سلامت نیوز : بیشتر ما تا به حال آنچه به عنوان اعتیاد می‌شناختیم، اعتیاد به مواد مخدر بوده‌است؛موادی چون تریاک و هروئین و... اما این روزها مواد محرکی در بین جوان‌ها پخش می‌شود که هزاران برابر بدتر از مخدرهای سنتی هستند؛ موادی که مغز فرد را تحت کنترل خود درمی‌آورند و ذره ذره انسانیت او را می‌گیرند، این مواد محرک که بیشتر با نام شیشه شناخته می‌شوند قیمت بالایی ندارند و به همین دلیل جوانان را به سمت خود می‌کشند؛ جوانانی که از عوارض چنین موادی بی‌خبرند. زندگی ایده‌آل به عنوان یک مجله پرخواننده خود را مسئول می‌داند که خواننده‌هایش را با تمام عواقب چنین موادی آشنا کند به همین دلیل سراغ یکی از کارشناسان این حوزه یعنی خانم پگاه بیگلری رفتیم تا حرف‌های او را در این زمینه بشنویم.
خطرناک‌ترین ماده‌ای که می‌توانید بشناسید
به گزارش سلامت نیوز به نقل از برترین ها ؛ اولین ماده محرکی که بیشترین آسیب را به فرد می‌زند، شیشه است که با نام‌های مختلفی چون کریستال، یخ و گچ شناخته می‌شود. این ماده به صورت آشپزخانه‌ای و زیرزمینی با انواع ناخالصی‌ها ساخته و به همین دلیل به قیمت‌های مختلفی فروخته می‌شود. شکلی همانند بلور‌های شیشه دارد، شبیه خرده‌شیشه، تکه‌های کوچک یخ یا به صورت دانه‌های ریز است، البته بیشتر به‌صورت کریستال‌های ریز مثل دانه‌های شکر در بسته‌بندی‌های پلاستیکی کوچک خرید و فروش می‌شود. شیشه در حقیقت هیدروکلراید مت‌آمفتامین است و مهمترین ترکیب این ماده محرک همان، آمفتامین یا مت‌آمفتامین است که در آزمایشگاه‌های غیرقانونی ساخته می‌شود. این ماده بی‌رنگ و بی‌بو به شکل‌های گوناگونی استفاده می‌شود؛ اما معمولا شیشه را با نوعی پایپ مخصوص مصرف می‌کنند كه همین استفاده‌های راحت، خانواده‌ها را از ماجرا دور نگه می‌دارد. بدون بو و تلخ مزه است و به راحتی در آب حل می‌شود، هرچند در این حالت جذب کمی دارد اما اثرات مضر خود را خواهد داشت.
اگر جوانی ساعت‌ها به نقطه‌ای خیره شد...
یکی از پیامدهای شایع مصرف شیشه، بی‌خوابی مداوم به‌علت خاصیت تحریکی این ماده است. مصرف‌کنندگان این ماده در دفعات اولیه مصرف، گاه تا 72 ساعت نمی‌توانند بخوابند و سطح انرژی بسیار بالا و توهم شدید را تجربه می‌کنند. همچنین خیره شدن به یک نقطه خاص برای چندین ساعت، رفتارهای تکانشی و بی‌پروا، از علائم نشئگی مصرف این ماده محسوب می‌شود. یکی دیگر از پیامدهای شایع مصرف شیشه کاهش اشتهاست که موجب می‌شود فرد کاهش وزن زیادی در یک مدت کوتاه داشته باشد. در واقع عوارض مصرف شیشه به‌قدری وحشتناک است که حقیقتا هروئین یا قوی‌ترین مخدرهای سنتی در مقابل آن بسیار ضعیف هستند.
