سلامت نیوز : مدت هاست حفظ سلامت زنان در کشورهای مختلف جهان به عنوان یکی از اولویت های اساسی سیستم بهداشتی شناخته می شود. سلامت زنان نه فقط به علت وظیفه سنگین تربیت فرزندان، بلکه به علت دشواری فرزندآوری و محوریت آن ها در بحث تغذیه و سلامت اعضای خانواده از اهمیت فراوانی برخوردار است. درست به همین دلیل است که اگر به موضوعات مرتبط با سلامت زنان بپردازیم، در راستای منافع سلامت خانواده و جامعه حرکت کرده ایم.

یکی از مهم ترین موضوعات مرتبط با سلامت زنان، فرزند آوری است. با توجه به اهمیت اطلاع رسانی درباره نحوه زایمان و گرایش بیش از اندازه بانوان ایرانی به انتخاب روش سزارین، در این زمینه با یکی از متخصصان زنان و زایمان گفت وگویی انجام داده ایم که در این مطلب به آن می پردازیم.

سزارین انتخابی

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ «سزارین انتخابی» در واقع تعیین این نوع زایمان بدون هیچ دلیل پزشکی است.سزارین انتخابی و تعیین وقت برای تولد جنین، امری غیراخلاقی و سوال برانگیز است و خانواده و گروه درمانی حق ندارند جنین را زودتر از موعد از زندگی داخل رحمی محروم کنند.دکتر ناهید خداکرمی رئیس انجمن مامایی ایران با بیان این که در مقوله اخلاق پزشکی در حوزه زنان و باروری ضعیف عمل کرده ایم، می گوید: گاه گروه درمان و خانواده یک جنین به خود اجازه می دهند زندگی جنینی را که از نظر فیزیولوژیست به مادر وابسته است، قطع کنند، در حالی که این عمل از نظر علمی و شرعی سوال برانگیز است. وی با اشاره به این که صرفا تغییر تعرفه های زایمان کمکی به کاهش آمار سزارین نمی کند، می گوید: لازم است پزشکان بااخلاقی تربیت کنیم که اجازه دهنده خود نوزاد زمان تولدش را تعیین کند. در این صورت است که می توان گفت به طور قطع آمار سزارین کاهش پیدا می کند.

رئیس انجمن مامایی ایران با بیان این که اگر اجازه داشته باشیم فردی را از زندگی عادی اش محروم کنیم، مجاز هستیم که جنین را هم از زندگی داخل رحمی محروم کنیم، تصریح می کند: این مشکلی است که در کشور وجود دارد و هر روز اتفاق می افتد و کمتر مادر بارداری را می بینیم که با پیدا شدن علایم زایمان بلافاصله به بیمارستان مراجعه نکند. متاسفانه امروزه بیشتر تولدها انتخابی است و مسائل مالی، تنظیم زمان و نحوه تربیت متخصصان زنان و زایمان در این زمینه تاثیرگذار است.سیستم بهداشتی باید متخصصان زنان و زایمانی تربیت کند که برای انجام زایمان های پرخطر مهارت داشته باشند. وی گفت: ۱۵ درصد زایمان ها پرخطر است و فقط همین تعداد زایمان هاست که باید توسط متخصصان زنان و زایمان انجام شود و بقیه موارد باید توسط ماما انجام شود.وی با بیان این که اگر سزارین بدون دلیل انجام شود، غیراخلاقی است و اگر گروه درمان روز تولد نوزاد را بدون دلیل تعیین کنند، مرتکب عمل غیراخلاقی شده اند، افزود: متاسفانه برخی پزشکان به دلایل واهی مانند مسافرت، نوزادان بی گناه را زودتر از زمان تعیین شده به دنیا می آورند؛ در حالی که حق جنین این است که تا زمانی که مشکلی ندارد از زندگی داخل رحمی بهره مند شود.

عوارض سزارین

خطر خونریزی و ابتلا به کم خونی در زنانی که سزارین می کنند، بسیار بیشتر از زنانی است که به روش طبیعی کودک خود را به دنیا می آورند.دکتر ملیحه حسن زاده مفرد متخصص زنان و زایمان با بیان این مطلب به خراسان می گوید: عوارض بیهوشی و انتقال خون هم جزو عوارض جدی جراحی سزارین است. بیمارانی که چند بار سزارین می کنند، ممکن است چسبندگی غیرطبیعی جفت پیدا کنند و به همین دلیل به مادرانی که می خواهند چندین فرزند به دنیا بیاورند، توصیه می شود که روش زایمان طبیعی را انتخاب کنند. زیرا ممکن است سزارین اول عارضه نداشته باشد اما عوارض آن از سزارین های بعدی شروع می شود.چسبندگی غیرطبیعی جفت یکی از خطرناک ترین و جدی ترین عوارض سزارین است که ممکن است به خونریزی غیرطبیعی و غیرقابل کنترل جفت منجر شود.همچنین عوارض اختلالات ترومبوز از عوارض جدی دیگری است که پس از سزارین سلامت مادر را تهدید می کند. در این عارضه لختگی خون در قسمت های مختلف بدن رخ می  دهد و سزارین خطر این عارضه را افزایش می دهد. گاهی بیمار به دارو حساسیت پیدا می کند و گاهی دچار عوارض زخم ناشی از جراحی می شود و بخیه ها گسیختگی پیدا می کند.

