سه‌شنبه ۲۶ تیر ۱۳۸۶ - ۰۰:۰۰

بارها دیده ایم یا شنیده ایم که با حرکاتی خاص و منظم می توان افراد را به حالتی شبیه به خواب فرو برد و از آنها خواست کاری را انجام دهند یا چیزی بگویند، به این کار هیپنوتیزم می گویند

حتما برای شما پیش آمده که در فکر فرو رفته اید و صفحات متوالی یک کتاب را بدون آن که چیزی از آن بفهمید خوانده اید یا این که سعی کنید به گفتگویی گوش کنید، اما هیچ کلمه ای از آن گفتگو را نشنیده باشید. از نظر دانشمندان این حالتها شبیه به هیپنوتیزم هستند که در زندگی روزمره با آنها مواجه بوده و آنها را تجربه می کنیم.
امروزه در بسیاری از نقاط دنیا برای کاهش درد زایمان و دردهای دندانپزشکی و حتی انجام برخی اعمال جراحی از هیپنوتیزم به عنوان یک دردکش واقعی استفاده می شود. این حالت سبب می شود مغز از ضربان های الکتریکی عصب هایی که در احساس درد نقش دارند چشم پوشی کند و به عبارتی اولین طریقه تماس مستقیم با ناخودآگاه گریزپای انسان به شمار می آید.
با توجه به این که بتازگی استفاده از هیپنوتیزم به عنوان روشی موثر برای درمان بیماری ها یا کاهش درد ناشی از اعمال جراحی مورد توجه قرار گرفته است ، با دکتر حسین الماسیان متخصص هیپنوتیزم درمانی در این خصوص به گفتگو نشسته ایم.

وقتی فرد هیپنوتیزم می شود، در چه وضیتی قرار می گیرد؟
هیپنوتیزم یک حالت فوق طبیعی مغزی است که به طریق مصنوعی ایجاد می شود و سلولهای مغز در این حالت آمادگی بیشتری برای یادگیری چیزهای جدید و خلاقیت و نوآوری دارد. هیپنوتیزم نوعی تمرکز بسیار عمیق است. هر چه عمق تمرکز بیشتر شود، تعداد سلولهایی که می توانند روی یک موضوع تمرکز داشته باشند بیشتر خواهد شد و توانایی یادگیری نیز به همان نسبت افزایش خواهد یافت. در هیپنوتیزم قدرت اعجاب انگیز تصورات ذهنی یا باور افراد محسوس است.

نگرش و دیدگاه جامعه ایرانی نسبت به این موضوع چگونه است؟
دیدگاه مردم ایران نسبت به مسائلی از قبیل هیپنوتیزم یا روشهای فراروان شناسی دیدگاهی است که بیشتر به جنبه های خرافی معطوف شده است در حالی که هیپنوتیزم یک پدیده صددرصد علمی است که با استفاده از دانش روان شناسی و فیزیولوژی اعصاب کاملا قابل توجیه است. با انتشار اطلاعات غیرآگاهانه از جانب افرادی که خود هیپنوتیزور نبوده یا مقاصد علمی نداشته اند، چهره هیپنوتیزم در ایران در ابهام فرو رفته است. درباره مسائل فراروان شناسی هنوز تحقیقات مدون و قابل توجهی در ایران انجام نشده است. بتازگی برخی از مراکز علمی سمینارها یا دوره های کوتاه مدتی را برای آگاهی علاقه مندان برگزار کرده اند.

چگونه می توان از هیپنوتیزم به عنوان روشی برای کاهش درد استفاده کرد؟
در شرایط هیپنوتیزم ضمیرآگاه انسان تاحدودی غیرفعال شده و ضمیرناخودآگاه فعال می شود. در این شرایط ذهن انسان بسیار تلقین پذیر می شود و از قدرت تطابق بسیار بالایی برخوردار خواهد بود. بیشتر اعمال بدن سوژه را می توان تا حدود زیادی با استفاده از تلقین تغییر داده و تعدیل کرد. بنابراین فردی که هیپنوتیزم می شود، نسبت به بسیاری از محرکها از جمله درد به اندازه ای بی توجه می شود که تصور می شود فرد در حالت بیهوشی قرار دارد.

