بنا بر اعلام مجلس، از ابتدای مهر ماه كه نوسانات قیمت ارز و بی ثباتی در بازار خریدهای ارزی، ركورد ماههای مشابه در سالهای گذشته را هم شكست، تا امروز كه نخستین ماه پاییز به پایان خود نزدیك میشود، قیمت تجهیزات پزشكی بیش از 5 برابر افزایش یافته و این افزایش در حالی است كه سهم ایران از بازار 200 میلیارد دلاری تولید تجهیزات پزشكی در جهان، فقط یك درصد و حدود 2 میلیارد دلار بوده و در مقابل حجم 850 میلیارد تومانی واردات سالانه تجهیزات پزشكی، رقم نقدی تولیدات ایران در زمینه تجهیزات پزشكی از 200 میلیارد تومان در سال هم فراتر نرفته و گزارشهای رسمی تایید میكند كه در میان اقلام وارداتی، بیشترین سهم از آن تجهیزات پزشكی است.
همین قیاس نقدی نشانه تاثیر چشمگیر واردات تجهیزات پزشكی برای كشوری است كه اگر چه امروز برای تولید 96 درصد از داروهای خود به خودكفایی رسیده و فقط 4 درصد از داروهای حیاتی را وارد میكند اما با وجود فعالیت بیش از 350 شركت تولید كننده تجهیزات پزشكی، هنوز 85 درصد از تجهیزات پزشكی، وارداتی است زیرا ایران در تولید تجهیزات پزشكی مطابق با دانش روز هنوز به آن سطح علمی دست نیافته كه قادر به تولید تجهیزاتی همچون دستگاههای سی تی اسكن، MRI، آنژیو گرافی، ملزومات پیچیده دندانپزشكی و اتاق عمل، ارتوپدی، استنتهای قلبی و كلیوی، لیزر و آمبولانس كه به علت بالا بودن رتبه ایران در بیماریهایی همچون سرطان، بیماریهای دهان و دندان، ضربه مغزی ناشی از تصادفات، بیماریهای قلبی و عروقی و بیماریهای داخلی و استخوانی، در زمره پر مصرفترین هم قلمداد میشود، باشد. در حال حاضر، تولیدات ایران در زمینه تجهیزات پزشكی از حد ملزومات یـكبـار مـصرف پـزشـكی همچـون دستكـشهای استـریـل فراتر نرفته و وسعت بازار صادرات تجهیزات پزشكی ایران هم منحصر به همسایگان غربی (عراق)، شرقی (افغانستان)، جنوبی (حوزه خلیج فارس) و شمال دریای خزر است.
افزایش 5 برابری قیمت تجهیزات پزشكی در حالی مورد تایید انجمنهای پزشكی و مجلسنشینان هم قرار گرفته كه وزیر بهداشت از ابتدای سال 91، هشدار به آغاز سالی دشوار برای نظام سلامت داد و علت دشواری را هم در گروی هجمه تحریمهای تحمیل شده دانست. این هشدار با اعلام معاون توسعه مدیریت و منابع وزارتخانه، عباس حسنی هم پررنگ شد، زمانی كه در ماههای نخست سال اعلام كرد «حوزه سلامت، سال ?? را با كسری 1800 میلیارد تومانی آغاز كرده و بودجه تخصیص یافته برای سال 91 نسبت به سال 90 كمتر از 5درصد رشد داشته در حالی كه بودجه سال 90 نسبت به سال 89، 34 درصد رشد داشت، اما رشد اعتبارات و بودجهها برای وزارت بهداشت در سال 91، حدود 29 درصد بوده علاوه بر آنكه پس از هدفمندی یارانهها فشار سنگینی به حوزه سلامت وارد شد.» اما گذشته از فشار غیر قابل انكار تحریمهای خارجی كه پدیده نویی برای نظام سلامت نبوده و سابقه آن را باید در نیمه دوم سال 86 و گشوده شدن نخستین فصل از كتاب تحریم برای تعدادی از بانكهای پر تردد ایران و ایجاد مشكل در مسیر گشایش اعتبار و درخواست خریدهای دارویی و پزشكی جستوجو كرد، مشكلات ایجاد شده در نظام بانكی كشور هم به وزنه مضاعفی بر دوش نظام سلامت تبدیل شده است. چنان كه پایان شهریور ماه امسال كه زمزمههای نوسان بیسابقه در قیمت ارز شدت گرفت و شواهد موجود در بازار عرضه و تقاضا، به دستاندركاران نظام پولی كشور هشدار داد كه باید مانعی برای آمد و شد
بی رویه ارز در گذرگاه واردات و صادرات ایجاد كنند، پس از تعیین 10 اولویت كالایی كه اجازه بهرهمندی متناوب و با سطوح پلكانی از تسهیلات ارزی را داشتند، اعلام شد كه تجهیزات پزشكی وارداتی از جمله كالاهایی هستند كه در اولویت دوم قرار گرفته و از شمول دریافت ارز با نرخ مرجع (1226 تومان) خارج شده و وارد كنندگان این گروه كالایی باید از ارز با قیمت آزاد یا نیمه آزاد كه با قیمت متغیر روزانه و از سوی بانك مركزی ارائه میشود استفاده كنند.
