سلامت نیوز : 70درصدشان در بدو ورود ‌درصد بالایی از علایم روان‌پریشی و توهم نشان داده‌اند. 15 زن مددجویی که در آستانه برگزاری اجلاس سران غیرمتعهد از خیابان‌ها جمع‌آوری و به این مرکز آورده شده‌اند، روزهای اول، توهم گزند و آسیب داشته‌اند و نیروهای خدماتی باید مراقبت می‌کردند تا به خودشان و دیگران آسیب نرسانند. تعدادی هم با وجود همه این مراقبت‌ها فرار کردند. حالا که بعد از 12 روز آرام‌تر شده‌اند و مراحل سم‌زدایی را به‌آخر می‌رسانند معلوم نیست چقدر می‌شود به حرف‌های‌شان اعتماد کرد. حرف‌های رقیه که می‌گوید شهرداری بیخودی در شهر دستگیرش کرده و آورده یا مریم که می‌گوید ترک کرده اما رهایش نمی‌کنند و نمی‌تواند به بچه‌هایش زنگ بزند. خوابگاه، حمام، دستشویی، سالن جلسات. همین چهار گزینه می‌ماند برای گذراندن روزها در کمپی که جایی در جاده ورامین کنار کشتزارهای ذرت قرار گرفته. البته تعدادی از زن‌ها بعد از انتقال به کمپ گزینه پنجم یعنی فرار را انتخاب کردند و حالا دیگر اینجا نیستند. از سنگریزه‌های حیاط و دیوارهای نقاشی شده‌اش که بگذری و به انتها برسی، زنان در اتاقی رنگ‌آمیزی شده با لباس‌هایی سر تا پا صورتی و بنفش روی تخت‌های‌شان نشسته‌اند.

به گزارش سلامت نیوز به نقل ازشرق ؛ یک تخت‌خواب فلزی با یک بالش و دو پتو برای هر نفر، اتاقی را که تابلوی «خوابگاه» را کنار درش دارد پر‌کرده. دو ردیف تخت که برای 15 نفر کافی است و یک تلویزیون در مرکز دیوار انتهایی اتاق در قفسه‌ای کوچک حصیری که باید با هم به اشتراک بگذارند تا مدت اقامت‌شان را بگذرانند. مسوول کمپ که خودش را یکی از اعضای گروه همتا معرفی می‌کند می‌گوید: این زنان که بین 20 تا 50 سال سن دارند در شهر به تکدی‌گری اشتغال داشته‌اند و اغلب در بدن‌شان عفونت‌هایی دارند که هیچ وقت تحت درمان قرار نگرفته و تلاش می‌شود در این مرکز دستگاه‌های داخلی بدن‌شان هم مورد مراقبت قرار بگیرد. زنانی که بدن‌شان نسبت به اثرات الکل و تنباکو و دیگر داروها حساس‌تر از بدن مردان است و برخی مشکلات مربوط به مصرف مواد را خیلی زودتر از مردان نشان می‌دهد. به گفته مسوول کمپ، اینجا فقط اقدامات اولیه یعنی سم‌زدایی انجام می‌شود. صبحانه، ناهار، شام. دو جلسه در روز برای شکرگزاری و مشارکت آزاد، گفتار‌درمانی، روانشناسی و آب‌درمانی در حمام، خدماتی است که به آنها داده می‌شود.

