عاشق شدن، دوست داشتن و تشكیل خانواده به مراتب آسانتر ازحفظ این علاقه و داشتن خانوادهای خوب و صمیمی است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ خیلی از زوجها و خانوادهها درگیر شدن در مسائل كاری، معیشت و روزمرگیها را بهانهای برای دور شدن از فضای گرم و پرمحبت میدانند و فكر میكنند طبیعی است كه چند سال و حتی چند ماه بعد از تشكیل خانواده روابط معمولی و سرد بر فضای خانه حاكم باشد در حالی كه این مساله نهتنها طبیعی نیست بلكه در بسیاری از موارد فقط به خاطر بیتوجهی و كمكاری دو طرف به وجود میآید و طبیعی جلوه میكند.
اگر فكر میكنید گرم و صمیمی بودن فضای خانواده به خودی خود انجام میشود و شما نباید تلاشی در این زمینه داشته باشید، صددرصد در اشتباه هستید.برای گرم بودن فضای خانه و خانواده باید برنامه و فكر داشته باشید. درهر خانوادهای ممكن است اختلافنظر، كدورت و حتی بحث و جدل پیش بیاید، اما خانواده موفق خانوادهای محسوب میشود كه با وجود همه این مباحث بتواند مسیر آرامش و خوشبختی راطی كند كارشناسان مسائل خانواده بر این كه باید نسبت به گرم نگه داشتن كانون خانواده دقت و هوشمندی به خرج داد، تاكید بسیاری دارند و آموزههای روانشناسی نیز بر این كه باید از عشق و علاقه اولیه مراقبت كرد، توصیه میكنند.
گیاهی به نام عشق
روانشناسان و كارشناسان حوزه خانواده درخصوص تداوم محبت و عشق در خانواده و دوری از روزمرگی مثال ساده، اما عمیقی دارند.آنها عشق و دوست داشتن را به یك بذر تشبیه میكنند كه از وقتی كه كاشته میشود تا زمان بیرون آمدن از خاك و برگ و گل دادن نیاز به مراقبت دارد.در واقع تا وقتی كه گیاه زنده است باید مراقبتهای لازم ادامه پیدا كند و اگر یكی از ابزارهای مراقبت شامل نور، آبیا خاك خوب فراهم نشود خیلی زود گیاه موردنظر پژمرده شده و بعد از مدتی از بین میرود.
حالا عشق و دوست داشتن نیز دقیقا مثل همان بذر و گیاه است عشق نیاز به مراقبت دارد و اگر آن را به خاطر عادت و روزمرگی به حال خود بگذارید، شك نكنید كه دیگر اثری از آن باقی نخواهد ماند.ناگفته نماند كه این مراقبت باید به اندازه، درست و به موقع انجام شودو همان طور كه نور یا آبیاری زیاد میتواند باعث از بین رفتن گیاه شود اگر در توجه به همسر یا فرزندانتان توجه افراطی داشته باشید میتواند نتیجه عكس داشته باشد. یعنی افراط در عشق ورزیدن و دوست داشتن نهتنها مثبت نیست بلكه طرف مقابل را خسته و دلزده میكند. پس در عشق ورزیدن به خانوادهتان حد تعادل را در نظر بگیرید و از افراط و تفریط پرهیز كنید.
یك شاخه گل محبت
راههای گرم كردن كانون خانواده زیاد است، اما مهم این است كه سادهترین راه را بدون توقع و صادقانه انتخاب و به آن عمل كنید. گاهی برای توجه نشان دادن به خانوادهتان تنها یك شاخه گل هم كفایت میكند البته اگر به موقع و درست انجام شود.اگر برای هدیه گرفتن و ابراز محبت منتظر میمانید تا بعد از یك دلخوری و بحث و جدل دست به كار شوید نهتنها محبت نمیكنید بلكه ارزش كارتان را نیز به حداقل میرسانید.
یادتان باشد محبت، محبت میآورد و دلخوری نیز اگر رفع نشود دلخوریهای بزرگتری را به وجود میآورد. برای شاد كردن اعضای خانواده و خصوصا همسرتان نیازی نیست كه حتما مناسبت خاصی در كار باشد هرچند كه برای مناسبتهای خاص مانند روز تولد، سالگرد ازدواج یا تولد فرزندان باید برنامه ریزی خاصی داشته باشید، اما تهیه هدیهای كوچك مثل یك شاخه گل نیازی به بهانه ندارد و میتواند تداوم بخش گرمای روابط خانوادگی باشد.
