سلامت نیوز : خبر هولناك است و سهمگین: «در حادثه واژگونی مرگبار خودرو كاروان راهیان نور، 26 دختر دانش‌آموز جان خود را از دست دادند.» این اما همه ماجرا نیست. ما دیگر داریم به اخبار كشته شدن هموطنان‌مان در جاده‌های كشور عادت می‌كنیم. این بار اما دست سرنوشت، دفتر زندگی 26 دانش‌آموز را در محور ایذه به لردگان به انتها رساند. یك لحظه غفلت، بی‌توجهی به قوانین، لغزندگی جاده و هر دلیل دیگری كافی بود كه باز هم حادثه‌ای تلخ رقم بخورد و سرنشینان نوجوان یك اتوبوس، چشم‌های خود را برای همیشه به روی زندگی ببندند. رانندگی تنها نشستن پشت فرمان و فشار بر پدال گاز و به حركت درآوردن خودرو نیست؛ رانندگی اصولی دارد كه بی‌توجهی به هریك از آنها، می‌تواند فاجعه‌ای جبران‌ناپذیر مانند واژگونی اتوبوس كاروان راهیان نور به بار آورد. بارها خطای انسانی، خواب‌آلودگی، سرعت بیش از حد و... به‌عنوان دلایلی برای رخداد حوادث جاده‌ای اعلام شده است و با این اعلام، سروصداها پایان یافته و پرونده یك حادثه همچون پرونده زندگی سرنشینان خودرو مختومه شده است. چرا؟

به گزارش سلامت نیوز به نقل از تهران امروز ؛ نگاهی به چگونگی رخداد حوادث جاده‌ای، كمبودها و كاستی‌هایی را نمایان می‌سازد كه به نظر نگارنده، فقر آموزشی در صدر آنهاست. منظور از آموزش، تنها آموزش رانندگی نیست؛ بلكه آموزش رعایت اصول، احترام به‌حقوق دیگران، ارزش قائل شدن برای جان انسان‌ها، اصول فرهنگی در هر زمینه و... است كه مجموعه اینها می‌تواند شخصیت فردی را كه به عنوان راننده پشت فرمان خودرو می‌نشیند، شكل دهد. هر چند آماری كه سازمان ملل متحد درباره شمار قربانیان حوادث رانندگی در جاده‌های سراسر جهان انتشار داده، موجب تاسف و نگرانی است كه حتی اگر این میزان، یك‌میلیون و 300هزار نفر نبود و تنها یك نفر هم بود، باز هم جای تاسف و نگرانی وجود داشت. سازمان ملل اعلام كرده است در سال‌ گذشته میلادی(2011)، یك‌میلیون و 300هزار انسان در جریان حوادث رانندگی جاده‌ای در سراسر جهان جان خود را از دست داده‌اند و به همین دلیل، روز 21نوامبر(اول آذرماه) را روز جهانی «یادبود قربانیان ترافیك جاده‌ای» نام‌گذاری كرده است.

كارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند در بروز هر حادثه رانندگی، سه عامل «خودرو»، «انسان» و «جاده» نقش عمده و تاثیرگذاری دارند. آنان علت بالا بودن آمار حوادث رانندگی را در بسیاری از كشورها، نامناسب و استاندارد نبودن جاده‌ها، كیفیت پایین و ایمن نبودن خودروها می‌دانند. این در حالی است كه در سال‌های اخیر برنامه‌های متنوع و متعددی در این زمینه به اجرا درآمده كه به‌عنوان مثال می‌توان به اصلاح موارد و شرایط دریافت گواهینامه رانندگی، افزایش جریمه‌ها و بهسازی جاده‌های پرخطر ایران اشاره كرد. آمارها نشانگر آن است كه كشور ما متاسفانه در عرصه حوادث رانندگی در جاده‌ها و شمار قربانیان این حوادث، در رتبه‌ نخست جهان قرار دارد و حوادث جاده‌ای كه نهمین علت مرگ و میر انسان‌ها در جهان است، در ایران دومین علت مرگ‌ومیر به شمار می‌رود و بیش از یك‌سوم تخت‌های بیمارستانی به قربانیان این حوادث اختصاص یافته است. سالانه 20هزار نفر یا كمی بیشتر بر اثر حوادث رانندگی، در كشورمان جان خود را از دست می‌دهند. این میزان در 32 سال گذشته حدود 800هزار نفر بوده است. شمار تلفات جانی اینگونه حوادث در ایران، 25 برابر ژاپن و دو برابر تركیه است. در عربستان هم روزانه 12نفر قربانی اینگونه حوادث می‌شوند، در حالی كه این رقم در ایران 48 نفر است. آمارهای رسمی حاكی از آن است كه ناامن‌ترین جاده‌های دنیا برای رانندگی و بیشترین آمار تلفات انسانی ناشی از آن، متعلق به كشورهای اریتره، مصر، لیبی، افغانستان، عراق،‌ نیجر،‌ آنگولا، امارات عربی متحده، گامبیا، ایران و موریتانی است و امن‌ترین جاده‌های دنیا برای رانندگی را كشورهای سوئیس، سنگاپور، هلند، آلمان، نروژ و سوئد دارند.

