سلامت نیوز : این روزها اعداد و ارقامی كه پژوهشگران منتشر می كنند نشان از تغییرات اساسی دارد. 70 درصد دختران سیگاری در كلانشهرها، در ابتدا هفته‌ای یك تا دوبار قلیان می‌كشیده اند و 60 درصد از دختران سیگاری 13 تا 15 ساله، مصرف سیگار را در خارج از خانه آغاز كرده اند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه تهران امروز  وقتی سیگار، پنج‌برابر مردان به زنان آسیب می رساند؛ تجربه دود كردن سیگار توسط 20 درصد دانش آموزان دختر در كشور، آماری تكان دهنده است! تا‌همین یكی، دو نسل پیش، دخانیات كه هیچ، حتی اگر سونامی اعتیاد هم مردان خانواده را فرا می گرفت، زنان با دوری كردن از مواد اعتیادآور، بنیان خانواده را حفظ می كردند.

اما این روزها اعداد و ارقامی كه پژوهشگران منتشر می‌كنند نشان از تغییرات اساسی در خانواده ایرانی در نسل‌های آینده دارد. 70‌درصد دختران سیگاری در كلانشهرها، در ابتدا هفته‌ای یك تا دوبار قلیان می‌كشیده اند و 60 درصد از دختران سیگاری 13 تا 15 ساله، مصرف سیگار را در خارج از خانه آغاز كرده اند.

 به گفته دكتر مجید ابهری، متخصص علوم رفتاری و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی:«پایین بودن نشاط اجتماعی یكی از اركان اصلی گرایش دختران به دخانیات است.» نتایج یك پژوهش نشان می دهد كه مصرف سیگار و قلیان در بین دختران ایرانی 15 تا 20 ساله تا 20 درصد افزایش پیدا كرده و مصرف دخانیات برای دختران 13 تا 15 ساله، 10 درصد افزایش داشته است. این آمار را دكتر ابهری به تهران امروز اعلام كرده است.

 افزایش دختران دانش آموز سیگاری سبب شده تا بازهم انگشت اتهام كارشناسان به سوی مسئولان آموزش و پرورش نشانه رود. از اعتیاد دانش‌آموزان و شیوع عرفان‌های كاذب گرفته تا دوستی‌های خیابانی دانش‌آموزان، در سال‌های گذشته مسئولان وزارت آموزش و پرورش همه آسیب‌هایی كه به مدارس كشیده شده را تكذیب كرده‌اند. با این همه این بار راه بر تكذیب بسته است. كافی است سری به سفره‌خانه‌های سنتی بزنید و جمع های دختران جوان و نوجوان را ببینید كه گرد قلیانی نشسته اند و شلنگ آن را دست به دست می كنند.



چند پله پایین تر از شهر

صدای قل قل آب همه سفره‌خانه را پر كرده و اسانس‌های مختلف قلیان‌های میوه‌ای مشام را. پنج دختر جوان دور هم نشسته‌اند و قلیان می‌كشند. در این میان دو تا از آنها هم هر چند دقیقه سیگاری روشن می كنند و پك می زنند. مهراوه یكی از آنهاست كه در سال دوم دانشگاه تحصیل می‌كند. او كه صورتش را زیر كرمی برنزه پنهان كرده ، می‌گوید كه سیگار كشیدن را از دبیرستان آغاز كرده است:«اوایل دو،سه هفته یه بار با بچه ها می‌رفتیم قلیون می‌كشیدیم. اما دانشگاه كه آمدم یه دوست سیگاری داشتم. اول از یك نخ شروع كردم اما حالا هر روز حداقل سه نخ می‌كشم.» جلوی دوستانش تاكید می‌كند كه از سیگار كشیدن لذت می برد اما بیرون سفره‌خانه در جواب من كه از بدی‌های سیگار می پرسم، آرام می‌گوید:«احساس می‌كنم پوستم داره خراب می‌شه، دیگه مثل قبل شفاف نیست.»