پس از راهاندازی مركز مبادلات ارز در سوم مهر ماه، این گروه كالایی مشمول دریافت ارز با قیمت دو درصد كمتر از نرخ بازار قرار گرفت كه چنین اعلامی به معنای آن بوده كه طی هفته گذشته كه قیمت ارز در مسیر 3500 الی 4 هزار تومان در نوسان بود، واردكنندگان یكی از مهمترین نیازهای كشور نمیتوانستند ارزی با قیمت كمتر از 3 هزار و 400 الی 3 هزار و 900 تومان برای خریدهای خود دریافت كنند. این محرومیت در حالی صورت گرفت كه فروردین ماه سال جاری هم سعید رضا شاهمرادی، مدیركل تجهیزات پزشكی وزارت بهداشت از افزایش تعرفه گمركی تجهیزات پزشكی وارداتی تا 45 درصد خبر داد و علت این اقدام را «حمایت از تولیدات داخلی» اعلام كرد.
چنین اتفاقی برای نظامی كه هنوز بیش از 60 درصد از مواد اولیه داروهای تولیدی خود را از خارج وارد كرده و برای تامین تجهیزات پزشكی هم متكی به ارزانترین مزایدههای خارجی است، دیگر از مرز هشدار هم فراتر رفته و زنگ خطر هم مدتهاست كه به صدا درآمده است زیرا كه به گفته فعالان بازار تجهیزات پزشكی، علاوه بر مشكلات موجود در مسیر خریدهای خارجی كه واردكنندگان را به دور زدن مسیرهای مستقیم، خرید گرانتر و زمان برتر و محرومیت از خریدهای اعتباری و با امكان پرداخت بلند مدت واداشته، امروز و به دلیل مشكلات نظام اقتصادی كشور، وارد كنندگان كه عمدتا اعضای بخش خصوصی هستند، باید همپای این مشكلات پیش رفته و لزوم این همراهی، چارهیی نیست جز افزایش نقدینگی معادل هر آنچه بازار ارز تصمیم میگیرد كه در عین حال كه سایه شایعه واردات تجهیزات بی كیفیت چینی كه سال گذشته از سوی مجلس مورد تایید قرار گرفت هم هنوز محو نشده و طی هفتههای گذشته و با انتشار اخبار راجع به تفكیك ارز با نرخ مرجع و غیر مرجع، شنیده میشود كه برخی از وارد كنندگان، با ترفندهایی كه مجلسیان هم هنوز از چند و چون آن بیخبرند، با دریافت ارز مرجع، تجهیزات مستهلك و دست دوم یا چینی وارد كرده و این كالاها را با قیمت ارز آزاد میفروشند. این اتفاق كه هنوز جزییات آن پررنگ نشده، طی هفتههای اخیر از سوی اعضای كمیسیون بهداشت و درمان مجلس مورد اعتراض قرار گرفته علاوه بر آنكه زمزمه آن در دوران فعالیت مجلس هشتم و زمانی كه نوسانات ارز، افت و خیز زمستان 90 را رقم زده بود آغاز شد.