چه کسی منتظر آنهاست؟
مریم‌.م 39 سالش است. بعد از ترک باید پیش برادرهایش برگردد. هر دو مصرف‌کننده کراک و شیشه‌اند و او تازه دو‌ ماه است که پاکی از کراک و تریاک را تجربه می‌کند. می‌گوید با متادون خودم را نگه می‌دارم و دیگر معتاد نمی‌شوم. اما بغل‌دستی‌اش می‌گوید اینجا در حال ترک همان متادونی است که برای ترک شیشه مصرف می‌کرده. رقیه‌.‌م را در تهران دستگیر کرده‌اند. 30 ساله است و تا پنجم دبستان بیشتر درس نخوانده. می‌گوید در خانه‌های مردم کار می‌کرده و شوهرش هم شیشه بر است. موقعی که بیرون بوده‌اند شهرداری سراغ‌شان آمده و او را گرفته اما شوهرش فرار کرده. مواد همراه‌شان نبوده اما آزمایش گرفته‌اند و فهمیده‌اند معتاد است. «شوهرم می‌داند شهرداری منطقه 18مرا گرفته و در کمپ اعتیاد هستم اما نمی‌داند کجا. اصلا نمی‌دانم چرا مرا گرفتند. شام خریده بودیم و داشتیم می‌رفتیم بخوریم که دستگیر شدم. اول بردنم لویزان، بعد آوردند اینجا.» می‌گوید روزی یک‌ربع شیشه مصرف می‌کرده و تنها معتاد خانواده‌اش است: «می‌دیدم دوست‌هایم دور هم می‌نشستند، با مصرف مواد ذوق‌و‌شوق می‌کردند و من هم وقتی استفاده می‌کردم، حالم بهتر می‌شد. حالا 21 روز اینجا بوده‌ام و باید ترخیصم کنند. من دیگر نمی‌توانم بمانم. دو تا بچه دارم. یک دختر هفت ساله و یک پسر پنج ساله. پیش مادرشوهرم زندگی می‌کنم. خیلی دوستم دارد و نمی‌خواهد ازش جدا شوم.»

رقیه قصد دارد پاک بماند. می‌گوید: «من برگردم بیرون دیگر هیچ وقت مصرف نمی‌کنم. شوهرم هم سه ماه است ترک کرده.» اما مریم‌.‌م با این اطمینان نمی‌تواند از پاکی حرف بزند. 38 سالش است و سواد ندارد. فقط دو برادر معتاد بیرون از اینجا انتظارش را می‌کشند. «دو ماهه که پاکم. خانه شوهرم معتاد شدم و بعد طلاق گرفتم. اولش تریاکی بودم. بعد کراک مصرف کردم و بعد متادون. الان دیگر دارویی استفاده نمی‌کنم. دو برادرم شیشه و کراک مصرف‌ می‌کنند و من هم چون طلاق گرفته‌ام 13 سال است با آنها زندگی می‌کنم. دو تا بچه دارم که دست شوهر سابقم هستند که او هم معتاد است.» می‌گوید از اینجا که بیرون برود متادون مصرف می‌کند تا پیش برادرهای معتادش دوام بیاورد. مریم‌‌.‌‌ق می‌گوید خیاط است. تا کلاس پنجم هم درس‌خوانده. او هم خانه شوهرش به تریاک معتاد شده. 10 سال بعد از فوت شوهرش ترک کرده و حالا 7-6 ماه است که به متادون وابسته شده. «دیگر ترک کرده‌ام. یک ماه است که پاکم. از اینجا که بروم بچه‌هایم در خانه منتظرم هستند. 3 تا دختر دارم که الان از من خبر ندارند و نمی‌دانند کجا هستم. اصلا نمی‌گذارند تماس بگیریم. یک هفته هم لویزان بودم و 21 روز اینجا، اما نمی‌گذارند بروم.»

درمان اعتیاد زنان کمبودهای زیادی دارد
مهر‌مادر چهاردهمین کمپ زنان در کل‌ کشور است. نصیر طالبی مدیر موسسه جامعه‌ پاک به عنوان ناظر این کمپ می‌گوید: «مشکلات زیادی برای اعتمادسازی در تاسیس کمپ‌زنان وجود دارد: «یکی از مشکلات تاسیس کمپ زنان این است که گروه همتا باید تجربه لازم را برای ایجاد کمپ کسب کند. افرادی با پاکی طولانی شش سال به بالا که حداقل مدرک دیپلم را داشته باشند می‌توانند این کار را انجام دهند. اما در میان زنان، بسیاری حتی مدرک سیکل هم ندارند و میانگین تحصیلات زنان بهبودیافته زیر سیکل است. افرادی که دیپلم دارند هم، ‌تجربه پاکی پایینی دارند و با افراد کم‌تجربه نمی‌شود این کار را انجام داد. پزشکی که در این کمپ هست دوره MMT را ندیده و کمبودهای زیادی وجود دارد. در خواست کرده‌ایم کارشناس مامایی اضافه شود تا مشاوره مامایی در بدو ورود به خانم‌ها داده شود. بعضی از این زنان، تزریق مشترک داشته‌اند. قالب مصرف این افراد شیشه است اما معمولا چند‌دارویی هستند و هرویین هم مصرف می‌کنند. بنابراین خدمات بیشتری نیاز دارند. دوره نگهداری در اینجا یک تا سه ماه است و بدون مصرف دارو طی می‌شود چون وابستگی به دارو آن‌چنان که در زندان‌ها هم وجود دارد به راحتی قابل‌جبران نیست.»

