سلامت نیوز : آمارها می‌گویند فقط در نوروز امسال 35 درصد تصادفات رانندگی را واژگونی خودرو تشكیل داده كه دلیل عمده آن خستگی و خواب‌آلودگی راننده گزارش شده است.
در حالی كه رانندگی همراه با خواب‌آلودگی بیش از چهار برابر خطر تصادف به هنگام رانندگی را افزایش میدهد، با وجود این، همچنان رانندگان در سفرهای جاده‌ای به‌صورت كاملا شایعی در حالتی خواب‌آلوده رانندگی می‌كنند كه متاسفانه در موارد متعددی حوادث خونباری را رقم می‌زنند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ گزارش‌های كارشناسان پلیس از صحنه تصادفات رانندگی و آمارهای پزشكی قانونی گویای این واقعیت است كه وقوع 35 درصد تصادفات رانندگی به دلیل واژگونی خودرو كه ناشی از خواب‌آلودگی و خستگی رانندگان است، موضوع چندان كم اهمیتی نیست كه بتوان از كنار آن بسادگی گذشت.رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در حالی دلیل وقوع 35 درصد تصادفات جرحی و فوتی را خواب‌آلودگی و خستگی رانندگان اعلام می‌كند كه با هشدار در این زمینه، از این واقعیت تلخ پرده برمی‌دارد كه با وجود تاكید فراوان پلیس و اطلاع‌رسانی رسانه‌ها مبنی بر پرهیز رانندگان از رانندگی هنگام خستگی و خواب‌آلودگی، اما هنوز این عامل مهم‌ترین علت وقوع تصادفات و واژگونی خودرو در جاده‌های كشور است.سردار اسكندر مومنی به رانندگان توصیه می‌كند از آنجا كه لحظه‌ای غفلت ممكن است حوادث جبران‌ناپذیری برای رانندگان و سایر سرنشینان خودرو به بار آورد، بنابراین از رانندگان می‌خواهیم پس از هر دو ساعت رانندگی استراحت كنند.
چشم‌های خواب‌آلود؛ تصادفات خونین
34 كشته و زخمی در تصادف اتوبوس و تریلر (بیست و دوم مرداد 91)؛ بررسی‌های كارشناسی پلیس از صحنه تصادف، انحراف به چپ اتوبوس ناشی از خستگی و خواب‌آلودگی راننده را دلیل وقوع این حادثه نشان می‌داد.خستگی و خواب‌آلودگی راننده یك دستگاه كامیون كشنده ولوو پنج سرنشین خودروی پژو را به خواب ابدی فرو برد. (بیست و چهارم آبان 90)بر اثر حادثه سقوط یك دستگاه خودروی سواری پژو به پایین یك پل در اتوبان قم ـ تهران، چهار سرنشین آن بشدت مصدوم شدند. گزارش پلیس از صحنه تصادف خواب‌آلودگی ناشی از خستگی و تمركز نداشتن راننده را دلیل این حادثه نشان می‌داد.
خواب‌آلودگی راننده سمند، سبب مرگ هفت سرنشین این خودروی سواری در محور هفتگل ـ باغملك استان خوزستان شد.شانزدهم فروردین سال گذشته واژگونی یك دستگاه خودروی سواری پراید در كیلومتر 19 جاده فاروج به شیروان در استان خراسان شمالی شش نفر را روانه بیمارستان كرد. در این حادثه هم خستگی و خواب‌آلودگی راننده دلیل وقوع این تصادف گزارش شده است.اینها فقط نمونه‌هایی از صدها تصادف خونین در جاده‌های كشورمان بوده است كه خستگی و خواب‌آلودگی راننده، سالانه تعداد زیادی رانندگان خودروها و سرنشینان آنها را در سفرهای جاده‌ای به كام مرگ می‌كشاند.با این‌كه مسئولان پلیس راهور بارها نسبت به خطر وقوع تصادفات خونین و مرگباری كه خستگی و خواب‌آلودگی راننده موجب وقوع آنها می‌شود به رانندگان هشدار داده‌اند، اما متاسفانه آمارهای پلیس بیانگر این واقعیت تلخ است كه همچنان واژگونی خودرو به دلیل خواب‌آلودگی و تمركز نداشتن رانندگان در صدر عوامل وقوع حوادث خونبار جاده‌ها قرار دارد.