شیوه دیگران را مدنظر بگیر
مرز بین عشق ورزیدن واقعی و عشق ورزیدن به خاطر رفتار متقابل و انتظارات بیجا كه ریشه در خودخواهی دارد، بسیار باریك است. پس در دوست داشتن همسر و اعضای خانواده خود پرتوقع نباشید و سعی كنید همیشه صادقانه محبت كنید.محبتی كه از روی صداقت و دوست داشتن واقعی نباشد خیلی زود چهرهاش را نشان میدهد پس هرگز این روش را در پیش نگیرید.
برای محبت كردن تنها از روشها و تعریف خودتان برای ابراز علاقه استفاده نكنید چون مسلما شیوههای شما مخصوص خودتان است و لزوما همان تعریف شما را در ذهن فرد مقابل ایجاد نمیكند.مثلا اگر فكر میكنید فقط گرفتن یك شاخه گل و گذاشتنش در گلدان گوشه خانه حتما تداعیكننده مفهوم عشق است، ممكن است در اشتباه باشید چرا كه شاید در نگاه همسرتان معنای دیگری داشته باشد و فكر كند كه گل را برای خودتان گرفتهاید.
گاهی لازم است خیلی شفاف و مستقیم به همسرتان بگویید كه دوستش دارید. در مورد سایر اعضای خانواده نیز همین مساله صادق است و باید محبت در كلام نیز از سوی همسران، والدین نسبت به فرزندان و حتی فرزندان نسبت به والدین ابراز شود.
یادم نره دوست دارم
برای ابراز علاقه و دوست داشتن نباید فقط به عمل بسنده كرد. مثلا اگر شما به عنوان زن خانواده از صبح در آشپزخانه بوده و غذای مورد علاقه همسرتان را تهیه كردهاید، كافی نیست.بهتر است هنگام چیدن میز یا حین صرف غذا حتما به همسرتان بگویید كه علاقه به او سبب شده برای تهیه غذای مورد علاقهاش زحمت بكشید. البته این مساله نباید با مدعی شدن و توقعات نادرست داشتن اشتباه گرفته شود بلكه در بیان این صحبتها باید دقت شود تا مفهوم دوست داشتن منتقل شود.
اگر شما به عنوان مرد خانواده از صبح تا شب برای همسر و فرزندانتان در بیرون از منزل زحمت میكشید حتما قابل احترام است و نشاندهنده محبت شما به آنها محسوب میشود، اما لازم است به شكل شفاهی علاقه خودتان را به آنهاابراز کنید . برخی از پدرها تمایلی به ابراز محبت ندارند در حالی كه همسر و فرزندانشان از اشاره مستقیم آنها برای ابراز علاقه خوشحال میشوند.
توجه نكردن به نیازهای دو طرف باعث ایجاد مشكلات و گاهی اوقات جدایی میشود، این در حالی است كه اگر همسران محبت را نسبت به هم بیشتر و به نیازهای هم توجه كنند، بسیاری از مشكلات حل میشود.استفاده از لغات محبتآمیز، تاكید به دوستداشتن و گفتن «دوستت دارم» ضروری است و نباید از اعضای خانواده توقع داشته باشید كه خودشان میزان محبت شما را حدس بزنند و از روی كارهای روزمره شما مطمئن باشند كه همچنان دوستشان دارید.
كانون خانواده را به اندازه گرم كنیم
اگر در گرم كردن كانون خانواده افراط كنید ممكن است آتشی به وجود آید كه خاموش كردن آن كار راحتی نخواهد بود. برخی از افراد چنان در محبت كردن افراط میكنند كه رفتارشان به خودخواهی شباهت بیشتری دارد.بر این اساس كارشناسان حوزه خانواده بر تعادل در محبت كردن تاكید میكنند. برخی از همسران هم توقعات غیرواقعی از محبت كردن دارند. در واقع در تصور آنها محبت كردن شاخصهای عمومی ندارد و به شكل غیرمنطقی عشق و محبت را تعریف میكنند.
برخی افراد هم در محبت كردن به شدت خساست به خرج میدهند. این افراد با تصور این كه محبت توقع میآورد سعی میكنند به شكل محدودی محبت خود را ابراز كنند كه این مساله به راحتی میتواند سردی روابط طرفین را به وجود آورد.درخصوص روابط والدین و فرزندان نیز مشاهده میشود برخی از والدین چنان در محبت كردن افراط میكنند كه فرزندان آنها در آینده به افرادی وابسته و بدون اعتماد به نفس تبدیل شوند.
