سلامت نیوز : معاون برنامه‌ریزی شورای عالی‌انقلاب فرهنگی در حالی سخن از تدوین برنامه جامع سبك زندگی اسلامی - ایرانی می‌گوید كه نرخ باروری كل درایران درحال سقوط آزاد است؛ سقوط آزادی كه از سال 68 تا 71 در كمتر از 3 سال، 2/4 درصد كاهش داشته است و این سقوط آزاد عدد باروری ایران را در میان كشورهای منطقه برجسته كرده است. سبك جدید زندگی برای زوج‌های جدید راه چاره‌یی است كه از سوی این معاونت در دست اجرا و برنامه‌ریزی است. دكترمحمد اسحاقی معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی‌در تبیین مصوبه سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی كه در دبیرخانه این شورا برگزار شد، افزود: «در این شرایط لازم است اقداماتی برای اصلاح وضعیت جمعیتی ایران انجام شود. كشورهای اروپایی از سال 1960 به این نتیجه رسیدند كه جمعیت خود را كنترل كنند و به همین علت نرخ باروری در این كشورها به 1/2 و پایین‌تر رسیده و این وضعیت تداوم یافته است. سازمان ملل سه سناریو را برای جمعیت كشورها در نظر گرفته است، به این ‌ترتیب اگر نرخ باروری كل در ایران به 5/2 افزایش یابد جمعیت ایران در سال 1480 به 109 میلیون نفر می‌رسد كه در این شرایط از رشد بالایی برخوردار است، اما در صورت رشد متوسط جمعیت ایران (98/1)، جمعیت ایران در سال 1480 به 62 میلیون می‌رسد كه حجم زیادی از آن را سالمندان تشكیل می‌دهند، اما در شرایط رشد كم (48/1) در سال 1480 جمعیت ایران به حدود 31 میلیون نفر می‌رسد كه بیش از نیمی از آن سالمند هستند.»

5 تا 7 درصد از مردم ایران سالمند هستند

به گزارش سلامت نیوز به نقل از اعتماد ؛ كودكان دهه شصت، جوانان امروز و سالمندان فردا هستند كه در انفجار جمعیتی پا به این دنیا گذاشتند و برای زیستن همیشه با هم نسلان‌شان رقابت داشتند. این آمار كه در حال حاضرحدود 5 تا 7 درصد از مردم ایران را تشكیل می‌دهد، به سرعت در حال افزایش است. در مرحله اول سالمندی 4/7 درصد از مردم سالمند می‌شوند كه این مرحله 20 سال طول می‌كشد و مرحله دوم 10 سال به طول می‌انجامد. اسحاقی چالش‌های فرهنگی - اجتماعی، افزایش سن ازدواج، ناسازگاری زوجین، شكاف بین نسل‌ها را از دیگر چالش‌های جمعیتی برشمرد و تاكید كرد: «هرچه میزان جمعیت كمتر شود حجم جمعیت در سن كار كاهش می‌یابد و یكی از ریشه‌های بحران اقتصادی غرب كاهش حجم جمعیت در سن كار است. هرچه توان انسانی كاهش یابد موجب كاهش نیرو و توان نظامی می‌شود. میانگین سن ازدواج در كشور ما 7/26 برای پسران و 4/23 برای دختران است البته نیمی از پسران بین سن 20 تا 24 سالگی و 50 درصد از دختران زیر 20 سالگی ازدواج می‌كنند.»معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی، با تاكید بر تبعات دیرفرزند‌آوری گفت: «مجموع مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه سیاست‌های جمعیتی نگاه صرف اقتصادی نیست و مجموعه‌یی از مشوق‌ها در نظر گرفته شده است. البته مهم‌ترین نكته برای افزایش جمعیت فرهنگ‌سازی و آشناكردن مردم با تبعات دیر فرزند آوردن است.

البته پیشنهاد كرده‌ایم كه پوشش بیمه‌یی كاملی برای درمان ناباروری در نظر گرفته شود. مصوبه سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی نیاز به قوانین مختلفی دارد به همین علت كمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی و كمیسیون بهداشت به عنوان كمیسیون اصلی در حال تهیه متن قانونی اجرای این سیاست‌ها هستند و در یكی، دو ماه اخیر با حضور كارشناسان این كار آغاز شده است و در چند ماه آینده امیدواریم قانون آن مصوب شود. این مصوبه در ستاد ملی زن و خانواده نیز در حال پیگیری است و برای اجرایی كردن آن تقسیم كار ملی صورت گرفته است.»معاون برنامه‌ریزی دبیرخانه شورای عالی‌انقلاب فرهنگی تاكید كرد: «این سیاست‌ها درازمدت هستند و نخستین ایستگاه آن سال 1404 است و ایستگاه بعدی سال 1430 در نظر گرفته شده كه در این دو مقطع نرخ باروری بازبینی می‌شود.»اسحاقی با بیان اینكه در حال حاضر در مرحله بحران باروری قرار داریم، گفت: «در حال حاضربه زیر عدد 1/2 رسیده‌ایم كه این وضعیت یك چالش جمعیتی محسوب می‌شود. در این وضعیت برنامه‌ریزی‌ها را تشدید می‌كنیم و مشوق‌ها را در جنبه‌های مختلف در نظر می‌گیریم. البته به صورت شتابزده برای اجرای آنها اقدام نمی‌شود، بلكه تلاش می‌شود سیاست‌ها به صورت هوشمند اجرا و متناسب با نیازها باشد.»

