سلامت نیوز: یكی از نكاتی كه در آسیب‌شناسی رفتار حرفه‌ای و صنفی جامعه پزشكی در طول سالیان اخیر وجود داشته و در حال افزایش است، نوعی احساس رخوت یا بی‌توجهی به سرنوشت حرفه‌ای و صنفی جامعه پزشكی است...

 متاسفانه در سال‌های اخیر به علت اینكه در بسیاری از موارد در رابطه با گروه پزشكان و جامعه بزرگ پزشكی تصمیمات مختلف صنفی و حرفه‌ای گرفته شده است كه در بسیاری از موارد، جامعه پزشكی كشور تاثیر چندانی در آنها نداشته‌اند و كمتر مورد مشورت جدی قرار گرفته‌اند، این مهم به این رفتار آسیب‌شناسانه دامن زده است.

در طول سالیان اخیر در بسیاری از جمع‌های مختلف صنفی و حرفه‌ای، شاهد تصویب برخی از مقررات خاص یا آیین‌نامه‌های ویژه‌ای بودیم كه در بسیاری از آنها جامعه پزشكی تاثیر بسیار ناچیزی در شكل‌گیری یا حتی اجرای این آیین‌نامه‌ها داشته است.

نهادهای مختلفی كه درجامعه پزشكی وجود دارند، اگر چه تلاش بسیار فراوانی را در این زمینه داشته‌اند، اما برونداد این حركت نهادهای مختلف صنفی، برای رفع آسیب‌های مهم حرفه‌ای چشمگیر نبوده است. از طرفی درسال‌های اخیر آن چیزی كه گرانیگاه موفقیت در توفیق جامعه پزشكی در كارزارهای مختلف صنفی و حرفه‌ای شده است، وجود اتحاد صنفی در میان جامعه پزشكی است. متاسفانه درسال‌های اخیر به نظر می‌رسد بخش بسیار زیادی از انسجام صنفی جامعه پزشكی هم دچار خدشه‌های جدی شده است و رفتارهای ناهمگون و متفاوتی را از جامعه پزشكی در رابطه با برخورد‌های مختلفی كه با آنها صورت گرفته، شاهد هستیم. یكی از دلایلی كه باعث آسیب شدید انسجام و اتحاد صنفی شده، برخی از تصمیم‌‌ها یا اقدامات خاص عملی است كه جامعه پزشكی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درگیر آن بوده است. متاسفانه برخی از همكاران گروه پزشكی با مشاركت خود در بسیاری از تصمیمات، نه تنها عملكردی بویژه برای تقلیل مشكلات صنفی و حرفه‌ای نداشتند بلكه خود به عنوان یک عامل آسیب فراوان‌تری را به جامعه پزشكی وارد ساخته‌اند. در بسیاری ازموارد حضور یك پزشك یا گروهی از پزشكان در بخشی از سرنوشت خود، نه تنها باعث این نشده كه این بخش از جامعه پزشكی بتواند بهره بیشتری ببرد، بلكه به نوعی مصداق گل زدن به خود بوده است.

در سالیان اخیر به علت رشد بالای کمیت جامعه پزشكی، زمینه‌های اتحاد صنفی و همگامی حرفه‌ای آسیب‌پذیر شده است. در زمانی كه جامعه پزشكی، جامعه كوچك‌تری بود، امكان این اتحاد و همگامی صنفی مشخصا بیشتر بود و با گسترش كمی و توسعه فراوانی كه صورت گرفت، باعث شد نكات آسیب‌شناسی دررابطه با تحقق اتحاد صنفی به خوبی مرتفع نشده و باعث افتراقات صنفی شد. در بسیاری از موارد مشابه مشاهده شده است كه به علت انشقاقات حرفه‌ای و صنفی اصل همگرایی صنفی آسیب فراوانی خورده است. بحث انشقاقات حرفه‌ای نه تنها باعث توسعه همگرایی صنفی نشده است بلكه خود به عنوان یك عامل تهدیدزا برای آن نهاد صنفی بوده است.