از طرفی توجه و محبت كافی نداشتن به فرزندان نیز سبب میشود آنها دچار كمبود محبت شده و شخصیت غیرقابل قبولی داشته باشند. بر همین اساس توصیه میشود والدین با محور قرار دادن رابطه درست و محبتآمیز نسبت به خود و ارائه همین رفتار نسبت به فرزندان كانون خانواده را گرم و صمیمی كرده و بتوانند آرامش واقعی را در محیط خانه تجربه كنند.
محبت كردن را بیاموزیم
از حقوق فرزندان بر والدین این است كه پدر و مادر با مهر و عطوفت خود همواره حامی و پشتیبان آنها باشند زیرا اگر فرزندان در دوران كودكی با بیمهری و كمبود توجه والدین مواجه شوند زیان و لطمههای جبرانناپذیری بر آنها وارد میشود.ابراز احساس عشق و محبت یك مهارت است كه باید به فرزندان آموزش داده شود. به اعتقاد كارشناسان مسائل خانواده رابطه صحیح و عاطفی والدین با فرزندان تامینكننده سلامت و بهداشت روانی فرزندان و زمینهساز بروز استعدادهای آنان است.
مهمترین احتیاجات روانی فرزندان، برخورداری از محبت است و به همین دلیل، آنها باید احساس كنند كه والدینی صمیمی و مهربان دارند و از آنها این محبت كردن را بیاموزند.در واقع اثر محبت در رشد روانی فرزندان مانند تاثیر نور و حرارت در رشد دانه گیاهان است و تا گرمای محبت به فرزندان یك خانواده نرسد رشد روانی و شخصیتی آنها به طور طبیعی صورت نمیگیرد.كمبود محبت حتی میتواند انحرافات اجتماعی را در فرزندان به وجود آورد كه قابل جبران نیز نخواهد بود. والدین با رفتار و اخلاق خود با فرزندانشان میتوانند گلهای زندگی خود را پژمرده و افسرده و یا برعكس شاداب، پویا، سالم و فعال به جامعه تحویل دهند.
كدورتها را انبار نكنیم
در روانشناسی بحثی به نام مراحل كاهش صمیمیت داریم كه شامل مرحله مقاومت، آزردگی، طرد و سركوب میشود و مقاومت وقتی صورت میگیرد كه مردی خطا میكند و به خاطر آن عذرخواهی نمیكند و همسرش به دلیل اینكه مبادا عصبانی شود مقاومت میكند و حرف دل خود را نمیگوید.
وقتی مقاومتها روی هم انباشته میشود آزردگی به وجود میآید و روابط زناشویی دراین مرحله كمرنگ میشود و پشت دیگران حرف میزنیم؛ وقتی آزردگی طولانی مدت میشود وارد مرحله طرد میشویم و حوصله یكدیگر را نداریم و حرفهای ما نسبت به یكدیگر توهینآمیز میشود و زمانی از این مرحله میگذریم نیازهای خود را سركوب كرده و میگوییم به خاطر بچهها باید زندگی كنیم.
مشكل اصلی این است كه وقتی اشتباهی میكنیم همان اول عذرخواهی نمیكنیم و این باعث از بین رفتن صمیمیت میشود، چون یاد نگرفتیم به یكدیگر بگوییم معذرت میخواهم و ببخشید.شاهین فرهنگ، دكترای روانشناسی تربیتی در این خصوص به ایسنا میگوید: حساب بانكی رفتاری، تنها حساب بانكی در جهان است كه فقط در آن باید مهر و محبت واریز كنیم و حق برداشت نداریم. تفاوت این حساب بانكی با حسابهای دیگر در «رفتاری» بودن آن است و هر اندازه عملكرد خوبی داشته باشیم مبلغی به حساب بانكی رفتاری خود واریز كردیم و اعتبار خود را بالا میبریم و هرچقدر عصبانی باشیم موجودی حساب خود را خالی میكنیم.
به گفته او با انجام كارهای خاص، آراستگی، اولویت دادن به خانواده و عذرخواهی میتوان حساب بانكی رفتاری را غنیتر ساخت. باید یاد بگیریم وعادت كنیم برای یكدیگر كارهای خاص انجام دهیم و وقتی كارخاصی برای خانواده خود انجام میدهیم آنها نیز راغب میشوند كه كارخاصی برای ما انجام دهند، همچنین باید به آنها هدیه دهیم و لزومی ندارد كه هدیه گرانی باشد یا به مناسبت روز خاصی داده شود؛ ما با این اقدام نشان میدهیم وقتی كسی پیش ما نبوده به فكر او بودیم و برای ما مهم و با ارزش است و هدیه كدورتهای دیرینه را از بین میبرد.
