متاسفانه برخی از کارخانهها، نمک صنعتی را با کامیون وارد تهران میکنند و در مکانهای زیرپلهای، آن را در ابعاد کوچکتر به اندازه بستههای 300 گرمی نمک خوراکی درمیآورند و به عنوان نمک خوراکی میفروشند.
اگر نمکدان سر سفره نباشد، بچهها غذا نمیخورند و میگویند غذا بیمزه است. تازه همسرم هم که اعتقاد به رژیمغذایی سالم دارد، اگر غذا خوشنمک نباشد، لب به آن نمیزند. وقتی برنج را میچشم، احساس میکنم نمکش اندازه نیست، قبل از اینکه شام را بخوریم، به اعضای خانوادهام اعلام میکنم: «برنج کمنمک شده حتما به آن نمک بزنید.» شاید بتوان گفت داستان تغذیه همه ما ایرانیها همانند سفره شام ماست، یعنی ذائقهمان عادت کرده به خوردن غذاهای خوشنمک و شور. دیگر کمتر کسی است که در مورد زیانهای مصرف زیاد نمک اطلاعی نداشته باشد اما همچنان آمار مصرف نمک در کشور بالاست. موضوعی که باعث شد با دکتر بهروز جنت، مدیرکل نظارت بر موادغذایی، آشامیدنی و بهداشتی سازمان غذا و دارو گفتوگو کنیم، نمکهای قاچاقی است که در بستهبندی و با عنوان نمک خوراکی در فروشگاهها عرضه میشوند.
چندی پیش خبری در رسانهها درج شد، مبنی بر اینکه نمکهایی از طریق قاچاق وارد تهران شدهاند که در مراکز زیرزمینی تولید میشوند و هیچ نظارتی بر نحوه تولید آنها وجود ندارد. این خبر چقدر صحت دارد؟
برخی از کارخانههای تولید نمک فقط مجوز تولید نمک صنعتی دارند و نباید نمک خوراکی تولید کنند. بستههای نمکی که در این کارخانهها تولید میشود، بالای 5 تا 6 کیلوگرم است و اجازه تولید بستههای کوچک به اندازه نمک خوراکی را ندارند. متاسفانه برخی از کارخانهها، نمک صنعتی را با کامیون وارد تهران میکنند و در مکانهای زیرپلهای، آن را در ابعاد کوچکتر به اندازه بستههای 300 گرمی نمک خوراکی درمیآورند و به عنوان نمک خوراکی میفروشند. از آنجا که سمنان، قطب نمک ایران در نزدیکی تهران است، بیشتر کارخانههایی که این اقدام غیرمجاز را انجام میدهند، در سمنان واقع شدهاند و نمکهای قاچاق را به تهران میآورند.
آیا این نمکهای صنعتی که در شکل و شمایل نمکهای خوراکی در بازار وجود دارد، قابلتشخیص هستند؟
بستهبندی این نمکها مانند نمک خوراکی است ولی پروانه ساخت و تولید وزارت بهداشت و علامت استاندارد ندارند بنابراین باید زمانی که برای تهیه نمک به فروشگاهها مراجعه میکنید، حتما به مجوز وزارت بهداشت و عنوان خوراکی، تصفیه شده و یددار روی بستهبندی توجه کنید. متاسفانه نمکهای قاچاق در برخی از فروشگاههای معتبر توزیع میشوند و مردم هم آنها را میخرند.
سازمان غذا و دارو چگونه با این اقدام غیرقانونی کارخانههای تولید نمک برخورد میکند؟
اگر بازرسان اینگونه نمکها را در فروشگاهها ببینند، آنها را ردیابی میکنند ولی چون این افراد جای ثابتی ندارند، نمیتوان همه آنها را شناسایی کرد. از این رو، مردم باید در شناسایی آنها به سازمان غذا و دارو کمک کنند.
در حال حاضر چند کارخانه تولید نمک در کشور وجود دارد؟
حداقل 5 تا 6 کارخانه بسیار بزرگ تولید نمک در کشور وجود دارد که هر کدام به دلیل وسعتشان و سرمایهگذاری عظیمی که در آنها انجام شده، میتوانند نمک کل ایران را تامین کنند. علاوه بر آن، تعداد زیادی کارخانه تولید نمک در کشور فعال هستند که با تکنولوژی متوسط فعالیت میکنند و تعداد آنها به 130 کارخانه میرسد. درحقیقت هر کارخانهای که با مجوز وزارت بهداشت فعالیت میکند، نمک بالای 98 درصد خلوص تولید میکند.
مهمترین تقلبهایی که در صنعت تولید نمک انجام میشود، چیست؟
خوشبختانه از حدود 2 تا 3 سال گذشته، سازمان غذا و دارو اقدامهای گستردهای را برای تفکیک کارخانههای تولید نمک خوراکی و غیرخوراکی آغاز کرده که به نتیجه رسیده و در حال حاضر کارخانههایی که نمک خوراکی تولید میکنند، اما از کارخانههایی که نمک صنعتی و غیرخوراکی تولید میکنند، کاملا جدا شدهاند، اما مانند سایر کشورهای دنیا، تقلبهایی در تولید این ماده غذایی نیز وجوددارد. همانطور که گفتم، به دلیل نزدیکی سمنان به تهران، افراد سودجو نمک صنعتی را به تهران میرسانند و در تهران این نمکها را در بستهبندی نمک خوراکی عرضه میکنند. شاید بتوان گفت تقلب رایج در تجارت نمک، تولید نمک قاچاق است.
مصرف نمکهای قاچاق چه خطرهایی برای سلامت افراد دارد؟
این نمکها از چند جهت مشکلزا خواهندبود؛ مهمترین مشکل این نمکها، غنی نشدن آنها با ید است. از طرفی ممکن است حاوی فلزات سنگین مانند سرب باشند. همچنین حاوی ناخالصی هستند که همه این موارد سلامت مردم را تهدید خواهند کرد.
در برخی از بستههای نمک نوشته شده «تبلور مجدد» منظور از این اصطلاح چیست؟
تبلور مجدد یعنی همان تصفیه شده، اما تصفیه به منبع نمکی بستگی دارد که از آن استخراج شده. برخی معادن نمک خلوص بالایی دارند و نیازی به تبلور مجدد نیست ولی چون تعداد این معادن زیاد نیست باید تمام نمکهای استخراجی مراحل تصفیه را بگذرانند.
به عنوان جمعبندی، مردم هنگام خرید نمک باید به چه نکتههایی توجه کنند؟
اینکه حتما نمک تصفیهشده یددار بخرند و هنگام انتخاب نمک، بستهای را بردارند که روی آن پروانه ساخت و تولید وزارت بهداشت و علامت استاندارد درج شده باشد.
منبع: هفته نامه سلامت
نظر شما