سلامت نیوز : گزارش کشوری از آخرین آمار ثبت سرطان حکایت از ثبت 74 هزار و 67 نفر مورد جدید در سال 88 دارد، از میان 90530 مورد سرطان جمع‌آوری شده از مراکز پاتولوژی و غیرپاتولوژی، تعداد 74067 مورد سرطان جدید در سال 88 ثبت شده که 41 هزار و 169 مورد برابر با 58/55 درصد مربوط به مردان و 32 هزار و 898 مورد برابر با 41/44 درصد مربوط به زنان بوده است، بنابراین نسبت جنسی بروز سرطان در این سال برابر 125 است یعنی در مقابل هر 100 بیمار زن، 125 بیمار مرد وجود داشته است. با اینکه پیش‌بینی می‌شود موارد ثبت سرطان هر سال بیش از سال قبل باشد، اما آمارهای سال 88 حکایت از کاهش موارد جدید ثبت سرطان نسبت به سال 87 دارد، بر‌اساس گزارش کشوری ثبت موارد سرطان در حالی‌که در سال 87، 76 هزار و 159 مورد بود در سال 88 (آخرین آمار سرطان کشور) این میزان حدود 2 هزار و 92 نفر کاهش داشت.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ دکتر رشید رمضانی، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در این باره به آرمان می‌گوید: «کاهش آمار ثبت موارد جدید سرطان به معنی کاهش ابتلا به این بیماری نیست، بلکه روش آمارگیری در سال 88 نسبت به سال 87 تغییر کرده و از یک نظام جدید ثبت سرطان استفاده شده است.» او تاکید می‌کند: «نرم‌افزار نظام ثبت سرطان تغییر کرده است، اکنون از نرم‌افزار ICR استفاده می‌شود که قابلیت تکرار بالایی دارد، موارد تکرار در این نظام حذف شده، از این رو آمارها دقیق‌تر شده است.» براساس این گزارش سال 88، میزان و درصد سرطان‌ها از سال 82 تا 88، نشان دهنده افزایش قابل توجه ثبت موارد جدید سرطان دارد، بطوری‌که تعداد موارد سرطان ثبت شده در کشور در سال 82، 38 هزار و 469 نفر بود که از این تعداد 16 هزار و 849 زن و 21 هزار و 620 مرد بودند.

سهم بالای مردان از سرطان پوست و معده

آمارها از وضعیت ابتلا به انواع سرطان‌ها نشان می‌دهد، سرطان پوست در سال 88، رتبه اول را در مردان و در زنان رتبه دوم را داشته و میزان بروز استاندارد شده سنی آن برای مردان 93/18 و زنان 09/13 است، وخیم‌ترین نوع سرطان پوست، ملانوماست که در ایران سال 88 میزان بروز استاندارد شده سنی آن در مردان 66/0 و در زنان 67/0 گزارش شده است. براساس گزارش ثبت سرطان سال 88 از 30 استان مطالعه شده، مردان در ایران عمدتا گرفتار دو نوع سرطان پوست و معده می‌شوند، گزارش‌ها نشان می‌دهد که در 18 استان کشور رتبه نخست از سرطان‌ها برای مردان، به پوست اختصاص داده می‌شود، این در حالی است که در 10 استان دیگر، رتبه اول متعلق به سرطان معده است، در این میان سرطان پروستات و مثانه به ترتیب در استان هرمزگان با 4/11 درصد و در بوشهر با 3/20 درصد، نیز در فهرست سرطان‌های مربوط به مردان قرار می‌گیرد. در این میان سرطان پوست در آذربایجان شرقی، 2/15 درصد، در اصفهان 8/17 درصد، در ایلام 3/21 درصد، در استان تهران 3/14 درصد، در چهارمحال و بختیاری4/13 درصد، در خراسان جنوبی 2/15 درصد، در خراسان شمالی 2/20 درصد، در خوزستان 1/11 درصد، در سمنان 15درصد، در فارس 2/17 درصد، قزوین 8/19 درصد، استان قم 9/20 درصد، کرمان 8/10 درصد، کرمانشاه 3/15 درصد، لرستان 4/16 درصد، استان مرکزی 5/16 درصد، همدان 17 درصد و در یزد 9/11 درصد، شیوع دارد. سرطان معده نیز در استان‌های آذربایجان غربی با 2/16 درصد، اردبیل با 2/22 درصد، در خراسان رضوی با 5/15 درصد، زنجان با 2/21 درصد، سیستان و بلوچستان با 1/12 درصد، کردستان با 6/16 درصد، کهگیلویه و بویر احمد با 5/18 درصد، گلستان با 9/17 درصد، گیلان با 9/16 درصد و مازندران با 7/17 درصد بالاترین نوع سرطان است.

