سلامت نیوز : مواد استنشاق شده در محیط كار، علاوه بر بیماری‌های عروقی می‌توانند بروز بیماری‌های مزمن ریوی مهمی را نیز سبب شوند. هنگامی كه یك فرد بالغ شاغل یا بازنشسته به علت مشكل تنفسی غیرقابل توجیهی به پزشك مراجعه می‌كند، یكی از تشخیص‌هایی كه باید احتمال داده شود، بیماری‌های مرتبط با شغل است.
شناخت عوامل مرتبط با شغل از این نظر اهمیت دارد كه علاوه بر علاج فرد بیمار، باعث پیشگیری از بروز بیماری در دیگران نیز می‌شود. به علت اختلافاتی كه در سوخت و ساز بدن و خصوصیات افراد مختلف وجود دارد، هر ماده‌ای می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های مختلفی شود. در عین حال هر بیماری ریوی، ممكن است با عوامل شغلی متعددی در ارتباط باشد.به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ؛ شناخت عوامل در ارتباط با شغل به علت بروز پاسخ‌های تاخیری كه پس از اتمام كار در منزل و یا سال‌ها پس از مواجهه با عامل مربوطه، بروز می‌كند، ممكن است مشكل باشد.
هر سال، مواد جدیدی در محیط‌های كارعرضه می‌شوند كه این مواد می‌توانند انواع بیماری‌های تنفسی و در راس آنها آسم شغلی را ایجاد كنند. راه‌های هوایی انسان (از سوراخ‌های بینی تا كیسه‌های هوایی) در مدت زمان 40 ساعت كار با 14000 لیتر هوای موجود در محیط كار تماس پیدا می‌كنند و در صورتی كه فعالیت بدنی نیز وجود داشته باشد، تهویه هوا و در نتیجه تماس با مواد مضر موجود در آن، بیشتر خواهد شد و این مقدار به 12 برابر زمان استراحت نیز می‌رسد.
هنگامی كه تهویه هوا سریع‌تر باشد، تنفس از راه بینی، به تنفسی مخلوط از راه‌های بینی و دهان تبدیل می‌شود و باعث می‌شود كه میزان هوای بیشتری، نازوفارنكس را میان‌بر بزند و بدین‌ترتیب، نقش تصفیه‌كنندگی نازوفارنكس حذف شود. این امر باعث می‌شود كه مواجهه مجاری هوایی تحتانی با مواد استنشاقی افزایش یابد و منجر به صدمه بیشتری شود. در بین بیماری‌های ریوی وابسته به شغل، آسم شغلی شایع‌ترین آنها محسوب می‌شود كه ابعاد آن در قسمت اپیدمیولوژی بیشتر مورد بحث قرار می‌گیرد.
در مورد تاریخچه آسم شغلی باید گفت این بیماری از دیرباز شناخته شده است. در یك قطعه پاپیروس كه مربوط به حدود 400 سال پیش از میلاد حضرت مسیح (ع) است، بروز نشانه‌های تنفسی در كارگران نساجی توصیف شده است.امروزه بیش از 300 تركیب موثر در ایجاد آسم شغلی، شناسایی شده‌اند و با پیچیده شدن فناوری صنعتی و افزوده شدن تركیبات شیمیایی جدید به محیط كار، این فهرست در حال گسترش است.
اصول كلی درمان آسم شغلی
سنگ بنای درمان آسم شغلی، تشخیص سریع و به موقع و اجتناب از مواجهه كارگر با مواد محرك است. این مسئله خصوصا در مورد آسم‌های شغلی ناشی از مواد حساس‌كننده، صادق است؛ چراكه مواجهه با مقدار كمی از مواد حساس كننده می‌تواند باعث آسم مقاوم شود. كسانی كه دچار آسم ناشی از مواد محرك یا آسم تشدید شده به وسیله كار هستند در صورت مهیا شدن شرایط مهندسی، ممكن است بتوانند به كار معمول خود ادامه دهند و بدین منظور باید به آنها وسایل محافظت از سیستم تنفسی داده شود. كسانی كه دچار آسم شغلی می‌شوند باید بر اساس پروتكل‌های منتشر شده تحت درمان طبی قرار گیرند. از آنجایی كه علت اصلی آسم، التهاب است، استروئیدها سنگ بنای درمان آنها هستند.
مطالعات دنیا نشان داده كه افراد دارای آسم به علت مواد حساس كننده و یا ناشی از مواد با وزن مولكولی كم یا زیاد، در صورت عدم مواجهه و استفاده از استروئید استنشاقی، بهبودی قابل توجهی پیدا می‌كنند. علاوه بر آن افراد باید از استعمال دخانیات اجتناب كنند. همچنین باید در مورد آسم‌شان آموزش دیده، علائم هشداردهنده حمله آسم را بشناسند و نحوه استفاده از داروهایشان را بدانند.
مسائلی درباره محیط كار بیمار مبتلا به آسم
افرادی كه آسم شغلی وابسته به مواد حساسیت‌زای تائید شده دارند باید از چنین محیط‌هایی دور شوند. افتراق بین آسم شغلی ناشی از مواد حساسیت‌زا با آسم شغلی ناشی از مواد محرك، به علت داشتن درمان‌های متفاوت، مهم است. افراد دارای آسم ناشی از مواد حساسیت‌زا حتی با مقادیر كم این مواد، دچار واكنش می‌شوند و اصلا نباید درآن محیط قرار بگیرند. اما افراد دارای آسم ناشی از مواد محرك، می‌توانند در همان ساختمان كار كنند تنها این افراد باید به جایی منتقل شوند كه با مقادیر زیاد این مواد، مواجهه نداشته باشند و یا از وسایل محافظتی استفاده كنند. پیگیری بیماران نشان داده است كه اكثر بیماران آسم شغلی حتی اگر سال‌ها پس از اجتناب از مواجهه، بررسی شوند، به طور كامل بهبود نیافته‌اند و این امر اهمیت تشخیص به موقع و سریع را مشخص می‌كند.
