سلامت نیوز : هرگاه و هرجا صحبت از ترک اعتیاد میشود، نام متادون هم به میان میآید.
ماده مخدر مصنوعی که نخستین بار در دوران جنگ جهانی دوم در كشور آلمان
ساخته شد. در این دوران دشوار تاریخ اروپا، تریاک نیز مانند بسیاری چیزهای
دیگر کمیاب شد، به همین دلیل مصرف كنندگان این ماده مخدر دراروپا و به ویژه
در آلمان با مشكل جدی مواجه شدند. اما شیمیدانان آلمانی و شركتهای
داروسازی این کشور، بیکار ننشستند و به سفارش مسئولان که حفظ روحیه ملت و
ارتش برایشان بسیار اهمیت داشت، مادهمخدر مصنوعی جدیدی تولید كردند كه به
خشخاش متكی نبود. این ماده، نه تنها موثر و جایگزینی مناسب برای تریاک به
شمار میرفت، بلکه به دلیل ماندگاری بیشتر، مصرف آن نیز کمتر بود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ حالا پس ازچند دهه متادون با کمی تغییرات بهعنوان یک ماده ترک اعتیاد در درمانهای نگهدارنده مورد استفاده قرار میگیرد و در سالهای گذشته مورد اقبال دستاندرکاران ترک اعتیاد وحتی معتادان قرار گرفته است. اما به دلیل حساسیت این حوزه، آسیبهای زیادی نیز درکمین این روش درمان اعتیاد است. با وجود همه نظارتهایی که بر توزیع متادون در مراکز ترک اعتیاد میشود، فروش آزاد آن که در بسیاری موارد، تقلبی، ناخالص و ناسالم است ادامه دارد و بسیاری از معتادان به ویژه آنان که در اندیشه نجات اند با تهیه آنان از منابع غیرقانونی از چاله درآمده به چاه میافتند.
تامین هزینه مواد با فروش متادون
محسن، 42 ساله هر روز به یکی از مراکز ترک اعتیاد در جنوب شهر تهران مراجعه میکند و همان جا شربت متادونش را سر میکشد. این روزها او با امید بسیار مشغول کار است. هر روز صبح گونی اش را به دوش میاندازد و راهی کوچهها و خیابانها میشود، به مخازن زباله سر میکشد تا با پر کردن گونی اش از پلاستیک و تحویل شبانه آنها هزینه درمانش را تامین کند. او جز غذا و متادون هزینه دیگری در زندگی ندارد. کارتن خواب است و کارش زبالهگردی، میگوید درآمدش بد نیست، اما کار پرزحمتی است. رویایش این است که ترک کند و مثل سابق یک مغازه برای تعمیر موتور اجاره کند. او چندمین بار است که به متادون درمانی روی آورده است، اما پیش از این هدفش از مراجعه به مراکز متادون درمانی، ترک اعتیاد نبوده است. میگوید: دوبار پیش از این هم اقدام کردم و با دو دوستم، روزانه به چند مرکز مراجعه میکردیم، متادون هایمان را که در آن دو مرکز به صورت قرص بود با ترفندهای مختلف خارج میکردیم و به دوبرابر قیمت در بیرون میفروختیم، به این ترتیب هزینه موادمان را تامین میکردیم. او درباره مشتریانش میگوید: چند مشتری ثابت پیدا کرده بودم. دو نفرشان به متادون اعتیاد پیدا کرده بودند، اما یک نفرشان میگفت خانواده اش از اعتیاد او اطلاع ندارند و چون نگران بود، آنها بفهمند یا این که کسی او را هنگام مراجعه به این مراکز ببیند، حاضر به مراجعه مستقیم نبود و از طریق من، متادونش را تهیه میکرد.