رانندگان خواب‌آلود اتوبوس، بلای جان مسافران
نگرانی مسئولان پلیس راهور از بابت افزایش حوادث رانندگی ناشی از خواب‌آلودگی رانندگان زمانی بیشتر می‌شود كه آمارهای پلیس از وقوع سالانه صدها مورد واژگونی اتوبوس یا تصادف آنها با خودروهای دیگر به دلیل خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان در جاده‌ها كه موجب زخمی و كشته‌شدن مسافران‌شان می‌شود، حكایت دارد.بر اساس آخرین آمار مركز فرماندهی پلیس راه كشور، فقط در 120 روز، اتوبوس‌های مسافربری بین شهری 217 مورد تصادف خونین را در جاده‌های كشور رقم زده و 109 نفر را به كام مرگ كشانده‌اند؛ تصادفات خونینی كه رانندگان ناوگان حمل ونقل عمومی در جاده‌ها رقم زده‌اند و روند افزایشی این حوادث طی سال‌های اخیر هر روز بر نگرانی‌های مسئولان پلیس راه از بابت حضور این ارابه‌های مرگ در جاده‌ها دامن می‌زند.رسودگی و نقص فنی این اتوبوس‌ها، خواب‌آلودگی راننده، نبود نظارت جدی ماموران پلیس بر عملكرد رانندگان اتوبوس‌ها، ارتكاب برخی تخلفات حادثه‌ساز در جاده‌ها توسط آنها، به كارگیری رانندگان بی‌تجربه و بی‌صلاحیت و... از مهم‌ترین دلایلی هستند كه كارشناسان و صاحب‌نظران حوزه حمل و نقل و تصادفات آنها را در وقوع تصادفات اتوبوس‌های بین‌شهری دخیل می‌دانند.
چرا رانندگان خواب‌آلود می‌شوند؟
بررسی تصادفات و حوادث رانندگی نشان داده است تعداد زیادی از رانندگانی كه دچار سوانح رانندگی شده‌اند برای بیش از ده ساعت پیاپی رانندگی كرده بودند.در واقع علت اصلی خواب‌آلودگی‌های زمان رانندگی، كم‌بودن ساعات خواب و بی‌خوابی‌های زیاد پیش از رانندگی است، به همین دلیل قانون حداكثر زمان رانندگی در طول شبانه‌روز برای رانندگان كامیون‌ها معادل ده ساعت و برای رانندگان اتوبوس‌ها معادل هشت ساعت از یك سال قبل به تصویب رسیده و در مورد رانندگان وسایل نقلیه حمل و نقل عمومی بار و مسافر اعمال می‌شود.
برخی از عملكردهای طبیعی بدن و شرایط فیزیولوژیك نیز می‌توانند سبب خواب‌آلودگی شوند؛ از جمله این مسائل می‌توان به پرخوری خصوصا مصرف زیاد غذاهای چرب یا تخمیری مانند دوغ كه زمینه را برای چرت‌زدن و خواب‌آلودگی مهیا می‌كند، اشاره كرد.در بسیاری از كشورهای جهان مصرف مشروبات الكلی یكی از عوامل اصلی تصادفات رانندگی است. الكل و مواد مخدر كه تضعیف‌كننده‌های سیستم عصبی مركزی و مغز هستند، می‌توانند با ایجاد خواب‌آلودگی و گیجی، زمان تصمیم‌گیری و عكس‌العمل راننده را افزایش داده و موجب افزایش احتمال وقوع تصادفات شوند. مصرف برخی از داروهای آرامبخش و خواب‌آور مثل دیازپام یا داروهای حاوی كدئین و نیز داروهای ضدحساسیت (آنتی‌هیستامین) نیز گیجی و خواب‌آلودگی راننده را در پی دارد.
ترك داروهای محرك یا ایجاد تحمل نسبت به این داروها موجب خواب زیاد و افسردگی می‌شود. برخی از رانندگان معتاد به این داروها وقتی در شرایط خاصی قرار می‌گیرند كه امكان مصرف این قرص‌ها را به‌هر دلیل ندارند، مثلا راننده‌ای كه در جمع خانواده یا مسافران امكان مصرف این قرص‌ها را ندارد، دچار خواب‌آلودگی می‌شود و احتمال تصادف در زمان رانندگی در او بیشتر می‌شود. توصیه می‌شود تحت نظر روانپزشك یا پزشك معالج اقدام به قطع مصرف آنها كرد.همچنین قطع مصرف چای و قهوه زیاد هم می‌تواند از علل پرخوابی و خواب‌آلودگی حین رانندگی باشد.