شیوع سرطان معده در استان‌های شمالی

براساس گزارش ثبت سرطان، سرطان معده در مردان پس از پوست در رتبه دوم قرار دارد و در زنان در رتبه چهارم و میزان بروز استاندارد شده سنی آن در مردان 1/16 و در زنان 78/7 است، آمارها حکایت از این دارد که سرطان معده در حاشیه شمالی کشور بروز بیشتری دارد، چنانچه میزان بروز استاندارد شده سنی مردان استان‌های اردبیل، 76/63، مازندران 42/54، کردستان 38/54، گیلان 60/50، آذربایجان شرقی 53/50، گلستان 61/37 و آذربایجان غربی 72/36 نسبت به سایر استان‌ها بیشتر است، این گزارش اضافه می‌کند که میزان مرگ و میر بر اثر سرطان معده نیز بالاست.

شیوع سرطان سینه در زنان کشور

اما سرطان سینه؛ این سرطان در زنان همچنان در رتبه اول قرار دارد و بالاتر از موارد گزارش شده سرطان پوست است، پراکندگی استانی این سرطان تقریبا یکسان است و در تمامی استان‌ها بالاتر از سایر موارد سرطانی گزارش شده است، اوج سنی سرطان سینه 55-50 سال است، بر‌اساس این گزارش، از 30 استان مورد مطالعه در این بررسی، سرطان سینه در 29 استان کشور، رتبه نخست را در میان سایر سرطان‌ها به خود اختصاص داده است و تنها در استان کهگیلویه و بویراحمد، بالاترین میزان ابتلا به سرطان در زنان، پوست با 3/20درصد است. این سرطان در استان‌های آذربایجان شرقی با 22 درصد، آذربایجان غربی با 3/17 درصد، اصفهان با 6/24 درصد، اردبیل با 2/14 درصد، ایلام با 4/19 درصد، بوشهر با 6/31 درصد، استان تهران با 26 درصد، چهارمحال و بختیاری با 9/24 درصد، خراسان جنوبی با 17 درصد، خراسان رضوی با 2/19 درصد، خراسان شمالی با 2/17 درصد، خوزستان با 1/23 درصد، زنجان با 20 درصد، سمنان با 1/21 درصد، سیستان و بلوچستان با 3/15 درصد، فارس با 7/27 درصد، قزوین با 9/18 درصد، استان قم با 6/23 درصد، کردستان با 5/15 درصد، کرمان با 9/17 درصد، کرمانشاه با 21 درصد، گلستان با 8/22 درصد، گیلان با 3/26 درصد، لرستان با 21 درصد، مازندان با 1/25 درصد، مرکزی با 5/24 درصد، هرمزگان با 23 درصد، همدان با 21 درصد و یزد با 1/22 درصد رتبه نخست را برای زنان دارد.

بوشهر رتبه اول سرطان سینه

بنا بر این آمارها، استان بوشهر با 6/31 درصد بالاترین میزان ابتلا به سرطان سینه را در کشور دارد. سرطان کولورکتال نیز در زنان در رتبه سوم و در مردان در رتبه پنجم قرار دارد، سرطان مری در زنان در رتبه پنجم و در مردان در رتبه هشتم است، این سرطان در ایران پراکندگی استانی قابل توجهی داشته به طوری‌که در استان اردبیل در مردان پس از معده و پوست در رتبه سوم و در زنان پس از معده رتبه دوم را دارد، سرطان پروستات نیز در سال 88 در رتبه سوم مردان قرار گرفت. در این گزارش اوج سنی بروز سرطان پروستات 80- 75 سال است. سرطان ریه در مردان رتبه هفتم را دارد، سرطان خون نیز در مردان رتبه ششم و در زنان رتبه هفتم را داشته است، سرطان دهانه رحم نیز در رتبه دهم زنان قرار داشته، اوج سنی بروز این سرطان در ایران 55-50 سال است.