متادون دولتی با چندین برابر قیمت در بازار آزاد
این روزها تمهیدات سخت گیرانهای برای جلوگیری از خروج متادون سوءاستفادهها اتخاذ شده است، اما یک فرد مطلع از وضع فروش متادون در خیابان ناصرخسرو یکی از منابع تامین متادون عمده فروشان این خیابان را، برخی مراکز ترک اعتیاد معرفی میکند و میگوید: متاسفانه گاه زد وبندهایی بین برخی وجود دارد که موجب میشود آنان بیش از سهمیه خود امکان تهیه متادون داشته باشند. مقداری را در مراکز مصرف میکنند و باقی را برای فروش به ناصرخسرو میآورند. بعضی از مراکز هم که بیمار کمی دارند، مازاد متادون خود را در بازار آزاد به فروش میرسانند و برای این که در دریافت دوباره متادون از دانشگاههای علوم پزشکی دچار مشکل نشوند، اقدام به تهیه پرونده و نسخههای جعلی در مراکز خود میکنند. زمانی شرکتهای تولید کننده متادون اعلام کردند برای فروش مجدد متادون باید جعبههای خالی آن تحویل داده شود. در طول آن مدت ورقهای قرص متادون و شربت بدون جعبه در ناصرخسرو فروخته میشد.
وقتی صحبتهایش به شرکتهای دارویی میرسد، پس از چند لحظه سکوت، ادامه نمیدهد و اصرار برای توضیح این موضوع به نتیجه نمیرسد. ادامه این گفتوگو به کیفیت متادون موجود در راسته دارو فروشان خیابان ناصرخسرو میرسد. او میگوید: مثل همه داروهای دیگر متادون نیز با کیفیتها و قیمتهای مختلف و متنوع در این بازار پیدا میشود. جنس درجه یک، درجه دو و درجه سه و حتی تقلبی همگی موجود است، اما موضوع این است که شناسایی آن برای خریدار معمولی دشوار است، چون بیشترشان شبیه به هم است. قیمت متادون در بازار دارو، پرسش دیگری است که این فرد مطلع میگوید: هر جعبه متادون حداقل هفت یا هشت برابر قیمتی که روی آن ثبت شده است، به فروش میرسد اما با اینحال مشتریان خود را دارد. او درباره مشتریان این متادونهای گران میگوید: افرادی هستند که معتادند و به ویژه اعتیاد به متادون دارند و آن مقدار متادونی که مراکز ترک اعتیاد در اختیارشان قرار میدهد، جوابگوی نیازشان نیست، بنابراین ترجیح میدهند با هر قیمتی آن را از بازار آزاد خریداری کنند، بعضیها به راحتی امکان استفاده از سایر مواد را ندارند و ترجیح میدهند، از قرص و شربت متادون که مصرف آن در مقایسه با بسیاری مواد دیگر راحت تر است، استفاده کنند.
متادون آزاد و احتمال ناخالص و ناسالم بودن آن
فرهاد عبادی، روان شناس و کارشناس اعتیاد ضمن تایید سوء استفاده برخی بیماران مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد، و فروش آزاد سهمیه متادون شان به صورت آزاد میگوید: معمولا در جلسات نخستین مراجعه، این افراد باید مقابل بهیار یا پرستار داروی خود را مصرف کنند و بعد از گذشت یک تا سه ماه وقتی فرد معتاد در درمان باقی ماند، میتواند داروی خود را به صورت هفتگی دریافت کند و برای مصرف با خود ببرد، اما این عده برای این که موفق به خرید مقدار بیشتری متادون با نرخ دولتی از مراکز ترک اعتیاد شوند و با فروش آزاد آن سود کسب کنند، در جریان ویزیت پزشک مرکز، میزان مصرف مواد خود را بالاتر از میزان واقعی اعلام میکنند واین خطر را میپذیرند که در طول مدتی که مجبور به مصرف متادون نزد بهیار یا پرستار هستند، متادون بیشتری بخورند. این سهمیه بیشتر ادامه پیدا میکند تا بعدها آنان بتوانند مقدار بیشتری دریافت و به صورت آزاد بفروشند، اما ریسک این کار بالاست، چون اگر بیماری دوز مصرف خود را بالا اعلام کند و مجبور شود آن را بخورد، احتمال اور دوز و مرگ او هست، البته یک عده هم به تدریج دارو را جمع میکنند و آن را به دوبرابر قیمت دولتی میفروشند، اما در مجموع تعداد این مراجعه کنندهها در مقایسه با بیماران واقعی بسیارکم است.
وی درباره نحوه نظارت دانشگاههای علوم پزشکی بر مراکز ترک اعتیاد توضیح میدهد: این نظارت به دوصورت مستقیم و غیرمستقیم اتفاق میافتد. در نظارت مستقیم، همه جزئیات مربوط به مقدار دارو در برگه پرستار و پزشک نوشته میشود و در پایان هر ماه با مقدار متادون مصرفی هر مرکز مقایسه میشود، اگر میزان داروی مصرف شده با میزان اعلام شده در نسخهها همخوانی نداشته باشد، دانشگاههای مربوطه که مسئولیت دادن متادون را دارند، به شدت برخورد میکنند. در نظارت غیرمستقیم هم بازرسان به صورت اتفاقی و بدون اطلاع قبلی وارد مراکز میشوند و روند کار را مورد بررسی قرار میدهند. این کارشناس اعتیاد درباره هزینه متادون در مراکز ترک اعتیاد میگوید: قیمت متادون در مناطق مختلف شهر متفاوت است، اما دانشگاههای ناظر حداقل و حداکثر قیمت را برای مراکز در نظر گرفته اند، به عنوان مثال هر سی سی شربت متادون در مناطق جنوب شهر بین 200 تا 250 تومان و هر ورق ده تایی قرص متادون 1000تومان فروخته میشود . به یک بیمار با حداقل اعتیاد و با تشخیص پزشک، 5 سی سی متادون تجویز میشود که هزینه آن بین 1000تا1500تومان میشود و حداکثر20سیسی توصیه میشود که حدود 4 تا 5 هزار تومان هزینه بر میدارد.
عبادی درباره خطرهای تهیه متادون به صورت
آزاد میگوید: اگر متادون زیر نظر پزشک، مصرف و مقدار آن کنترل نشود،
میتواند اعتیاد آور یا حتی مرگآور باشد، به همین دلیل هرگونه تغییر در
میزان مصرف آن باید زیر نظر پزشک انجام شود. متادونهایی که خارج از مراکز
متادون درمانی توزیع میشوند، به هیچ وجه مورد تایید نیستند، چون علاوه
براین که ممکن است با افزدون ناخالصی به متادون سالم تهیه شوند امکان دارد،
مانند بسیاری مواد مخدر به صورت دست ساز تهیه شود و خطرات جانی در پی
داشته باشد. وی درباره مزایای روش متادون درمانی میگوید: متادون در واقع
یک ماده مخدر ضعیف شده است که ماندگاری آن 24 تا 48 ساعت است، درحالی که
ماندگاری سایر مواد مخدر 4 تا 5 ساعت است. بههمین دلیل، مصرف آن در مقایسه
با سایر مواد مخدر کمتر است و به تدریج میتواند به قطع مواد منجر شود.
این ماده چاق کننده است، موجب شفافیت پوست فرد میشود، همین پیامدهای ظاهری
موجب افزایش اعتماد به نفس فرد و تشویق او برای ترک میشود.
بر خلاف سایر مواد، موجب میشود فرد شب، زود میخوابد و صبح به موقع بیدار شود و به زندگی او نظم میبخشد. اما مصرف متادون به تنهایی نمیتواند منجر به ترک اعتیاد شود. متادون درمانی یک درمان بلندمدت است و باید با رفتار درمانی و روان درمانی همراه شود تا در طول آن، تغییر سبک زندگی در فرد به وجود آید. هنر نه گفتن، تغییر نگاه به زندگی و جامعه و شروع یک زندگی سالم در صورت شرکت در جلسات رفتار درمانی و خانواده درمانی اتفاق میافتد. درنتیجه کسانی که تنها به مصرف متادون بسنده میکنند، بهویژه کسانی که این ماده را از مراجع غیررسمی و غیرقابل اعتماد تهیه میکنند، علاوه بر این که در معرض خطرات جانی قرار میگیرند، به دلیل قرارنگرفتن در جلسات روان درمانی و رفتار درمانی امکان بازگشت مجددشان به اعتیاد وجود دارد.
نظر شما