به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ملت ما در شهر تهران روزانه تعداد زیادی كودك مشغول به كاراست كه بیش از نیمی از آنها را یا مهاجران از سایر كشورها تشكیل میدهد یا كودكانی كه از سایر شهرها به امید كسب درآمد به تهران آمدهاند. هراز گاهی خبر جمعآوری كودكان كار از سوی مسئولان به گوش میرسد اما با نگاهی به سطح خیابانهای شهر گویا كودكان افزایش یافته و كم نشدهاند.
بهطوریكه مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشاركتهای اجتماعی شهرداری تهران میگوید كودكان كار در سطح شهر افزایشی ۱۵درصدی یافته است در واقع هر سال این تعداد افزایش مییابد. حسین زارع صفت درباره تكدگری كودكان در شهر تهران با بیان اینكه نمیتوان با این پدیده برخورد سلبی داشت، تصریح میكند: موضوع اجتماعی با برخورد مكانیكی قابل حل نیست و باید مانع از شكلگیری آن شد. او با تاكید بر اینكه معمولا ۳۰ درصد كودكان كار جمعآوری شده دوباره به شهر باز میگردند و تكراریاند، میافزاید:
سازمان بهزیستی امكانات محدودی دارد و نمیتوانند در برابر خانوادهای كه كودكش را تحویل میگیرد اما باز به دلیل مشكل اقتصادی به سطح شهر برمیگردند بدون طی كردن روند قضایی كاری كند یا مانع از تحویل كودك شود. او ادامه میدهد: شهرداری تهران امكان نگهداری كودكان كار را ندارد و بر اساس قانون این حق نیز برعهده این نهاد نیست.
این را رئیس انجمن علمی مددكاری اجتماعی هم تایید میكند، مصطفی اقلیما با اشاره به اینكه كودكان كار با كودكان خیابانی تفاوت دارد به«ملت ما» میگوید: وقتی صحبت از كودك خیابانی میشود به این معنا است كه سرپناهی ندارد و میآید در خیابان و روز خود را به شب میرساند و همانجا میخوابد. او میافزاید: افزایش تعداد كودكان كار موضوعی طبیعی است اگر تعداد آنها گفته میشود 15 درصد افزایش یافته است این بر اساس تعدادی است كه توسط مسئولان دستگیر شدهاند و تعداد آنها خیلی بیشتر از اینها افزایش یافته است.
مشكل اقتصادی مهمترین دلیل افزایش كودكان كار
رئیس انجمن علمی مددكاری اجتماعی ایران مهمترین دلیل افزایش تعدادكودكان كار را مشکلات اقتصادی برشمرده و میافزاید: با نگاهی به وضع معیشتی جامعه میتوان به این امر پی برد كه حقوق افراد متناسب با مخارج آنها نیست و افراد بیش از 80 درصد نسبت به سالهای گذشته فقیرتر شدهاند این فشار نشانههای خود را از این طریق با افزایش كودكان كار در جامعه نشان میدهد. اقلیما معتقد است: كودكان كار كسانی هستند كه یا پدرشان درآمد مكفی ندارد یا پدر ندارند یا زندان رفته است یا اینكه پدری معتاد و مریض از آنها مراقبت میكند. این كارشناس و مددكار اجتماعی در توضیح دلایل بازگشت این كودكان پس از جمعآوری به كار میگوید:
متاسفانه ما هیچ كاری پس از جمعآوری این كودكان برای حل آن انجام نمیدهیم روشن است كه نمیتوان این كودكان را برای مدت زیادی نگهداری كرد او ادامه میدهد: زمانی كه كودكان كار جمعآوری میشوند یا معتادان را دستگیر میكنیم كاری برای آنها انجام نمیدهیم كودك را پس از مدتی نگه داشته و بعد از آن او را به پدر و مادر(اگر داشته باشد) تحویل میدهیم. ما مشكل را در خانواده حل نكردهایم و چارهای برای حل مشكل كودك نیندیشیدهایم تنها او را از محیطی كه در آن بوده است برای مدتی خارج كردهایم و این نمیتواند چاره مشكل باشد.