دكتر ابهری دراین باره معتقد است كه «كار از برگزاری همایش، فراخوان مقاله و گفت و گوها گذشته است! باید حركتی جدی كرد!» او به تهران امروز می گوید:«جای خالی آموزش مهارت های زندگی در میان دروس دانش آموزان كاملا مشهود است. به نظر می رسد آموزش و پرورشی ها برای فراهم كردن امكان مشاوره برای دانش آموزان هم قصور كرده اند. هر 15 دانش آموز در ایران، در هفته تنها یك ساعت مشاوره دارند كه با یك ضرب و تقسیم ساده می شود 4 دقیقه برای هر دانش آموز!»

دكتر ابهری ادامه می دهد:«نیازمند آن هستیم كه آموزش و پرورش به جای دروسی كه فایده ای برای زندگی مادی و معنوی فرزندان این مرز و بوم ندارد، مهارت های زندگی را به آنها آموزش دهد به ویژه « نه» گفتن به درخواست های غیر معقول را. دانش آموزان باید بیان مشكلاتشان را به پدر و مادر یاد بگیرند. در انتخاب دوستان دقت كنند و از همسالان نامتعادل فاصله بگیرند. خب چه نهادی باید این موضوعات را به دختران دانش آموز آموزش بدهد؟ این وزارت آموزش و پرورش است كه باید برای موضوعاتی با این اهمیت برنامه‌ریزی كند و حتی تدریس مهارت های زندگی را از دبستان آغاز كند.»

او البته نقش خانواده ها را هم پررنگ می داند:«خانواده و رسانه ملی هم در درجات بعدی اهمیت بسزایی دارند. تغییر سبك زندگی موضوعی است كه به طور جدی توسط ناتوی فرهنگی دنبال می‌شود. به نظر می رسد

تا حدودی به این هدف هم نزدیك شده اند. وقتی در برخی سفره خانه‌های سنتی دختران جوان به همراه خانواده ها حضور پیدا كرده و در حضور پدر و مادر قلیان می كشند این امر مصداق بارز تغییر هنجارها و الگوهای رفتاری است.» اما این همه ماجرا نیست. دكتر ابهری تمسخر و طعنه را دو ابزار فشار برای دختران جوان می داند كه در فقدان توجه والدین، ضعف اهرم های كنترل و بروز فاصله عاطفی بین اعضای خانواده، نوجوان را به سمت استعمال دخانیات سوق می دهد.



مادران سیگاری، فرزندان ناقص

سیگاری ها در كشور هر ساله حدود یك هزار و750 میلیارد تومان را دود می كنند و پس از ریه های خود، به هوا می فرستند. اما سالانه برای درمان بیماری های ناشی از دود كردن همین سیگارها، معادل دو هزار و 540 میلیارد تومان هزینه می شود تا سرطان های ریه و بیماری های قلبی و عروقی كه سوغات مصرف سیگار هستند، درمان شوند.

«افزایش آمار بستری جنین در بدو تولد نیز یكی‌از عوارض سیگار كشیدن مادران است و حتی می تواند مرگ جنین را به همراه داشته باشد!» این را یك پزشك متخصص زنان و زایمان می گوید. دكتر شراره صدری نائینی پزشك متخصص زنان و زایمان درباره خطراتی كه مصرف مواد دخانی برای دختران جوان به ارمغان می‌آورد، به تهران امروز می‌گوید: «وجود نیكوتین كه ماده ای سمی است، احتمال ابتلا به انواع سرطان‌های مجاری تنفسی و گوارشی را افزایش می دهد.

برای مثال احتمال ابتلا به سرطان حلق، سرطان حنجره،‌ سرطان نای و سرطان ریه در افراد سیگاری تا 10برابر افزایش می‌یابد.»به گفته او «از آنجا كه دختران امروز، مادران فردای این جامعه هستند،‌وجود نیكوتین در بدن مادر به عنوان یك ناهنجاری برای جنین محسوب می‌شود.» او معتقد است:«این خطر حتی برای جنین مادرانی كه در معرض دود سیگار دیگران هم قرار دارند وجود دارد. استنشاق دود سیگار چه به طور مستقیم و چه غیر مستقیم سبب ناهنجاری‌های رفتاری در جنین، اختلال رشد جنین و اختلالات تكاملی می‌شود.»

دكتر ابهری نیز در این زمینه می گوید:«آسیب های نیكوتین بر بدن از نظر علمی ثابت شده است. نیكوتین سیستم اعصاب را تخریب می‌كند. زردی و خشكی پوست، كبودی لب ها، مشكلات تنفسی و ریوی، زردی و خرابی دندان ها، بی اشتهایی و دلهره و اضطراب از سایر عوارض سیگار به جز ابتلا به انواع سرطان هاست.»



سیگار دامن زنان منطقه را گرفته

«مصرف سیگار و قلیان در بین دختران نوجوان و جوان به سرعت رو به افزایش است و اختلاف وضعیت پسران و دختران در زمینه استعمال سیگار کاهش یافته است.» این‌ها را خدیجه محصلی کارشناس مسئول دخانیات وزارت بهداشت می گوید. به گفته او « طبق نتایج بررسی جهانی وضعیت استعمال دخانیات در بین نوجوانان، مصرف دخانیات در بین دختران 15 ـ 13 سال در دنیا در حال افزایش است و اختلاف میزان مصرف در بین دختران و پسران کاهش یافته است.به طوری که در بعضی از کشورها دختران بیشتر از پسران دخانیات مصرف می‌کنند.»

محصلی ادامه می دهد:«در منطقه مدیترانه شرقی میزان مصرف دخانیات در بین دختران در مدارس رو به افزایش است و به میزان 19.5 درصد در جمهوری اسلامی ایران، 22.4 درصد در سومالی، 26.8 درصد در سوریه، 27.7 درصد در فلسطین و 54.1 درصد در لبنان رسیده و در بعضی از کشورهای منطقه نیز مانند نتایج حاصل از تحقیقات جهانی اختلاف میزان مصرف دخانیات در بین دختران و پسران در حال کاهش است.» او می گوید:«مصرف سایر محصولات دخانی به جز سیگار از قبیل قلیان، تنباکوی بدون دود، در بین دختران در منطقه مدیترانه شرقی(9درصد) دومین رتبه را در مقایسه با این میزان در دنیا به خود اختصاص داده است به طوری که مصرف این محصولات به میزان 30 درصد در لیبی و 20 درصد در اردن، سوریه و فلسطین رسیده است.»

سال گذشته بود كه مرضیه وحید دستجردی با هشدار درباره خطرناك تر بودن قلیان نسبت به سیگار، زنان را از استعمال تفریحی قلیان حذر داده و گفته بود:« استعمال سیگار و قلیان در بین زنان و دختران ایرانی روندی رو به افزایش را در پیش گرفته است. شمار زنان مصرف كننده مواد دخانی در سال 83، 8/ 0 درصد بود و هم‌اكنون بیش از یك درصد است. به این ترتیب و با این روند ‌قطعا در آینده تعداد زنان مصرف كننده مواد دخانی بیشتر می‌شود.»

آمارها می گویند سیگار روزانه جان 200 ایرانی را می‌گیرد. اما انگار هشدارها تاكنون بازدارنده نبوده است چرا كه هر روز 10 میلیون نفر ایرانی، 4 میلیارد تومان را دود می‌كنند تا كشور هر روز به اندازه سقوط یك هواپیما تلفات بدهد. اعداد و ارقام جدید نشان می دهد كه بخش قابل توجهی از سیگاری ها را نیز دختران جوان و زنان تشكیل می دهند.