شیشه اعتیادآورترین است
شیشه یک ماده محرک بسیار اعتیادآور است به‌طوری‌که در بسیاری از مقالات پزشکی قدرت اعتیادزایی آن را بیشتر از مواد محرکی مانند کوکائین بر آورد کرده‌اند، همانطور که نشئگی مصرف این ماده تقریبا شبیه هیچ ماده مخدر دیگری نیست. عوارض مصرف این ماده هم بسیار خطرناک و سنگین‌تر از مواد دیگر است. در ابتدا، سوء‌مصرف شیشه باعث می‌شود که تجارب کاذب خوشایند با شدت بیشتری احساس شود. این تجارب کاذب لذت‌بخش به شکل دیدن نت‌های موسیقی، شنیدن رنگ‌ها، بیان اشعار و احساس پرواز بیان می‌شود. قدرت تمرکز، توجه و اعتمادبه‌نفس در چنین فردی به صورت کاذب به شدت بالا می‌رود و قدرت خطرپذیری بسیار زیادی پیدا می‌کند. در مواد محرک مرفین وجود ندارد به همین دلیل مصرف آنها با درد عضلانی همراه نیست و این دقیقا خاصیتی است که سوداگران مرگ برای تبلیغ این ماده استفاده می‌کنند و می‌گویند چون این ماده مرفین ندارد، پس اعتیادآور هم نیست چون بعد از ترک آن هیچ بدن درد یا دیگر علائم ترک موادمخدری همچون تریاک یا هروئین وجود ندارد اما این یک دروغ وحشتناک است.
2 آسیب وحشتناک محرک‌ها
پرش افکار: اختلال در حافظه کوتاه‌مدت که می‌تواند خیلی خطرناک باشد یعنی فرد به سرعت لحظه حال خود را فراموش می‌کند مثلا اگر دانشجویی مصرف‌کننده این ماده باشد این اختلال در حافظه کوتاه‌مدت هم به لحاظ شخصیتی به او آسیب فراوانی وارد می‌کند و هم به لحاظ اجتماعی و همه جا او را به عنوان کسی می‌شناسند که هذیان می‌گوید و نمی‌تواند حتی حرف خودش را به‌یاد بیاورد و آنقدر اسیر توهماتش می‌شود که از دنیای واقعی دور می‌افتد. مثلا بودند افرادی که ریشه‌های فرش را کرم می‌دیدند یا فرد دیگری که مدام به همسرش شک داشت و می‌گفت او بین یخچال و دیوار فردی را پنهان کرده است.
روان‌پریشی: فرد آنقدر دچار توهمات و هذیان می‌شود که نیاز به درمان روانپزشکی پیدا می‌کند چون سلامت اطرافیان را به خطر می‌اندازد و براساس توهمات خود دست به عمل هم می‌زند. مثلا چاقو برمی‌دارد و می‌گوید من آنقدر توانایی دارم که این چاقو را وارد بدن شما کنم بدون اینکه شما آسیب ببینید یا اینکه طناب داری آماده می‌کند و می‌گوید من آنقدر قدرت دارم كه می‌توانم شما را از این طناب آویزان کنم بدون اینکه کشته شوید و... .
این موادتمام بیماری‌های روان را فعال می‌کند
افراد مختلف در مقابل شیشه عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند. مثلا فردی بعد از 2 تا 3سال مصرف همچنان حافظه کوتاه‌مدتش دچار مشکل است، اما فردی دیگر با همان بار اول مصرف دچار هذیان و توهم‌های وحشتناکی می‌شود، اما علت این امر چیست؟ در هر کدام از آدم‌ها ممکن است بیماری‌های روان در ژن‌شـان وجـود داشته باشد که با مصرف شیشه و دیگر مواد محرک فعال شود، یعنی چون این مواد محرک سیستم مرکزی مغز و عواطف را هدف قرار می‌دهد با آسیب‌دیدن این مناطق بیماری پنهان هویدا می‌شود. با مصرف این مواد نه تنها علائم مصرف خود این مواد ظهور می‌کند بلکه بیماری‌های پنهان درونی فرد نیز آشکار می‌شود. مثلا فرد فرزندش را می‌کشد با این ادعا که من او را برای خداوند قربانی کرده‌ام.