درصورتی كه بیمار با وجود درمان دارویی مناسب، هنوز هم دچار افزایش پاسخ‌دهی راه‌های هوایی باشد، ممكن است به محدود كردن مواجهات محیطی وی با عوامل آغازكننده غیراختصاصی آسم مانند هوای سرد، دود، گرد و غبار و همچنین محدود كردن فعالیت بیمار، نیاز باشد.همچنین اگر در محیط كاری، فردی مبتلا به آسم شغلی باشد، این یك زنگ خطر است و باید خطر بروز آسم شغلی را با استفاده از تغییر در روش كار و بهبود تهویه هوا، كاست.
برخی از خصوصیات مولكولی مواد، نشانگر مضر بودن آنها در سلامتی است و امكان دارد همین خصوصیات در رابطه با آسم شغلی نیز مطرح باشند. از طرف دیگر، شناخت مستقیم عوامل مرتبط با خطر رینیت و آسم میسر نیست و به عنوان مثال وقتی ذرات آرد به راحتی در یك نانوایی پخش می‌شوند و نانوا مبتلا به آسم شغلی می‌شود، برای كارفرما درك و باور این مطلب كه ماده بی‌خطر و معمولی مانند آرد می‌تواند عامل آسم باشد، مشكل است. هنگامی كه مواجهه با عامل خاصی به عنوان عامل خطر آسم شغلی و رینیت تلقی شود، ارزیابی باید طبق مراحل زیر انجام شود:
- با پیگیری و نظارت، مشاغلی كه میزان مواجهه زیادی دارند، شناسایی شوند. - میزان مواجهه هر فرد مشخص شود و تخمینی از میانگین و محدوده میزان مواجهه به دست آید - از مكان‌هایی كه دارای میزان مواجهه كمتر هستند نیز نمونه‌های اضافی گرفته شود.
در مجموع هر چه میزان بیشتری از مواد استنشاق شوند، میزان بروز حساسیت، بیشتر می‌شود و احتمال تجربه علایم رینیت و یا آسم نیز بیشتر می‌شود. اما تعیین محدوده و حد میزان مواجهه‌ای كه بی‌خطر تلقی شود، مشكل است. حتی ممكن است پس از بروز حساسیت، میزان ماده‌ای كه بتواند موجب بروز علایم شود از میزان دفعه اول، كمتر باشد. موثرترین روش كنترل، اجتناب از مواجهه است كه یا باید فرد را به شغل دیگری، مشغول كرد و یا در صورت امكان، مواد دارای ضرر كمتر را در اختیار آنها گذاشت. هرچند كه ممكن است اقدامات دیگری نیز مقدور باشد.
شواهد حاكی از آن است كه در مورد گروهی از مواد حساس‌كننده دستگاه تنفسی، عواملی مانند سیگار و سابقه آتوپی، احتمال بروز حساسیت را افزایش می‌دهد. آتوپی، در افراد زیادی یافت می‌شود و بر اساس شواهد تشخیصی، شاید به نسبت 1 به 3 در جمعیت وجود داشته باشد. افراد آتوپیك، نسبت به آلرژن‌های شایع مایت موجود در گرد و غبار منازل و گرده‌های گیاهان و علفزار حساس هستند.
تشخیص آسم شغلی در محیط كار، از این نظر كه امكان دارد كارگران دیگر نیز در معرض خطر قرار داشته باشند و نیازمند تشخیص به موقع و سریع باشند، دارای اهمیت است. بر این اساس به روز رسانی فهرست موادی كه در هر صنعت، مورد استفاده هستند باید به صورت دوره‌ای انجام شود تا عوامل احتمالی مولد آسم، شناسایی شوند. به این ترتیب كارگران، نیازمند بیماریابی دقیق و درمان هستند. بیماریابی، معمولا شامل پایش دو ساعته PEF در زمان كار و غیر آن طی یك دوره سه هفته‌ای است.
توصیه‌ها و چك لیست ارزیابی محیط كار
- در مورد تمام افراد بالغی كه شروع بیماری آنها در محیط كار بوده است، به آسم شغلی مشكوك شوید. - به علت آنكه تشخیص، اغلب پیچیده است، ارجاع زودهنگام به پزشكان متخصص ریه در افراد مشكوك به آسم شغلی، لازم است و بهتر است ارجاع زمانی انجام شود كه كارگر سركار است. - برای درمان بیمار باید از آخرین پروتكل‌های درمان آسم استفاده كرد و آن را با معیارهای كنترل محیط كار و آموزش بیمار، توام كرد. - بیمارانی كه آسم شغلی آنها تائید شده است نباید با عامل مربوطه تماس تنفسی یا مواجهه داشته باشند و بهترین پیش آگاهی مربوط به افرادی است كه مواجهه آنها با عامل مربوطه، كاملا قطع شده و این عمل، سریع و به موقع باشد.
نظر شما