سلامت نیوز : اتوبوس ولوو کاروان راهیان نور حامل 44 دانش‌آموز دختر دبیرستانی و مربیان از خوزستان به مقصد بروجن در حرکت بود که ساعت 22 و 10 دقیقه جمعه شب در جاده لردگان دچار حادثه شد و 26 دانش‌آموز و مربی فرهنگی در اثر این حادثه جان دادند و 19 نفر مجروح شدند. رئیس قوه قضاییه با ابراز تاسف از وقوع این حادثه، رئیس کل دادگستری استان‌ خوزستان را مأمور رسیدگی فوری به حادثه واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان بروجنی کرده است.همچنین قرار است وزیر آموزش و پرورش برای معرفی مسئولان این حادثه به مجلس برود.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از آرمان ؛ براساس اعلام پلیس راه، واژگونی این اتوبوس در پی تخطی از سرعت مجاز و خارج شدن از مسیر به‌دلیل بارش باران و لغزندگی جاده، رخ داد. از ظهر روز گذشته نیز خاکسپاری قربانیان این حادثه در شهرستان بروجن آغاز شد و به گفته فرماندار این شهرستان، مدارس بروجن به خاطر فوت26 دانش‌آموز دیروز تعطیل بود. این بار اولی نیست که مسافران راهیان نور، دچار حادثه می‌شوند، کشته شدن 3 دانش‌آموز خراسانی و چهار دانش‌آموز شیرازی در اردوی راهیان نور، از جمله همین حوادث است، به جز دانش‌آموزان دانشجویان و دیگر زایرین نیز در این اردوها دچار حادثه شده‌اند. فروردین ماه سال 88 بود که اتوبوس حامل زائران مناطق عملیاتی جنوب ( راهیان نور) كه از مناطق عملیاتی به استان مازندران، شهرستان آمل باز می‌گشت، واژگون و 10 نفر کشته و 35 تن مجروح داشت. حدود یکسال بعد نیز در تصادف دیگری، 11 مسافر اردوی راهیان نور که دانشجو بودند، نیز در حوادث جاده‌ای جان باختند. این در حالی است که براساس اعلام مسئول ستاد اقامه نماز سازمان فنی و حرفه‌ای، قرار است امسال ۱۰ هزار نفر به اردوهای راهیان نور اعزام شوند. براساس اعلام حجت‌الاسلام سعید ملا حسنی، سال گذشته نیز ۷ هزار نفر را به مناطق عملیاتی هشت سال دفاع مقدس اعزام شدند.

حاجی بابایی: از مسئولانش بپرسید

با اینکه قربانیان حادثه جمعه شب، برای گذراندن دوره عملی درس آمادگی دفاعی به سفر 5 روزه مناطق جنگی اعزام شده بودند، اما حمید رضا حاجی بابایی ــ وزیر آموزش و پرورش ــ هیچ مسئولیتی را به گردن نگرفت و خطاب به خبرنگاران سوال کننده درباره این حادثه تنها به گفتن این جمله بسنده کرد:« از مسئولانش بپرسید»! او چندین ساعت پس از وقوع حادثه تنها به اعلام پیام تسلیت بدون وعده پیگیری حادثه، اکتفا کرد. پیش از این در اسفند ماه سال گذشته نیز در ارتباط با حوادث راهیان نور، تاکید کرده بود که کشته شدن دانش‌آموزان در اردوی راهیان نور ربطی به آموزش و پرورش ندارد.