هیچ‌وقت خوشحال نخواهید شد
فردی که شیشه مصرف کرده است هیچگاه نمی‌تواند به معنی واقعی کلمه خوشحال شود. اگر برای او جشن تولد بگیرند غافلگیر و خوشحال نخواهد شد چون هیچ چیزی نمی‌تواند آن دوپامین بالایی را که با مصرف شیشه به آن دست یافته بود، برایش زنده کند. این افراد نمی‌توانند خیلی خوشحال و شگفت‌زده شوند، حتی اگر دانشگاه قبول شوند، بچه‌دار شوند یا... و تمام خبرهای خوشحال‌کننده و ناراحت‌کننده برایشان یکسان است چون هیچ چیز به جز مواد نمی‌تواند دوپامین مغزی آنها را به 1200 برساند. یکی از مشکلات همسران اینگونه افراد همین است، آنها می‌گویند همسر من هیچگاه از چیزی خوشحال نمی‌شود چون برای این افراد جنبه‌ای از رابطه پررنگ شده است که غیرطبیعی است و همسر سالمش نمی‌تواند او را درک کند تا جایی که می‌توان گفت افرادی که تجربه مصرف شیشه داشته‌اند را تنها کسانی می‌توانند بفهمند که خودشان نیز مصرف‌کننده بوده‌اند.
تفاوت بین مخدرها و محرک‌ها
مخدرها مثل تریاک و هروئین
دارای مرفین هستند و در صورت مصرف نکردن فرد دچار دردهای عضلانی و جسمی می‌شود و آسیب چندانی به سیستم مرکزی مغز وارد نمی‌شود، یعنی ممکن است فردی 20 سال مصرف‌کننده تریاک باشد ولی هیچگاه این توهم به او دست ندهد که چاقو بردارد و به اعضای خانواده خود آسیب برساند. این مواد دارای بوی مخصوص و قابل تشخیص هستند، در حالی که مواد محرک صنعتی غالبا دارای بو نبوده و اطرافیان قادر به تشخیص آن نیستند. مصرف مواد مخدر سنتی نیاز به محل و وسایل خاصی دارد.
محرک‌ها مثل شیشه
دارای مرفین هستند و در صورت مصرف نکردن فرد دچار دردهای عضلانی و جسمی می‌شود و آسیب چندانی به سیستم مرکزی مغز وارد نمی‌شود، یعنی ممکن است فردی 20 سال مصرف‌کننده تریاک باشد ولی هیچگاه این توهم به او دست ندهد که چاقو بردارد و به اعضای خانواده خود آسیب برساند. این مواد دارای بوی مخصوص و قابل تشخیص هستند، در حالی که مواد محرک صنعتی غالبا دارای بو نبوده و اطرافیان قادر به تشخیص آن نیستند. مصرف مواد مخدر سنتی نیاز به محل و وسایل خاصی دارد.
یکبار استفاده= اعتیاد همیشگی
یکی از اعتیادآورترین مواد متافتامین یا ماده اصلی شیشه و دیگر محرک‌هاست که به شدت وابستگی روانی ایجاد می‌کند و متاسفانه مصرف کنندگان به طرق مختلف آن را وارد بدنشان می‌کنند.
از نظر فیزیولوژی سوء مصرف شیشه ترشح دوپامین را در سیناپس‌های عصبی مغز به شدت افزایش می دهد و منجر به تحریک سلول‌های مغز می‌شود پس در ابتدای مصرف فرد علائم خوشایندی را تجربه می‌کند. زیرا دوپامین فرمان لذت را از مغز به تمام اندام‌ها می‌رساند اما در ادامه آسیب‌خا شروع می‌شود
مولکول‌های ماده محرک وارد سلول می‌شوند. ترشح زیاد دوپامین، به فرد انرژی زیادی می‌دهد.
اما به مرور زمان سلول‌های مغزی تخریب می‌شوند و سطح دوپامین دیگر نمی‌تواند آنقدر بالا رود و در نتیجه، مصرف بالا می‌رود.
فاجعه را روی نمودار ببینید
کیسه‌هایی تحت عنوان دوپامین در سیستم مرکزی مغز ما ترشح می‌شود که نه تنها ناقل عصبی است بلکه پیام لذت را نیز به همه نقاط بدن می‌رساند. اگر سطح نرمال دوپامین 100 در نظر گرفته شود، وقتی خبر خیلی خوبی به ما می‌رسد، سطح آن به 200، با مصرف تریاک به 250 ، با مصرف کوکائین به 300 تا 350 و با مصرف مواد محرک به 1200 هم می‌رسد.