از هیپنوتیزم درمانی برای چه بیماری هایی می توان کمک گرفت؟
به طور کلی این روش برای درمان بیماری های سایکوسوماتیک یا عصبی روانی مورد استفاده قرار می گیرد و در این زمینه بسیار موثر شناخته شده است. در صورتی که مجامع صاحب صلاحیت پزشکی در این رابطه تصمیماتی را اتخاذ کنند تا هیپنوتیزم در کنار علم پزشکی مورد توجه قرار گیرد، می تواند در درمان این گروه از بیماری ها بسیار موثر واقع شود. مشروط بر این که صلاحیت افرادی که در این زمینه کار می کنند مورد تایید وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی قرار گیرد.

چه زمانی در ایران برای اولین بار از این روش برای درمان استفاده شد؟
نخستین بار زایمان طبیعی بدون درد در سال 1369 در بیمارستان آبان تهران با استفاده از روش هیپنوتیزم انجام شد. اولین سزارین بدون بیهوشی و بدون درد نیز در سال 1369 در بیمارستان پارس برای تولد فرزندم با موفقیت انجام شد. در این 17 سال در تلاش بوده ایم به مدارکی مبنی بر انجام چنین کاری در دنیا دسترسی پیدا کنیم ، اما به شواهد مستندی دست نیافته ایم.


هیپنوتیزم به گفته تاریخ

این پدیده با روان انسان ها سروکار دارد و نمی توانیم زمان مشخصی را به عنوان بازیافت اولین پدیده های هیپنوتیزم معین کنیم. اولین بار در اواخر قرن هجدهم هیپنوتیزم توسط دکتر آنتوان مسمر مورد بررسی دقیق و علمی قرار گرفت و به عنوان نوعی درمان از طریق قرار دادن آهنربا در موضع درد مطرح شد. او معتقد بود از سیالات و ستارگان نیرویی ساطع می شود که می تواند بر سرنوشت انسان اثر بگذارد. او بتدریج متوجه شد آنچه بیماران را شفا می دهد، ارتعاشاتی است که از وجود خودش خارج می شود. با توجه به این که در آن زمان هنوز تحقیقات و شناخت کافی نسبت به امواجی مانند الکترومغناطیس یا امواج فکری وجود نداشت ، مسمر این نیرو را سیاله مغناطیسی نامگذاری کرد. مسمر معتقد بود انرژی می تواند از وجود انسانی به انسان دیگر منتقل شده و تاثیرات مثبت آرامش بخشی یا شفادهی را در فرد ایجاد کند. بعدها دانشمندان و طبیبان بزرگی مانند پروفسور شارگو و دکتر برنهایم از این روش در درمان بیماران عصبی و روانی در بیمارستان های آن زمان استفاده کردند.
دکتر جیمز برید جراح معروف انگلیسی برای این پدیده که حالتی خواب گونه بود، واژه هیپنوز را پیشنهاد کرد. بعدها برخی از دانشمندان متوجه شدند که این کلمه به معنی خواب است و با وضعیت خلسه هیپنوتیزمی چندان مشابهت و سازگاری ندارد. زیرا این کلمه حالتی شبیه خواب طبیعی را در ذهن تداعی می کند، در حالی که هیپنوز حالتی است که بیشتر به هوشیاری و بیداری همراه با آرامش و رهایی جسمانی شباهت دارد. پس از آن هیپنوتیزم علمی براساس تلقین فیزیکی مطرح شد که بعدها به نظریه مسمر پیوست. اساس تفکر مسمر انتقال نوعی انرژی روحی از عامل یا هیپنوتیزور به سوژه یا فردی است که مورد هیپنوتیزم قرار می گیرد.
اگرچه در سالهای اخیر با پیشرفت فناوری وجود این انرژی در موجودات زنده به اثبات رسیده و قابل تصویربرداری و ثبت است ، اما هنوز هم عده ای نسبت به وجود این انرژی در تردید هستند
 


روز جمعه 25 خرداد امسال ، سزارین بدون درد برای دومین بار در بیمارستان دکتر عیوض زاده با موفقیت انجام شد که مقدمات انجام آن توسط آقای دکتر ثریا رئیس بیمارستان و کادر مجهز پزشکی انجام شد. دکتر رویاخدایی ، جراح و متخصص زنان ، دکتر مهران فرد، روان شناس و دکتر رفیع در انجام این عمل جراحی همکاری داشتند که انعکاس گسترده ای در سراسر جهان داشته است.

