بیماری های مزمن ریوی یا COPD که طیف گسترده ای از بیماری ها را شامل می شود، به علت صنعتی شدن جوامع و مصرف روزافزون سیگار طی دهه های اخیر افزایش بسیار زیادی داشته است

مصرف دخانیات عامل ۸۰ درصد بیماری های مزمن ریوی
سلامت نیوز : بیماری های مزمن ریوی یا COPD که طیف گسترده ای از بیماری ها را شامل می شود، به علت صنعتی شدن جوامع و مصرف روزافزون سیگار طی دهه های اخیر افزایش بسیار زیادی داشته است به طوری که این بیماری ها که در گذشته جزو ۱۰ علت اول مرگ و میر در سطح جهان بود، هم اکنون توسط سازمان بهداشت جهانی به عنوان چهارمین علت مرگ و میر در سراسر جهان معرفی شده است. همچنین تخمین زده می شود که از سال ۲۰۲۰ به بعد این بیماری ها به عنوان سومین علت مرگ و میر در سراسر جهان شناخته شود و پس از بیماری های قلبی و سرطان قرار گیرد.

درست به همین دلیل و هزینه سنگین درمانی و بهداشتی که بر اثر این دسته از بیماری ها گریبانگیر سیستم بهداشتی و درمانی جوامع می شود، پیشگیری و مقابله با این بیماری ها در بیشتر کشورهای جهان ازجمله ایران مورد توجه قرار گرفته است.

انواع بیماری های مزمن ریوی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ این بیماری ها شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است و انواع برونشیولیت ها که ممکن است ناشی از آلاینده های هوا و دود سیگار باشد هم در این دسته قرار می گیرد. بیماری های تنفسی ناشی از شغل هم که باعث انسداد راه های هوایی می شود، در این دسته قرار می گیرد. دکتر رضا بصیری فوق تخصص بیماری های ریه و مراقبت های ویژه و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، با بیان این مطلب به خراسان می گوید: از نظر شیوع شایع ترین بیماری تنفسی در سراسر جهان آسم است که حدود ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. پس از آسم، بیماری های مزمن انسدادی ریه یا COPD که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است، قرار دارد. در کشور ما نیز آسم شایع ترین بیماری تنفسی است و شیوع آن در افراد بالغ ۵ تا ۱۰ درصد و در کودکان در برخی مناطق تهران ۱۵ تا ۲۰ درصد گزارش شده است. صنعتی شدن جوامع، افزایش آلاینده ها، تماس بیشتر با ذرات گرد و غبار و مواد شیمیایی از مهم ترین دلایل افزایش شیوع آسم در جوامع مختلف ذکر شده است.

برونشیت و آمفیزم

مهم ترین عامل بروز این ۲ بیماری سیگار کشیدن است. دخانیات عامل بروز ۸۰ درصد بیماری های مزمن انسدادی ریه است. پس از سیگار آلاینده های هوایی، برخی مشاغل مانند کار در معادن، کار در زمین های زراعی و تماس با کودهای شیمیایی در بروز این بیماری  ها نقش دارد. حتی دیده شده است مبتلایان به آسم در صورتی که در معرض آلاینده های متفاوت قرار بگیرند ۱۲ برابر افراد طبیعی جامعه احتمال دارد به COPD مبتلا شوند.

برونشیت مزمن در واقع یک بیماری التهابی راه های هوایی است که طی آن عوامل مضر روی پوشش راه های تنفسی تاثیر می گذارد.در برونشیت ابتدا افزایش ضخامت مخاطی سپس التهاب راه های هوایی، افزایش غدد ترشح کننده موکوس و افزایش ترشح در راه های هوایی اتفاق می افتد و در نهایت قطر راه های هوایی تنگ تر و بیمار در تنفس با مشکل روبه رو می شود.علایم برونشیت سرفه توام با دفع خلط، تنگی نفس پیشرونده و کاهش توانایی در انجام فعالیت های فیزیکی است و در طول سالیان دراز، بیماری سیر تدریجی خود را طی می کند و معمولا از ۵۰ سالگی به بعد علایم بیماری آشکار می شود.برونشیت مزمن در مردان شایع تر است زیرا سیگار به عنوان عامل اصلی بروز آن در میان مردان رواج بیشتری دارد.

آمفیزم

دکتر بصیری با اشاره به این که در آمفیزم نه فقط راه های هوایی بلکه بافت ریه نیز درگیر می شود، تصریح می کند: در آمفیزم راه های هوایی کوچک تحتانی ریه دچار اتساع و تخریب برگشت ناپذیر می شود و در بررسی های رادیولوژیک و سی تی اسکن ریه پزشک شاهد تخریب جدی بافت ریه است. در بیشتر اوقات ترکیبی از ۲ اختلال برونشیت مزمن و آمفیزم با هم دیده می شود و فرم خالص هر یک به تنهایی کمتر مشاهده می شود. پزشک بر مبنای غلبه برونشیت یا آمفیزم نسبت به هم، بیماری را به وجه غالب نسبت می دهد. به عنوان مثال اگر فردی ۸۰ درصد برونشیت مزمن و ۲۰ درصد آمفیزم دارد، می گوییم برونشیت مزمن دارد.