وقتی یک خبر خیلی خوبی به شما می‌دهند تا جایی که نمی‌دانید چه کنید، بخندید یا گریه کنید؛ دوپامین مغزی 300 است حالا وقتی دوپامین به 1200 برسد فرض کنید چه حالی به فرد دست می‌دهد. بعد از دوپامین دیگر هیچ چیز نمی‌تواند فرد را خوشحال کند.
اصلی‌ترین عوارض محرک‌ها
شیشه بلافاصله روی افکار، احساسات و رفتار تاثیر می‌گذارد و سیستم اعصاب مرکزی مغز را هدف قرار می‌دهد.
از جمله آسیب‌های جدی شیشه:
کاهش وزن شدید
بی‌خوابی شدید
هذیان‌ها، توهم‌های غیرقابل تحمل
اعتماد به نفس کاذب
صداهای وحشتناکی که فرد می‌شنود
کابوس‌های فراوان تا جایی که نمی‌خواهد بخوابد برای اینکه دوباره کابوس می‌بیند.
دوپامین مسئول همه چیز است
از مشکلات دیگر مواد محرکی چون شیشه این است كه در بار اول مصرف سطح دوپامین مغز به 0021 می‌رسد و در بارهای بعدی چون می‌خواهد به همان لذت برسد مقدار مصرف خود را بالا می‌برد یعنی مغز به طور ناخودآگاه دستور می‌دهد که باید دوز مصرفی بالا رود اما به قول خود مصرف‌کننده‌ها هیچگاه نشئگی بار اول دوباره تجربه نمی‌شود هرچقدر هم مصرف بالا رود.
اوور دوز یعنی چی؟
فرد با مصرف کردن مواد هر بار کمتر از بار قبل لذت می‌برد و به همین دلیل میزان مصرف خود را بالا می‌برد تا بتواند به همان لذت قبلی و روز اول دست پیدا کند، اما در نهایت مواد آنقدر بالا می‌رود که کل سیستم بدن دچار آسیب جدی شده، هنگ می‌کند و فعالیت و عملکردش جابه‌جا می‌شود یعنی دیگر مغز به قلب فرمان پمپاژ خون نمی‌دهد و در نتیجه فرد فوت می‌کند.
یا در مصرف قرص‌ها مغز به اشتباه به بدن فرمان می‌دهد که باید دمایش تا 45-44 بالا رود و این بالا رفتن ناگهانی و غیر طبیعی دما؛ گاهی آنقدر شدید می‌شود که منجر به مرگ می‌شود.با سوء مصرف شیشه، به علت ترشح زیاد نوروترنسمیترها (مواد واسطه شیمیایی) بعد از اندک زمانی، انتهای اعصاب مغز تحلیل می رود و مغز نمی‌تواند روند طبیعی خود را داشته باشد و بیمار علائم خوبی تجربه نمی کند، بلکه فقط به خاطر ترس از عوارض ترک شیشه (که مربوط به کارکرد ضعیف مغز است) اقدام به سوء مصرف آن می‌کند.
آسیب‌هایی که استفاده از شیشه به مغز می‌زند
مصرف سنگین
اسکن مغزی یک مصرف‌کننده 28 ساله که حدود 8 سال مصرف زیاد شیشه داشته‌‌است، نقطه‌های سیاه‌رنگ و چاله‌ها مناطق آسیب‌دیده مغز را نشان می‌دهد.
مصرف گهگاه
این اسکن یک مصرف کننده 36 ساله است که حدود 10 سال است مواد محرک (شیشه) مصرف می‌کند، چاله‌ها مناطق آسیب‌دیده مغز را نشان می‌دهند و آسیب‌هایی که به سلول‌ها رسیده است.
مغز طبیعی
این عکس سه بعدی مغز یک فرد سالم است، فرایند طبیعی مغز کاملا جریان دارد.
