بحث مطرح شد كه ابتدا فرهنگسازی در زمینه اثرات زیانبار استعمال دخانیات انجام، سپس طرح های ضربتی اجرا شود.این كارشناس ارشد دبیرخانه ستاد كشوری كنترل دخانیات اذعان میكند: باید بپذیریم كه قهوه خانهها دارای یك صنف فعال هستند و برخی قهوهخانهداران قدیمی با دریافت مجوز كسب و پروانه بهرهبرداری سالهاست كه فعالیت میكنند.
او به تغییر شیوه مصرف قلیان در جامعه اشاره میكند و میگوید: در حال حاضر شركتهای تولید كننده مواد دخانی با عرضه توتونهای میوهای و ایجاد جذابیت برای جوانان، آنان را به مصرف قلیان تشویق میكنند.توتونهایی كه به گفته دكترعلی اصغر فرشاد- مدیر عامل انجمن زندگی بدون دخانیات- در حال فاسد شدن هستند اما عدهای سودجو به آنها انواع اسانسها را میافزایند و به عنوان توتون عطری به بازار عرضه میكنند.ولی زاده استقبال جوانان از این محصولات را ناشی از ناآگاهی آنان از اثرات زیانبار قلیان میداند و تاكید میكند: مصرف مداوم قلیان باعث وابستگی دائمی جوانان به نیكوتین موجود در توتون میشود، در این شرایط آنان باید در محیطها و شرایط مختلف، نیاز بدن خود به مواد دخانی را تامین كنند و چون قلیان همیشه در دسترس نیست، به مصرف سیگار روی میآورند.مدیرعامل انجمن زندگی بدون دخانیات به پكهایی كه به قلیان زده میشود، اشاره میكند و میگوید: به علت پكهای عمیقی كه به قلیان زده میشود چند برابر بیشتر از سیگار، دود وارد ریه میشود.
به گفته وی، توتون روی ذغال میسوزد و ذغال تولید كربن میكند كه به احساس سرگیجه منجر میشود ازطرف دیگر برخلاف تصور عامه عبور دود از داخل آب باعث برطرف شدن آلودگی آن نمیشود.با وجود اثرات زیانبار قلیان بر سلامت انسان، در حال حاضر بحث احتمال راهاندازی قهوهخانه ویژه بانوان مطرح شده است. زنانی كه وظیفه حمل جنین و تولد و تعلیم و تربیت فرزند خود را برعهده دارد. فرشاد معتقد است راهاندازی قهوهخانههای ویژه بانوان به معنای تشویق زنان برای دور هم جمع شدن به منظور كشیدن قلیان و سیگار است و اینكه استعمال دخانیات ضد ارزش نیست و این فرهنگ ترویج میشود كه زنان حتی داخل خانهها هم میتوانند قلیان بكشند و اشكالی ندارد اگر فرزند آنان هم پكی به قلیان بزند.او از تبدیل شدن كشیدن قلیان به نوعی تفنن در بین خانوادهها ابراز تاسف میكند و میگوید: خانوادهها در برخی از سفره خانهها و رستورانها قلیان میكشند. این كار باعث افزایش مصرف قلیان نسبت به سایر دخانیات شده است بگونهای كه در حال حاضر حدود 50 درصد از جوانان اعم از دختر و پسر تجربه مصرف قلیان را دارد.
به گفته فرشاد طبق قانون كنترل و مبارزه با دخانیات مراكز دارای مجوز، مجاز به عرضه قلیان هستند اما در حال حاضر در چهارراهها هم قلیان فروخته میشود و با فروشندگان آن برخورد نمیشود.ولیزاده هم تاكید میكند: اگر شرایط را برای استعمال دخانیات فراهم كنیم در جهت دستیابی صنایع دخانی به اهدافشان گام برداشتهایم این در حالیست كه سالانه شش میلیون نفر در دنیا به علت مصرف دخانیات فوت میكنند كه 600 هزار نفر از آنان به علت مواجهه با دود سیگار جان خود را از دست میدهند، در حال حاضر شركتهای دخانی تلاش میكنند با ترویج مصرف قلیان در ایران،این ماده دخانی را جایگزین سیگار كنند.دخانیات از جمله قلیان تاثیر مخربی بر توانایی تولید مثل فرد دارد. آنهم در شرایطی كه زنان نقش مهمی در حفظ نسل بشر و به دنیا آوردن فرزندان سالم دارند. دكتر محمدرضا مسجدی- دبیركل جمعیت مبارزه با دخانیات- با ابراز نگرانی از افزایش مصرف قلیان در بین دختران ایرانی میگوید:28 درصد از دختران جوان قلیان میكشند این در حالیست كه دختران اجتماع آینده را میسازند.
به گفته دكتر غلامرضا حیدری- رییس مركز تحقیقات كنترل دخانیات دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی –استعمال قلیان بر سلامت دستگاه تولیدمثل دختران تاثیر منفی میگذارد و علاوه بر آن مخاطراتی را برای مادر و جنین در دوران بارداری و پس از آن به همراه دارد.دكتر محمد ابراهیم پارسانژاد- رئیس انجمن باروری و ناباروری ایران- هم در اینباره میگوید: با وجود آنكه آمار مشخصی درباره تاثیر استعمال دخانیات بر باروری وجود ندارد اما به طور قطع میتوان گفت میزان قابل توجهی از ناباروریها از استعمال دخانیات ناشی میشود.او نسبت به افزایش سقط زودرس جنین به دنبال استعمال دخانیات هشدار میدهد و میگوید: برخی از زوجها تصور میكنند قدرت باروری ندارند. در حالی كه جنین به علت استعمال دخانیات، پیش از هفته دوازدهم بارداری سقط میشود.
پارسانژاد تاكید میكند: مصرف سیگار، قلیان و هرگونه ماده دخانی دیگر باعث بروز بسیاری از مشكلات برای زنان از جمله ناباروری میشود. استعمال مواد دخانی حتی اگر منجر به سقط جنین هم نشود، امكان تولید فرزندانی نارس، كم وزن و دارای نقایص جسمانی را افزایش میدهد. او به خانوادههایی كه قصد فرزند دار شدن دارند، توصیه میكند تا مصرف سیگار را ترك كنند.رئیس انجمن باروری و ناباروری ایران تاكید میكند: استعمال دخانیات تنها باعث بروز مشكل برای زنان نمیشود بلكه بر كیفیت و تعداد اسپرمها و سلولهای جنسی اثرگذار است و میتواند آنها را نیز با مشكلات جدی مواجه كند.حال با توجه به اثرات زیانبار جسمانی و اجتماعی مصرف قلیان بر سلامت افراد به ویژه زنان آیا وقت آن فرا نرسیده است كه مسئولان عزمی جدی برای كاهش مصرف دخانیات بویژه قلیان داشته باشند و با دوراندیشی به فكر حفظ سرمایههای مادی و معنوی كشور باشند و منافع كوتاهمدت را رها كنند؟
نظر شما