به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم ؛ به طور كلی استئوپروز شایعترین بیماری متابولیك استخوان است كه در آن بتدریج از تراكم استخوانها كاسته شده و این مساله به افزایش بروز شكستگی استخوانی منجر میشود.به طور معمول و فیزیولوژیك از حدود سی سالگی، سالانه حدود یك درصد از تراكم استخوانی انسان كم میشود، اما وقتی سرعت این كاهش تراكم، بیش از معمول باشد یا تراكم استخوانی بشدت كاهش یابد، با یك وضع پاتولوژیك روبهرو هستیم كه استئوپروز نامیده میشود.
متاسفانه هیچ راهی برای علاج قطعی یا توقف كامل استئوپروز وجود ندارد و تنها كاری كه از دست ما برمیآید، این است كه از سرعت این روند بكاهیم.پوكی استخوان علل بسیاری دارد. یكی از عواملی كه فرد را مستعد ابتلا به این بیماری میكند، ژنتیك است. كسانی كه سابقه فامیلی استئوپروز یا شكستگی پاتولوژیك مربوط به كاهش تراكم استخوانی را داشته باشند بیش از دیگران در معرض پوكی استخوان قرار میگیرند.
عامل مهم دیگر در بروز استئوپروز، كمبود میزان دریافتی كلسیم و ویتامین D است كه البته به احتمال زیاد علت درصد بالای پوكی استخوان در كشور ماست. این عامل در كنار ژنتیك میتواند برای ایجاد پوكی استخوان كافی باشد.نداشتن فعالیت بدنی كافی، به كاهش قدرت عضلانی و كاهش تراكم استخوانها منجر میشود. از طرف دیگر در بدن خانمهایی كه یائسه شدهاند، به اندازه كافی هورمون استروژن ترشح نمیشود.
استروژن یك هورمون موثر در میزان تراكم استخوانی است كه كمبود آن، فرد را مستعد پوكی استخوان و دردهای استخوانی میكند.آلودگی هوا نیز میتواند خطر ابتلا به استئوپروز را تا حد زیادی افزایش دهد. آلودگی هوا از افزایش ذرات غیرمجاز معلق در هوا ناشی میشود.در مطالعاتی كه در این زمینه صورت گرفته، چنین نتیجهگیری شد كه این مواد میتواند از رسیدن نورخورشید به پوست و متعاقب آن تولید ویتامین D جلوگیری كند بنابراین زندگیهای آپارتماننشینی به همراه آلودگی هوا، رسیدن نور خورشید به بدن را محدود كرده است.
عواملی كه پوكی استخوان را تشدید میكند
در این زمینه مطالعات فراوانی انجام شده و عوامل خطرزایی كه استعداد ابتلا به استئوپروز را افزایش میدهد، تا حدودی مشخص شده است.همانطور كه اشاره شد، كسانی كه سابقه خانوادگی بیماری مشابه را دارند و نیز زنان، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.در كسانی كه وزن كمی دارند، استخوانها همواره وزن كمتری را متحمل شده و به همین دلیل، ضعیفتر از كسانی است كه بدنهای عضلانی و سنگینتری دارند.استعمال سیگار و دخانیات، دیگر عامل خطر مستقلی است كه اثرات منفی آن بر تراكم استخوانی، روز به روز بیشتر آشكار میشود.
كسانی كه قبل از 45 سالگی یائسه شدهاند، افرادی كه اختلالات تغذیهای دارند و افرادی كه بیش از 50 سال دارند، برای ابتلا به استئوپروز در معرض خطر بیشتری قرار دارند.مصرف طولانیمدت برخی داروها نیز بهمرور از تراكم استخوانی میكاهد. بنابراین كسانی كه از داروهای ضد تشنج استفاده میكنند، یا به علت بیماری آسم یا آرتریت، تحت درمان با كورتونها هستند و نیز كسانی كه به علت ابتلا به سرطان، متحمل شیمیدرمانی و رادیوتراپی میشوند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
بیماریای كه آهسته پیش میرود
استئوپروز یك بیماری مزمن است كه بتدریج ایجاد میشود. برای آن كه خطر بروز این بیماری را در خود و افراد خانواده كاهش دهید، باید سبك زندگی خود را طوری اصلاح كنید كه علاوه بر داشتن فعالیت بدنی كافی، میزان دریافتی كلسیم و ویتامین D شما نیز متناسب باشد.زنانی كه كمتر از 50 سال دارند باید روزانه حداقل یكهزار میلیگرم كلسیم دریافت كنند. به زنان بالای این سن نیز توصیه میشود، حداقل 1200 میلیگرم كلسیم دریافت كنند.
بعلاوه نیاز این افراد به ویتامین D نیز به ترتیب 200 و IU400 است. از آنجا كه رژیم غذایی بیشتر افراد در كشور حاوی این مقدار كلسیم نیست، معمولا برای این افراد مكملهای Ca-D (كلسیم ـ ویتامین D) تجویز میشود.آنچه امروزه اهمیت آن مشخص شده، انجام فعالیت بدنی و ورزش مرتب است. ورزش مرتب (حداقل پنج روز در هفته و هر بار نیم ساعت) میتواند خطر بسیاری بیماریها از جمله استئوپروز را كاهش دهد.
سیگار كشیدن مثل تمام مشكلات بهداشتی دیگر، بر احتمال ابتلا به این بیماری میافزاید بنابراین سیگار نكشید و اگر سیگاری هستید، در اولین فرصت آن را كنار بگذارید.مصرف الكل نیز به همین اندازه خطرناك است. سعی كنید بیشتر از فرآوردههای لبنی كمچرب استفاده كنید و مواد حاوی كلسیم را با موادی كه با جذب كلسیم تداخل دارد، مصرف نكنید.
سبزیجات برگدار سبز مثل كلم تا حدی حاوی كلسیم است. از كنسروهای ماهی كه استخوان دارد بیشتر استفاده كنید. اگر از قرص كلسیم استفاده میكنید، آن را با مكمل آهن یا روی مصرف نكنید، چرا كه این یونها در جذب یكدیگر اختلال ایجاد میكند.خوشبختانه تشخیص استئوپروز براحتی امكانپذیر است. برای این كار ما از علائم بالینی و ابزار پاراكلینیك مثل دانسیتومتری استخوان كمك میگیریم كه تراكم استخوانی را نشان میدهد.
نظر شما