سلامت نیوز : دکتر رویا حسینی، فوق تخصص غدد طی یادداشتی به سینانیوز در خصوص نحوه و شرایط روزه گرفتن بیماران دیابتی مطالبی را عنوان کرد. روزه داری ماه رمضان یک فریضه واجب برای تمام مسلمانان است. اگر چه در احکام اسلامی افراد بیمار از روزه گرفتن مستثنی شده‌اند ولی اگر شدت بیماری در حدی باشد که، روزه داری منجر به ضرر جسمی برای بیمار شود، روزه گرفتن مجاز نخواهد بود، ولی بسیاری از مسلمانانی که دیابت دارند خود را بیمار محسوب نمی‌کنند و مصمم هستند تا در طول این ماه روزه بگیرند. اگر بیمار دیابتی نظر صریح خود را مبنی بر روزه گرفتن ابراز نماید، پزشک او باید بررسی کند که آیا این تصمیم بیمار خطر بیشتری برای او به همراه خواهد داشت.

چهارخطر عمده که بیماران دیابتی را در روزه داری تهدید می‌کند شامل: حملات افت قند خون، افزایش قند خون، کمای دیابتی و بی‌آبی و افزایش استعداد به تشکیل لخته می‌باشد. بیماران دیابتی از نظر خطر روزه داری به ۴ گروه با ریسک خیلی بالا، ریسک بالا، متوسط و پایین تقسیم شده‌اند:

بیماران با ریسک خیلی بالا:
•بیمارانی که ۳ ماه قبل از ماه رمضان دچار افت قند خون شدید شده‌اند.
•بیمارانی که حملات افت قند خون دارند.
•بیمارانی که دچار افت قند خون بدون علامت می‌شوند.
•بیمارانی که به طور مداوم قندهای کنترل نشده دارند.
•بیمارانی که ۳ ماه قبل از رمضان دچار کتواسیدوز دیابتی و کمای هایپراسمولار (کمای دیابتی) شده‌اند.
•بیماران دیابتی نوع ۱
•کسانی که دچار بیماری حاد هستند.
•بیمارانی که کارهای بدنی سخت انجام می‌دهند.
•کسانی که دیالیز می‌شوند
•خانم‌های حامله مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ و دیابت حاملگی

بیماران با ریسک بالا:
•بیماران دچار نارسایی کلیوی وسایر عوارض پیشرفته ومزمن دیابت
•بیمارانی که سن بالا دارند وسلامت جسمانی مناسبی ندارند
•بیمارانی که تنها زندگی می‌کنند
•بیمارانی که داروهای مربوط به بیماریهای اعصاب و روان وصرع مصرف می‌کنند

بیماران با ریسک متوسط:
•بیماران دیابتی که قند خون آن‌ها به خوبی بوسیله داروهای کوتاه اثرمحرک ترشح انسولین مثل ریپاگلینید کنترل است.

