سلامت نیوز : كارشناسان حوزة جنگل اعتقاد دارند كه با واگذاری اراضی پارك ملی گلستان به
گله‌داران، سیلابهای بنیان برافكن به منطقه سرازیر می‌شود.
«اسدالله
كریمی» محقق و كارشناس مركز تحقیقات جنگل گرگان و «حسین آخانی» استاد
دانشكده علوم دانشگاه تهران این هشدارها را در گفت‌وگو با تهران‌امروز و در
پاسخ به سخنان اخیر «محمدجواد محمدی‌زاده» رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست
كشور می‌دهند. محمدی‌زاده، در پاسخ به اعتراض‌هایی مبنی بر فروش 2 هزار
هكتار از اراضی پارك ملی گلستان با تكذیب فروش اراضی، می‌گوید: «این
زمین‌ها برای چرا به دامداران محلی واگذار می‌شود.» حسین آخانی می‌گوید:
«نمی‌دانم كدام مسئول در استان‌های گلستان و سمنان حاضر است اجازه دهد با
واگذاری این منطقه بر خرمن سیل، بنزین بپاشند.» البته یك‌سوال بی‌پاسخ هم
افكارعمومی را می‌آزارد. آنها می‌پرسند كه چرا محمدی‌زاده به جای جلوگیری
از تخریب بزرگ‌ترین پارك ملی خاورمیانه به‌دنبال راه حلی برای دغدغه
گله‌داران و چوپانان منطقه است؟
دغدغه رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست
رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست كشور می‌گوید: «تعدادی از اهالی شاهرود
و نماینده این شهرستان مدعی اند بخشی از اراضی پارک ملی گلستان که تحت
حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست است، قبلا متعلق به پدران‌شان بوده و
دام‌های‌شان را صدها سال در آن اراضی به چرا می‌بردند و این انگیزه ای بود
که نامه‌ای به سازمان‌های استانی ارسال کنیم و خواستار پیگیری موضوع شویم.»
تلاش او برای حل مشكل دامداران منطقه باعث شده تا حسین آخانی و كریمی
سیلابهای سال 80 و 81 منطقه را به او یاد آوری كنند. آخانی می‌گوید:
«مهم‌ترین ارزش منطقه «دشت شاد» این است كه از راس كوه «آلوباغ» و «شاخا»
كه مشرف به دشت است تا روستای دشت و بیدك در عرض 3 تا 4 كیلومتر، شیب
بارندگی از حدود هزار تا 150 میلی‌متر تغییر می‌كند». این شیب تند مستعد
ریزش ناگهانی باران در منطقه است. دقیقا یكی از مهم‌ترین دلایل سیل 1380 و
1381 هم تخریب بیش از حد مراتع ناشی از اشغال این قسمت از پارك از سوی
دامداران بود. سرچشمه رودخانه پارك ملی گلستان كه فاجعه سیل در آن رخ داد،
در چشمه درازی _محلی است كه قرار است واگذار شود_ واقع شده است. او
می‌گوید: «مگر بنا نبود كه برای جلوگیری از وقوع سیل پوشش گیاهی اراضی
بالادست این منطقه احیا شود تا با پدیده سیل به صورت ریشه‌ای برخورد شود؟».
او با مخاطب قرار دادن «محمدعلی شاعری» معاون انسانی سازمان حفاظت از
محیط‌زیست كشور می‌گوید: «شما كه خود زمانی استاندار استان گلستان بودید،
چگونه اجازه می‌دهید با واگذاری این منطقه بار دیگر استانی را كه قبل از
این افتخار مدیریت آن را داشتید، در معرض فاجعه سیل قرار گیرد؟»
منطقه‌های حفاظت شده بی‌ارزش
«محمدجواد محمدی‌زاده» در 2 سال گذشته كه طرح تعامل با پروژه‌ها و
سازمان‌های دیگر را كلید زد اعلام كرد كه قصد دارد تا با واگذاری بخش‌هایی
از منطقه حفاظت شده كه دیگر ارزش حفاظتی خود را از دست داده‌اند، بخش‌های
جدیدی را به مناطق حفاظت‌شده اضافه كند. هرچند او هیچ‌وقت به این سوال
پاسخی نداد كه چگونه می‌شود یك منطقه حفاظت شده كه براساس قوانین موجود در
سایه سازمان محیط‌زیست پاسداری می‌شود، ارزش حفاظتی خود را از دست دهد اما
مناطق دیگری كه بدون هیچ قانونی از آنها بهره‌برداری می‌شود شرایط حفاظتی
خود را از دست نداده باشند و امروز به راحتی می‌توانند جای مناطق حفاظت
شده دیگر را بگیرند؟ حسین آخانی در پاسخ به سخنان رئیس سازمان كه می‌گوید
این منطقه فاقد ارزش حفاظتی است،می‌گوید: «حاضرم با سند و مدرك ثابت كنم
جایی كه امروز احتمالا كارشناسان بی اطلاع سازمان محیط‌زیست، بی‌ارزش
ارزیابی كرده‌اند،یكی از مهم‌ترین نقاط پارك است، هم از نظر تنوع زیستی و
هم از نظر اكولوژیكی. از نظر تنوع‌زیستی در منطقه گیاهان متعددی می‌رویند
كه در پارك منحصرا در آنجا یا یك نقطه دیگر پارك می‌رویند.»
