سلامت نیوز: مدت‌ها بود كه در میان آمارهای ارایه شده از سوی مسئولان آموزش و پرورش و نهضت سوادآموزی آمار دقیقی از تعداد بیسوادان در جامعه به‌ویژه كودكان بیسواد ارایه نشده بود. در شرایطی كه مسئولان آموزشی سازمان آموزش و پرورش از پوشش كامل و مطلوب كودكان لازم‌التعلیم سخن می‌گویند رئیس سازمان نهضت سوادآموزی كشور از 340هزار كودك بیسواد در سنین 6 تا 9 سال خبر می‌دهد.

 
باقر‌زاده می‌گوید: براساس اعلام سرشماری سال 90 3میلیون‌و864هزار نفر در گروه سنی 10 تا 49 سال و 340هزار نفر در گروه سنی 6 تا 9 سال اظهار بیسوادی كردند، بر همین اساس حدود 5/7درصد جمعیت این گروه‌ها بیسواد محسوب می‌شوند.با وجود آن‌كه طی سال‌های گذشته آمارهای بعضا متناقضی از وضع سواد كودكان در كشور ارایه شده بود اما به نظر آمارهایی كه مسئولان با استناد به سرشماری ارایه می‌دهند بیش‌تر مورد تایید است.

 
پیش از این هم معاون آموزشی سازمان نهضت سوادآموزی با استناد به سرشماری سال 1385، 348هزار كودك 6 تا 9 ساله لازم‌التعلیم و 263هزار نوجوان 10 تا 16 ساله را بیسواد دانست. به مدرسه نرفتن و بازماندن از تحصیل شاید در نگاه اول به یك معنا باشد اما در حقیقت تفاوت دارند. اوایل سال تحصیلی جاری معاون وزیر آموزش و پرورش با اعلام برخی علل عدم پوشش 5/1درصدی كودكان لازم‌التعلیم اما بازمانده از تحصیل، گفت: آموزش و پرورش حتی به روستاهایی كه دارای یك دانش‌آموز است، معلم اعزام می‌كند.

 
فاطمه قربان با بیان این‌كه 5/98 درصد كودكان در سن تحصیل و لازم‌التعلیم تحت پوشش آموزش و پرورش قرار دارند، گفت: 5/1درصد باقی‌مانده كه از تحصیل بازمانده‌اند، شناسایی نشده‌اند و اگر هم شناسایی شده باشند، بنا به دلایلی امكان ادامه تحصیل آنها وجود ندارد. هرچند مسئولان وزارت آموزش و پرورش تعداد بیسوادان در جامعه را با توجه به این آمار نمی‌پذیرند اما گذری بر شهرستان‌ها و روستاهای دورافتاده كشور نمونه آشكاری از این موضوع است كه كلاس‌های درس معمولا با تعداد اندكی دانش‌آموز تشكیل می‌شود.

 
براساس آمارهای منتشره در گزارش توسعه انسانی سازمان ملل متحد در سال 2010 تقریبا 61درصد از زنان ایرانی بالای 25 سال و تقریبا 43درصد از مردان ایرانی بالای 25 سال، تحصیلاتی در حد دوره راهنمایی یا كمتر دارند و بر مبنای استانداردهای سازمان ملل متحد «كم‌سواد» محسوب می‌شوند.

 
آموزش و پرورش وجود كودكان بیسواد را بپذیرد

شیرزاد عبداللهی، كارشناس آموزش در رابطه با راه‌های مقابله با پدیده بیسوادی كودكان معتقد است: پیش از هر چیز وزارت آموزش و پرورش باید به عنوان متولی اصلی و رسمی آموزش، به وجود پدیده كودكان بازمانده از تحصیل اعتراف كرده و در واقع «صورت مسئله» وجود كودكان بازمانده از تحصیل را بپذیرد.


او می‌افزاید: مدیران آموزش و پرورش نباید از طرح این موضوع واهمه داشته باشند، زیرا علل بازماندن كودكان از تحصیل، مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و آموزشی است كه تقریبا 80 درصد آن در اختیار آموزش و پرورش نیست و به همین دلیل كارشناسان مختلف موضوع كودكان بازمانده از تحصیل را معضلی نیازمند عزم ملی و فراگیر می‌دانند.


عبدالهی اجباری شدن تحصیل تا پایان دوره دبیرستان را یكی دیگر از راه‌حل‌های مناسب در كنترل بیسوادی كودكان و نوجوانان عنوان می‌كند و می‌افزاید: هم‌اكنون در حالی كه اصل 30 قانون اساسی دولت را موظف به فراهم آوردن وسایل تحصیل تا پایان دوره متوسطه كرده است، قوانین عادی، تحصیل تا سوم راهنمایی یعنی 8 سال آموزش را اجباری اعلام كرده‌اند. از طرفی معلوم نیست كدام نهاد، مجری طرح تحصیلات اجباری است و پشتوانه اجرایی این قانون چیست؟


این تعداد كودك بیسواد در كشور عجیب است

كارن خانلری عضو كمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس در این رابطه به«ملت ما» می‌گوید: آماری كه از سوی رئیس سازمان نهضت سوادآموزی ارایه شده است جای تامل دارد و در نخستین فرصت در كمیسیون مطرح خواهد شد. او می‌افزاید: به نظر این تعداد كودك بیسواد در جامعه عجیب است و نمی‌توان این تعداد را شامل همه كودكان معلول كه از تحصیل بازمانده‌اند دانست چراكه تعداد آنها به این میزان نخواهد رسید. خانلری ادامه می‌دهد: این‌كه در روستاها كودكان لازم التعلیمی هستند كه از تحصیل مانده‌اند انكار نشدنی است اما بار آن را نباید به‌طور كامل به سیستم آموزشی و مسئولان آن منتهی دانست بلكه مجموعه نهادهای تربیتی و فرهنگی در گشودن راهكارها در این زمینه مسئولند.