آیا در ایران از روش هیپنوتیزم درمانی در دندانپزشکی نیز استفاده می شود؟
از سال 1364 برای نخستین بار دکتر محمد پزشکی از این روش در درمان بیماران خود استفاده کرد. دکتر پس از این که متوجه شد با استفاده از این روش می توان برای کاهش درد در دندانپزشکی برای افرادی که تزریق داروی بی حسی در آنها امکان پذیر نبوده یا افراد دیگری که نسبت به این دارو مقاوم هستند استفاده کرد، به یادگیری هیپنوتیزم علاقه مند شد و پس از آموزش از این روش برای درمان بیماران خود استفاده کرد. اگر کسی متقاضی استفاده از این روش باشد، هیپنوتیزم درمانگر با مشورت پزشک معالج و درخواست بیمار می تواند مقدمات انجام این کار را فراهم نماید.

فردی که از روش هیپنوتیزم درمانی استفاده می کند، چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
افراد قبل از شروع درمان تحت آزمون قرار می گیرند تا نسبت به هیپنوتیزم پذیرش کافی داشته باشند. در این صورت جلسات تمرینی انجام می شود تا فرد آمادگی لازم برای انجام جراحی داشته باشد. برای زایمان طبیعی بدون درد دو ماه آموزش ، دو جلسه در هر هفته کافی است.
برای سزارین حدود 4ماه قبل از زایمان با توجه به وضعیت پذیرش فرد جلسات آموزشی برگزار می شود که ممکن است هفته ای یک یا دو جلسه باشد. البته در افرادی که از استعداد و پذیرش مناسبی در برابر هیپنوتیزم برخوردار هستند، حتی یک ماه آموزش قبل از انجام زایمان نیز کافی است.
با توجه به تفاوت های فردی از دیدگاه روان شناسی این امکان وجود دارد که درصد کمی از افراد به هیپنوتیزم پاسخ مثبت ندهند یا در شرایط مناسبی برای انجام جراحی های کوچک یا بزرگ قرار نگیرند.

بجز درمان در چه موارد دیگری می توان از هیپنوتیزم استفاده کرد؟
بجز درمان و جراحی و استفاده از آن در ارتقای توان جسمی و روحی افراد از این روش در مورد افرادی که قبل از جراحی های بزرگ دچار اضطراب و نگرانی هستند نیز می توان استفاده کرد. همچنین در افرادی که پس از جراحی های بزرگ یا از دست دادن عضوی از اعضای بدن دچار افسردگی و اندوه فراوان می شوند نیز هیپنوتیزم روشی است که آرامش ، اعتماد به نفس و بازگشت آنها به وضعیت عادی را تسریع می کند.
افرادی که به موادمخدر اعتیاد داشته و پس از ترک اعتیاد مجددا به آن روی می آورند نیز می توانند برای عدم بازگشت به اعتیاد از روش هیپنوتیزم استفاده کنند.
هیپنوتیزم یک عامل بسیار قوی است که از طریق تاثیرگذاری برناخودآگاه افراد می تواند تغییرات مثبتی را در روان و یا حتی کارکرد اندامهای حیاتی ایجاد کند. با توجه به این که در کشور ما اعتیاد شیوع گسترده ای پیدا کرده است. هیپنوتیزم عاملی است که می تواند به صورت گروهی در جلسات منظم به درمان این افراد کمک کند.
دکتر الماسیان در پایان یادآور شد هم اکنون وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در نظر دارد شرایط استفاده از این روش را در بیمارستان ها فراهم کند. من با توجه به علاقه شخصی تحقیقاتی را در این زمینه انجام داده ام تا بتوانم به همنوعان خود کمک کنم.
در صورتی که وزارت بهداشت در این زمینه مطالعه کرده و شرایطی را فراهم کند تا هیپنوتیزم به عنوان یک عامل درمانگر در کنار علم پزشکی مورد بررسی قرار گیرد و افراد متخصص گروهی را زیرنظر این وزارتخانه تشکیل دهند، می توان شرایط لازم برای کمک به افراد علاقه مند به بهره مند شدن از هیپنوتیزم درمانی را فراهم کرد.

 

فرانک فراهانی جم

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • مینانظامی ۱۸:۱۹ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
    0 0
    باسلام می خواستم بپرسمهیپنوتیزم برای درمان شیزوفرنی و افسردگی شدید کاربرد دارد؟