یک هشدار مهم به پدر و مادرها
وقتی فرزند جوانتان به مهمانی شبانه می‌رود و ساعت در آنجا پایکوبی می‌کند، باید نگران شوید. اول از همه باید از خود بپرسید که فرزندتان از کجا این همه انرژی آورده است که می‌تواند این همه ساعت به‌راحتی جنب‌وجوش داشته باشد. درست است که آزادی مهم است ولی در اینجا والدین باید کمی شک کنند که این انرژی کاذب از کجا آمده است، از قرص‌ها یا نوشیدنی‌هایی که در مهمانی وجود دارد؟ ماده‌ای که بتواند این همه انرژی بدهد بدون شک در آن مواد محرکی چون شیشه وجود دارد.
قرص‌های LSD با مغز چه می‌کنند
قرص LSD به شدت توهم ایجاد می‌کند به‌طوری که دیدن تصاویر و شنیدن صداهای خیالی خیلی رواج داشته و معمولا به صورت کپسول یا قرص رواج دارد، مثل سایر محرک‌ها بر سیستم مرکزی مغز اثر می‌گذارد و احساسات را دستخوش تغییر و تحول قرار می‌دهد، به ویژه احساس ترس. یعنی افرادی که قرص مصرف می‌کنند معمولا احساس ترس بر آنها خیلی غلبه می‌کند این قرص برگرفته از نوعی قارچ است که روی غلات رشد می‌کند یعنی چیزی شبیه کپک. البته LSD به صورت کاغذ جذب کننده و مقوایی هم وجود دارد یعنی کاغذ مقوایی را روی زبان می‌گذارند و برمی‌دارند و همان احساسات و توهمات و دیدن تصاویر و صداهای خیالی به آنها دست می‌دهد. LSD در مهمانی‌ها خیلی استفاده می‌شود چون با رقص نورها توهم ناشی از آن همخوانی دارد. جذب این قرص از طریق دستگاه گوارش است چون این قرص‌ها غیرمجاز تولید می‌شوند و مهمترین خطر آنها همین است که نمی‌دانیم دوز ماده متامفتامین در آنها چقدر است و همین می‌تواند خطرهای زیادی را ایجاد کند. روزهای نخست مصرف LSD پر از سرخوشی است اما به مرور فرد دچار افسردگی می‌شود، در واقع مدام دوز مصرف را بالا می‌برند و همین بالا بردن دوز مصرف افسردگی را افزایش می‌دهد.
نوارهای مقوایی که افسردگی می‌آورند
این روزهای در مهمانی‌ها نوارهایی مقوایی را به جوانان تعارف می‌کنند که با یک لحظه گذاشتن روی زبان و برداشتن فرد انرژی می‌گیرد و احساس سرخوشی و شادی فراوانی پیدا می‌کند و به نظر اعتیادآور هم نمی‌آید، به این نوارها اسید می‌گویند که دوپامین مغز را به 900 می‌رسانند، بعد از مصرف هم وقتی جوان به خانه می‌آید نه حالش بد است نه نشانه‌ای دارد، نه سردرد و حالت تهوع دارد و... اما همین نوارهای مقوایی با مصرف کمتر از 5 بار، افسردگی 15 ساله را به همراه می‌آورد یعنی باید آن فرد جوان بعد از 5 بار مصرف این نوارهای مقوایی، یک عمر داروهایی را مصرف كند که حتی پدربزرگ و مادربزرگش هم نمی‌خورند.
کی باید شک کرد
چون مواد محرک با هذیان و توهم شدید همراه است هرگونه تغییر رفتار ناگهانی مثل خوشحالی‌های بیش از اندازه یا بالعکس ناراحتی‌های زیادی مثلا خنده‌های زیادی، گریه‌های زیادی و غیرقابل کنترل یا حتی ترس از تاریکی تاحدی که جوان 25 ساله شب از تاریکی می‌ترسد، شنیدن صداهای خیالی و... با این حال باید گفت که مصرف شیشه باعث به وجود آمدن حالت‌های به‌خصوص نمی‌شود که بتوان فهرست کرد که اگر این خصوصیات در فرزند شما وجود داشت شک کنید، افراد مختلف با مصرف شیشه می‌توانند دچار حالت‌های متفاوتی شوند.