چشم منتظری در کار نیست
انتقادات بهزیستی و زیرمجموعه‌هایش از ستاد مبارزه با موادمخدر و وزارت بهداشت همچنان ادامه دارد. عدم توجه به نیازهای بهبودیافتگان بعد از درمان یکی از موارد انتقاد آنهاست. چنانکه نصیر طالبی با اشاره به خدمات اجتماعی مددکارانه به عنوان نیاز اصلی این افراد، می‌گوید: «این افراد وقتی درمان می‌شوند؛ بعد از خروج از این مراکز نمی‌دانند به یمین بروند یا یسار. ما باید آنها را به اجتماع وصل کنیم و این ‌کار نیازمند مداخلات چند دستگاهی است. خدمات جامع و کامل در این‌گونه کمپ‌ها ممکن نیست در حالی که برای بعضی از این افراد هیچ چشم منتظری در کار نیست و بازگشت‌شان با عود اعتیاد همراه است.» طالبی درباره شرایط جغرافیایی مرکز می‌گوید: «انگیزه بیمار برای ترک‌، نسبی است. ممکن است امروز تصمیم بگیرد و فردا پشیمان شود. برای همین تلاش می‌شود کمپ‌ها از شهر بیرون برده شود. وقتی معتاد، بداند که با خروج از کمپ، جایی را ندارد، انگیزه بیشتری برای ماندن دارد اما اگر بداند داخل شهر است و به محض خروج به مواد دسترسی دارد، انگیزه پایین‌تری پیدا می‌کند. تنها هشت درصد افراد در اولین ترک شیشه بر پاکی باقی می‌مانند. تجربه نشان داده خانواده، این افراد را نمی‌پذیرد و به مجرد رسیدن به پاتوق قبلی، مصرف را دوباره آغاز می‌کنند که از بار قبل شدیدتر خواهد بود. مراکز باید ارتقا پیدا کنند و اگر مسوولان تصور می‌کنند با 30روز نبودن اینها کف خیابان‌ها مشکل حل می‌شود اشتباه می‌کنند.»

هیچ‌کس یک شاهی برای درمان اعتیاد نداد
فرید براتی معاون پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی، وزارت بهداشت را برای عمل نکردن به وعده‌هایش مورد انتقاد قرار داده و می‌گوید: «قرار بود در طرح جمع‌آوری زنان یک تیم غربالگری از وزارت بهداشت مستقر شود و مکانش هم تعیین شد اما چنین تیمی مستقر نشده است. قرار بوده افرادی که علایم روان‌پریشی داشته‌اند ابتدا در آنجا غربال شوند و بعد به سیستم ما وارد شوند.» او اضافه می‌کند: «سیستم اعتیاد از ریل خارج شده و هیچ‌کس یک شاهی بابت درمان و کاهش آسیب به ما نداده است. قرار است ستاد مبارزه با موادمخدر یک‌میلیارد و 400هزار تومان به بهزیستی بدهد. این مبلغ یک چهارم پول یک فوتبالیست هم نمی‌شود که به سیستم درمان اعتیاد کشور تعلق گرفته. نمی‌دانیم درباره طرح‌هایی که در برنامه داشتیم باید چه کنیم.» براتی تاسیس خانه‌های بین راهی برای حمایت از معتادان ترک کرده را یکی از اقدامات مهمی می‌داند که در صورت عدم تعلق اعتبارات توان ایجاد آنها وجود ندارد.