 در برخی موارد امکان عفونت در بیماران افزایش می یابد و بیماری که چندین بار سزارین شده، ممکن است به چسبندگی مثانه یا روده ها مبتلا شود.این استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این که با وجود این عوارض گاهی انجام سزارین ضرورت دارد، تصریح می کند: وقتی زایمان طبیعی برای مادر و جنین خطرناک است، پزشک معالج روش سزارین را انتخاب می کند زیرا به نفع سلامت مادر و کودک است اما نکته این جاست که این انتخاب باید هوشمندانه و طبق مصلحت مادر و جنین باشد. متاسفانه در بسیاری از موارد مادران به علت ناآگاهی به توصیه دوست و آشنا به انجام سزارین توسط پزشک خود اصرار می کنند. در واقع آن چه امروز معمول شده است انجام سزارین به درخواست مادر است نه به توصیه پزشک. درست است که خواسته بیمار اصل اساسی است و پزشک معالج باید به خواسته بیمار عمل کند؛ اما گاهی بیماران تصمیماتی می گیرند که به صلاحشان نیست و این جاست که پزشک معالج باید هوشمندانه مداخله کند و مادر را از خطرات سزارین آگاه سازد.وی با اشاره به این که متاسفانه توصیه دوست و آشنا برای بسیاری از مادران اصل اساسی در انتخاب نحوه سزارین است، تاکید می کند: مادران ما متاسفانه مطالعه نمی کنند و از عوارض سزارین اصلا آگاهی ندارند. در صورتی که به نفعشان است که اطلاعات علمی را از منابع معتبر به دست آورند و عوارض سزارین را بدانند و از فواید زایمان طبیعی آگاه شوند.

بی گمان اگر مادران اطلاعات کافی در این زمینه داشته باشند، در فرآیند زایمان با پزشک همکاری خوبی می کنند. در این فرآیند همکاری بیمار و پزشک شرط اساسی است. گاهی همکاری نکردن بیمار با پزشک باعث می شود پس از چند ساعت تلاش برای زایمان طبیعی، مادر به بخش جراحی منتقل شود تا سزارین انجام گیرد. در این شرایط پزشک متهم می شود که نتوانسته است درست تشخیص دهد در صورتی که در بیشتر موارد این بیمار است که به علت همکاری نکردن به بخش جراحی منتقل می شود. بنابراین هرقدر اطلاعات مادران از زایمان طبیعی و سزارین بیشتر باشد، به نفع خودشان است زیرا در نهایت همکاری بیشتری با پزشک معالج می کنند.دکتر حسن زاده با اشاره به این که مادری که سزارین کرده است، برای موارد بعدی بارداری می تواند زایمان طبیعی داشته باشد ادامه می دهد: در تمام کتاب های علمی تاکید شده است که در انتخاب نوع اولین زایمان باید دقت بسیار زیادی به خرج داد.

به عبارتی باید با دقت نظر درباره نحوه زایمان تصمیم گیری کرد تا در زایمان های احتمالی بعدی، در صورت امکان از سزارین جلوگیری کرد. بنابراین توصیه ما این است که زایمان طبیعی در تولد اولین فرزند انتخاب شود تا در زایمان های بعدی پزشک مجبور به انجام سزارین نشود. به عبارتی تصمیم گیری درباره بیماری که یک بار سزارین شده، دشوارتر است. از سوی دیگر انجام سزارین های اورژانسی عوارض جدی تری برای فرد به دنبال دارد. هرچه شرایط برای انجام سزارین عادی تر باشد، بهتر است.همچنین گاهی به توصیه و تشخیص پزشک، انجام سزارین حتی چند باره ضروری است، اختلال در ضربان قلب جنین، بچه ای که با شانه یا پاست، ابتلا به عوارض سزارین های قبلی و ابتلا به پارگی رحم در جریان زایمان طبیعی قبلی از مواردی است که پزشک را به این نتیجه می رساند که باید بیمار سزارین شود.