استرس و تبعات آن نقش موثری در روابط انسانها، بهخصوص زوجها دارد و کم نیستند زوجهایی که به كوچكترین استرس، واکنش غیرمعقولی نشان میدهند. با آنكه ممكن است به ظاهر روابط عاطفی این قبیل زوجها کاملا خوب و عادی به نظر برسد، اما ادامه چنین رفتاری به مرور زمان روابط عاطفی آنها را تحتتاثیر قرار خواهد داد.
یا حتی نزدیك شدن به موعد مقرر جابجایی خانه، از 3-2 ماه قبل، دچار استرس میشود و تا نیمههای شب بیدار میماند. امیر تمام این رفتارها را ناآگاهانه دارد و در مورد آنها با هما صحبتی نمیكند، غافل از اینكه رفتارهایی مانند جویدن ناخن، تكان دادن پا و... باعث اذیت و آزار هما میشود و تلاش او در این مدت برای ایجاد آرامش و كمتر كردن استرس، كارساز نبوده است...
استرس و تبعات آن نقش موثری در روابط انسانها، بهخصوص زوجها دارد و کم نیستند زوجهایی که به كوچكترین استرس، واکنش غیرمعقولی نشان میدهند. با آنكه ممكن است به ظاهر روابط عاطفی این قبیل زوجها کاملا خوب و عادی به نظر برسد، اما ادامه چنین رفتاری به مرور زمان روابط عاطفی آنها را تحتتاثیر قرار خواهد داد. در گفتوگو با دکتر محمدرضا صفرینژاد، استاد اورولوژی دانشگاه و رییس علمی انجمن سلامت خانواده، کوشیدهایم علل بروز استرس در زندگی مشترک و راهکارهای مدیریت استرس را بررسی کنیم.
بیشتر استرسها در زندگی مشترك از چه عللی نشات میگیرد؟
استرسهای روزانه 2 منشاء اصلی دارند؛ یا از درون خانواده منشاء میگیرند یا اینکه خارج از خانواده و از محیط بیرون به زوجها تحمیل میشوند. معمولا واکنش افراد به موارد استرسزا متغیر است؛ ممكن است موقعیتی که برای یک زوج استرسزا تلقی میشود، برای زوج دیگری کاملا عادی باشد.
4 عامل اصلی كه ممكن است در محیط خانواده باعث بروز استرس شوند، عبارتند از: شغل، مسایل اقتصادی، زناشویی و والدین. زوجها باید بدانند موقعیتهای استرسزا چگونه میتواند زندگی آنها را تحتتاثیر قرار دهند و اگر نمیتوانند از قرارگیری در این شرایط اجتناب كنند، باید آنها را شناسایی و شیوه مناسبی اداره و كنترل كنند. به علاوه، باید به یكدیگر این فرصت را بدهند تا در مورد اینکه چه مسایل و موقعیتهایی باعث استرسشان میشود، صحبت کنند.
چگونه میتوانیم استرس را در زندگی مشترك بهگونهای كنترل كنیم كه بر روابط عاطفی تاثیر نگذارد؟
بیشتر اوقات وقتی میگوییم به شدت دچار استرس شدهایم، اگر بپرسند چه چیزی باعث ایجاد این حالت شده، شاید نتوانیم به درستی جواب دهیم زیرا استرس حالتی مکارانه دارد و باید زمان صرف شود تا فرد بتواند علت آن را پیدا كند و با همسرش در میان بگذارد. اولین گام در كاهش سطح استرس، این است كه بتوانیم چیزی كه باعث آزار و استرس شده، پیدا و توصیف كنیم. وقتی فردی از مسالهای كه منجر به بروز استرس در همسرش شده، آگاهی داشته باشد، میتواند، راههایی پیدا كند تا باعث افزایش استرس در او نشود. كسی كه دچار استرس میشود، باید سعی كند به همسرش بفهماند چرا قرارگیری در فلان موقعیت، باعث ایجاد این حالت در او میشود. با آنكه شاید برای حل تمام مشکلها یا از بین بردن موقعیتهای استرسزا، راهحلی نباشد ولی صحبت درباره آن و به اشتراک گذاشتن احساسات، باعث حل مشکل و كمترشدن استرس خواهد شد. نكتهای كه افرادی مانند امیر، باید به آن توجه بیشتری داشته باشند تا باعث بروز مشكلات در زندگیشان نشود.
