سلامت نیوز : تصمیم برای ازدواج جزو مهم ترین تصمیم گیری های هر فردی در زندگی وی تلقی می شود. از آن جا که هر شخص باید با رضایتمندی شریک و همراه زندگی اش را انتخاب کند تصمیم گیری برای این انتخاب هم برای خانم و هم برای آقا بسیار اساسی و مهم است. از طرفی هر انتخابی بر اساس معیارهای خاص خود انجام می شود و ازدواج نیز از این قاعده مستثنا نیست. قطعاً اشتراک نظر و هماهنگی خانواده با جوان به انتخاب گزینه مناسب برای ازدواج او کمک زیادی خواهد کرد و در این راه عمل به توصیه های بزرگان دین و کمک گرفتن از مشاوران حوزه خانواده، احتمال شکست و هر گونه آسیبی را به حداقل می رساند و جوانان با اطمینان بیشتری زندگی مشترک خود را آغاز می کنند. به منظور اطلاع رسانی بیشتر درباره معیارها و مدل انتخاب همسر پای صحبت یکی از استادان و کارشناسان حوزه خانواده می نشینیم تا در این باره بیشتر بدانیم.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از خراسان ؛ حجت الاسلام دکتر عباس پسندیده، عضو شورای علمی برنامه جامع خانواده پایدار، با بیان این که قبل از بررسی معیارهای مناسب برای انتخاب همسر باید بدانیم که این معیارها برای چیست و به چه کار می آید، می افزاید: متاسفانه تصور اغلب افراد بر این است که موفقیت در زندگی مشترک یا به تعبیر دیگر نقطه آغاز موفقیت در زندگی پس از ازدواج شروع می شود، در حالی که مطابق منابع اسلامی و تحقیقات انجام شده باید گفت، نقطه آغاز موفقیت خانواده پیش از ازدواج است و درست از همان جایی شروع می شود که انتخاب صورت می گیرد. یعنی معیارهای انتخاب و مدل آن برای گزینش همسری که در آینده شریک و همراه ما در ساختن یک زندگی است، نقش اساسی دارد و نمی توان هر فردی را بدون داشتن معیار مناسب انتخاب کرد و انتظار زندگی موفق داشت.

پایداری خانواده در سایه مودت و رحمت

براساس تعالیم دینی نظریه ای که برای پایداری خانواده ارائه می شود،نظریه مودت و رحمت است یعنی باید برای تشکیل خانواده افرادی را با معیارهای خاص و با شیوه ای مناسب انتخاب کرد تا مودت و رحمتی که خداوند وعده آن را داده است، تحقق یابد.در منابع اسلامی به این نکته اشاره شده است که اگر در زندگی مشترک یک سری معیارها رعایت نشود، خداوند متعال مودت و رحمت را در آن زندگی قرار نمی دهد.

مودت و رحمت پایه رضامندی در خانواده

نتایج تحقیقاتی که کارشناسان حوزه خانواده انجام داده اند نیز موید همین سفارش یاد شده است. به عنوان مثال در ازدواج هایی که هیچ پشتوانه عقلی، شرعی و دینی ندارد و صرفاً بر پایه عشق و علاقه است، هم ناسازگاری و هم طلاق بیشتر اتفاق می افتد. وقتی دقت می کنیم درمی یابیم که در این زندگی ها عنصر مودت و رحمتی که خداوند وعده آن را داده است وجود ندارد و اگر چه همسران زندگی خود را به ظاهر با عشق شروع می کنند، اما مودت، رحمت، صمیمیت و تعهد به وجود نمی آید و خانواده ناپایدار است.به همین دلیل نقطه آغاز پایداری خانواده از انتخاب همسر شروع می شود و انتخاب معیارها نقش اساسی دارد. اگر فردی را انتخاب کنیم که معیارها و ویژگی های مناسب را نداشته باشد یا مدل صحیحی برای انتخاب نداشته باشیم، مودت و رحمت که خداوند وعده آن را داده است و پایه رضامندی خانواده است، محقق نمی شود.

نقش ایمان در زندگی

براساس آن چه در دستورات دینی آمده است، معیارهای انتخاب همسر، باید متناسب با هدف و آینده زندگی تعیین شود.به عنوان مثال تقوا که به زبان ساده یعنی توان خویشتن داری و قدرت مهار و کنترل نفس، در انتخاب و معیارهای همسر گزینی بسیار اهمیت دارد. اگر فردی که انتخاب می کنیم چنین توانمندی را نداشته باشد، در آینده وقتی با اختلاف و تعارضی برخورد کند، احتمال بروز خشم زیاد است و وقتی خشمگین شد همسر آزاری خواهد کرد. کتک زدن، دشنام دادن، حرف های رکیک بر زبان راندن و... از آسیب هایی است که در سایه نبود تقوا و خویشتن داری، خانواده را تهدید می کند. اما اگر همسر خویشتن دارباشد شاهد چنین اتفاقاتی در خانواده نخواهیم بود. نقل شده است که شخصی از امام حسن مجتبی(ع) درباره ازدواج دخترش نظر خواست. حضرت فرمودند: دخترت را به فرد باتقوا تزویج کن که اگر او را دوست داشته باشد تکریمش می کند و اگر او را دوست نداشته باشد، به او ظلم نخواهد کرد.یعنی وقتی تقوا باشد و محبت به آن اضافه شود خروجی آن تکریم است و اگر محبتی به وجود نیاید، حداقل همسرآزاری اتفاق نمی افتد. این جاست که مسئله ایمان در انتخاب همسر مهم است.

خوش اخلاقی

خوش اخلاقی که آن را نحوه تعامل مناسب و صحیح با طرف مقابل تعریف می کنیم جزو معیارهای مهمی است که باید در انتخاب همسر به آن توجه شود؛ اهمیت آن از این رو است که همسران همواره در زمینه های مختلف نیازمند به تعامل هستند.بنابراین دانستن شیوه مناسب تعامل جزو معیارهای اساسی و جدی در انتخاب همسر است.

اولویت ها

کفویت یا همسانی که مهم ترین آن همان کفویت ایمانی است و به آن اشاره کردیم، جزو معیارهای انتخاب همسر است. اما نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که در موضوع کفویت منظور این نیست که دو فرد کاملاً شبیه یا عین هم باشند بلکه منظورمان همسانی است بنابراین اگر بناست انواع کفویت را در نظر بگیریم کفویت یا همسانی ایمانی بر دیگر انواع همسانی تقدم دارد به این دلیل که وقتی ایمان فرد قوی باشد، در مواجهه با تعارض ها و ناهمسانی ها کمتر دچار لغزش می شود.

خانواده

توجه به ویژگی های خانواده فرد از این رو حائز اهمیت است که او در آن خانواده رشد یافته و تربیت شده است و از طرفی بعد از ازدواج تعامل با خانواده طرف مقابل تداوم می یابد.همان طور که گفته شد برای ازدواج معیارهای انتخاب و مدل انتخاب هر دو از اهمیت ویژه ای برخوردار است و نمی توان آن ها را نادیده گرفت. در متون اسلامی، با مدل استبدادی که دختر یا پسر را وادار به ازدواج می کند، به شدت مخالفت شده است حتی شواهدی وجود دارد که پیامبر اکرم(ص) در ازدواج هایی که مرد متدین بوده است و زن را به اجبار وادار به ازدواج کرده اند، عقد را باطل کرده اند. زیرا عنصر علاقه در آن وجود نداشته و اجبار بوده است. از طرفی ازدواج هایی که ما آن را با عنوان ازدواج های استقلالی می شناسیم یعنی این که فرد به تنهایی و بدون مشورت با دیگران همسر خود را انتخاب می کند نیز مردود است به این دلیل که جوان دچار احساسات شده و تجربه کمی دارد و مصلحت ها را نمی بیند.

مدل اسلام برای انتخاب مناسب

بنابراین باید گفت انتخابی مناسب است که هم مصلحت و هم علاقه در آن در نظر گرفته شود. مدل اسلام در امر ازدواج مدل مشورتی است یعنی فرد باید با مشارکت و مشورت والدین یا افراد معتمد همسر خود را انتخاب کند.به بیان دیگر والدین باید مصلحت ها را در نظر بگیرند و در مرحله بعد به جوان واگذار کنند تا براساس علایق خود همسرش را انتخاب کند.اگر ازدواج به این شکل اتفاق افتاد یعنی ازدواج براساس مدل والد-فرزندی و براساس مصلحت- علاقه باشد یعنی والدین اول مصلحت ها را بسنجند و بعد فرزندان علایق خود را در نظر بگیرند، ازدواج موفق است.در این نوع مدل نقش والدین مهم است و فرزندان باید به این نکته برسند که برای ازدواج از این مدل کمک بگیرند. چنان که در مدل ازدواج حضرت فاطمه(س) و حضرت امام علی(ع) می بینیم وقتی پیامبر ازدواج آن ها را به مصلحت می دانند، پیشنهاد مولا را به دخترشان اعلام می کنند تا از علاقه او جویا شوند.حال این سوال مطرح است که با توجه به این که افراد با یکدیگر متفاوتند چگونه می توان با این تفاوت ها کنار آمد؟

برای پاسخ به این سوال باید گفت یکی از ویژگی های افراد انعطاف پذیری آن ها در برابر تفاوت هاست. در صورت انعطاف پذیری زوج ها، خانواده آسیب نمی بیند. انعطاف پذیری جزو مولفه های خوش اخلاقی است و در ادبیات اسلامی از آن به «مدارا» یاد می شود.

به گفته وی مولفه های خوش اخلاقی عبارت است از:

۱ -انعطاف پذیری و نرم خویی

۲ -خوش گویی

۳ -خوش رویی

۴ -مهار خشم

۵ -رضامندی و صبر و تحمل(در مواقع خوش اهل رضامندی باشد و در شرایط ناگوار اهل صبر و تحمل)

۶ -شوخ طبعی

۷ -گشاده دستی(گشاده دستی مرد نسبت به خانواده )

معیارهای دیگری نیز برای ازدواج ذکر می شود که در اولویت بعدی قرار دارند و مهم ترین آن ها همان طور که ذکر کردیم ایمان است. در واقع در سایه ایمان می توان زندگی موفق و پایداری تشکیل داد و از مودت و رحمتی که خداوند وعده داده است بهره مند شد.