سرطان‌های شایع زنان و مردان

بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرطان سینه با 23 درصد، پوست با 1/10 درصد، روده بزرگ با 5/8 درصد، معده با 1/6 درصد، مری با 4/4 درصد، تیروئید با1/4 درصد، خون با 4 درصد، تخمدان با 3/3 درصد، مغز و سیستم عصبی با 9/2 درصد و رحم با 8/2 درصد به ترتیب 10 سرطان شایع در میان زنان است، این در حالی‌ است که سرطان پوست با 14 درصد، معده با 9/11 درصد، پروستات 4/9 درصد، مثانه با 1/9 درصد، روده بزرگ 3/8 درصد، خون با 2/5 درصد، ریه 2/5 درصد، مری با 5/4 درصد، غده لنفاوی 6/3 درصد و مغز و سیستم عصبی 3 درصد 10 سرطان شایع در میان مردان است.

شاخص بروز سرطان سینه 100 در 100 هزار‌نفر


رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در ادامه گفت‌وگو با آرمان درباره وضعیت ابتلا به سرطان در کشور می‌گوید:«در سرطان‌ها به طور کلی دو نوع خطر مطلق و خطر نسبی وجود دارد که تعاریف آنها با یکدیگر متفاوت است، خطر مطلق به این معنی است که یک فرد در طول زندگی خود چقدر شانس ابتلا به سرطان را دارد.» او ادامه می‌دهد: «زمانی‌که می‌گوییم خطر مطلق ابتلا به سرطان 1 به 9 یا 1 به 15 است، یعنی فرد در طول زندگی 80 ساله‌اش، 12 درصد یا 11 درصد شانس ابتلا به سرطان دارد، اما خطر نسبی تعریف دیگری دارد و به معنی گروهی از عوامل خطر است که برای ایجاد سرطان سینه با یک عامل خطر دیگر مقایسه می‌شود. برای نمونه زنی که چاق است و استروژن مصرف می‌کند، احتمال ابتلا به سرطان در او در مقایسه با زنی که چاق نیست و دارو مصرف نمی‌کند، برای مثال 20 درصد است. بنابراین اینکه گفته می‌شود از هر 15 زن، یک نفر به سرطان سینه مبتلا می‌شود، اشتباه است.»براساس اعلام رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، شاخص ابتلا به سرطان سینه در زنان، 100 در 100 هزار نفر است. «این آمار پس از اصلاح مواردی که ثبت نمی‌شوند به‌دست آمده است، میزان ابتلا به سرطان سینه در کشور، توزیع یکنواختی دارد به این صورت که تقریبا در تمام استان‌ها جز کهگیلویه و بویر احمد رتبه اول را دارد.» این مسئول در وزارت بهداشت بر این نکته تاکید می‌کند که شاخص بروز سنی سرطان سینه در کشورهای پیشرفته 4/86، در کشورهای کمتر توسعه یافته 3/27 است، در کشورهای آسیایی 26 و آسیای شرقی 7/32 است، این شاخص در ایران حدود 30 است، بر‌اساس نظام ثبت سرطان ایران، میانگین بروز سرطان سینه در جهان حدود 39درصد است. رمضانی، راه‌اندازی سایت iccp.ir در کشور را اقدامی برای استفاده از اطلاعات مربوط به سرطان می‌داند. «تمام اطلاعات 10 ساله سرطان در این سایت گنجانده شده است، این سایت آموزشی و اطلاع‌رسانی، برای استفاده تمام محققان آماده است.»

اجرای برنامه ملی کنترل سرطان سینه در 8 استان

افزایش موارد ابتلا به سرطان موضوعی است که تمام متخصصان، به آن اشاره دارند، بالارفتن موارد ابتلا به این بیماری موضوعی است که از سوی رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت نیز تایید می‌شود اما نکته قابل توجه، افزایش موارد سرطان سینه است. براساس اعلام این مسئول در وزارت بهداشت، شاخص سرطان سینه در ایران همواره بالا بوده و این نوع از بیماری، اولین و شایع‌ترین سرطان در میان زنان در کل کشور است. رمضانی در همین زمینه به اجرای برنامه ملی کنترل سرطان سینه در 10 دانشگاه کشور اشاره می‌کند.«این برنامه آماده و قرار است در 8 استان کشور اجرا شود، در حال حاضر برخی دانشگاه‌ها نیز به طور آزمایشی آن را اجرا کرده‌اند.»او ادامه می‌دهد: «با توجه به اینکه سرطان سینه شایع‌ترین سرطان کشور است، وزارت بهداشت خود را موظف کرده تا با این سرطان مبارزه کند، بنابراین با دو اقدام معاینه کلینیکی و ماموگرافی، سعی کرده تا سرطان سینه را در مراحل اولیه تشخیص دهد، چرا که در صورت زود تشخیص داده شدن این بیماری، می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد.» به گفته رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، بر‌اساس این برنامه به زنان گروه سنی 40 تا 69 سال، فراخوان داده می‌شوند تا برای انجام ماموگرافی اقدام کنند،هزینه انجام ماموگرافی نیز از سوی دولت پرداخت می‌شود.