خواب‌آلودگی را جدی بگیرید
این یك هشدار جدی است: با حالت خواب‌آلودگی پشت فرمان نشستن خطر بروز تصادفات رانندگی را به‌طرز قابل توجهی افزایش میدهد.اهمیت خستگی آنجاست كه راننده از ترس این‌كه اتفاقی برایش رخ ندهد مجبور به نوشیدن، خوردن و حتی باز كردن كمربند ایمنی می‌شود و این موارد، خطرات بیشتری را برای وی و همراهانش به‌دنبال خواهد داشت.به‌طور كلی در كشور ما همه رانندگان اعم از حرفه‌ای و عادی ممكن است به‌‌واسطه شرایطی دچار پدیده خستگی شوند كه بهترین راه برای جلوگیری از آن كمی استراحت در مكان‌های تعبیه شده در كنار جاده‌هاست.
رئیس پلیس راه كشور می‌گوید: «بررسی تصادفات در سفرهای اخیر نشان میدهد بیشترین تصادفات مربوط به خواب‌آلودگی افراد هنگام رانندگی بوده است. با این‌كه این خطر به عنوان یك خطر همیشه در كمین و پنهان به مردم یادآوری شده است، همچنان قربانی می‌گیرد.سرهنگ مهماندار معتقد است: رانندگان بدون عجله و با استراحت كافی قبل از سفر می‌توانند جلوی وقوع چنین حوادثی را بگیرند، همچنین رانندگان هنگام رانندگی و در صورت خواب‌آلودگی با نیم‌ساعت خوابیدن و پیاده شدن از ماشین می‌توانند بدن خود را به حالت عادی برگردانده و از وقوع حادثه برای خود و خانواده‌شان جلوگیری كنند.
توصیه‌هایی برای پیشگیری از خواب‌آلودگی
رانندگی در شب هم اصول و قوانین خود را دارد كه بی‌توجهی به آنها می‌تواند حوادث جبران‌ناپذیری را رقم بزند.
1 ـ شب قبل از مسافرت به مقدار كافی و خوب استراحت كنید.
2 ـ در مسافرت‌های طولانی حتما در فواصل رانندگی دوساعته مدتی را در مكان مناسبی توقف كرده، حدود 20 تا 30 دقیقه استراحت كنید.
3 ـ قبل از شروع رانندگی از غذاهای كم‌حجم و سبك استفاده كرده و از مصرف غذاهای حجیم، چرب، ماست و دوغ اجتناب كنید.
4 ـ سعی كنید در طول شبانه‌روز هیچ‌گاه بیش از حداكثر زمان مجاز (هشت تا ده ساعت) رانندگی نكنید.
5 ـ توجه داشته باشید كه مصرف بسیاری از داروها از جمله آرامبخش‌ها، ضدحساسیت‌ها و تركیبات كدئین‌دار موجب خواب‌آلودگی می‌شود، لذا در صورت مصرف این داروها از رانندگی بپرهیزید.
6 ـ در همه حال از مصرف مواد مخدر، الكل و همچنین مواد محرك اجتناب كنید.
7 ـ در صورت ابتلا به بیماری‌های جسمی یا روانی حتما برای رانندگی از پزشك معالجتان اجازه بگیرید.
8 ـ در صورت ابتلا به اختلالات خواب، مانند وقفه تنفسی در حین خواب و ناركولپسی به پزشك مراجعه كنید.
اگر جزو آن‌دسته از رانندگانی هستید كه با این‌كه چشمانتان را از خستگی بسختی باز نگه می‌دارید تا در مقابل با سرعت بیشتری به مقصد برسید، كافی است لحظه‌ای درنگ كنید و به عاقبت كار خود بیندیشید، در آن صورت ترجیح می‌دهید خودرویتان را در گوشه‌ای از شانه خاكی راه متوقف كرده، برای دقایقی كوتاه هم كه شده استراحت كنید و پس از آن با خیالی آسوده و همراه با آرامش تا مقصد رانندگی كنید.
چشمان خواب‌آلود رانندگان همچنان قربانی می‌گیرد، همان پلك‌هایی كه كافی است از سنگینی خواب فقط برای ثانیه‌هایی كوتاه روی هم فرو بیفتد تا حادثه‌ای خونین را رقم بزند، سالانه هزاران خانواده را داغدار كند و هزاران كشته و مجروح روی دست مسئولان ترافیكی كشور بگذارد.
نظر شما