سلامت نیوز: دقت کنید که شروع غذای کمکی جدید به معنی قطع غذاهای کمکی قبلی نیست بلکه برای متنوع ساختن تغذیه شیرخوار میتوانید 2 یا 3 نوع از غذاهای کمکی را که قبلا" نیز به شیرخوار داده اید تهیه کرده ودر طول روز به او بدهید.

1_ تغذیه کمکی را با فرنی آرد برنج از هفته اول ماه هفتم شروع نموده و با رعایت نکات زیر طی 12-6 ماهگی به مرور گروههای مختلف غذایی را در رژیم او بگنجانید.
2_ هر غذای کمکی را برای شیرخوار از 2-1 قاشق مرباخوری شروع و در طی 7 روز آن را به 4 تا 5 قاشق مرباخوری و 3 مرتبه در روز برسانید.
3_ دقت کنید که شروع غذای کمکی جدید به معنی قطع غذاهای کمکی قبلی نیست بلکه برای متنوع ساختن تغذیه شیرخوار میتوانید 2 یا 3 نوع از غذاهای کمکی را که قبلا" نیز به شیرخوار داده اید تهیه کرده ودر طول روز به او بدهید.
4_ رعایت بهداشت مواد غذایی و بهداشت فردی در تهیه غذا و تغذیه شیرخوار الزامی است.
5_ همزمان با افزایش سن شیرخوار دفعات تغذیه تکمیلی را به روش زیر افزایش دهید.

ماه هفتم: از یک بار در روز شروع کرده و به 3 بار در روز برسانید
ماه هشتم: 4 بار در روز
ماه نهم ودهم: 4 تا 5 بار در روز
ماه یازدهم و دوازدهم: 5 بار در روز

غذاهای کمکی را به ترتیب زیر برای شیرخوار شروع کنید:

ماه هفتم:
هفته اول : فرنی آرد برنج
هفته دوم : شیر برنج یا حریره بادام
هفته سوم : سوپ شامل گوشت ماهیچه یا مرغ ، برنج و سبزی

ماه هشتم :
هفته اول : زرده تخم مرغ پخته را در آب جوشیده یا شیر مادر حل کنید و با قاشق به شیرخوار بدهید، از یک قاشق چایخوری شروع طی یک هفته تا ده روز به نصف زرده برسانید(تخم مرغ باید به مدت 5 دقیقه در آب بجوشد و به آب مقداری نمک اضافه شود که تخم مرغ نشکند)
هفته دوم : حبوبات سهل الهضم مثل عدس و ماش
هفته سوم : آبمیوه مثل لیمو شیرین و یا آب سیب از یک قاشق مرباخوری شروع تا به تدریج به 30 سی سی برسد (آبمیوه با فنجان یا قاشق به شیرخوار داده شود)

ماه نهم و دهم: مصرف سایر حبوبات علاوه بر ماش و عدس ، کته نرم با گوشت ، تکه های کوچک سیب زمینی پخته ، میوه های پوست کنده و له شده مثل سیب

ماه یازدهم و دوازدهم : تمامی غذاهایی که از ماه هفتم تا ماه دهم به شیرخوار داده شده است.

از ماه دوازدهم به بعد: جایگزین نمودن تدریجی غذاهای مناسب موجود در سفره خانواده به جای غذاهای کمکی

روش تهیه غذاهای کمکی مورد نیاز شیرخوار:

1_ فرنی آرد برنج :
مواد لازم : آرد برنج : یک قاشق غذاخوری سرپر - شکر : یک قاشق مرباخوری - شیرپاستوریزه : یک لیوان

روش تهیه : آرد برنج را در شیر حل کنید و شکر را به آن اضافه کنید سپس آن را روی شعله ملایم گذاشته و به هم بزنید تا کمی از شیر مادر غلیظ تر شود ، معمولا" بعد از جوش آمدن حدود 5 تا 10 دقیقه برای قوام آن کافی است.
(در صورتی که از شیر محلی برای تهیه غذای کمکی نوزاد استفاده می کنید حتما" آن را به مدت 5 دقیقه(از زمان شروع جوش)بجوشانید و سپس آن را برای تهیه غذای کمکی به کار ببرید)

2_فرنی حریره بادام :
مواد لازم : مغز بادام : 3 عدد - آرد برنج : یک قاشق مرباخوری سر صاف - شکر : یک قاشق مرباخوری سر صاف - شیر پاستوریزه : نصف لیوان

روش تهیه: بادام را سه ساعت در آب جوش بخیسانید سپس پوست آن را جدا کرده و پودر کنید، پودر بادام را با آرد برنج و شکر مخلوط کرده،روی حرارت ملایم گذاشته و آن را به هم بزنید تا به غلظت مناسب برسد.(با افزایش سن و تمایل شیرخوار به این غذا می توان تعداد بادام ها و سایر ترکیبات را اضافه نمود)

3_سوپ گوشت :
مواد لازم : گوشت مرغ یا ماهیچه بدون چربی : 60 تا 65 گرم - سبزی مثل گشنیز ، جعفری یا لوبیا سبز : سه قاشق غذاخوری - برنج یا ماکارونی : یک قاشق غذاخوری - پیاز کوچک : یک چهارم قطعه - کره یا روغن مایع : نصف قاشق مرباخوری

روش تهیه : گوشت ماهیچه یا مرغ را با پیاز بپزید. پس از اینکه کمی گوشت پخت، برنج یا ماکارونی را اضافه کنید و با حرارت ملایم بپزید، در انتها سبزی خرد شده را اضافه نمایید. وقتی کاملا" پخت آن را از روی حرارت بردارید و کره یا روغن مایع را به آن اضافه کنید.

4_کته ماهیچه :
مواد لازم : ماهیچه : یک تکه - برنج : یک استکان کوچک یا 4 قاشق غذاخوری - روغن مایع یا کره : یک قاشق مرباخوری - پیاز کوچک : یک چهارم قطعه

روش تهیه : ماهیچه را ریز کرده و با مقداری آب و پیاز به خوبی بپزید سپس برنج را به همراه روغن مایع یا کره به آن اضافه کنید تا به شکل کته نرم درآید، آن را به همراه ماست به شیرخوار بدهید.

توجه :
1_ غذای سال اول شیرخوار شیرین، ترش و ادویه دار نباشد.
2_ با شروع تغذیه کمکی شیرخوار احتیاج به آب جوشیده سرد شده دارد. روزهای اول کمتر و به تدریج که غذا بیشتر می شود احتیاج زیادتر می شود.
3_ به تدریج که غذای کمکی بیشتر می شود از دفعات شیر مادر بایستی کاسته شود:
از ماه 7 تا 10 مجموعا"پنج مرتبه شیر
از ماه 10 تا 12 مجموعا"چهار مرتبه شیر
از ماه 12 تا 24 مجموعا"سه مرتبه شیر
از دادن موز ، هویج ، شیر پاستوریزه ، خرما ، بیسکویت ، بستنی ، توت ، تمشک ، گیلاس ، آلبالو ، خربزه ، انگور و کیوی خودداری شود.

منبع: نشریه تغذیه تکمیلی مرکز بهداشت استان اصفهان