تدوین برنامه جامع سبك زندگی اسلامی- ایرانی

سبك زندگی از نگاه معاونت برنامه‌ریزی شورای عالی انقلاب فرهنگی با موارد مختلف مانند اشتغال، فرزندآوری، ‌تغذیه و پوشش در ارتباط است و بر فرزندآوری و میزان جمعیت نیز تاثیر می‌گذارد. در این شرایط این شورا در حال تدوین برنامه جامع سبك زندگی اسلامی- ایرانی است كه بخشی از آن مربوط به فعالیت اجتماعی زنان است. وی با بیان اینكه سن مطلوب برای ازدواج سن خاصی نیست، گفت: «سیاست‌های تشویقی ما در جهت كاهش سن ازدواج است البته سن‌های بالاتر را محروم از این تشویق‌ها نمی‌كنیم. فرزندآوری هرچه به سن ازدواج نزدیك‌تر باشد مطلوب‌تر است. در حال حاضر در مرحله پنجره جمعیتی قرار داریم و تا 30 – 20 سال آینده فرصت داریم كه از این وضعیت به بهترین نحو استفاده كنیم. البته در حال حاضر نیز 50 درصد از ازدواج‌ها در سنین ازدواج بهنگام صورت می‌گیرد. همچنین باید مشاغلی كه متناسب با روحیات زنان است و رشته‌های متناسب با آنان در آموزش عالی در نظر گرفته شود. علاوه بر آن رعایت سن ازدواج، فاصله بین موالید و تعداد فرزندان در نظر گرفته شود. بر اساس برنامه اول توسعه هدف‌گذاری شده بود كه تعداد موالید ازعدد 4/6 به عدد 4 نوزاد زنده برسد و كاهش جمعیت طی این سال‌ها در دستور كار بود؛ اما در سال 71 به اهداف جمعیتی در نظر گرفته شده برای سال 90 دست یافتیم و در سال 79 به عدد 1/2 و در سال 90 به عدد 7/1 رسیدیم.

میزان نرخ ناخالص تجدید نسل در سال 67 بیش از 3 بود؛ اما در سال 90 به 78/0 رسید و كاهش جمعیت در تمام طبقات و گروه‌ها و شهرها و روستاها دیده می‌شود.»این در حالی است كه رییس مركز مطالعات جمعیت‌شناسی آسیا و اقیانوسیه در صورت ادامه روند فعلی، رشد جمعیت ایران را تا سال 1415 صفر پیش‌بینی كرد. دكتر محمودی در این خصوص گفت: «اگر اعتبارات مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در زمینه سیاست‌های جمعیتی تامین نشود، توقع ایجاد می‌كند و ممكن است نتیجه معكوس داشته باشد، بنابراین تمام تلاش ما در این جهت است كه چنین مشكلاتی به وجود نیاید. در حال حاضر نرخ باروری در ایران به زیر 1/2 رسیده است كه به معنای دو فرزند به ازای هر خانواده است اما در صورت تداوم روند موجود بعد از دو نسل كاهش نرخ رشد جمعیت را تجربه می‌كنیم كه نتیجه آن رشد منفی جمعیتی است. برای ما قدر مطلق جمعیت مهم نیست؛ بلكه رشد موزون جمعیت اهمیت دارد. این در حالی است كه ادامه این روند موجب می‌شود كه رشد جمعیت ایران تا سال 1415 به صفر برسد. بنابراین هدف ما از تدوین مصوبه سیاست‌های جمعیتی جلوگیری از كاهش بیشتر جمعیت و رساندن آن به 1/2 است.»

بیشتر كشورهای دنیا برای افزایش باروری مشوق‌ در نظر می‌گیرند

رییس مركز مطالعات جمعیت‌شناسی آسیا و اقیانوسیه تاكید كرد: مردم به صورت عقلانی و بر اساس وضعیت اقتصادی خود تصمیم می‌گیرند كه فرزند به دنیا بیاورند و اگر حمایت نكنیم نمی‌توانیم به نرخ 1/2 برسیم. بیشتر كشورهای دنیا نیز برای افزایش باروری مشوق‌هایی را در نظر گرفته‌اند. محمودی تاكید كرد: «زمانی كه به نرخ 1/2 دست یابیم دوباره سیاست‌های جمعیتی را بازبینی می‌كنیم تا بتوانیم حساب شده‌تر گام‌ برداریم. طی سال‌های گذشته مشكلاتی برای اشتغال و تحصیل خانواده‌هایی كه شش فرزند داشتند و فرزندان آنها به سن اشتغال و تحصیل رسیده بودند به وجود آمده بود، اما ما قصد داریم برای نرخ 5/2 فرزند، اشتغال ایجاد كنیم و به عدد 6 فرزند نمی‌رسیم.»دكتر كبری خزعلی، رییس شورای فرهنگی- اجتماعی زنان نیز با بررسی اثر كاهش جمعیت، تعطیلی برخی مدارس را ناشی از این امر دانست و گفت: «به قدری جمعیت ایران كاهش یافته است كه برخی از معلمان مدارس ابتدایی در بعضی از نقاط كشور در حال بیكار شدن هستند و این مدارس رو به تعطیلی است. كمبودی به لحاظ جنبه‌های علمی و دینی در زمینه ترویج ازدواج و فرزندآوری نداریم و بازگشت به فطرت آسان است. تلاش می‌كنیم از طریق احادیث، آیات و رهنمودهای بزرگان در زمینه واقعیت‌ها و خطرات وجودی زن و مرد بحث كنیم و به تاثیر سبك غربی و جهانی‌سازی بپردازیم علاوه بر آن مستندات علمی را نیز نقد كنیم. نباید از سیاست‌های كشورهای دیگر برای افزایش جمعیت تقلید كنیم.»