واگذاری‌هایی كه تكذیب می‌شود
«محمدجواد محمدی‌زاده» پیش از این هم واگذاری پارك پردیسان را تكذیب
كرده بود. حتی زمانی كه تصمیم گرفت به یكباره دور ساختمان سبز پردیسان را
دیوار بكشد، باز هم فروش پارک پردیسان به یك نهاد نظامی را تكذیب كرد.
زمانی هم كه رسانه‌های سراسری خبر واگذاری پارك ملی گلستان را در صدر اخبار
محیط‌زیستی خود قرار دادند او همچنان بر همان مدار بود و باز هم خبر فروش
اراضی پارك ملی گلستان را تكذیب كرد. اما واگذاری 2 هزار هکتاری پارک ملی
گلستان به درخواست نماینده شاهرود در مجلس شورای اسلامی مطرح شده و شامل
واگذاری اراضی جنوب غرب این پارک و با هدف جلب رضایت جوامع محلی برای تامین
چراگاه بوده است که به امضای «فلاح» رئیس اداره ریاست سازمان محیط‌زیست و
رئیس شورای محیط زیست رسیده است. در این نامه تاکید شد که «2 هزار هکتار از
اراضی پارک فاقد ارزش حفاظتی است و می‌تواند واگذار شود.» مسئله مهم دیگری
هم وجود دارد. به گفتة علیرضا جورابچیان، مدیر سابق طرح یوز سازمان حفاظت
از محیط‌زیست، اراضی مورد نظر دامداران بیش از 200 هكتار بوده است.
او
می‌خواهد بداند كه چطور این اراضی در نامه سازمان حفاظت از محیط‌زیست به
2هزار هكتار ارتقا یافته است؟ اراضی پاركی كه به گفتة «شیرین ابوالقاسمی»
از کارشناسان با سابقه سازمان محیط زیست و مسئول امور زیستگاه‌ها در
سال‌های شکل‌گیری پارک ملی، آوازه‌اش به اندازه‌ای است که در کشور آلمان به
عنوان سمبل پارک‌های بین المللی معرفی می‌شود. اما مسئله‌ای كه ذهن بسیاری
از كارشناسان از جمله آخانی، كریمی و معصومه ابتكار، رئیس كمیته
محیط‌زیست شورای شهر تهران را به خود مشغول داشته این است كه چرا این اراضی
از سوی سازمان محیط زیست واگذار می‌شود و ما مسئولیت داریم نسبت به این
تصمیمات غیر اصولی واکنش نشان دهیم. چرا محمدی زاده به جای گله‌داران و
دامداران منطقه، به وضع پارك گلستان نمی‌اندیشد؟ كه به گفتة علیرضا
جورابچیان دفاع از آن چهار محیط بان را تا پای چوبه‌دار برده است: «در
اوایل دهه 1350 و در درگیر‌ی‌های صورت گرفته برای حفظ فقط 200 هکتار از
2000 هکتاری که ظاهرا در شرف واگذاری است، حکم اعدام برای 4 نفر از
محیط‌بانان تراز اول کشور صادر و هر 4 نفرآنان پس از گذراندن مدتی از عمر
خود در زندان، تا پای چوبه دار رفتند و اگرتلاش‌های صمیمانه و دخالت
به‌موقع رئیس وقت سازمان و رئیس شورای عالی محیط زیست نبود احکام صادره
اجرا می‌شد، آیا این مختصر دلالت بر اهمیت اراضی مورد نظر برای سازمان را
ندارد ؟»
در نهایت یك‌سوال دیگر هم باقی می‌ماند. اگر همان طور كه محمدجواد
محمدی‌زاده می‌گوید، این اراضی ارزش حفاظتی ندارند آیا كارشناسان او توجهی
به سیل‌خیز بودن این منطقه و تاثیر فرسایش خاك آن با توجه به حضوردام‌ها
ندارند، كه اراضی را دو دستی به دامداران می‌دهند؟ حتی اگر اراضی‌متعلق به
دامداران است چرا طرح صیانت از جنگل و مراتع اجرا نمی‌شود تا با‌تبدیل
دامداری سنتی به دامداری صنعتی از فرسایش خاك در این منطقه و وقوع سیل
خانمان برافكن كه به تازگی جان 8 شهروند را گرفته است، جلوگیری شود؟
كارشناسان حوزة جنگل اعتقاد دارند كه با واگذاری اراضی پارك ملی گلستان به گله‌داران، سیلابهای بنیان برافكن به منطقه سرازیر می‌شود.
نظر شما