نام‌های مختلف برای خطرناک‌ها
در گذشته مواد خطرناک محدود بودند مثلا تریاک و هروئین و... اما امروز نه، هر روز ماده جدیدی را تولید می‌کنند مثلا این روزها می‌گویند قات، اشک خدا، دانه نیلوفر آبی، نمک و... هم آمده است و ممکن است تا چند سال آینده 20 ماده دیگر هم بیاید، اما همه اینها تقریبا یک کار را انجام می‌دهند. شاید مواد تشکیل دهنده‌شان کمی با هم متفاوت باشد ولی اصل همه گروه آمفتامین‌ها هستند که محرک بخش عصبی مغز هستند و در کوتاه‌مدت حس سرخوشی را تقویت می‌کنند و در بلندمدت به افسردگی می‌انجامند و تولیدکنندگان به آنها نام‌های متفاوتی می‌دهند تا کنجکاوی جوانان را جذب کنند، نام‌های عجیب و غریب آنها نشان‌دهنده چیز خاصی نیست تا جایی که شاید بتوان گفت همه آنها درنهایت شبیه شیشه هستند و داروی درمانی نیست که درست کردن‌شان حساب و کتاب داشته باشد.
وقتی می‌گویند قرص اکس‌زده یعنی...
اکستازی یا همان اصطلاح عامیانه قرص اکس كه به شکل قرص و با اشکال هندسی یعنی 4 ضلعی، 6 ضلعی یا کپسول دیده می‌شود معمولا در مهمانی‌ها سرو و از طریق دستگاه گوارش جذب می‌شود، احساس انرژی و سرخوشی به فرد می‌دهد، متاسفانه برانگیختگی جنسی را تا 80 درصد بالا می‌برد که همین زمینه‌های سوء استفاده را مهیا می‌کند، اما بعد از مدتی مصرف در حافظه اختلال به وجود می‌آید تا جایی که فرد منزل خودش را گم می‌کند. حاوی مقدار زیادی مواد محرک و آمفتامین است و سیستم مرکزی مغز را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و در نهایت فرد را کاملا ناتوان می‌کند.
با یک بار مصرف حتما معتاد می‌شوید
صد درصد با یک بار مصرف هم شخص می‌تواند معتاد شود چون همان یکبار دوپامین را آنقدر بالا می‌برد که فرد حاضر است نصف عمرش را بدهد و یکبار دیگر چنین دوپامینی و لذتی را تجربه کند و با یکبار مصرف دیگر راه بازگشتی نیست. درواقع می‌توان گفت مصرف مواد محرک مخصوصا شیشه مثل سرخوردن از سرسره است. وقتی هنوز مصرف نکرده‌اید انگار بالای سرسره نشسته‌اید اما به محض اینکه برای اولین بار این ماده مصرف شود، انگار از سرسره سر خورده باشید و تقریبا محال است که بتوان از وسط راه یعنی از میانه سرسره دوباره به بالا بازگشت کسی از وسط سرخوردن نمی‌تواند بالا برگردد و واضح است که آخر سرخوردن هم چیزی نیست جز کف زمین.
حتی یکبار مصرف هم می‌تواند مرگبار باشد
از آنجا که این روزها مواد به صورت صنعتی و آشپزخانه‌ای تولید می‌شوند ما نمی‌دانیم اسم آنها را باید چه بگذاریم، نمی‌توانیم بگوییم که درصد خالصی یا ناخالصی آنها چقدر است؟ و به همین دلیل میزان توهم ناشی از آنها را هم نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم تا جایی که ممکن است یک‌نفر با یکبار مصرف به مرگ کشیده شود یعنی دمای بدنش بیش از اندازه بالا رود، اوردوز کندبه همین دلیل یک نفر ممکن است با بارها مصرف هیچ اتفاقی برایش نیفتد ولی با یک بار مصرف به نقطه آخر برسد.
بیشتر ما تا به حال آنچه به عنوان اعتیاد می‌شناختیم، اعتیاد به مواد مخدر بوده‌است؛ موادی چون تریاک و هروئین و... اما این روزها مواد محرکی در بین جوان‌ها پخش می‌شود که هزاران برابر بدتر از مخدرهای سنتی هستند.
نظر شما