یعنی داشتن روابط مطلوب و صمیمیت در زندگی مشترك، نقش موثری در كمرنگ شدن استرس دارد؟
یکی از عوامل مهم در شكلگیری یك ازدواج موفق، صمیمیت است. بسیاری از افراد صمیمیت را در برقرار کردن رابطه زناشویی میدانند، در صورتی که منظور از صمیمیت، بسیار فراتر از برقراری رابطه زناشویی است. صمیمی بودن یعنی زوج افکار و احساسات خود را آشکارا بیان كنند (گرچه بیان آن مشکل است) و صادق باشند كه به آن «صمیمیت عاطفی» گفته میشود. وجود چنین رابطهای به خصوص در مواردی که یكی از طرفین دچار استرس شده است، این فرصت را به طرف مقابل میدهد از او حمایت كند. گاهی وقتی که همسران صرف صحبت با دوستان خود میکنند، بیشتر از زمانی است که به هم اختصاص میدهند، چون احساس میکنند شاید همسرشان نتواند مشکل آنها را بفهمد. درحالی كه یکی از آسیبرسانترین موارد به روابط دو جانبه و ایجاد احساس طردشدن در طرف مقابل، دوری كردن از او در مواجهه با موقعیتهای استرسزاست. مشكلی كه امیر و هما با آن دست به گریبانند.
معمولا استرسهای كاری روی رفتار افراد تاثیر میگذارند. این استرسها چه زمانی میتوانند مشكلساز باشند؟
نتایج بررسیها نشان میدهد استرس کاری، از عوامل مهم و موثر در ایجاد نارضایتی زوجها از ازدواج است. در قرن بیست و یكم، اعتیاد به اینترنت، صحبت زیاد با تلفن همراه و نامههای الکترونیکی و... از دیگر مواردی است که در روابط بین زوجها آثار سوء دارد و باعث میشود زن یا شوهر احساس تنهایی كنند و به مرور زمان رابطهشان آسیب ببیند. زوجها باید ارتباط با همدیگر را مانند یک شغل تمام وقت بدانند و اگر یكی از طرفین غرق در کارها و استرسهای روزانه است و با وجود تلاش زیاد نمیتواند به زندگی طبیعی برگردد و این مشكلات را حل كند، مشورت با کارشناسان اهمیت پیدا میکند زیرا علایمی مانند افسردگی، تنهایی و تغییر خلق از پیامدهای اهمیت ندادن به استرس در زندگی مشترك یا خارج از محیط خانه است. استرس در اشکال متعدد میتواند به فرد روی بیاورد و نباید فراموش كرد برخورد افراد مختلف با استرس متفاوت است. گرچه نمیتوان تمام استرسهای زندگی روزمره را برطرف كرد ولی باید دانست چگونه میتوان با آنها برخورد كرد.
زوجها برای مدیریت استرس باید چه مهارتهایی را در زندگی مشترك به كار ببرند؟
در بسیاری از کشورها، دورههای آموزشی برای بهبود روابط بین زوجها وجود دارد. شرکت در این دورهها گاهی زندگیهایی که در حال ازهمپاشیدن است، نجات میدهد. این آموزشها به زوجها مهارت و اطلاعات و منابعی را در اختیار آنها قرار میدهد، تا برخوردی صحیح و مناسب داشته باشند و روابط خود را با همسرشان بهبود دهند. بسیاری از زوجها علاوه بر اینكه توانایی و مهارت مدیریت استرس را در زندگی مشترك ندارند متاسفانه وقتی دچار استرس میشوند، سکوت اختیار میكنند درحالی كه این كار باعث عصبانیت و كاهش آستانه تحمل میشود و میتواند باعث ایجاد فاصله بین زوج شود. اینكه هما پس از گذشت این مدت زمان از ازدواجشان، از رفتار همسرش خسته شده، به این دلیل است كه امیر از صحبت كردن درباره مسایلی كه باعث بروز استرس در او میشود، امتناع میكند. درحالی كه صحبت در مورد حوادثی که در زندگی روزمره اتفاق افتاده، باعث تقویت روابط خواهد شد و فرد را آماده میکند تا در مورد مسایل بزرگتر و با اهمیتتر نیز صحبت كنند.
منبع: هفته نامه سلامت
نظر شما