بهزیستی مسئول رسیدگی به اوضاع كودكان كار است
اقلیما میافزاید: اگر افزایش كودكان كار را در سالهای اخیر بیشتر میبینیم به علت فقر شدید خانوادهها است كه این موضوع در قشر حقوق بگیر جامعه بیشتر احساس میشود. این كارشناس آسیبهای اجتماعی مسئول رسیدگی به اوضاع كودكان كار را بهزیستی دانسته و میگوید: پیش از این ما وزارتخانهای با عنوان وزارت رفاه داشتیم كه امروز ادغام شده در دو وزارتخانه دیگر است در وزارت رفاه قدیم سازمان بهزیستی كشور مسئول كلیه آسیبهای اجتماعی بود در ادغام این وزارتخانه با دو وزارت دیگر این مسئولیتها هم كم كم از بین رفت و بزرگترین اشتباه خود را نمایان ساخت او با بیان اینكه با این تغییرات امروز سازمان بهزیستی را باید مسئول این نوع آسیبها بدانیم میافزاید:
این سازمان باید آنقدر امكانات در دست داشته باشد كه بتواند به شكل ریشهای به خانواده این كودكان رسیدگی كند. سازمان بهزیستی دارای مشكلات زیادی است بهطوریكه كارمندان و مددكاران آن قدیمی بوده و تعداد مددكاران لیسانس این سازمان انگشت شمار است در حالی كه سازمان بهزیستی باید جلوی آسیب هایی كه در سازمانهای دیگر هم رخ میدهد و مانع رفع مشكلات اجتماعی میشوند را هم بگیرد.
بهزیستی مسئولیتی نسبت به متخلفان ندارد
در حالی كه كارشناسان و مسئولان، بهزیستی را مسئول جمعآوری و رسیدگی به مشكلات كودكان كار میدانند اما پیش از این مدیركل امور آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی گفته بود كه با توجه به قوانین وزارت كار سازمان بهزیستی تحت هیچ شرایطی مسئولیتی در قبال برخورد با متخلفان مربوط به كودكان ندارد. سید حسن موسویچلك با بیان اینكه مسئولیت كودكانكار با سازمان بهزیستی نیست تاكید میكند: طبق موارد اعمال شده در قانون، كودكان 15 تا 18 سال به كارگران نوجوان اطلاق شده و كار این دسته از كودكان پذیرفته شده است و قوانین كار شامل این كودكان میشود.
او میافزاید طبق ماده 713 قانون مجازات اسلامی هر كس فرد صغیر یا غیررشیدی را به كار تكدیگری وادار كند مجرم، محسوب میشود كه بر اساس این قانون، مسئول برخورد با مجرمان این چنینی كه حقوق كودكان را ضایع میكنند سازمان بهزیستی نیست. موسوی چلك ادامه میدهد: در قانون حمایت از كودكان و نوجوانان كه در سال 81 به تصویب مجلس رسید، هر گونه استثمار و بهرهكشی از كودكان كار ممنوع بوده و در عین حال باز هم مسئول برخورد با متخلفان در این ارتباط بهزیستی نیست.
مدیركل دفتر امور آسیبدیدگان اجتماعی بهزیستی كشور با اشاره به منع بدترین اشكال كار برای كودكان تصریح میكند: در مقاولهنامه نیز موضوع كار كودك مطرح شده و كارهای سخت و دشوار برای كودكان منع شده بر همین مبنا وزارت كار مسئول و پیگیری این بخش از حقوق كودكان است. به گفته موسوی چلك در این میان مسئولیت بهزیستی در مورد كارتنخوابها بیشتر از سایر دستگاهها بوده چرا كه در این ارتباط آییننامهای توسط دولت در سال 84 تصویب شده و در این زمینه دستگاههای گوناگون خصوصا بهزیستی را مسئول دانسته است.
او ادامه میدهد: سازمان بهزیستی مسئول حمایت از اتباع بیگانهای كه كارت اقامتی دارند نیست چرا كه سازمان بهزیستی به تنهایی نمیتواند برای حمایت از این افراد یا كودكان كار و خیابان، مدرسه، بیمارستان یا سایر امكانات رفاهی ایجاد كند. موسوی چلك در ادامه معتقد است: بهزیستی مسئول ساماندهی و پاسخگویی به موضوعاتی كه جزو وظایف سازمانهای دیگر بوده نیست.
با وجود اینكه مشكل كودكان كار و نهاد رسیدگیكننده به وضع آنها بعد از سالها هنوز به شكل مشخص عنوان نشده است اما شهرداری گاهی در وضعیتهای مختلف همچون اجلاس اخیر كشورهای عضو عدم تعهد اقدام به جمعآوری گسترده كودكان كار كرد كاری كه مورد تایید مردم هم قرار گرفته و شهر تهران تا روزها نفس راحتی از نبود كودكان كار كشید. اقلیما معتقد است این كار شهرداری لطف است وگرنه این وظیفه شهرداری نیست.
نظر شما