بیماران با خطر کم:
•بیماران دیابتی که قند خون آن‌ها به خوبی با رژیم غذایی به تنهایی یا مصرف متفورمین به تنهایی یا تیازولیدنیدیون‌ها به تنهایی تحت کنترل است و همچنین از جهات دیگر سالم هستند.
روزه داری برای بیماران با ریسک خیلی بالا و بالا خطرناک است، چون ممکن است روزه گرفتن باعث از کنترل خارج شدن دیابت آن‌ها شود و منجر به عوارض خطرناکی همچون افت شدید قند خون ویا کمای دیابتی شود.
بیماران با ریسک متوسط و کم، می‌توانند با مراجعه به پزشک مربوطه، و انجام تغییرات لازم بر روی رژیم درمانی دیابتشان، خطرات روزه گرفتن را کاهش دهند.
توصیه‌های لازم به بیماران دیابتی که مجاز به روزه گرفتن هستند:
تغذیه-
اغلب تعداد وعده‌های غذایی در هنگام روزه داری از ۳ وعده اصلی و ۲ تا ۳ میان وعده به ۲ وعده غذایی و یک میان وعده کاهش می‌یابد. بنابراین، مواد مورد نیاز بدن باید از طریق تعداد کم وعده غذایی دریافت شود. رژیم غذایی در طول ماه رمضان باید سالم و متعادل باشد وبرای بیماران دیابتی با زمان غیر روزه داری تفاوتی نکند.
برای سحری باید غذاهایی انتخاب شوند که قند خون را به آهستگی افزایش می‌دهند، مثل مواد غذایی حاوی کربوهیدرات‌های پیچیده و دارای فیبر، کربوهیدرات‌های پیچیده سرعت هضم کمتر و خاصیت سیرکنندگی بیشتری دارند و به حفظ قند خون در محدوده طبیعی و تأخیر در ایجاد حس گرسنگی کمک می‌کنند. لذا بهترین مواد غذایی برای سحری غلات کامل وحبوبات (عدس پلو، لوبیا پلو و...)، نان سبوس دار، سبزیجات، میوه‌ها و مواد غذایی دارای پروتئین می‌باشند. سبزیجات نه تنها حاوی ویتامین‌ها و مواد معدنی گوناگون هستند بلکه چون دارای الیاف فراوان هستند و این الیاف خاصیت اسفنجی دارند، میزان قابل توجهی آب را در خود ذخیره می‌کنند که منجر به کاهش تشنگی در فرد می‌گردد. بیماران می‌بایست از مصرف نمک زیاد خودداری نمایند، چون نمک زیاد سبب احساس تشنگی در ساعات روز خواهد شد. در سحری بهتر است۲-۱ لیوان آب نوشیده شود. اجتناب از مصرف مقادیر زیاد نوشیدنی‌های کافئین دار مانند قهوه، چای بخصوص در هنگام سحر توصیه می‌شود. بهتر است مواد غذایی مصرفی فاقد ادویه، ترشی‌ها، نمک و چربی فراوان باشد. مصرف بیش از حد گوشت نیز در سحری منجر به تشنگی می‌شود. به بیماران توصیه می‌شود تا فقط از مقدار کمی روغن غیر اشباع مثل روغن زیتون استفاده کنند. افطار کردن باید با مواد غذایی سبک و ملایم صورت گیرد تا معده را برای دریافت غذای اصلی آماده سازد. افطار را باید با یک وعده غذایی ساده مانند صبحانه معمولی آغاز کرد. بهتر است روزه با شیر و یا آب ولرم، چای کم رنگ باز شود و به تدریج مواد غذایی سبک مانند نان و پنیر، گردو و سوپ مصرف شود.
هر روز بعد از افطار (یک تا چند ساعت بعد) باید دو یا سه عدد میوه متوسط مصرف شود.

ورزش و فعالیت
فعالیت بدنی معمول و سبک در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ خطری ندارد. - فعالیت بدنی شدید به علت افزایش خطر افت قند خون توصیه نمی‌گردد. بیماران می‌بایست فعالیت معمول بدنی خود را به خصوص در ساعاتی که روزه نیستند ادامه دهند.

پایش قند خون
اندازه گیری قند خون باعث باطل شدن روزه نمی‌شود. تمام بیماران دیابتی که روزه می‌گیرند باید ابزار سنجش قند خون داشته باشند. زمانهاییکه بیماران می‌بایست قند خون خود را اندازه گیری نمایند: قبل از سحر، ۲ ساعت بعد از سحر، بین ساعت ۱ تا ۳ بعدازظهر، قبل از افطار، ۲ ساعت بعد از افطار. زمانیکه بیماران به افت قند خون یا افزایش قند خون خود شک کرده‌اند، باید قند خون خود را اندازه گیری نمایند در هر زمان که قند خون کمتر از ۷۰-۶۰ میلیگرم در دسی لیتر یا بالا‌تر ۳۰۰ میلیگرم در دسی لیترداشتند، روزه خود را بشکنند.