همچنین با توجه به اینكه اكثر جامعه پزشكی مجبور هستند برای تامین معیشت متناسب با شان خود تلاش فراوانی كنند و به این علت حجم كارها از نظر وسعت كاری افزایش یافته، باعث شده بسیاری از توان، انرژی و اذهان جامعه پزشكی درگیر این روزمرگی و كار فراوان شود به طوری كه فرصت فكر كردن به آسیب‌هایی كه به آنها وارد خواهد شد را نداشته‌باشند. این پزشكان به قدری در اثر فشار كاری رنجور و خسته خواهند بود كه فرصت اینكه بخواهند به مسایل صنفی و حرفه‌ای خود بپردازند را كمتر دارند. متاسفانه به علت مشكلات فراوان شغلی و معیشتی جامعه پزشكی، شاهد این هستیم كه خستگی فراوان شغلی سایه سنگینی بر زمینه توجه جامعه پزشكی به بحث‌های خاص خودشان می‌گذارد. شاید موثر‌ترین و كارا‌ترین روش برون‌رفت از این مشكلات، توسعه مسوولیت اجتماعی و مسوولیت جامعه پزشكی نسبت به سرنوشت خودش است. شاید هیچ بخشی از جامعه به اندازه جامعه پزشكی نگران بروز مشكلات صنفی و حرفه‌ای نباشد و تا زمانی كه این نگرانی در جامعه شكل نگیرد، راه برون‌رفت و پاسخگویی به این نگرانی بزرگ مشترك حرفه‌ای هم ایجاد نخواهد شد.

باید با ایجاد اتحاد و رشتن اشتراكات صنفی و حرفه‌ای و همچنین اجتناب از نقاط افتراق، به سمت یك اتحاد واقعی گام برداشته و در این زمینه با تلاش فراوان می‌توان ضمن ایجاد حساسیت جامعه پزشكی به سرنوشت خود، به طرق مختلف حقوق خاص خود را در قالب مطالبات قانونی پیگیری كنند.

در بسیاری از مواردی كه به نوعی با سرنوشت جامعه پزشكی مرتبط بوده است، از جمله انتخابات داخلی گروه پزشكی، شاهد حضور كمرنگ آنها در این صحنه‌ها بودیم كه بخشی از آن ناشی از یاس و ناامیدی نسبت به حل مشكلات است. توجه به این مسایل می‌تواند مشكلات را كمتر كند. نقش نهادهای صنفی در این زمینه قطعا موثراست اما شرط لازم نیست. تا زمانی كه بدنه جامعه پزشكی دچار آسیب بسیار مهم بی‌توجهی و غفلت از سرنوشت خود باشد، بهترین محافل صنفی هم شاید نتوانند به صورت كارا برای رفع این مشكلات اقدام كنند. جامعه پزشكی باید در سرنوشت خود دخالت كند، حضور فعال‌تری را در این زمینه داشته باشد. با توجه به اینكه امروزه اختلاف بین گروه‌های پزشكی و توسعه سلیقه‌های مختلف باعث كاهش تمامیت صنفی و حرفه‌ای جامعه پزشكی شده، باید به عنوان یك آفت جدی به آن نگاه و برای رفع آن تلاش شود.

جامعه پزشكی با توجه به ظرفیت‌های فراوانی که در آن نهفته، باید تلاش كند كه به جایگاه خود بازگردد. هر چه این جامعه نسبت به سرنوشت خود بی‌اعتنا باشد، مشاركت كمتری را در رابطه با سرنوشت خود ایفا كند و در مقابل مداخلات مختلفی كه از بیرون صورت می‌گیرد با بی‌اعتنایی و كم‌توجهی برخورد كند، مطمئنا مشكلات فراوان‌تر صنفی و حرفه‌ای در انتظار این جامعه بزرگ كشور خواهد بود. امروزه شرایط متفاوتی در وضعیت اقتصادی و معیشتی حوزه سلامت مستولی شده است و لازمه برون‌رفت از این مشكلات جامعه پزشكی، بازگشت به انرژی متراكم نهفته در آن گروه‌هاست تا در رابطه با حذف این معضلات و مشكلات چاره‌سازی لازم را انجام دهند. جامعه پزشكی می‌تواند ضمن تقویت نهادهای صنفی از قبیل انجمن‌های تخصصی و سایر ظرفیت‌هایی كه باعث گسترش و ایجاد تبلور دراین ظرفیت سازی خاص حرفه‌ای آنها خواهد شد، از ظرفیت‌های مختلف برای رسیدن به این همگامی حرفه‌ای استفاده كند. در واقع دوری جستن از زمینه‌های ناچیز اختلاف‌انگیز و همچنین رسیدن به اشتراكات حرفه‌ای شاید مهم‌ترین مسیر عبور از این بحران باشد كه جامعه پزشكی باید بیشتر از گذشته به آن توجه خاص خود را مبذول كند.

منبع: هفته نامه سپید