سلامت نیوز: در بسیاری از جوامع در گذشته به مسائل مرتبط با بهداشت و سلامت زنان کمتر پرداخته می شد. در آن دوران به علت نبود فرهنگ مناسب و بی اطلاعی از تغییرات جسمی که زنان طی دوره های مختلف زندگی آن را تجربه می کنند، در بسیاری از موارد علت بروز تغییرات جسمی و خلقی آن ها شناخته نمی شد و دستیابی به یک نسخه کامل و جامع برای همه زنان کاری بس دشوار بود. اما با پیشرفت علم و به روز شدن آن، بسیاری از گره های ناگشوده، گشوده شد و اطلاع رسانی و آموزش به زنان کمک کرد تا با تغییرات جسمی خود طی دوره های مختلف زندگی شان راحت تر کنار آیند. زنان با توجه به وضعیت جسمی برای پرورش نوزاد در سنین باروری، دوره های سخت و دشواری را طی می کنند که با داشتن اطلاعات کافی می توانند این دوران را راحت تر پشت سر بگذارند.
همه زنان از هنگام قاعدگی یکسری علایم جسمی و روانی را تجربه می کنند که شدت آن متفاوت است. اختلالات مرتبط با قاعدگی سال هاست شناخته شده است، اما بسیاری از زنان از گستردگی آن اطلاع ندارند و همین ناآگاهی مشکلات را چند برابر می کند. این علایم به صورت چرخشی از روزهای قبل از قاعدگی آغاز می شود و تا پایان دوران قاعدگی ادامه دارد. گاهی شدت علایم به حدی است که کیفیت زندگی را به کلی تحت تاثیر قرار می دهد. به مجموعه این علایم سندروم پیش از قاعدگی می گویند که از یک هفته تا ۱۰ روز قبل از قاعدگی شروع می شود و معمولا با تحریک پذیری، نفخ، درد سینه و سردرد همراه است.دکتر ملیحه حسن زاده مفرد متخصص زنان و زایمان و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این مطلب به خراسان ادامه می دهد: در بسیاری از زنان علایم شبیه به افسردگی، اشتهای زیاد، اشکال در تمرکز و مشکلات گوارشی بروز پیدا می کند. گاهی حالات روحی زنان بسیار متغیر و ناهمگون می شود و دائم احساس غم، بی قراری و اضطراب دارند. برخی در این دوران با علایم جوش و آکنه در صورت مواجه می شوند و همزمان ممکن است تپش قلب، تورم در دست و پا داشته باشند و احساس خستگی مفرط کنند.

این علایم کمابیش در زنان مشاهده و اغلب به صورت چرخشی گزارش می شود.تحقیقات زیادی درباره علل بروز این عوارض در زنان انجام شده است که مهم ترین دلیل آن، تغییرات هورمونی است. هم چنین تحقیقات زیادی درباره نقش ویتامین ها در بروز عوارض سندروم پیش از قاعدگی انجام شده است که در مجموع نمی توان نقش چندانی برای آن قائل شد.دکتر حسن زاده با اشاره به این که علت اصلی بروز این علایم تغییرات هورمونی است و چنانچه بتوانیم این تغییرات را تحت کنترل درآوریم، موفق به کاهش عوارض می شویم، تصریح می کند: گاهی می توان بسته به شرایط فرد هورمون های بدن را سرکوب کرد تا کیفیت زندگی فرد بهبود یابد. در واقع شیوه مواجهه با این عارضه بسته به شرایط بیمار متفاوت است. ممکن است برای خانمی که تغییرات خلقی شدیدی را در این دوره تجربه می کند و همزمان می خواهد روش پیشگیری مطمئنی هم داشته باشد، قرص ضدبارداری تجویز کنیم تا هم روش مطمئنی برای پیشگیری از بارداری به بیمار ارائه دهیم و هم با کنترل دوران قاعدگی از بروز عوارض جلوگیری کنیم.

زنانی که نوسانات تخمک گذاری دارند، تحت هورمون درمانی قرار می گیرند و چنانچه این تغییرات هورمونی تحت کنترل درآید، انتظار می رود که شدت عوارض کاهش پیدا کند. البته گفته می شود «دیسمنوره» یا قاعدگی دردناک در بروز تغییرات خلقی در زنان نقش زیادی دارد اما در این جا ما در مورد زنانی صحبت می کنیم که تخمک گذاری دارند و دچار عوارض جسمانی و روانی ناشی از تغییرات هورمونی آن می شوند. گاهی برای کاهش عوارض ناشی از تغییرات خلقی به عنوان مثال در صورت ابتلای فرد به افسردگی، از داروهای ضدافسردگی در این دوران استفاده می کنیم. گاهی بیمار از تورم بسیار زیاد دست و پا شکایت می کند که در این صورت از داروهای مدر که آب بدن را دفع می کند، استفاده می کنیم. در واقع در بدن این بیماران احتباس آب اتفاق می افتد.این استادیار دانشگاه با بیان این که اگر فردی بیماری زمینه ای خاصی ندارد و بروز این علایم کیفیت زندگی اش را تحت تاثیر قرار نمی دهد، می تواند با انجام ورزش های هوازی از شدت علایم بکاهد، اظهار می دارد: گاهی بیمار از نفخ شدید، احتباس آب در بدن و اختلالات خلقی شدید رنج می برد که در چنین مواردی پزشک بسته به شرایط، داروهای مرتبط را تجویز می کند.گاهی بیمار از افسردگی رنج می برد و آن را مرتبط با سندروم پیش از قاعدگی می داند، در صورتی که اختلالات زمینه ای احتمالی در فرد را باید از سندروم پیش از قاعدگی منفک کرد.گاهی بیماران از درد شدید قاعدگی رنج می برند که به آن دیسمنوره می گوییم. این دردها، دردهای شدید شکمی است که چند روز قبل از قاعدگی شروع می شود و گاهی به دردهای غیرقابل تحمل تبدیل می شود.این دردها به هنگام شروع تخمک گذاری آغاز می شود و تا چند روز ادامه پیدا می کند. بیشتر این زنان مشکل خاصی ندارند و طی دوران قاعدگی بارها این دردها را تجربه می کنند.این متخصص زنان و زایمان ادامه می دهد: گاهی این دردها به یک باره عارض می شود و خانمی که تا به حال چنین دردهایی نداشته به یک باره با دردهای شدید قاعدگی روبه رو می شود. در این موارد باید ابتلای بیمار به اندومتریوز، عفونت و فیبروم بررسی شود.اما بهترین درمان برای زنان جوانی که با دیسمنوره اولیه مراجعه می کنند، مصرف داروهای ضدالتهاب است که درد را کاهش می دهد. همزمان توصیه ما انجام ورزش های هوازی، تغذیه مناسب و مصرف مکمل هاست. رژیم های گیاهی و مصرف ویتامین D هم مفید است اما توصیه اثبات شده ای نیست و در پیشگیری از بروز این عوارض یا درمان نقش ندارد اما مصرف آن ها مضر هم نیست.
منبع: روزنامه خراسان