تغییر سبک زندگی عامل بروز سرطان

رمضانی درباره عوامل منجر به بروز سرطان سینه در کشور توضیح می‌دهد:«عوامل خطر مرتبط با سرطان در تمام جوامع زیاد است، این عوامل از سبک زندگی گرفته تا مصرف دخانیات، کم‌تحرکی، پیروی از زندگی غربی و عادت‌های غذایی نادرست، مصرف فست‌فودها، غذاهای حاوی نیترات، عوامل خطر محیطی از جمله آلودگی هوا، آب و... دست به دست هم می‌دهند تا میزان ابتلا به تمام انواع سرطان‌ها از جمله سینه را افزایش دهند.»رشد جمعیت و پیر شدن جمعیت نیز از دیگر عواملی است که بنا بر اعلام این مسئول، در بروز سرطان‌ها تاثیر دارد؛ «بروز سرطان در ایران و سایر کشورها رو به افزایش است، زمانی در ایران 30 هزار مورد سرطان ثبت می‌شد، اکنون اما به 90 هزار تا هم رسیده است.» او درباره تاثیر زندگی در کلانشهرها و بروز سرطان سینه می‌گوید: «در هر جایی که عوامل خطر بیشتر باشد، بروز سرطان نیز بیشتر است، با توجه به توزیع یکسان سرطان سینه در کشور، باید گفت که عوامل خطر تا حدودی به صورت یکسان توزیع شده است.»

تشخیص دیرهنگام سرطان سینه

«70 درصد سرطان‌های سینه در مرحله سوم تشخیص داده می‌شوند.» این موضوعی است که رمضانی نسبت به آن ابراز نگرانی می‌کند. «اغلب سرطان‌های سینه در مرحله سوم و چهارم تشخیص داده می‌شوند که دیگر نمی‌توان کمکی به بیمار کرد و اقدامات درمانی ختم به خیر نشده و باعث هدر رفتن هزینه‌های درمان می‌شود، در حالی‌که تشخیص در مراحل اول و دوم برابر است با درمان بیمار.» رمضانی با اشاره به روش‌های تشخیص زودهنگام سرطان سینه می‌گوید: «زنان از دهه سوم زندگی باید به طور ماهانه خود را معاینه کنند، سالی یک بار به پزشک مراجعه کرده و پس از 40 سالگی نیز هر دو سال یکبار ماموگرافی شوند. به هر حال خود فرد مسئول سلامتی‌اش است.»این مسئول در وزارت بهداشت با اشاره به گروه‌های در معرض خطر ابتلا به سرطان سینه، تاکید می‌کند: «زنان مجرد و زنانی که شیردهی نداشته‌اند، زنانی که بیش از 5 سال اقدام به مصرف قرص ضدبارداری کرده و زنان چاق بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه هستند.»

او درباره تاثیر ژن در ابتلا به این نوع از سرطان می‌گوید: «سرطان سینه وابسته به ژن است که می‌تواند حدود 20درصد در ابتلا به این سرطان نقش داشته باشد، ژن ایجاد‌کننده سرطان BRCA1 و BRCA2 است، اگر فردی دارای این ژن باشد، در طول زندگیش، 40 تا 85 درصد شانس ابتلا به سرطان سینه را دارد.»رمضانی ادامه می‌دهد: «بنابراین هر چقدر افراد مونث درجه یک خانواده‌ای به این سرطان مبتلا شده باشند، زنان و دختران دیگر این خانواده نیز با احتمال ابتلا به این سرطان مواجه هستند از این رو باید به طور مرتب معاینه شوند.» به گفته رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت، تلاش برای پیشگیری از وقوع سرطان، تنها شامل حال سرطان سینه نمی‌شود، بلکه سرطان گردنه رحم و کلورکتال به عنوان سه سرطان مهم کشور در دستور کار پیشگیری قرار دارد، پیشگیری از سرطان پروستات نیز با همکاری مرکز تحقیقات اورولوژی دانشگاه تهران، در دست اقدام است. با این حال رمضانی تاکید می‌کند که نباید در مردم اضطراب و نگرانی ناشی از ابتلا به سرطان ایجاد کرد.«مردم ما از بعد از جنگ، مضطرب شده‌اند از این رو به صلاح نیست که نگرانی و اضطراب آنها را برای ابتلا به این بیماری افزایش دهیم.»