وزیر باید مسئول حادثه را معرفی کند

در این میان رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی در پاسخ به اظهارات وزیر آموزش و پرورش، اعلام می‌کند:« حاجی بابایی باید امروز مسئولان این حادثه را معرفی کند.» زاهدی با بیان اینکه وزیر امروز به کمیسیون می‌آید تا به سوالات ما پاسخ دهد، به خبرآنلاین می‌گوید:« وزیر باید به مجلس بیاید تا درباره ادعای مقصر بودن دیگران پاسخ دهد، اگر مسئول دیگری وجود دارد را معرفی کند. ما در کمیسیون به خانواده‌ها و جامعه فرهنگی تسلیت می‌گوییم و اطلاعیه‌ای هم در این زمینه منتشرکردیم.»با اینکه هنوز وزیر توضیحی به مجلس نداده اما سخنگوی کمیسیون آموزش معتقد است که مسئول حوادث راهیان نور، خود وزیر است. عباس مقتدایی سخنگوی کمیسیون آموزش تاکید می‌کند:« ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس به دنبال حذف اجباری بودن سفرهای راهیان نور هستیم چون این اردو جزو آموزش دفاعی دانش‌آموزان محسوب می‌شود و اجباری است اما وقتی اطمینان از امنیت دانش‌آموزان، وجود ندارد نباید اجباری باشد.همچنین والدین دانش‌آموزان ازاعزام فرزندان خود به سفرهای راهیان نور باید خودداری کنند.»

برخورد قانونی با عاملان حادثه

با اینکه وزیر آموزش و پرورش پاسخی به خبرنگاران سوال کننده درباره حادثه راهیان نور، نداده و حتی تاکید کرده که بروند از مسئولان این حادثه سوال کنند، ظهر دیروز در پیامی این حادثه را تسلیت گفت. در این میان علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز با اعلام تسلیت به خانواده‌های کشته شدگان، تاکید کرد:«ضرورت دارد دلایل وقوع این تصادف مورد بررسی قرار گرفته و نتایج آن نیز اعلام شود و در صورت هر گونه قصور در این امر با عاملان آن برخورد قانونی صورت پذیرد.»

بسیج دانش‌آموزی موظف به نظارت است

برقمری، مدیر روابط عمومی ستاد مرکزی راهیان نور، در گفت و گو با آرمان از بررسی این حادثه خبر می‌دهد. او تاکید می‌کند:« حادثه رخ داده برای هر گروه دیگری نیز ممکن بود رخ دهد، چراکه یک حادثه جاده‌ای است. در این حوادث نیز اتوبوس، جاده و راننده می‌تواند در وقوع حادثه نقش داشته باشند.» برقمری با ابراز تاسف از وقوع این حادثه به بخشنامه‌هایی که برای این کاروان‌ها در نظر گرفته شده، اشاره می‌کند.« براساس این بخشنامه‌ها و تدابیر صورت گرفته، اتوبوس راهیان نور باید دو راننده باشند، نباید شب رو باشند باید تنها از مسیرهای اصلی حرکت کرده و از حرکت در مسیرهای فرعی خودداری کنند، و ... این‌ها استانداردهایی است که برای کاروان‌های راهیان نور در نظر گرفته شده، در این میان جلسه‌هایی نیز با متولیان و مجریان وزارتخانه‌ها در این ارتباط برگزار شده است.»براساس اعلام مدیر روابط عمومی ستاد مرکزی راهیان نور، در این ستاد نماینده تام الاختیار تمام وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها از جمله اورژانس، هلال احمر، پلیس راه، ناجا، آموزش و پرورش و ... حضور دارند.او عامل انسانی، راه و اتوبوس حامل دانش‌آموزان را در وقوع این حادثه مقصر می‌داند.« به هر حال در تمام حوادث این سه عامل وجود دارد و این اتفاق ممکن است برای اردوی پارک ارم دانش‌آموزان نیز رخ دهد از این رو نباید خیلی بر روی راهیان نور بودن آن تاکید شود.»برقمری در پاسخ به اینکه آیا استانداردها در این کاروان رعایت شده بود؟ می‌گوید:« قطعا باید این کار صورت گرفته باشد، البته ما در حال بررسی هستیم.»

 او درباره اینکه کدام سازمان مسئول نظارت بر این کاروان هاست، تاکید می‌کند:« ستاد مرکزی راهیان نور، وظیفه سیاست گذاری را بر عهده دارد، اجرای این کاروان‌ها به عهده سپاه پاسداران است، ما مجری نیستیم، این کاروان‌ها با بودجه دولت فعالیت می‌کنند، حتی در بحث اعزام دانش‌آموزان به مناطق جنگی، وزارت آموزش و پرورش تفاهم نامه‌ای با سپاه امضا کرده است.» مدیر روابط عمومی ستاد مرکزی راهیان نور، ادامه می‌دهد:«وظیفه این ستاد، نگهداری، ساخت و بازسازی یادمان هاست، ما بیشتر هماهنگی‌ها را انجام می‌دهیم، در ارتباط با این حادثه نیز باید مشخص شود برای اعزام این دانش‌آموزان از کجا اقدام شده است، کدام استان و آموزش و پرورش کدام منطقه اقدام کرده است، برخی از کاروان‌ها از سوی سپاه و برخی از سوی ارتش اعزام می‌شوند باید مشخص شود از چه طریقی این افراد اعزام شده‌اند.» برقمری تاکید می‌کند:« اعزام دانش‌آموزان به مناطق جنگی، ضمن درس آمادگی دفاعی که دو واحد است، صورت می‌گیرد، از این رو سازمان بسیج دانش‌آموزی موظف به نظارت بر اجرای کار است.» او درباره اظهار نظر حاجی بابایی درباره اینکه موضوع حادثه را باید از مسئولانش پرسید، می‌گوید:« آموزش و پرورش و به‌طور مشخص، وزیر باید از موضوع اطلاع داشته باشد، چراکه میان سپاه و این وزارتخانه تفاهم نامه‌ای به امضای حاجی بابایی، صورت گرفته است.» مدیر روابط عمومی ستاد مرکزی راهیان نور به پیگیری‌های این ستاد در ارتباط با این حادثه اشاره می‌کند.« ما باید از وزارت آموزش و پرورش کسب اطلاع کنیم، در منطقه حضور یافته و از پلیس راهنمایی و رانندگی پیرامون آن سوال کنیم، از اورژانس و هلال احمر نیز گزارش مکتوب می‌گیریم.» برقمری درباره نحوه برخورد این ستاد با مقصران این حادثه تاکید می‌کند:«‌برخورد بر عهده ما نیست، ما تنها می‌توانیم تذکر دهیم که استانداردها رعایت شود، البته گزارش ما می‌تواند در برخورد با مقصران حادثه تاثیرگذار باشد.»

نمی‌شود اردوی دانش‌آموزی را تعطیل کرد

درس آمادگی دفاعی درس دو واحدی است که 10‌نمره آن به گذراندن دوره عملی اختصاص پیدا می‌کند، نمره‌ای که با اعزام به مناطق جنگی در قالب کاروان راهیان نور، به دانش‌آموز داده می‌شود، با اینکه آموزش و پرورش تاکید می‌کند که این اردو برای دانش‌آموزان دختر و پسر اجباری نیست، اما مسئولان مدارس بعضا دانش‌آموزان را برای شرکت در این سفر 5 روزه مجبور می‌کنند چندی پیش خبرآنلاین، گزارشی منتشر کرد که طی آن اعتراض والدین به این اردوهای اجباری را منعکس کرد. براساس این گزارش به نقل از والدین تعدادی از دانش‌آموزان دبیرستان محل تحصیل فرزندانشان به اجبار دختران دوم دبیرستان را به اردوی 5 روزه راهیان نور می‌فرستد و برای این اردو 10 نمره در نظر گرفته است. با این حال مسئولان آموزش و پرورش این اردو را بخشی از درس آمادگی دفاعی می‌دانند. سحرخیز معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش در گفت و گو با آرمان درباره این حادثه می‌گوید:« حادثه کشته شدن 26 دانش‌آموز کاروان راهیان نور به معاونت پرورشی آموزش و پرورش ارتباط دارد، این معاونت مسئول برگزاری اردوهای دانش‌آموزی است و بازدید از این مناطق جنگی نیز اردوست و باید از سوی این معاونت هماهنگ شده باشد.» او وقوع این حادثه را چندان عجیب نمی‌داند.« سالانه بیش از یک میلیون دانش‌آموز به صورت کاروان راهیان نور به مناطق جنگی می‌روند از این تعداد یک بار هم ممکن است حادثه رخ دهد، اگر این دانش‌آموزان را اردو نبریم می‌گویند چرا نبرده اید، نمی‌شود به‌دلیل وقوع این حادثه، اردو را تعطیل کرد.»

معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش در پاسخ به اینکه به‌دلیل بالا بودن تصادفات جاده ای، چرا برای انتقال دانش‌آموزان از وسیله نقلیه دیگری استفاده نمی‌شود، تاکید کرد:« از چه وسیله‌ای؟ قطار مثلا! همه مناطق که به قطار دسترسی ندارند، برای اعزام دانش‌آموزان به این مناطق تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد، به هر حال ممکن است در بازدید از موزه یا یک مکان تفریحی نیز چنین حوادثی رخ دهد.» سحرخیز درباره ارتباط اعزام دانش‌آموزان به مناطق جنگی و کتاب آمادگی دفاعی آنها، گفت:« یک بخشی از کتاب آمادگی دفاعی مربوط به اردوهای راهیان نور می‌شود و این افراد نیز برای گذراندن دوره عملی این واحد درسی، به این مناطق اعزام می‌شوند. برای فرستادن دانش‌آموزان به این اردو، پیش بینی‌های لازم انجام شده بود، اما حادثه رخ می‌دهد.»در تماس با رئیس سازمان دانش‌آموزی وزارت آموزش و پرورش، مسئول روابط عمومی تاکید کرد که ممتهن رئیس سازمان به محل وقوع حادثه رفته و اعلام کرده که هیچ گونه مصاحبه‌ای انجام نمی‌دهد. در این میان معاون پرورشی آموزش و پرورش نیز با وجود تماس‌های مکرر آرمان، به تلفن همراهش پاسخ نداد.

هشدار سفر به جاده‌های نا‌ایمن

در پی وقوع این حادثه، هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با انتشار بیانیه‌ای از مسئولان خواست تا به سفرهای دانش‌آموزان پایان دهند. در بخشی از این بیانیه آمده است:« سالهاست که حوادث گوناگون فرزندان ما را در محیط‌های آموزشی تهدید می‌کند. حضور در مدارس نا ایمن، آتش‌سوزی در مدارس و غرق شدن در استخر و اکنون هم در سالهای اخیر سفر در جاده‌های پر خطر که حوادث متعدد رانندگی در سالهای اخیر، جان عزیز بسیاری از کودکان و نوجوانان کشور ما را تهدید کرده است. فاجعه جمعه شب نمونه دیگری از بی‌توجهی متولیان آموزش و پرورش و برگزاركنندگان این اردوها به امنیت جانی فرزندان ما است‌. انجمن حمایت از حقوق کودکان ضمن احترام به تاریخ و هویت ملی و میهنی این کشورکه دفاع فرزندان ایران از تمامیت وطن در طول دوران جنگ از آن جمله است، بارها درخصوص سفر در جاده‌های نا ایمن هشدار داده است. اصرار تعجب بر انگیز وزیر به سفر دانش‌آموزان در جاده‌هایی که بالاترین درصد تصادفات جاده‌ای در دنیا را به خود اختصاص داده است به راستی جای سوال دارد. انجمن یک بار دیگر خواستار پاسخگویی جدی وزیر آموزش و پرورش و مسئولان برگزاركننده، به دلیل سهل انگاری در حفاظت از جان دانش‌آموزان است.

115 کشته و زخمی تنها در 24 ساعت

گزارش‌ها حکایت از کشته و زخمی شدن 115‌نفر تنها در یک شبانه روز دارد. به گزارش مهر، تنها در 24‌ساعت گذشته پنج اتوبوس در جاده‌های کشور واژگون شده و یا با یکدیگر برخورد کرده‌اند که بر اثر آن 30 نفر کشته و 85 نفر زخمی شدند. در این میان می‌توان به واژگونی اتوبوس حامل دانشجویان دختر در محور اسلام‌آباد غرب ــ کرمانشاه نیز اشاره کرد که منجر به مجروحیت 25 نفر شد. همزمان با وقوع این حوادث مرگبار، سازمان پزشکی قانونی با انتشار گزارشی، از کشته شدن 96 نفر طی 5 ماه اول سال در پی تصادف اتوبوس‌ها خبر داد. براساس این گزارش، سال گذشته 206 نفر در پی حوادث اتوبوسی در کشور جان خود را از دست دادند.

جان دانش‌آموزان و پاسخگویی آموزش و پرورش

خبر واژگونی اتوبوس دانش‌آموزان حامل راهیان نور و کشته و زخمی شدن 45 دانش‌آموز به راستی اندوه بار است؛ که متأسفانه 26 دانش‌آموز کشته شده و خانواده‌های بسیاری فرزندان دلبند خویش را از دست داده و عزادار شده‌اند. به عنوان یک آموزگار به بازماندگان تسلیت می‌گویم. اما مساله این است که چنین رخداد تلخی متأسفانه چندین سال است که پیاپی روی می‌دهد و در این میان واکنش حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش، پرسش برانگیز است که در پاسخ به این رویداد غم بار، تنها به این بسنده می‌کند که بگوید «از مسئولانش بپرسید» و روشن هم نکرده است که مسئولانش کیستند؟ مگر غیر از این است که این برنامه در گستره آموزش و پرورش انجام می‌پذیرد؟ و مگر دست اندرکاران آموزشی اعلام نمی‌کنند که رفتن به این اردوها اجباری است و بخشی از نمره دفاعی دانش‌آموز را تشکیل می‌دهد، پس مسئولان آن چه کسانی می‌توانند باشند؟ روشن است که حفظ جان دانش‌آموز بر آموزش اولویت دارد؛ هم خرد و هم اخلاق این را می‌پذیرد و این نکته که آموزش و پرورش در زمان آموزش، مسئول حفظ جان و تندرستی دانش‌آموزان است نیز در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمده است بنابراین هیچ مسئله‌ای نمی‌تواند به خطر افتادن جان و تندرستی دانش‌آموز را توجیه کند. در حال حاضر به نظر می‌رسد که یک بازنگری بنیادین و تصمیمی روشن و قاطع در این برنامه بایسته است.

بایستی روشن شود که اگر خانواده‌ای به دلیل احتمال بروز چنین حوادثی نمی‌خواهد فرزند خود را به این اردوها بفرستد از نمره درس دفاعی فرزندش چیزی کم نخواهد شد، این کم‌ترین انتظاری است که می‌توان از دخالت خانواده در آموزش فرزند خود داشت؛ یعنی همان مسئله‌ای که بارها در سند تحول بنیادین بر آن تآکید شده است. نکته دیگر این است که این رخداد تلخ،امسال هنگامی روی می‌دهد که هنوز زمستان آغازنشده؛ وضعیت جاده‌های کشور،به ویژه در فصل زمستان و شمار کشته شدگان تصادفات رانندگی هم که بر کسی پوشیده نیست. بنابراین به هیچ رو نمی‌توان روی دادن سانحه‌های دیگری را دور از ذهن پنداشت. پس آیا به راستی نباید علاج واقعه، پیش از وقوع نمود و چاره‌ای اندیشید؟ آموزش و پرورش نوین،آموزش و پرورش پاسخگوست و نمی‌تواند نسبت به حفظ جان دانش‌آموزانش کم توجه بماند و در همان هنگام از دگرگونی بنیادین سخن بگوید.