این نماینده مجلس با اشاره به خانواده‌هایی كه در روستاها مانع تحصیل فرزندانشان می‌شوند می‌گوید: با روش اجبار نمی‌توان آنها را وادار به اجازه ادامه تحصیل فرزندان كرد بلكه با كار فرهنگسازی به وسیله وزارت ارشاد و همكاری دهیاری‌ها و مساجد آن مناطق باید معضل بیسوادی را از روستاها برچید. اما در میان همه نگرانی‌ها از وضع تحصیلی و سواد در جامعه موضوع راه‌های پیدا كردن این تعداد از افراد بیسواد نكته مهمی است كه تنها با استناد به آمار سرشماری نمی‌توان به آن بسنده كرد.


رئیس سازمان نهضت سوادآموزی به ایسنا می‌گوید: بر اساس برنامه‌هایی كه برای نهضت سواد آموزی تا پایان برنامه پنجم هدف‌گذاری شده، پیدا كردن این تعداد افرادی كه اظهار بیسوادی كرده‌اند از بین جمعیت 50 میلیونی، كار دشواری است و احصای آنها برای ارایه آموزش‌ها نیازمند همكاری مركز آمار كشور است.


او می‌افزاید: علاوه بر مركز آمار، سایر ارگان‌ها از جمله شركت مخابرات (همراه اول، ایرانسل)، كمیته امداد امام خمینی(ره)، جهاد كشاورزی، وزارت كار، رفاه، تعاون و سازمان بهزیستی می‌توانند در شناسایی اسمی و مكانی افرادی كه اظهار بیسوادی كرده‌اند با سازمان نهضت سواد آموزی همكاری كنند.


او با بیان این‌كه باید بتوانیم تا پایان برنامه پنجم توسعه بیسوادی را به صفر برسانیم، عنوان می‌كند: هدفگذاری سازمان نهضت برای ریشه كنی بیسوادی در سال 94 و با پایان برنامه پنجم توسعه است. اما با توجه به این‌كه درصد باسوادی در برخی از استان‌ها از جمله بوشهر، سمنان، اصفهان، زنجان و قزوین بالاست، پیش بینی می‌كنیم جشن پایان بیسوادی در این استان‌ها در سال 92 برگزار شود.

عملكرد پایین برخی استان‌ها در رفع بیسوادی

رئیس سازمان نهضت سوادآموزی كشور با بیان این‌كه 320 هزار نفر در شش ماهه نخست سال 91 تحت پوشش‌ آموزش‌های این سازمان قرار گرفته‌اند، می‌افزاید: استان‌های خراسان رضوی، ایلام، كرمان و گیلان عملكرد خوبی را در این زمینه داشتند، این در حالی است كه استان‌هایی همچون تهران، سمنان، خراسان شمالی و مركزی عملكرد پایینی را داشته‌اند و لازم است مباحث مربوط به بیسوادی را با جدیت دنبال كنند.

او با بیان این‌كه داشتن بانك اطلاعات اسمی از بیسوادان یك ضرورت برای سازمان نهضت سواد آموزی است، تصریح می‌كند: اگر این اطلاعات به درستی احصا و مشخص نشود، چالش‌های گذشته سازمان ممكن است تكرار شود و اعتباراتی كه برای ریشه کن كردن بیسوادی انجام می‌شد، ممكن است در جای واقعی خود هزینه نشود، لذا برای داشتن این اطلاعات همكاری مركز آمار با این سازمان ضروری است. باقرزاده با تاكید بر این‌كه برنامه‌های نهضت سوادآموزی باید با جدیت دنبال شود، درباره آموزش‌ها از طریق برون سپاری كه یكی از روش‌های جدید ارایه خدمات آموزشی به جامعه هدف است، می‌گوید:

وضع سواد آموزی در كشور به دلیل پراكندگی یك مسئله جدی است و با شیوه‌های سنتی و دایر كردن كلاس در ساعت، زمان و مكان مشخص ممكن نیست، لذا در یكی از برنامه‌های این سازمان مقرر شده از طریق برون سپاری آموزش‌ها با اولویت افراد خانواده و اقوام نزدیك انجام شود. اوادامه می‌دهد: هر چند بخشی از نیروی انسانی سازمان نهضت سواد آموزی نیز بر اساس قانون تعیین تكلیف شده‌اند، افرادی كه حداقل دارای مدرك دیپلم هستند می‌توانند با سازمان نهضت سوادآموزی در بخش برون سپاری همكاری آموزشی داشته باشند.
منبع: روزنامه ملت ما