مسئولان ذی‌ربط در كشور ما نیز تایید می‌كنند كه هر 25دقیقه یك نفر جان خود را در حوادث رانندگی جاده‌ای از دست می‌دهد و دولت سالانه 40تا50هزار میلیارد ریال هزینه و خسارت ناشی از این حوادث را متحمل می‌شود؛ درحالی كه براساس برآورد اتحادیه اروپا، هزینه هر حادثه منجر به فوت، معادل بیش از 20میلیارد ریال خسارت اقتصادی وارد می‌كند و میزان خسارت مستقیم و غیرمستقیم ناشی از حوادث رانندگی جاده‌ای بیش از 7درصد تولید ناخالص كشور است كه رقم بالایی محسوب می‌شود. در كنار این آمار و میزان خسارت‌های ناشی از آن در ابعاد گوناگون بر كشور، نكته مهم دیگر، مسائل روانی و پیامدهای اجتماعی روحی ناشی از این حوادث برای جامعه و كشور است.وقتی عضوی از یك خانواده در حادثه رانندگی از دنیا می‌رود، در وهله نخست افراد بازمانده، ضربات روحی غیرقابل جبرانی می‌خورند كه در موارد متعدد دیده شده كه این ضربات گاهی تا پایان عمر بر روال طبیعی زندگی افراد تاثیر می‌گذارد و حتی گاهی منجر به افسردگی حاد و خودكشی می‌شود و در وهله دوم به شمار خانواده‌های بی‌سرپرست و یتیمان در جامعه افزوده می‌شود كه این امر هم تبعات خاص خود را در مسائل اجتماعی دارد و سرانجام اینكه وقتی فضای مرگ‌ومیر و اتفاقات تاثیرآور در جامعه زیاد شود، این كلیت جامعه است كه ضربه می‌خورد و كارایی خود را از دست می‌دهد.

در برنامه پنجم توسعه با تاكید بر به‌كارگیری تدابیر لازم تصریح‌ شده، سالانه باید 10درصد از شمار قربانیان حوادث جاده‌ای كاهش یابد. در این برنامه پیش‌بینی شده كه در سال پایانی این برنامه حدود 20میلیون دستگاه خودرو در كشور موجود باشد و میزان سفرها هم 30درصد افزایش یابد و در پی آن شمار تلفات حوادث جاده‌ای نیز 50درصد كاهش یابد.كارشناسان معتقدند رسیدن به چنین وضعی،‌ تنها با كاهش پایدار حوادث رانندگی امكان‌پذیر است و همزمانی آموزش همگانی ترافیك، اطلاع‌رسانی و اعمال قانون با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته از الزامات موفقیت در كاهش پایدار حوادث رانندگی است؛ این در حالی است كه تدابیر در نظرگرفته شده همچنین فن‌آوری‌های مورد استفاده مشكلات جدی دارند.

در حال حاضر 40درصد جاده‌های كشور زیر پوشش دوربین‌های پلیس راهور است و مركز كنترل ترافیك ایران كه یكی از بزرگ‌ترین مراكز كنترل ترافیك جهان به شمار می‌رود فعال شده است اما واقعیت آن است كه هر چند تجهیزاتی از جمله دوربین برای ثبت تخلفات و كاهش حوادث چند سالی است كه به كار گرفته شده اما عملا نتیجه لازم را در پی نداشته است. این حقیقت كه كشور ما بالاترین آمار مرگ و میر ناشی از حوادث رانندگی جاده‌ای را به خود اختصاص داده، بر كسی پوشیده نیست. براساس آماری كه سازمان پزشكی قانونی از اینگونه حوادث منتشر كرده، تنها در دهه 1380خورشیدی بیش از 241هزار نفر از هموطنان در حوادث رانندگی جان باخته‌اند. در بررسی دیگری ایران در میان 190كشور جهان، از لحاظ ایمن نبودن راه‌ها به دلیل حوادث ترافیكی رتبه 189را به خود اختصاص داده است و فقط كشور سیرالئون وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران داشته است.