سیگار

دود سیگار که حاوی بیش از ۴ هزار ماده شیمیایی است، کارسینوژن های (عامل مساعدکننده سرطان) فراوانی نیز دارد. دود سیگار با تحریک عوامل التهابی و ایمنی در سلول های پوششی راه های هوایی موجب آسیب و تخریب راه های هوایی بزرگ، متوسط و کوچک و بافت ریه می شود که بر مبنای شدت و حجم درگیری، انواع مختلف بیماری ایجاد می شود. اگر راه های هوایی بیشتر تحت تاثیر سیگار قرار بگیرد، برونشیت مزمن عارض می شود، اگر بافت ریه را درگیر کند، آمفیزم بروز پیدا می کند.استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر این که اصلی ترین راه پیشگیری از بیماری های انسدادی مزمن ریه ترک سیگار است، تصریح می کند: خوشبختانه با درمان های نوین پزشکی و رژیم های مناسب درمانی امکان ترک کامل سیگار برای بسیاری از سیگاری ها وجود دارد و اگر این افراد اراده داشته باشند می توانند سیگار را به طور کامل ترک کنند. توصیه اکید ما به سیگاری ها این است که به طور مرتب به پزشک متخصص ریه مراجعه کنند و تست تنفسی یا «اسپیرومتری پایه» انجام دهند. همچنین واکسیناسیون سالانه آنفلوآنزا به این دسته از افراد توصیه می شود انجام روش های بازتوانی فیزیکی و ورزشی، تغییر در نحوه زندگی و استفاده از داروهای استنشاقی گشادکننده برونشیت از مرحله دوم بیماری با تجویز پزشک از دیگر توصیه هایی است که می توان به بیماران کرد.بیان این نکته ضروری است که بیماری های انسدادی مزمن ریه جزو بیماری های پیشرونده است و با درمان صحیح و ترک سیگار می توان روند تخریب ریه را کاهش داد و از سرعت کاهش پیدا کردن عملکرد ریه در طول زمان کاست. بنابراین همکاری بیمار طی دوره درمان در کاهش و کنترل عوارض بیماری نقش اساسی دارد.

آلاینده های هوا

مهم ترین آلاینده های هوا شامل CO2 (دی اکسید گوگرد) ترکیبات اکسید نیتروژن (NO2) و ازن و ذرات معلق در هواست. ذرات معلق در هوا ترکیباتی است که نه در زمین رسوب می کند و نه آن قدر سبک است که بالا برود. این ذرات بر حسب اندازه به چند دسته تقسیم می شود بزرگ تر از ۱۰ میکرون، ۵ تا ۱۰ میکرون، ۱ تا ۵ میکرون و کوچک تر از یک میکرون که عمده ذراتی که وارد راه های هوایی می شود بین یک تا ۵ میکرون است.وی درباره ریزگردها می گوید: ریزگردها ذراتی است که به راحتی وارد راه های هوایی افراد می شود. در نتایج بررسی ها مشخص شده است که بعضی از ریزگردها حاوی جلبک های سلولی و «دیاتومه» است که منشاء آن تالاب های موجود در بین النهرین است. خشک شدن این تالاب ها و وزش باد باعث می شود همراه خاک و غبار جلبک های سلولی خشک شده هم در هوا معلق شود.براساس تحقیقات انجام شده، بیماری های تنفسی در غرب کشور که پدیده ریزگردها بیشتر مشاهده می شود، شیوع بیشتری پیدا کرده است.آلاینده های هوا، احتراق سوخت وسایل نقلیه و آلودگی ناشی از کارخانه ها یکی از عوامل افزایش بروز بیماری های تنفسی در شهرهای بزرگی مانند مشهد است. زیرا ثابت شده است که CO2 در تنگ شدن راه های هوایی نقش زیادی دارد.

توصیه های اساسی

بدیهی است که اولین توصیه برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های مزمن انسدادی ریه ترک سیگار است. علاوه بر آن استفاده از وسایل نقلیه عمومی برای کاسته شدن آلاینده های هوا، پرهیز مبتلایان از حضور در هوای آلوده، استفاده از ماسک در هنگام حضور در مناطقی که آلوده است، انجام ورزش های منظم و هوازی، اصلاح رژیم غذایی و استفاده از میوه ها و سبزی های حاوی آنتی اکسیدان برای کم کردن آثار مضر آلاینده های هوا در سلول های تنفسی انجام واکسیناسیون سالانه برای مبتلایان به COPD توصیه می شود.
پخت نان به روش سنتی باعث بیماری مزمن تنفسی می شود

مروی-نان پختن به روش سنتی یکی از دلایل بروز بیماری های مزمن انسدادی ریه به ویژه در زنان روستایی است. دکتر رضا بصیری استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این مطلب به خراسان می گوید: طی سال های اخیر مراجعان بسیاری از روستاها داشته ایم که طی سالیان متمادی به روش سنتی نان می پخته اند و به علت مجاورت با تنور و استنشاق دود و کربن دچار «آنتراکو فیبروز» یا رسوب ذرات کربن و سفت شدن راه های هوایی شده اند. در واقع ذرات کربن در راه های هوایی این افراد رسوب کرده است. از این رو به برونشیت یا آمفیزم مبتلا می شوند.به گفته دکتر بصیری این بیماری در کارگران معادن، مقنی ها، مصرف کنندگان سیگار و قلیان هم مشاهده می شود. اما زنان روستایی هیچ یک از عوامل خطر را نداشته و فقط به علت پخت نان به روش سنتی به این بیماری مبتلا شده اند.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha