سلامت نیوز : تقویم جیبی یا رومیزی خود را نگاهی بیندازید. امروز روز نخست ذی‌الحجه، سالروز ازدواج حضرت علی‌(ع) و حضرت فاطمه(س) است که به نام روز ازدواج نامگذاری شده است. بسیاری از جوانان کشور امروز به میمنت این روز پای سفره‌های عقد نشسته و زندگی مشترک خود را آغاز می‌کنند اما از سوی دیگر بسیاری از جوانان دم‌بخت هنوز یا امکان لازم برای ازدواج را پیدا نکرده‌اند یا به دلایلی به ازدواج فکر نمی‌کنند. این موضوع اگرچه در کنار بالا رفتن سن ازدواج و مشکلات زوج‌های جوان که زندگی‌شان را به طلاق می‌کشاند، بارها در جراید مورد بررسی قرار گرفته و دلایل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این موضوع مورد بحث قرار گرفته است اما این‌بار از منظر دیگر این موضوع باید بررسی شود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از وطن امروز ؛ جمعیت کشورمان رو به سالمندی می‌رود و مسؤولان سازمان ثبت احوال پس از اعلام نتایج سرشماری سال 90 هشدارهایی در این باره مطرح کرده و همزمان رهبر معظم انقلاب نیز در این باره در سخنرانی‌های مختلف تذکر داده و تاکید فرمودند سیاست کنترل جمعیت بعد از دهه 70 نباید تداوم می‌یافت. از این‌رو در ارتباط میان ازدواج و افزایش جمعیت باید گفت افزایش نسل در گرو پا گرفتن خانواده و ازدواج جوانان است و این مساله باید پیش از اینکه به عوامل بی‌میلی زوج‌ها به فرزندآوری پرداخته شود، مورد بررسی قرار گیرد چرا که اگر خانواده‌ای نباشد قاعدتا فرزند و افزایش نسل و جمعیت در پی نخواهد داشت. بر اساس سناریوی رشد پایین جمعیتی که سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۰ منتشر کرده است اگر ایران به همین صورت به ادامه جایگزینی جمعیتی بپردازد و برنامه‌ای برای تعادل آن نداشته باشد در ۸۰ سال آینده جمعیت ۳۱ میلیونی را تجربه خواهد کرد که ۴۷ درصد آن را افراد سالمند بالای ۶۰ سال دربر می‌گیرند.

بی‌رغبتی دهه شصتی‌ها به فرزندآوری

این در حالی است که رئیس مرکز آمار ایران در گزارشی که چندی پیش به مجلس ارائه کرد 2 سناریو را قابل پیش‌بینی دانست. عادل آذر با یادآوری این نكته كه مردم حاضر نیستند فرزند بیشتری داشته باشند،‌ گفت:‌ بر اساس سرشماری صورت گرفته بعد خانواده از 5 نفر به 55/3 نفر رسیده یعنی بعد جمعیت در حال کاهش است و خانواده‌ها حاضر نیستند فرزند زیادی داشته باشند. اگر در سال 55 خانوارها متوسط 5 نفره بودند و 3 فرزند داشتند، در سال 90 این میزان به 5/1 بچه رسیده است. رئیس مرکز آمار درباره نرخ باروری در سال‌های آینده گفت: سناریوی بسیار بدبینانه در 40‌سال آینده این است که میزان باروری به 3/1 می‌رسد، این بدبینانه‌ترین حالت است. سناریوی خوش‌بینانه که مرکز آمار هم به این سناریو بیشتر اعتقاد دارد، این است که ما می‌رسیم به 1/2 بچه.

بنابراین جمعیت ما از 91 میلیون نفر کمتر نمی‌شود و بالای 102 میلیون نفر هم نمی‌رود. آذر با یادآوری علاقه نداشتن خانواده‌ها به فرزند بیشتر درباره گروه‌های هدف برای تشویق به افزایش جمعیت گفت: لازم نیست همه گروه‌های سنی را هدفگذاری کنیم برای سیاستگذاری‌های جمعیتی. بررسی‌های مرکز آمار نشان می‌دهد اگر گروه تمرکز را بین سن 20 تا 24 بگذاریم، می‌توانیم دغدغه حضرت آقا را- درباره افزایش جمعیت كشور- پوشش دهیم. وی با تاکید بر اینکه هم‌اکنون اوج بهره‌وری جمعیتی ماست، تصریح کرد: «اگر درست برنامه‌ریزی کنیم و زیرساخت‌های مناسبی را فراهم و شغل مناسبی را برای افراد ایجاد کنیم، با توجه به سطح تحصیلات موجود در کشور، می‌توانیم بهره‌وری بسیار بالایی از جمعیت کشور داشته باشیم که این افراد متولدان دهه 60 هستند». وی این نکته را بیان کرد که متولدان دهه 60 حاضر نیستند فرزند زیادی داشته باشند و این همان امری است که باید موردتوجه قرار گیرد، چرا که دهه شصتی‌ها اکنون در سن ازدواج قرار دارند و امید به باروری آنهاست.

نیاز به مشوق برای افزایش ازدواج

براساس گفته‌های سرپرست مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت جوانان، 23 میلیون جوان در کشور داریم که بیشترین جمعیت جوان کشور در سنین 25 تا 29 سال که بهترین سن ازدواج است قرار دارند و باید سیاست‌های تشویقی ازدواج برای این سنین افزایش یابد تا شاهد رشد آمار ازدواج در سنین اعلام شده باشیم. محمد‌تقی حسن‌زاده به مهر گفته است: 8 میلیون و 672 هزار و 584 نفر از جوانان در رده سنی 25 تا 29 سال هستند که در این رده سنی جمعیت مردان بیشتر از زنان بوده و این خود هشداری به مسؤولان و کارشناسان برای تاخیر در سن ازدواج است. سرپرست مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت جوانان با اشاره به بهترین سن ازدواج توضیح داد: بهترین سن ازدواج در میان زنان 21 سال و در میان مردان 24 سال است اما در حال حاضر سن ازدواج در میان زنان به 24 سال و در میان پسران به 29 سال رسیده است که قطعا خطرات و آسیب‌های اجتماعی را برای جوانان در پی خواهد داشت.

توجه به این نکته می‌تواند یکی از عوامل افزایش جمعیت ایران باشد. بنا به گفته‌های سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس، به طور میانگین هر خانوار در ایران باید تا سال ۱۴۳۰ بین ۲ تا ۳ فرزند داشته باشد، با این احتساب نرخ جمعیت به ۱۱۵ میلیون نفر در ۴۰ سال آینده افزایش می‌یابد. امیرحسین قاضی‌زاده، نماینده مردم مشهد در مجلس اظهار داشت: در ۱۵ سال آینده باید نرخ طلاق و سن ازدواج را کاهش دهیم، هم‌اکنون نرخ طلاق در ایران یک به 6 است، یعنی از هر 6 ازدواج در ایران، یک ازدواج به طلاق می‌انجامد که این رقم باید در سال ۱۴۰۴ به یک به ۱۰ برسد، یعنی از هر ۱۰ ازدواج یک ازدواج به طلاق بینجامد. امیرحسین قاضی‌زاده خاطرنشان کرد: همچنین سن ازدواج هم‌اکنون در خانم‌ها ۲۴ و در آقایان ۲۷ سال است که در ۱۵ سال آینده باید این رقم در خانم‌ها به ۲۰ و در آقایان به ۲۴ سال کاهش یابد. این امر نشان می‌دهد نیاز به مشوق‌هایی درباره رشد تمایل جوانان به ازدواج هست. این مشوق‌ها بیشتر در موضوع اقتصادی به چشم می‌آیند حال آنکه در حوزه فرهنگ ازدواج از جمله ازدواج آسان نیز دولت باید اقدام عملی انجام دهد. در بعد اقتصادی وام ازدواج، ‌کمک‌هزینه تامین جهیزیه، ‌تسهیلات برگزاری جشن عروسی به زوج‌ها و در بعد فرهنگی می‌توان کاهش میزان مهریه زوجه و پایین آمدن سن ازدواج را مورد توجه قرار داد.