او با بیان اینكه هرچه محیط زندگی دلچسبتر شود رفتارها نیز بهتر میشود، ادامه میدهد: اهمیت دادن به خانواده بسیار مهم است، ولی متأسفانه بسیاری از خانوادهها به حاشیه رفتهاند، برای خانواده و فرزند باید وقت گذاشت و فرزندان نیاز به توجه والدین دارند تا بتوانند حرفهای دل خود را با آنها مطرح كنند.به گفته او خرید خوراك و پوشاك و كاركردن برای تأمین آن ضروری است، ولی آرامش درون خانواده از همه چیز مهمتر است و نباید فدای اموردنیوی شود، به عنوان نمونه با صرف هزینه كمی میتوان به نزدیكترین بوستان رفت و ازدركنارهم بودن لذت برد.
چرا به فرزندانمان محبت كنیم
تحقیقات نشان داده است، كودكانی كه در خانوادههای امن و پناهگاههای مطمئن به لحاظ روحی و عاطفی پرورش یافتهاند به حداكثر رشد ذهنی و جسمیمیرسند.در عین حال بنابر تاكید اكثر روانشناسان، ارتباط عاطفی والدین با فرزندان از بسیاری مشكلات رفتاری، اختلالات روانی و اضطرابی و آسیبهای اجتماعی پیشگیری میكند.آنها بر این باورند كه شدت رابطه عاطفی والدین با فرزندان و ایجاد یك وابستگی مستحكم موجب پیشگیری از اختلالات رفتاری، عاطفی و در نهایت آسیبهای اجتماعی میشود.
افسانه برومند، روانشناس در این خصوص به ایرنا میگوید: دنیای كودك، دنیای محبوبیت و دوست داشتن است كه در این مسیر رفتار عاطفی و متعادل والدین با یكدیگر به زیبایی این دنیا بیش از پیش میافزاید. در دنیای زیبای محبت كودكان كه از اولین لحظه تولد و با در آغوش كشیدن مادر آغاز میشود، رفتار والدین با یكدیگر بسیار تاثیرگذار است.به گفته وی، زبان تحقیر و تهدید بین والدین موجب فاصله گرفتن فرزندان از آنها و در نهایت روی آوردن به دنیای پرمخاطره بیرون از كانون خانواده میشود.
بر این اساس فرزندانی كه در محیط امن خانواده بزرگ و تكریم میشوند، آسیبپذیر نمیشوند. همچنین كنار هم قرار گرفتن عاطفه و درك احساسات فرزندان را میتوان دارای بازتابهای بسیار مثبتی در زندگی آنها دانست.كودك احترام گذاشتن، منظم بودن، محبتكردن، نحوه سخن گفتن و حتی شیوه بازیكردن را از والدین میآموزد. بر این اساس مهارتهای اجتماعی شدن در كودكان از مشاهده الگوهای رفتاری اطرافیان ناشی میشود و به همین دلیل است كه كودك را آیینه رفتار والدین میدانند.
اعضای خانواده برای كودك الگوهای بیچون و چرا و قابل اعتمادی هستند و آنچه كودك در محیط خانه یاد میگیرد در وجودش نهادینه میشود. اولین وظیفه والدین درباره مهارتهای اجتماعی كودك ارائه الگوهای رفتاری مناسب به وی از طریق رفتار درست خویش است.متخصصان علوم رفتاری حمایت عاطفی از كودك طی مراحل رشد را در شكلگیری شخصیت اجتماعی او موثر میدانند. با این حال افراط و تفریط در این مساله نیز نفی میشود.
حمایت بیش از اندازه، كودك را وابسته و منفعل بار میآورد و اجازه بروز مشخصههای رفتاری و تعامل با دیگران را از وی سلب میكند.در مقابل ارضا نشدن نیازهای عاطفی، مهارتهای اجتماعی كودك را حول محور محبتجویی و حتی ترحمطلبی شكل میدهد.بر این اساس والدین باید رفتاری درست نسبت به یكدیگر داشته باشند تا همین رفتار در فرزندان آنها نیز شكل بگیرد.
نظر شما