سلامت نیوز : یك ماه پس از آنكه زمین در مناطقی از آذربایجان شرقی لرزید، اهالی مناطق
زلزله زده نگران سرمای زودهنگامی هستند كه كم‌كم از راه می‌رسد. گزارش
سازمان هواشناسی از كاهش 10 درجه‌ای دما در این استان خبر می‌دهد، برف و
باران در راه است و چادرهای زلزله زدگان توان مقابله با زمستان را ندارد. 3
روز پس از وقوع زلزله در آذربایجان شرقی، محمدرضا رحیمی، معاون اول
رئیس‌جمهور ضمن بازدید از مناطق زلزله زده در جمع خبرنگاران مطرح كرد كه
«خانه‌های روستایی طی دوماه بازسازی می‌شود.» از آن پس با یك حساب سرانگشتی
ساده روستاییان تا یك ماه دیگر منتظر تحویل گرفتن منازلی هستند كه بتوانند
بدون نگرانی از پس لرزه‌ها و پایین آمدن دما، شب‌ها را زیر سقف آن صبح
كنند. اگرچه استاندار آذربایجان شرقی وعده داده كه تحویل منازل زلزله زدگان
از 2 هفته آینده آغاز می‌شود و تاكنون با وجود همه تلاش‌ها در بازسازی
منازل مسكونی تنها 2 خانه مسقف و تحویل داده شده اما با این همه محرم
فروغی، فرماندار ورزقان نسبت به روند ساخت و ساز خوشبین است.
او در گفت‌وگو با تهران امروز می‌گوید:«75 درصد از كار آواربرداری انجام
شده و از 6700 خانواری كه بی‌خانمان شده‌اند، پرونده 4700 خانوار برای
بازسازی منزل تكمیل شده است.» به گفته او «روزانه 30 اسكلت فلزی ساختمان در
روستاها ساخته شده و بلافاصله كار ساخت سقف آغاز می‌شود.» اما در این میان
هشدارهای جدی كارشناسان نیز به گوش می‌رسد. آنها معتقدند سرعت در روش ساخت
و ساز سنتی، كیفیت را فدای كمیت می‌كند.
اول آواربرداری بعد بازسازی
«باجباج» از آن روستاهایی است كه مُهر «تخریب صددر صدی» رویش خورده.
هنوز برخی از خانه‌های روستا آوار برداری نشده‌اند. یك دستگاه لودر، هر روز
از صبح تا شب الوارها و تل‌های خاك كه تا پیش از زلزله خانه‌های خشتی
بودند را جابه جا می‌كند. اما محمد اسماعیل، جوان 27 سالهای كه خانه‌اش با
خاك یكسان شده می‌گوید: «هر چقدر هم این راننده، بر روی لودر كار كند در
این مدت نمی‌تواند آوار برداری را تمام كند. یك لودر برای این روستا كفاف
نمی‌دهد.» آیدین كه 13 سال بیشتر ندارد هم این روزها در آواربرداری كمك
می‌كند. آیدین می‌گوید: «باید اینجا آماده باشد تا رویش خانه بسازیم. اگر
زودتر آواربرداری كنیم یك میلیون تومان وام بلاعوض می‌دهند.» آیدین
می‌خواهد پدرش زودتر این وام را بگیرد تا دوباره سقفی بالای سرشان باشد.
فاطمه و نعمت، زن و شوهری هستند كه پا به پای هم به همراه كودكانشان
آواربرداری خانه خود را آغاز كرده‌اند. تا آنجا كه می‌توانند خاك و چوب را
با فرغون جابه جا می‌كنند و بعد منتظر می‌مانند تا نوبتشان برسد و لودر
برای آوار برداری از خانه آنها بیاید. اما عسگر كه خانه‌اش آواربرداری شده
نه منتظر پیمانكاران مانده و نه وام بلاعوض یك میلیون تومانی. عسگر پی خانه
را كنده و می‌خواهد زودتر خانه‌ای كاهگلی بسازد. شبیه همان خانه‌ای كه با
تكان‌های اول زلزله فروریخت. عسگر از اینكه دوباره زلزله بیاید می‌ترسد اما
نوه كوچكش را با دست نشان می‌دهد و می‌گوید: «طاقت سرما را ندارد.»
وام بلاعوض به شرط فوندانسیون
«سرمای ورزقان در كشور معروف است» این را محرم فروغی، فرماندار ورزقان
به تهران امروز می‌گوید. او ادامه می‌دهد: «در سالهای گذشته در مهرماه حتی
برف و باران هم داشتیم و این موضوعی است كه باید به آن توجه كنیم. در حال
حاضر برای جلوگیری از نفوذ برف و باران در بین مردم به ازای هر چادر
42مترمربع نایلون توزیع كرده‌ایم و در كنار آن توزیع پتو و لباس گرم نظیر
كاپشن را هم در دستور كار داریم.» او درباره خانه‌هایی كه قرار است تا ماه
دیگر تحویل شود نیز می‌گوید: «برای 220 واحد ساختمانی عقد قرارداد شده و
این خانه‌ها در حال ساخت هستند. اما به تدریج آماده می‌شوند. ما برای سرعت
بخشیدن به روند ساخت و ساز سیاست‌های تشویقی هم قرار داده‌ایم. قرار است به
هر خانوار یك میلیون تومان وام معیشتی بلاعوض داده شود. ما مقرر كردیم كه
هر مالكی فوندانسیون خانه‌اش را به اتمام برساند می‌تواند به سرعت این وام
را دریافت كند.» او ادامه می‌دهد: «این امر مردم را تشویق می‌كند تا در پی
كنی شركت كنند و هم پیمانكاران را تحت فشار قرار دهند.
این كار دو مزیت
دارد، اول مشاركت مردم است و دوم اینكه مردم خودشان بهترین ناظران بر كار
پیمانكاران خواهند بود.» به گفته او «اكنون آنقدر نیاز به پیمانكار وجود
دارد كه با هر پیمانكار واجدالشرایطی كه برای بازسازی مراجعه كند برای ساخت
20 خانه با او قرارداد بسته می‌شود و اگر رضایت از كار پیمانكار وجود
داشته باشد این قرارداد تجدید خواهد شد.» فروغی به نگرانی كارشناسان نیز
پاسخ می‌دهد: «هر ساختمان در مناطق زلزله زده با نظارت بنیاد مسكن و نظام
مهندسی ساخته می‌شود. بعید می‌دانم سرعت كار سبب افت كیفیت شود. برای نمونه
خانه‌هایی كه از طریق وام‌های نوسازی بنیاد مسكن در سالهای گذشته ساخته
شده است در هنگام زلزله از استحكام كافی برخوردار بوده و سالم مانده‌اند.»
این در حالی است كه معاون اول رئیس‌جمهور چندی پیش با یادآوری ترك‌های
بیمارستان‌های تازه افتتاح شده در منطقه زلزله زده اعلام كرد كه «وزیر
بهداشت و معاون برنامه‌ریزی موظف شدند پیمانکاران بیمارستان‌های تازه
افتتاح شده که در زلزله اخیر آسیب دیده‌اند را به دادگاه معرفی کنند.»
منوچهر شیبانی، عضو هیات مدیره انجمن مهندسان راه و ساختمان و عضو هیات
مدیره سازمان نظام مهندسی استان تهران نیز در این باره به تهران امروز
می‌گوید: «در بازدید از منطقه زلزله زده آذربایجان شاهد بودیم تعدادی از
ساختمان‌ها كه متعلق به نهادهای دولتی و تازه تاسیس بوده، بر اثر تكان‌های
زمین خسارت دیده‌اند.»
مدیریت هماهنگ، شاه كلید حل بحران
مهندس شیبانی منطقه زلزله زده را در چند ویژگی با بم و رودبار و منجیل
متفاوت می‌داند. او بازسازی این مناطق را طی چند ماه با روش‌های سنتی امكان
ناپذیر می‌داند. او می‌گوید: «با توجه به فرارسیدن فصل سرما ممكن است
بازسازی تا سال دیگر به طول بینجامد.» شیبانی ادامه می‌دهد: «نخست آنكه در
زلزله رودبار و منجیل و به ویژه در بم، منطقه آسیب دیده محصور بود اما در
زلزله آذربایجان شاهد آن هستیم كه روستایی 15خانواری كه دسترسی به آن به
آسانی مقدور نبود صد درصد تخریب شده است. بنابراین گستردگی محل و تعدد
روستاهای آسیب دیده سبب می‌شود كه بازسازی در این منطقه متفاوت باشد. گذشته
از آن سرمای محلی در این منطقه بسیار زودرس است و حتی احتمال حمله جانوران
درنده هم به افراد وجود دارد بنابراین زمان بازسازی باید كوتاه باشد اما
این امر با روش‌های سنتی امكان‌پذیر نیست.» او بر استفاده از ایده‌های نو
تاكید می‌كند: «در كشور ما دانش مهندسی آنقدر رشد داشته كه این ظرفیت وجود
دارد.
می‌توانیم از ایده‌های نو و روش‌های نوین استفاده كنیم و در كنار
بازسازی به مسائل زیربنایی منطقه مانند جاده‌های محلی و منطقه‌ای نیز توجه
كنیم. ساختمان‌ها و راه‌ها باید طوری بازسازی شوند كه در صورت بروز مجدد
زلزله مقاوم باشند.» شیبانی توجه به مقررات ملی ساختمان و به اصل 19 و به
دنبال آن جزئیات را بسیار مهم می‌داند. او كی گوید: «ضخیم‌سازی یكی از
راه‌هایی است كه برای جلو گیری از نفوذ سرما و عدم اتلاف حرارت استفاده
می‌شود اما با استفاده از متدهای جدید می‌توان سبك‌سازی كرد و آسایش حرارتی
را ایجاد كرد یا با استفاده از فولادهای سرد نورد شده از روش‌هایی استفاده
كرد كه سرعت اجرای آن بالاست و بسیار نیز سبك است. می‌توان با انبوه‌سازی
برای آن توجیه اقتصادی نیز پیدا كرد.» او شاه كلید همه این اقدامات را در
مدیریت پروژه می‌داند و ادامه می‌دهد: «باید با برنامه‌ریزی جلو رفت. البته
مقصود این نیست كه به بهانه برنامه‌ریزی، زمان اجرا را به تعویق انداخت و
فرصت‌سوزی كرد.»
تا برف نیامده مسئولان عجله كنند
عباس فلاحی باباجان، نماینده اهر، هریس و ورزقان كه در روزهای گذشته در
مجلس از كافی نبودن اقدامات برای كمك و بازسازی در اهر و هریس انتقاد كرده
بود به تهران امروز می‌گوید: «انتقادها به مدیریت بحران است. اهر و هریس
در برابر سرما بی‌پناه مانده‌اند. 80 درصد ساختمان‌های اهر و هریس فروریخته
و در جلسه‌ای كه در كمیسیون عمران مجلس داشتیم، دست اندركاران بازسازی
گزارشی ارائه كردند. در اینكه آنها تلاش می‌كنند شكی نیست. اگر یك بار برف
ببارد و هنوز آواربرداری تمام نشده باشد چه باید كرد؟ مگر می‌شود زیر برف
آوار برداشت؟» او ادامه می‌دهد: « مردم بی‌سرپناه مانده‌اند و ساخت خانه
برای آنها عزم ملی می‌طلبد. مسئولان مسكن روستایی و شهری اگر مشكل یا
كمبودی دارند به مجلس اعلام كنند و اگر موانعی وجود دارد اعلام كنند تا
وظایف در بین نهادهای مختلف به اشتراك گذاشته شود.»
تلاش شبانه روزی برای تحقق وعده ها
خانه.این كلمه چهار حرفی این روزها به دغدغه اصلی مسئولان تبدیل شده و
آنها همه هم و غم خود را صرف تحقق وعده‌هایی می‌كنند كه به مردم زلزله زده
داده‌اند.نباید به سادگی از كنار این تلاش‌ها گذشت.نگاهی به شهرستان‌ها و
روستاهای زلزله زده حكایت از تلاش شبانه روزی افرادی دارد كه می‌خواهند هر
چه زودتر آجر روی آجر رود تا پیش از آغاز فصل سرما،مردم زلزله زده استان
آذربایجان شرقی اسكان یابند.حالا باید نشست و دید این تلاش‌ها چه فرجامی
پیدا می‌كند.
یك ماه پس از آنكه زمین در مناطقی از آذربایجان شرقی لرزید، اهالی مناطق زلزله زده نگران سرمای زودهنگامی هستند كه كم‌كم از راه می‌رسد.
نظر شما