چنان كه حسینعلی شهریاری، نایب رییس كمیسیون بهداشت و درمان مجلس هشتم، اردیبهشت ماه امسال ضمن تایید افزایش دو برابری قیمت تجهیزات پزشكی در پی نوسانات بازار ارز، از تكذیب ورود تجهیزات فاقد كیفیت از كشور چین خودداری كرد و شاهمرادی هم چندی پیش در گفتوگو با رسانهها ضمن تایید افزایش قیمت تجهیزات پزشكی وارداتی در پس افزایش قیمت ارز از زمستان سال گذشته، با پذیرش واردات تجهیزات پزشكی از كشور چین گفت: «تعرفه واردات ما در حوزه مصرفی از كشور چین حدود 10 درصد است و بقیه لوازم و تجهیزات از كشورهای اتحادیه اروپا و ژاپن وارد میشود. البته سال گذشته به دلیل نوسانات نرخ ارز، قیمتها بسیار افزایش یافت بهطوری كه بهای ارز نسبت به سال گذشتهاش 15 درصد افزایش داشت و اگر خوشبینانه با این مساله برخورد كنیم، قیمتها 15 درصد افزایش پیدا كرد.
این در حالی بود كه كالا و تجهیزاتی كه از كشورهای اروپایی وارد كشور میشود، حواله مستقیم نمیشود و به صورت جابهجایی از كشورهای دیگر است كه این مساله هم باعث میشود هزینهها افزایش پیدا كند و چیزی حدود 20 درصد قیمت لوازم و تجهیزات افزایش یابد.»
مرداد ماه امسال، خبر رسید كه فاطمه هاشمی، رییس بنیاد بیماریهای خاص، نامهیی خطاب به بان كی مون، دبیر كل سازمان ملل متحد نوشته و در این نامه با تاكید بر مقام مشورتی این بنیاد در سازمان ملل، از تحریمهای ایجاد شده علیه ایران كه به ایجاد دشواریهای فراوان برای تامین دارو و تجهیزات پزشكی منجر شده و بر خلاف ادعای كشورهای متحد در اعمال تحریم، تاثیر مستقیم بر سلامت مردم ایران دارد، انتقاد كرد و از این مقام بینالمللی خواستار تلاش برای رفع تحریمها و برقراری امكان گشایش اعتبارات اسنادی مربوط به دارو و تجهیزات پزشكی از طریق بانك كشاورزی كه از حصر تحریم در امان مانده، شد.
روزهای پایانی تابستان هم، عبدالرحمن رستمیان، عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس خبر داد كه این كمیسیون درصدد تنظیم نامهیی با امضای مشترك اعضای كمیسیون بهداشت و وزارت بهداشت و ارسال برای مجامع بینالمللی است. به گفته رستمیان، مضمون این نامه بر اعتراض نسبت به تحریم فروش تجهیزات پزشكی
بر خلاف معاهدات بینالمللی بود و رستمیان اعلام كرد از جمله تجهیزاتی كه شایعه تحریم و فروش آنها مطرح شده، دستگاه MRI است. گرانی 5 برابری قیمت تجهیزات پزشكی در كشوری كه بیش از 1700 خدمت پزشكی آن تحت پوشش بیمه نبوده و 17 درصد جمعیت كشور هم فاقد هر گونه پوشش بیمهیی هستند در حالی به یك چالش پیدا برای نظام سلامت تبدیل شده كه وزیر بهداشت، هفته گذشته و در جمع روسای دانشگاههای علوم پزشكی كشور، تحریم برخی داروها و واكسنها توسط كمپانیهای غربی را تایید كرد و اظهارات افزوده وی درباره مقاومت در مقابل تحریمها و تبدیل تحریم به فرصت نتوانست آبی بر این آتش باشد.
منبع: روزنامه اعتماد
نظر شما